“Koteā Anai Ka ʼAu Liufaki Kia Sehova?”
Tonatou Maʼuli
“Koteā Anai Ka ʼAu Liufaki Kia Sehova?”
NEʼE FAKAMATALA E MARIA KERASINIS
ʼI toku taʼu 18, neʼe ʼau liliu ko he meʼa fakaufiufi ki taku ʼu mātuʼa, neʼe līʼakina ʼau e toku famili, pea neʼe manukiʼi ʼau e toku kolo. Neʼe kolekole mai, neʼe fakakinauʼi ʼau, pea neʼe fakamatakuʼi ʼau ke ʼau tuku taku agatonu ki te ʼAtua—kae neʼe mole hona fua. Neʼe ʼau falala, ʼaki taku pipiki maʼu ki te moʼoni faka Tohi-Tapu ʼe ʼau maʼu anai te ʼu lelei fakaʼatua. Ka ʼau sio ki muli ki te ʼu taʼu e 50 tupu ʼo taku tauhi kia Sehova, ko te meʼa pe ʼe ʼau lava fai ko te toe fakahoko atu ʼo te ʼu palalau ʼaenī ʼa te tagata fai pesalemo: “Koteā anai he meʼa ke ʼau liufaki kia Sehova ki te ʼu lelei fuli ʼaē neʼe ina foaki mai kia te ʼau?”—Pesalemo 116:12.
NEʼE ʼau tupu ʼi te taʼu 1930, ʼi Angelókastron, ko te kiʼi kolo ʼe lagi tuʼu ia kilometa e 20 mai te ʼuafu ʼo Kenekelea, ʼi te potu esite ʼo te Isthme ʼo Kolonito, ʼaē neʼe tuʼu ai te kokelekasio ʼo te kau Kilisitiano moʼoni ʼi te ʼuluaki sēkulō.—Gaue 18:18; Loma 16:1.
Neʼe maʼuli tokalelei tomatou famili. Ko Papa neʼe pule kolo pea neʼe fakaʼapaʼapaʼi. Ko mātou fānau, neʼe mātou toko nima pea neʼe ʼau tuʼulaga tolu. Neʼe akoʼi mai kia mātou e tamatou ʼu mātuʼa te Lotu Keleka Orthodoxe. Neʼe ʼau misa ʼi te ʼAhotapu fuli. Neʼe ʼau ʼalu ʼo kofesio ki te ʼu fakatātā, pea mo ʼau tutu sela ʼi te ʼu kapela, pea neʼe ʼau fakahoko te ʼu sesunio fuli. Neʼe ʼau tautau manatu ke ʼau ʼalu ʼo taupoʼou. ʼAki te temi neʼe ko ʼau ʼaē neʼe ʼau ʼuluaki fakaloto mamahiʼi taku ʼu mātuʼa.
Neʼe ʼAu Leleiʼia Te Moʼoni Faka Tohi-Tapu
ʼI toku taʼu 18, neʼe ʼau ʼiloʼi age ko Katina, te tuagaʼane ʼo toku holotuʼa ʼaē neʼe nofo ʼi te tahi kolo, neʼe ina lau te ʼu tohi ʼa te kau Fakamoʼoni
ʼa Sehova, pea neʼe mole kei ʼalu ia ʼo misa. Neʼe vevele ʼaupito ai toku loto, pea neʼe ʼau fakatotonu ke ʼau tokoni kia ia ke toe liliu mai ki te ala ʼaē ʼe totonu. Koia ʼi tana haʼu ʼo haʼele mai, neʼe ʼau fakatuʼutuʼu ke ma ʼolo ʼo haʼele pea ke ma tutuʼu ʼi te ʼapi ʼo te patele. Neʼe kamata te fai palalau ʼa te patele ʼaki he ʼu laukovi ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, ʼo ina fakahigoaʼi ia nātou ko te kau heletiko neʼe nātou kākāʼi ia Katina. Neʼe hoko atu te fai palalau ʼi te ʼu po hoholo e tolu. Neʼe fakafihiʼi e Katina ia te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe lau e te patele ʼaki te ʼu tali faka Tohi-Tapu neʼe ina teuteuʼi fakalelei. Moʼo fakaʼosi, neʼe ʼui age ki ai e te patele, mai te ʼaluʼaga ʼaē neʼe kei finemui pea mo ʼatamai, koia neʼe lelei ke tokaga muʼa ʼo fakaʼaogaʼi tona temi tūpulaga pea hoki tokaga leva ki te ʼAtua mokā finematuʼa.Neʼe mole ʼau fakahā ki taku ʼu mātuʼa he meʼa e tahi ʼo ʼuhiga mo te fai palalau ʼaia, kae ʼi te ʼAhotapu ʼaē neʼe hoa mai kiai neʼe ʼau to misa. ʼI te fetapā, neʼe hagatonu mai te patele ki tomatou fale koloā. Neʼe ʼau takuʼaki neʼe tonu ke ʼau nofo ʼi te fale koloā ʼo tokoni kia Papa.
