1, 2. Neʼe fakakikite feafeaʼi ʼi te Tohi-Tapu ia te tuputupu ʼo te hahaʼi ʼa Sehova?

ʼI TE kele katoa, ʼe ʼi ai te kautahi ʼe faʼufaʼu e he hahaʼi ʼe ʼoʼofa kia Sehova pea ʼe natou fia tauhi kia te ia. Ko te hahaʼi ʼaia ʼe ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Logo la ʼe natou fai ni lakahala kaʼe ʼe takitaki e Sehova tana hahaʼi ʼaki tona laumalie maʼoniʼoni. Tou vakaʼi pe neʼe ina tapuakinaʼi feafeaʼi ia natou.

² ʼI te taʼu 1914, neʼe tokosiʼi te hahaʼi ʼae neʼe tauhi kia Sehova. Kaʼe neʼe tapuakinaʼi e Sehova te gaue faifakamafola. Ki muli age, ko te toko lauʼi miliona ʼe natou ako te ʼu moʼoni Fakatohi-tapu pea ʼe natou liliu ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Neʼe ui fenei e Sehova ʼo ʼuhiga mo te tuputupu fakaofoofo ʼaia: “E liliu anai ae e veliveli ko he toko afe, pea ko ae e gaegae ko he puleaga malohi. Ko au, [Sehova], e au fakavave anai te u mea aia i tona temi.” (Esaia 60:22) Ia ʼaho nei, ʼe tou sisio lelei ki te hoko ʼo te lea fakapolofeta ʼaia. ʼE hage te hahaʼi ʼa Sehova ko he puleʼaga lahi. ʼI tona fakahagatonu, ʼe lahi te ʼu fenua ʼi te malamanei ʼe mole natou kakusia te kaugā malie ʼo te hahaʼi ʼa Sehova.

3. Neʼe fakaha feafeaʼi e te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua te ʼofa?

 ³ ʼI te ʼu ʼaho fakamuli ʼaeni, ʼe tokoni ia Sehova ki tana hahaʼi ke natou fakamalohiʼi tanatou feʼofaʼofaniʼaki. ʼE natou faʼifaʼitakiʼi te ʼAtua koteʼuhi “e ofa te Atua.” (1 Soane 4:8) Neʼe fakatotonu e Sesu ki ʼana tisipulo ke natou ‘feʼofaʼofaniʼaki.’ Neʼe ina toe ui fenei kia natou: “I te mea aia e iloi anai e te tagata fuli, ko koutou ko aku tisipulo, mo kapau e koutou mau te feofaaki ia koutou.” (Soane 13:34, 35) Heʼeki faʼa fualoa, neʼe fakaha e te ʼu kaugana ʼa Sehova te feʼofaʼofani ʼaia logo la ʼe tau te ʼu puleʼaga. Ohage la, ʼi te lua tau fakamalamanei, ko te teitei 55 miliona hahaʼi neʼe mamate. Kaʼe, neʼe mole kau te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ki te matematehi ʼo te hahaʼi ʼaia. (Lau ia Mikea 4:1, 3.) Neʼe tokoni te faʼahi ʼaia kia natou ke natou nonofo ‘maʼa mai te toto ʼo te tagata fuli pe.’—Gaue 20:26.

4. He koʼe ʼe fakaofoofo te tuputupu ʼa te hahaʼi ʼa Sehova?

⁴ ʼE haga tuputupu pe te hahaʼi ʼa te ʼAtua logo la ʼe ʼi ai honatou fili malohi, ia Satana. ʼE ko “te atua o te sekulo aeni.” (2 Kolinito 4:4) ʼE puleʼi e Satana te ʼu kautahi fakapolitike ʼo te malama ʼaeni. Ohage la, ko te ʼu logo ʼae ʼe fakaha ʼi te televisio, mo te latio, mo te sulunale pea mo te Neti. ʼE ina fakaʼaogaʼi te ʼu faʼahi ʼaia moʼo taʼofi te fakamafola ʼo te ʼu logo lelei. Kaʼe, ʼe mole feala ke ina taʼofi te gaue ʼaia. ʼE iloʼi e Satana kua nounou pe tona temi. Koia ʼae ʼe faiga tuʼumaʼu ai ke ina taʼofi tatatou tauhi kia Sehova.—Apokalipisi 12:12.

5. He koʼe ʼe feala ki ʼihi ke natou fakamamahiʼi ʼotatou loto? (Vakaʼi te ʼuluaki pāki.)

⁵ ʼE fakaha e te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua ia te maʼuhiga ʼae ke natou ʼoʼofa ki te ʼAtua pea mo ʼonatou tatau. Neʼe ui fenei e Sesu: “E ke ofa anai [kia Sehova], tou Atua, i tou loto katoa, mo tou [“maʼuli,” MN] katoa, pea mo tau manatu katoa. Ko te uluaki aia pea mo te fakatotonu lahi osi. Pea koeni te lua, ae e tatau mo ia: E ke ofa anai ki tou oloi o hage ko tou ofa kia koe totonu.” (Mateo 22:35-39) Kaʼe, ʼe fakaha ʼi te Tohi-Tapu ko te tagata fuape ʼe natou tutupu agahala ʼuhi ko te agahala ʼa Atama. (Lau ia Loma 5:12, 19.) Koia ʼae ʼi ʼihi temi ʼe feala ki ʼihi ʼo te kokelekasio ke natou fai he ʼu palalau peʼe natou fai he meʼa ʼe mamahi ai ʼotatou loto. Ka hoko he aluʼaga feia, kotea ʼe tou fai anai? ʼE malohi anai koa totatou ʼofa kia Sehova? ʼE tou nonofo agatonu anai koa kia te ia pea mo tana hahaʼi? ʼE fakaha mai ʼi te Tohi-Tapu ko ʼihi kaugana ʼa te ʼAtua neʼe natou fai he ʼu palalau peʼe fai he ʼu meʼa neʼe mamahi ai te loto ʼo niʼihi. Tou vakaʼi he ʼu ako mai te aluʼaga ʼae neʼe hoko kia natou.

6. Neʼe feafeaʼi te mole fakatonutonuʼi e Elia ʼona foha?

⁶ Ohage la, ko Eli neʼe ko te pelepitelo lahi ʼo Iselaele, kaʼe neʼe talagataʼa ʼona foha ʼe toko lua ki te ʼu lao ʼa Sehova. ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “Ko te ’u foha ʼo Eli, neʼe ko te ’u tama neʼe mole honā ʼaoga, neʼe mole nā fia iloʼi ia Sehova.” (1 Samuele 2:12, MN) Neʼe iloʼi e Eli neʼe fai e ʼona foha he ʼu meʼa ʼe kovi ʼaupito. Kaʼe, neʼe mole ina fakatonutonuʼi naua. ʼAki te temi, neʼe fakatuʼā e Sehova ia Eli pea mo ʼona foha ʼe toko lua. Pea ki muli age, neʼe mole ina fakagafua ki te hologa ʼo Eli ke natou tauhi ʼi tonatou ʼuhiga pelepitelo lahi. (1 Samuele 3:10-14) Kapau neʼe ke maʼuli ʼi te temi ʼo Eli pea mo ke iloʼi tana tuku ʼona foha ke nā fai he ʼu meʼa ʼe kovi, ʼe  ke tukia anai koa? ʼE vaivai anai koa tau tui kia Sehova ʼuhi ko te aluʼaga ʼaia? Pea ki muli age, ʼe ke taʼofi anai koa tau tauhi kia te ia?