Neʼe fehuʼi mai e te patele: “Ko te tupuʼaga moʼoni koa ʼaia peʼe kua ke tui koe ki te taʼahine ʼaia?”
Neʼe ʼau ʼui age fakahagatonu: “ ʼE lelei age tanatou ʼu akonaki ʼi te ʼu akonaki ʼa tatou.”
Pea maliu age te patele kia Papa ʼo ina ʼui age kia ia: “Economos, kapu ia Katina heʼe fakatupu tuʼutāmaki ki tou famili.”
Neʼe Fakafeagai Mai Toku Famili Kia ʼAu
Neʼe hoko te tau sivile fakamataku ʼi Heleni ʼi te fakaʼosi ʼo te ʼu taʼu 1940. ʼI te tuʼania ʼa Papa naʼa puke ʼau e te kau solia, neʼe ina fai ia te ʼu fakatuʼutuʼu ke ʼau mavae ʼi te kolo ʼo ʼalu ki te ʼapi ʼo toku tēhina ʼi te kolo veliveli ʼaē ʼe nofo ai ia Katina. Lolotoga te ʼu māhina e lua ʼaē neʼe ʼau nofo ai, neʼe ʼau ako ai te ʼu faʼahi kehekehe ʼaē ʼe talanoa kiai te Tohi-Tapu. Neʼe ʼau lotomamahi ʼi taku mahino ʼaē ʼe lahi te ʼu akonaki ʼo te Lotu Orthodoxe ʼe mole fakatafito ki te Tohi-Tapu. Neʼe ʼau mahino ai ʼe mole tali e te ʼAtua ia te tauhi ʼaē ʼe fakaʼaogaʼi ai te ʼu fakatātā, pea ʼe lahi te ʼu talatisio faka lotu—ohage ko te atolasioʼi ʼo te koluse— ʼe mole ko he tauhi faka Kilisitiano, pea ko te meʼa ʼaē ʼe loto kiai, ko tatatou atolasio kia te ia “i te mooni mo te laumalie.” (Soane 4:23, Ekesote 20:4, 5) Kae neʼe ʼau ako tāfito ʼe foaki mai e te Tohi-Tapu ia te ʼamanaki taulekaleka ʼaē ko te maʼuli heʼegata ʼi te kele! Ko te ʼu taʼi moʼoni faka Tohi-Tapu ʼaia neʼe kau ki te ʼu ʼuluaki lelei ʼaē neʼe ʼau logoʼi e ʼau totonu mai ia Sehova.