7. Kotea ia te agahala mamafa ʼae neʼe fai e Tavite? Pea kotea ʼae neʼe fai e te ʼAtua?

⁷ Neʼe lahi te ʼu kalitate fakaofoofo neʼe maʼu e Tavite pea ko te tupuʼaga ʼaia ʼo te lahi ʼo te ʼofa ʼo Sehova kia ia. (1 Samuele 13:13, 14; Gaue 13:22) Kaʼe, neʼe fai e Tavite ia he meʼa ʼe kovi ʼaupito. ʼI te temi ʼae neʼe alu ai ia Uli ki te tau, neʼe fai e Tavite ia he ʼu felaveʼi fakasino mo te ʼohoana ʼo Uli, ia Pate-Sepa pea neʼe faitama. Neʼe mole loto e Tavite ke iloʼi e he tahi ia te aga ʼae neʼe ina fai. Koia, neʼe ina fakatotonu ai kia Uli ke haʼu ki ai pea neʼe ina faigaʼi ke alu ki tona ʼapi. Neʼe fakaʼamu e Tavite ʼe fai anai e Uli mo Pate-Sepa he ʼu felaveʼi fakasino. Pea ʼe manatu anai e te hahaʼi ko Uli te tamai ʼo te kiʼi toe. Kaʼe, neʼe mole alu ia ki tona ʼapi. Koia neʼe faiga ia Tavite ke mate ia Uli ʼi te tau. Neʼe lotomamahi ia Tavite pea mo tona famili ʼuhi ko ʼana agahala mamafa. (2 Samuele 12:9-12) Kaʼe, neʼe lotomanavaʼofa pea mo lotofakamolemole ia Sehova ki ai. Neʼe ina iloʼi neʼe fia fai e Tavite ia te meʼa ʼae neʼe totonu. (1 Hau 9:4) Kapau neʼe ke maʼuli ʼi te temi ʼaia, kotea anai tau manatu ʼo ʼuhiga mo te aluʼaga ʼae neʼe fai e Tavite? ʼE ke taʼofi anai koa tau tauhi kia Sehova?

8. (1) Neʼe fakaha feafeaʼi e te apositolo ko Petelo tana mole fakahoko tana fakapapau? (2) Hili te ʼu lakahala ʼa Petelo, he koʼe neʼe hoko atu pe te fakaʼaogaʼi e Sehova ia Petelo?

⁸ Ko te tahi faʼifaʼitaki ʼi te Tohi-Tapu ko te apositolo ko Petelo. Neʼe filifili e Sesu ia ia ke liliu ko he apositolo. Kaʼe, ʼi ʼihi temi neʼe fai e Petelo he ʼu palalau peʼe ko he ʼu meʼa  neʼe mole lelei. Ohage la, neʼe ui e Petelo ʼe mole ina liaki anai ia Sesu ʼi he temi tatau aipe pe ʼe fai e ʼihi. (Maleko 14:27-31, 50) Kaʼe, ki muli age, neʼe puke ia Sesu pea ko te ʼu apositolo fuli, ʼo kau ai ia Petelo, neʼe natou liaki ia ia. Pea neʼe fakafisi tuʼa tolu ia Petelo ʼo ina ui neʼe mole ina iloʼi ia Sesu. (Maleko 14:53, 54, 66-72) Kaʼe, neʼe lotomamahi ia Petelo ʼo ʼuhiga mo te aluʼaga ʼae neʼe ina fai. Koia ʼae neʼe fakamolemole ai ia Sehova kia ia pea mo hoko atu pe tana fakaʼaogaʼi ia ia. Kapau ko koe ko he tisipulo ʼi te temi ʼaia pea neʼe ke iloʼi te aluʼaga ʼae neʼe fai e Petelo, ʼe gata anai koa tau falala kia Sehova?

9. He koʼe ʼe ke falala ko te ʼAtua ʼe faitotonu tuʼumaʼu?

⁹ ʼI te ʼu faʼifaʼitaki ʼaeni neʼe tou vakaʼi, ʼe tou tokagaʼi ai ko ʼihi kaugana ʼa Sehova neʼe natou fai he ʼu aga ʼe kovi pea neʼe mamahi ai te loto ʼo niʼihi. Ka hoko he aluʼaga feia ia ʼaho nei, kotea ʼe ke fai anai? ʼE ke taʼofi anai koa tau alu ki te ʼu fono peʼe ke liaki anai ia Sehova mo tana hahaʼi? Peʼe ke mahino anai koa ko Sehova ʼe lotomanavaʼofa pea ʼe ina loto ke fakahemala he tahi? Kaʼe, ʼi ʼihi temi ko he tahi ʼe ina fai hana agahala mamafa ʼe mole fakahemala ʼo ʼuhiga mo te aluʼaga ʼae neʼe ina fai. ʼE ke falala anai koa ʼe iloʼi e Sehova te aluʼaga ʼaia pea ʼe ina fai anai he meʼa ʼi tona temi totonu? ʼE feala ke ina fakamavae te kilisitiano ʼaia mai te kokelekasio mo kapau ʼe ʼaoga. ʼE ke falala koa ʼe fai tuʼumaʼu anai e Sehova te meʼa ʼae ʼe lelei mo totonu?

10. Kotea ʼae neʼe mahino ki ai ia Sesu ʼo ʼuhiga mo te ʼu lakahala ʼa Sutasi Isekaliote pea mo Petelo?

¹⁰ ʼI te Tohi-Tapu, ʼe lahi ai te ʼu hisitolia ʼo ʼuhiga mo natou ʼae neʼe nonofo agatonu kia Sehova mo tana hahaʼi, logo la neʼe ʼi ai ʼihi ʼi ʼonatou tafaʼaki neʼe natou fai ni hala mamafa. Neʼe tuku mai e Sesu ia he faʼifaʼitakiʼaga lelei. Hili tana faikole ʼi te po katoa ʼo kole te tokoni ʼa tana Tamai, neʼe ina filifili ia apositolo ʼe toko 12. Kaʼe, neʼe ʼi ai he tahi ia natou, ko Sutasi Isekaliote, ki muli age neʼe ina lavakiʼi ia ia. Pea tahi, neʼe ui e te apositolo ko Petelo neʼe mole ina iloʼi ia Sesu. (Luka 6:12-16; 22:2-6, 31, 32) Neʼe mole tukugakoviʼi e Sesu ia Sehova peʼe ko te ʼu tisipulo moka natou fakalotomamahiʼi ia ia. Kaʼe, neʼe fakaovi tuʼumaʼu ki tana Tamai pea mo hoko atu pe tana tauhi agatonu kia te ia. Ki muli age, neʼe fakapale e Sehova ʼaki tana fakatuʼuake ia ia. Pea ki muli age, neʼe ina fakanofo ia ia ko te Hau ʼo te Puleʼaga ʼae ʼi selo.—Mateo 28:7, 18-20.

11. Kotea ʼae neʼe fakakikite ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te ʼu kaugana ʼa Sehova ʼo te temi nei?

¹¹ Ko te ako ʼe tou maʼu mai te faʼifaʼitaki ʼa Sesu, ʼe ko tatatou nonofo agatonu kia Sehova pea mo tana hahaʼi. Pea ʼe lahi te ʼu tupuʼaga ke tou fai te aluʼaga ʼaia. ʼE tou tokagaʼi ko Sehova ʼe ina takitaki ʼana kaugana ʼi te temi fakaʼosi ʼaeni. ʼE tokoni kia natou ke natou fakamafola te moʼoni ʼi te malamanei katoa pea ʼe ko natou pe ʼae ʼe natou fakahoko te gaue ʼaia. ʼE natou toe maʼu te logo tahi moʼoni pea mo fiafia ʼuhi ko te ʼu faʼahi fuli ʼae ʼe akoʼi e Sehova kia natou. Koia, neʼe ui fenei e Sehova: “Koeni, e hiva anai aku tagata  faifekau te fiafia i onatou loto.”—Esaia 65:14.

12. ʼE tonu ke feafeaʼi tatatou faʼahiga manatu ʼo ʼuhiga mo te ʼu lakahala ʼa niʼihi?