ʼAki te temi, neʼe tokagaʼi e toku tēhina mo tona ʼohoana neʼe mole kei ʼau pule ʼi te temi kai, pea neʼe mole kei ʼau faikole ki te ʼu fakatātā. ʼI te tahi po neʼe nā tā toko lua ia ʼau. ʼI te ʼaho ake neʼe ʼau fakatotonu ke ʼau mavae ʼi tonā ʼapi, ke ʼau ʼalu ki te ʼapi ʼo te tēhina veliveli ʼo taku faʼe. Neʼe tala te faʼahi ʼaia e toku holotuʼa ki taku tāmai. Mole faʼa fualoa kiai pea neʼe haʼu tagi ia Papa ʼo ina faigaʼi ke ina fetogi taku fakakaukau. Neʼe tuʼutuli toku holotuʼa ʼi ʼoku muʼa, ʼo faifakalelei mai pea neʼe ʼau fakamolemole age kiai. Moʼo fakatokatoka te ʼaluʼaga ʼaia, neʼe nā kole mai ke ʼau toe ʼalu ʼo misa, kae neʼe mole ʼau fetogi taku fakatuʼutuʼu.
ʼI taku toe liliu ki te kolo ʼaē ʼe nofo ai ia Papa, neʼe hoko atu ia te ʼu fakaneke. Neʼe mole kei ʼi ai he puleʼaki ke ʼau felogoi mo Katina, pea neʼe mole ʼi ai haku tohi ke ʼau lau, peʼe ko he Tohi-Tapu pe la. Neʼe ʼau fiafia ʼaupito ʼi te faigaʼi e toku tahi tēhina mataʼi tama ke tokoni mai kia ʼau. ʼI tana ʼalu ki Kolonito, neʼe ina maʼu te Fakamoʼoni pea neʼe liliu mai mo te tohi “ Que Dieu soit reconnu pour vrai ! ” pea mo te Tauhi Foʼou, pea neʼe ʼau kamata lau fakafūfū.
Ko He Fetogi Fakapunamaʼuli ʼi Toku Maʼuli
Neʼe hoko atu pe te fakafeagai mālohi lolotoga te ʼu taʼu e tolu. Neʼe mole feala haku felogoi mo he kau Fakamoʼoni, pea neʼe mole pe la feala ke ʼau maʼu haku tohi. Kae ko te meʼa neʼe mole ʼau ʼiloʼi, neʼe ʼamanaki hoko te ʼu fetogi maʼuhiga ki toku maʼuli.
Neʼe ʼui mai e Papa ʼe tonu ke ʼau ʼalu ʼo nofo ʼi te ʼapi ʼo taku faʼe tagata ʼi Tesalonika. ʼI muʼa ʼo taku ʼalu ki Tesalonika, neʼe ʼau ʼalu ki te fale koloā fai tui ʼi Kolonito ke tui ai hoku kofu tuʼa. Neʼe ʼau punamaʼuli ʼi taku maʼu atu ʼe gāue ai ia Katina! Neʼe ma fiafia ʼaupito he neʼe kua fualoa tamā mole heʼeki toe felāveʼi. ʼI tamā mavae ʼi te fale koloā, neʼe ma felāveʼi mo te tūpulaga neʼe haʼu mo tana lelue mai tana gāue. ʼE higoa ko Charalambos. ʼI tamā ʼosi feʼiloʼiʼaki, neʼe ma fakatotonu ke ma ʼohoana. Ko te lagi temi pe ʼaia, ʼi te ʼaho 9
ʼo Sanualio ʼo te taʼu 1952 ʼaē neʼe ʼau papitema ai moʼo fakahā kua ʼau foaki toku maʼuli kia Sehova.Neʼe papitema ia Charalambos ʼi muʼa atu ia. ʼO feiā foki mo ia, neʼe fakafeagai tona famili kia ia. Neʼe faʼafai ia Charalambos. Neʼe tokoni ki te tagata faifekau ʼo te kokelekasio, pea neʼe lahi tana ʼu ako faka Tohi-Tapu. Mole tuai pea neʼe tali te moʼoni e tona ʼu tēhina, pea ʼi te temi nei kua teitei tauhi fuli pe kia Sehova, te ʼu famili ʼo tona ʼu tēhina.
Neʼe ʼofa taku tāmai kia Charalambos, pea neʼe ina tali ke ma ʼohoana, kae ko Mama neʼe mole faigafua hona fakalotoʼi ke ina tali. Logola te ʼu faʼahi fuli ʼaia, kae ko Charalambos mo ʼau neʼe ma ʼohoana ʼi te ʼaho 29 ʼo Malesio ʼo te taʼu 1952. Neʼe gata pe ki toku tuagaʼane totonu lahi pea mo toku tahi tuagaʼane mataʼi tama neʼe ʼōmai ki tomā fakatapu ʼohoana. Neʼe mole ʼau ʼiloʼi ʼau ʼi te temi ʼaia ʼe liliu anai ia Charalambos ko he tapuakina lahi—ko he meʼa ʼofa moʼoni mai ia Sehova. ʼI taku mulimuli ki ai, neʼe ʼau lava faʼufaʼu toku maʼuli ʼi te tauhi kia Sehova.
Ko Te Fakaloto Mālohiʼi ʼo Te ʼu Tēhina
ʼI te taʼu 1953, ko Charalambos mo ʼau neʼe ma fakatotonu ke ma ʼolo ʼo nonofo ʼi Ateni. ʼI tana loto ʼaē ke lahi age tona temi fai faka mafola, neʼe mavae ia Charalambos ʼi te gāue faka famili kae ina maʼu tana gāue vaeluaʼi temi. ʼI te hili hoʼatā, neʼe ma gāue fakatahi ʼi te minisitelio pea mo fai te ʼu ako faka Tohi-Tapu.
ʼUhi ko te ʼu tapu ʼa te puleʼaga ʼo ʼuhiga mo tamatou gāue, neʼe tonu ke mātou fai he ʼu puleʼaki fakapotopoto. Ohage la, neʼe ma fakatuʼutuʼu ke ma ʼai he Tule Leʼo ʼi te kiʼi fakatauʼaga nusipepa neʼe tuʼu ʼi te loto Ateni, ʼaē neʼe gāue vaeluaʼi temi ai toku ʼohoana. Neʼe ʼui age e te tagata polisi maʼu tuʼulaga ko Te Tule Leʼo neʼe tapuʼi tona tuku fakahāhā. Kae neʼe ina kole hana Tule Leʼo ke ʼalu ʼo vakaʼi tonu te faʼahi ʼaia ʼi te fale polisi. ʼI te tala age ʼaē ʼe gafua te tufa ʼo te nusipepa ʼaia, neʼe liliu mai ʼo fakahā mai te faʼahi ʼaia. ʼI te maʼu ʼo te logo ʼaia e ʼihi tēhina neʼe ʼi ai tanatou ʼu kiʼi fakatauʼaga nusipepa, neʼe nātou kamata ʼai mo nātou te ʼu Tule Leʼo ʼi tanatou ʼu kiʼi fakatauʼaga nusipepa. Neʼe toʼo Te Tule Leʼo e te tagata ʼi tamatou kiʼi fakatauʼaga nusipepa, pea neʼe liliu ko te Fakamoʼoni, pea ʼi te temi nei ʼe ko te tagata ʼāfea.
Neʼe ma toe fiafia foki ʼi tamā sio ki toku tuagaʼane muli kua ina akoʼi te moʼoni. Neʼe haʼu ki Ateni ʼo ako ʼi te faleako ʼo te ʼu gāue vaka fetuku koloā, pea neʼe ma ʼolo ʼo kumi mai ia ia ki te fakatahi lahi. Neʼe fai fakafūfū tamatou ʼu fakatahi lalahi ʼi te vao matuʼa. Neʼe ina leleiʼia te meʼa ʼaē neʼe logo kiai, kae mole tuai pea kamata tana gāue ʼi te ʼu vaka fetuku koloā. ʼI tana tahi folau, neʼe tau ʼi te ʼuafu ʼo Alasatine. ʼI te ʼuafu ʼaia, neʼe hake age te misionea ki te vaka ʼo fai faka mafola ai, pea neʼe fakaʼui e toku tuagaʼane hana ʼu nusipepa. Neʼe ma fiafia ʼi tamā maʼu tana tohi ʼe ina ʼui fēnei ai: “Kua ʼau maʼu te moʼoni. Koulua fakatuʼutuʼu ke momoli tuʼumaʼu mai haku ʼu nusipepa.” ʼI te temi nei, ko ia mo tona famili ʼe nātou tauhi agatonu kia Sehova.