¹² ʼE tou maʼu te fiafia moʼoni koteʼuhi ʼe takitaki tatou e Sehova pea ʼe tokoni mai ke tou fai te ʼu meʼa ʼae ʼe lelei. Kaʼe, ko te hahaʼi ʼae ʼi te malama ʼa Satana ʼe mole natou fiafia pea ʼe mole ʼi ai hanatou ʼamanaki moʼoni ki te ka haʼu. Koia, ʼe mole ko he agafakapotopoto anai hatatou mavae mai ia Sehova pea mo tana hahaʼi ʼuhi pe ʼe fai e he tahi ʼi te kokelekasio he ʼu palalau peʼe ko he meʼa ʼe mole lelei. Kaʼe, ʼe tonu ke tou nonofo agatonu kia Sehova pea mo fakalogo ki tana takitaki. ʼE tonu ke tou toe ako pe ʼe feafeaʼi tatatou faʼahiga manatu ʼo ʼuhiga mo te ʼu lakahala ʼa niʼihi pea kotea ʼe tou fai anai.

13, 14. (1) He koʼe ʼe tonu ke tou fekatakiʼaki? (2) Kotea te fakapapau ʼe tonu ke tou manatuʼi?

¹³ Kotea ʼe tonu ke ke fai mo kapau ʼe fai e hou tehina peʼe tuagaʼane he ʼu palalau peʼe ko he meʼa ʼe mamahi ai tou loto? ʼE foaki mai ʼi te Tohi-Tapu te tokoni ʼaeni: “Aua naa ke ita vave i tou loto, koteuhi e nofo te ita i te fatafata o te kau vale.” (Ekelesiasi 7:9) Ko tatou fuli ʼe tou agahala pea ʼe tou fai ni lakahala. Koia, ʼe mole feala anai ki ʼotatou tehina peʼe tuagaʼane ke natou fai tuʼumaʼu he ʼu palalau peʼe ko he meʼa ʼe lelei. Pea ʼe mole lelei anai ke tou manatuʼi tuʼumaʼu ʼanatou lakahala he ʼe feala ke puli ai totatou fiafia ʼi tatatou tauhi kia Sehova. ʼE feala ke vaivai tatatou tui mo mavae mai te kautahi ʼa Sehova. Pea ʼe mole feala ke tou tauhi kia Sehova peʼe tou ʼamanaki ʼe tou maʼuʼuli anai ʼi te malama foʼou.

¹⁴ Koia, kotea ʼe tokoni atu ke ke taupau maʼu tau fiafia ʼi te tauhi kia Sehova logo la ʼe fai e ʼihi ni meʼa ʼe mamahi ai tou loto? Ke ke manatuʼi tuʼumaʼu te fakapapau fakalotofimalie ʼaeni: “Koteuhi e au fakatupu anai he lagi foou e mole toe manatu anai ki te u mea kua hili; e mole natou toe manatu anai ki ai.” (Esaia 65:17; 2 Petelo 3:13) ʼE mahino papau ia, ʼe foaki atu anai e Sehova te ʼu tapuakina ʼaia mo kapau ʼe ke nofo agatonu kia te ia.

15. Kotea ʼae neʼe ui e Sesu ke tou fai moka fai e ʼihi ni lakahala?

¹⁵ ʼE mahino ia, ʼe mole heʼeki tou maʼuʼuli ʼi te malama foʼou. Koia, kapau ʼe mamahi ʼotatou loto ʼuhi ko he tahi, ʼe tonu ke tou fakakaukauʼi te ʼu faʼahi ʼae ʼe loto ʼe Sehova ke tou fai. Ohage la, neʼe ui fenei e Sesu: “Kapau e kotou fakamolemole ki te u tagata anatou agahala, e toe fakamolemole anai e takotou Tamai i selo kia koutou foki; kae kapau e mole kotou fakamolemole ki te u tagata, e mole fakamolemole anai e takotou Tamai akotou agahala kia koutou.” Pea ʼi te temi ʼae neʼe fehuʼi age e Petelo kia Sesu pe ʼe “kaku anai ki te tua fitu” tatatou lotofakamolemole, neʼe tali fenei e Sesu: “E mole au ui atu kia koe e kaku ki te tua fitu, kae e kaku  ki te tua fitugofulu ma fitu.” Koia, neʼe akoʼi mai e Sesu ʼe tonu ke tou lotofakamolemole tuʼumaʼu ki ʼihi.—Mateo 6:14, 15; 18:21, 22.