ʼI te taʼu 1958, neʼe fakaafe toku ʼohoana ke tagata taupau feʼaluʼaki. Mai te ʼaluʼaga ʼaē neʼe tapuʼi tamatou gāue pea neʼe faigataʼa te ʼu ʼaluʼaga, neʼe tautau gāue tokotahi te ʼu tagata taupau feʼoloʼaki, ʼo mole nātou feʼoloʼaki mo tonatou ʼu ʼohoana. ʼI te māhina ʼo ʼOketopeli 1959, neʼe ma fakaʼui ki te ʼu tēhina takitaki ʼi te filiale peʼe mole feala ke ʼau kaugā ʼalu mo toku ʼohoana. Neʼe ʼio kiai. Neʼe tonu ke ma ʼaʼahi pea mo fakaloto mālohiʼi te ʼu kokelekasio ʼo te loto fenua pea mo te potu noleto ʼo Heleni.
Neʼe mole faigafua te ʼu feʼoloʼaki ʼaia. Neʼe tahitahiga te ʼu ala neʼe kua gaohi fakaleleiʼi. Mai te ʼaluʼaga ʼaē neʼe mole ʼi ai hamā motokā, neʼe ma tau feʼoloʼaki ʼi te ʼu kā, peʼe ma heheka ʼi te
taumuli ʼo te ʼu kamioneti, ʼo fakatahi mo te ʼu moa pea mo te tahi ʼu meʼa fakatau. Neʼe ma ʼai te ʼu foʼi sūlie ʼe feala ai hamā haʼele ʼi te ala pelapela. Mai te ʼaluʼaga ʼaē ʼi te ʼu kolo liliki fuli neʼe ʼi ai tonatou kau solia taupau, neʼe hoki ma hū pōʼuli ki te ʼu kolo ke ʼaua naʼa fakafehufehuʼi māua.Neʼe lahi te fakafetaʼi ʼa te ʼu tēhina ki te ʼu ʼaʼahi ʼaia. Logola ʼe gāue kinakina te tokolahi ia nātou ʼi tonatou ʼu fale gāue kele, kae neʼe nātou faiga mālohi ke nātou kau ki te ʼu fono ʼaē neʼe fai pōʼuli ʼi te ʼu ʼapi kehekehe. Neʼe toe tali kāiga foki mo te ʼu tēhina, pea mo nātou foaki mai kia māua te meʼa ʼaē ʼe lelei ʼaupito neʼe nātou maʼu, logola neʼe nātou māsisiva. ʼI ʼihi temi neʼe ma momoe mo te famili katoa ʼi te koga fale pe e tahi. Ko te tui ʼa te ʼu tēhina, mo tanatou faʼa kātaki, pea mo tanatou faʼafai neʼe ko te tahi ʼaia tapuakina maʼuhiga kia māua.
Neʼe Ma Fakalahi Tamā Gāue
ʼI te māhina ʼo Fepualio 1961, lolotoga tamā ʼaʼahi te filiale ʼi Ateni, neʼe fakaʼui mai peʼe ma fia gāue ʼi te Petele. Neʼe ma tali ʼaki te ʼu palalau ʼa Isaia: “Koʼeni ʼau! Fekauʼi ʼau.” (Isaia 6:8) Hili kiai te ʼu māhina e lua, neʼe ma maʼu te tohi ʼe fakatotonu mai ai ke ma foimo hū ki te Petele. Koia ʼi te ʼaho 27 ʼo Maio 1961, neʼe ma kamata gāue ʼi te Petele.
Neʼe ma leleiʼia tomā pilivilesio foʼou ʼaia, pea neʼe ma maʼu atu aipe te fīmālie. Neʼe gāue toku ʼohoana ʼi te Apone pea mo te Selevisi, pea ki muli age neʼe gāue ʼi te tahi temi ʼi te Komite ʼo Te Filiale. Neʼe lahi taku ʼu gāue ʼi te fale moe. Neʼe ko te toko 18 neʼe kau ki te famili ʼo te Petele, pea lolotoga taʼu e nima, neʼe ko te teitei toko 40 neʼe nonofo ʼi te Petele, ʼuhi ko te faleako maʼa te kau tagata ʼāfea ʼaē neʼe fai ʼi te Petele. ʼI te uhu, neʼe ʼau fulu pa, pea neʼe ʼau tokoni ki te kuka, pea neʼe ʼau fakatoka te ʼu palepale e 12, pea neʼe ʼau teuteuʼi te ʼu laupapa ki te kai hoʼatā. ʼI te hili hoʼatā, neʼe ʼau kau ki te fakamolemole, pea mo ʼau fakamaʼa te ʼu fale vao pea mo te ʼu koga fale. Tuʼa tahi ʼi te vāhaʼa, neʼe ʼau gāue ʼi te fale fai fō. Neʼe lahi te gāue, kae neʼe ʼau fiafia ʼi te tokoni kiai.
Neʼe ma maʼumaʼua ʼi tamā gāue ʼi te Petele ʼo feiā mo te gāue fai faka mafola. Neʼe lahi te ʼu lakaga neʼe ma fai ai te ʼu ako Tohi-Tapu neʼe laka ʼi te fitu. ʼI te ʼu fakaʼosi vāhaʼa, neʼe ʼau kaugā ʼalu mo Charalambos mokā ʼalu ʼo faiakonaki ʼi te ʼu kokelekasio kehekehe. Neʼe ma fakatahi tuʼumaʼu.
Neʼe ma fai te ako Tohi-Tapu ʼa te taumatuʼa neʼe pipiki mālohi ki te Lotu Keleka Orthodoxe, pea neʼe nā kaumeʼa lelei mo te patele ʼe kau ia nātou ʼaē ʼe nātou kumi te hahaʼi heletiko ʼo te ʼēkelesia. ʼI tonā ʼapi, neʼe ʼi ai tanā koga fale ʼe fonu ai te ʼu fakatātā, neʼe tutu tuʼumaʼu ai te iseso pea mo fakatagi ai te musika faka lotu ʼo te fenua ʼi te ʼaho katoa. Lolotoga te tahi temi, neʼe ma ʼaʼahi ia nāua ʼi te ʼu Felianima ke fai ai tanā ako, kae ʼi te ʼu ʼAhotapu neʼe ʼaʼahi nāua e tonā kaumeʼa patele. ʼI te tahi ʼaho, neʼe nā kole mai ke ma foimo ʼolo age koteʼuhi neʼe nā fia fakahā te meʼa kia māua. Ko te ʼuluaki meʼa ʼaē neʼe nā fakahā mai neʼe ko te koga fale. Neʼe kua nā toʼo fuli te ʼu fakatātā pea mo fakamaʼa te koga fale. Neʼe tuputupu te taumatuʼa pea neʼe nā papitema. ʼO fakatahiʼi fuli, neʼe ma fiafia ʼi tamā sisio ki te lagi toko 50 hahaʼi neʼe ma fai tanatou ako Tohi-Tapu, neʼe nātou foaki tonatou maʼuli kia Sehova ʼo nātou papitema.