16. Kotea ia te faʼifaʼitaki lelei neʼe tuku mai e Sosefo?

¹⁶ ʼE tou ako mai te faʼifaʼitaki ʼa Sosefo pe ʼe kotea ʼe tou fai anai moka fakamamahiʼi tatou e niʼihi. Ko Sosefo mo tona kiʼi tehina veliveli neʼe ko te ʼu foha pe ʼaia ʼo Sakopo mo Lasele. Neʼe ʼi ai te tahi ʼu foha ʼe 10 ʼa Sakopo kaʼe neʼe lahi age tona ʼofa ia Sosefo ʼi ʼona foha fuli ʼaia. Neʼe tupu ai tanatou maheheka ʼosi kia Sosefo. ʼI tona fakahagatonu, neʼe natou fehihiʼa ki ai ʼo natou fakatau ai ia ia ko he kaugana pea neʼe ʼave ki Esipito. Hili ki ai ni taʼu, neʼe fakanofo e te hau ʼo Esipito ia Sosefo ko te tagata ʼae ʼe tuʼulaga lua pea mo malohi ʼi te fenua koteʼuhi neʼe punamaʼuli ki te gaue lelei ʼa Sosefo. Ki muli age, neʼe ʼomai te ʼu tehina ʼo Sosefo ki Esipito ʼo totogi meʼa kai ʼuhi ko te hoge. ʼI tanatou sisio kia Sosefo, neʼe mole natou iloʼi ia ia, kaʼe neʼe iloʼi natou e Sosefo. Logo la neʼe natou gaohi koviʼi ia ia kaʼe neʼe mole ina fakatuʼā natou. Kaʼe, neʼe ina ʼahiʼahiʼi natou pe kua natou fetogi moʼoni. ʼI te iloʼi ʼae e Sosefo kua natou fetogi, neʼe ina fakaha kia natou ko ia ko Sosefo tonatou kiʼi tehina. Ki muli age, neʼe ina fakalotofimalieʼi natou pea mo ui fenei: “Ke aua naa koutou tuania he mea; e au tauhi anai koutou mo okotou famili.”—Senesi 50:21.

17. Kotea ʼe ke loto anai ke ke fai moka fai e niʼihi ni lakahala?

¹⁷ Ke ke manatuʼi kapau ʼe tou fai fuli ni lakahala, pea ʼe feala mo koe ke ke fakamamahiʼi te loto ʼo niʼihi. Koia, kapau ʼe ke iloʼi neʼe ita he tahi ʼuhi ko koe, ke ke mulimuli ki te tokoni ʼo te Tohi-Tapu. Alu ʼo faifakalelei ki ai pea mo faiga ke ke tokalelei mo ia. (Lau ia Mateo 5:23, 24.) ʼE tou fiafia moka fakamolemole mai ʼihi kia tatou. Koia, ʼe tonu ke tou toe fai feia kia natou. ʼE tou lau fenei ia Kolose 3:13, MN: “Kotou haga fekatakiʼaki pea mo fefakamolemoleʼaki ʼaki he lotolelei, mo kapau ʼe lotomamahi he tahi ʼi he meʼa ki he tahi age. Ohage pe ko te lotolelei ʼa Sehova ke ina fakamolemole kia koutou, kotou toe fai feia pe mo koutou.” Kapau ʼe tou ʼoʼofa moʼoni ʼi ʼotatou tehina mo tuagaʼane, ʼe mole tou nonofo anai mo hotatou ita ki he meʼa neʼe natou fai ki muʼa atu. (1 Kolinito 13:5) Pea kapau ʼe tou lotofakamolemole ki ʼihi, ʼe toe fakamolemole mai anai ia Sehova. Koia, ka fai e niʼihi ni lakahala, ʼe feala ke tou fakaha kia natou ʼe tou lotomanavaʼofa ohage ko tatatou Tamai ko Sehova, ʼae ʼe lotomanavaʼofa kia tatou.—Lau ia Pesalemo 103:12-14.