Neʼe ʼau fiafia ʼi taku fakatahi mo te ʼu tēhina fakanofo pea neʼe ʼau maʼu ai he lelei makehe. Ko te ʼu ʼaʼahi ʼaē neʼe fai e nātou ʼaē ʼe kau ki te Kolesi Pule, ohage ko te ʼu tēhina ko Franz mo Henschel, neʼe ko he ʼu lakaga fakaloto mālohi
ʼaupito. Hili te ʼu taʼu e 40 tupu, ʼe kei ʼau faka ʼuhiga te gāue ʼi te Petele ʼe ko he toe pilivilesio.Ko Te Kātakiʼi ʼo Te Mahaki Pea Mo Te Mate
ʼI te taʼu 1982, neʼe kamata ʼiloga ʼi toku ʼohoana ia te mahaki ʼo Alzheimer. ʼI te ʼu taʼu 1990 neʼe faka haʼu ʼo kovi tona mahaki, pea neʼe tonu ke taupau tuʼumaʼu ia ia. Lolotoga te ʼu taʼu fakaʼosi e valu ʼo tona maʼuli, neʼe mole kei ma nonofo ʼi te Petele. Kaugamālie te ʼu tēhina ʼofaina ʼo te famili ʼo te Petele, ʼo feiā mo te ʼu tēhina takitaki, neʼe nātou fai te ʼu fakatuʼutuʼu ke nātou tokoni mai kia māua. Logope tanatou tokaga ʼofa ʼaia, kae neʼe ʼau nofo lolotoga te ʼu hola ʼi te ʼaho mo te po moʼona taupau. ʼI ʼihi lakaga neʼe kua faigataʼa ʼaupito ia te ʼu ʼaluʼaga, pea neʼe lahi te ʼu po neʼe mole ʼau mamoe.
ʼI te māhina ʼo Sūlio 1998, neʼe mate toku ʼohoana ʼofaina. Logope ʼe lahi toku mamahi ʼi tana kua puli, kae ʼe ʼau maʼu te fakafimālie ʼi taku ʼiloʼi ʼaē kua nofo nei ʼo fakalogo kia Sehova, pea ʼe ʼau ʼiloʼi ʼi te fakatuʼuake, ko Sehova ʼe ina manatuʼi anai ia ia pea mo te ʼu lauʼi miliale hahaʼi.—Soane 5:28, 29.
ʼE ʼAu Fakafetaʼi Ki Te ʼu Lelei ʼa Sehova
Logola kua mate toku ʼohoana, kae ʼe mole ʼau nofo tokotahi. ʼE kei ʼau maʼu pe te pilivilesio ʼaē ko te gāue ʼi te Petele, pea ʼe ʼofainaʼi ʼau pea mo tokaga fakalelei mai te famili katoa ʼo te Petele kia ʼau. ʼE ʼau kau ki toku famili ʼo te ʼu tēhina mo te ʼu tuagaʼane fuli ʼo Heleni. Logola kua ʼau taʼu 70 tupu ʼi te temi nei, kae ʼe kei ʼau lava gāue ʼaho katoa ʼi te fale kuka pea mo te fale kai.
ʼI te taʼu 1999, neʼe hoko te meʼa neʼe ʼau fakaʼamu kiai ʼi toku maʼuli, ʼaē ko te ʼaʼahi ʼo te ʼu pilō lalahi ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi New York. ʼE mole ʼau maʼu he fakamatala ki te meʼa ʼaē neʼe ʼau logoʼi. Neʼe ko he lakaga fakaloto mālohi pea mo heʼe galo.
Ka ʼau manatuʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe ʼau fai ki muʼa atu, ʼe ʼau tui papau neʼe ʼau fakaʼaogaʼi lelei toku maʼuli. Ko te gāue lelei ʼaupito ʼe lava fai e he tahi, ko tana gāue temi katoa maʼa Sehova. ʼE ʼau lava ʼui papau neʼe mole ʼi ai he lakaga neʼe līʼakina ai ʼau. ʼAki te ʼofa neʼe tokaga ia Sehova ki toku ʼohoana pea mo ʼau ʼi te faʼahi fakalaumālie pea mo te faʼahi fakasino. ʼAki te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko ʼi toku maʼuli, kua ʼau mahino leva pe koʼe neʼe fehuʼi fēnei e te tagata fai pesalemo: “Koteā anai he meʼa ke ʼau liufaki kia Sehova ki te ʼu lelei fuli ʼaē neʼe ina foaki mai kia te ʼau?”—Pesalemo 116:12.
[Paki ʼo te pasina 26]
Ko Charalambos mo ʼau neʼe ma fakatahi tuʼumaʼu
[Paki ʼo te pasina 27]
Ko toku ʼohoana ʼi tona pilō ʼi te filiale
[Paki ʼo te pasina 28]
Kia ʼau ko te gāue ʼi te Petele ʼe ko he toe pilivilesio