Tou Haʼele Mo Te ʼAtua, Pea Tou Utu Te Meʼa ʼAē ʼe Lelei

“ ʼE nātou haga to te matagi, pea ʼe nātou utu anai te afā.”—Osea 8:⁠7.

 1. ʼE tou lava haʼele feafeaʼi mo Sehova?

 ʼE HAOHAOA anai tatatou fakalaka ʼi he koga meʼa ʼe tuʼutāmakiʼia, mo kapau ʼe takitaki tatou e te tagata ʼaē ʼe ina ʼiloʼi lelei tana gāue. ʼE tou aga poto anai mo kapau ʼe tou haʼele mo te tagata ʼaia kae mole tou haʼele takitokotahi. ʼI te tahi ʼu faʼahi, ʼe ʼalutahi te kiʼi fakatā ʼaia mo te ʼu ʼaluʼaga ʼo totatou maʼuli ʼi te temi nei. ʼI hona ʼaluʼaga fakatātā, neʼe lotolelei e Sehova ke ina takitaki tatou ʼi te toafa lahi ʼo te mālama agakovi ʼaenī. ʼE tou aga poto anai mo kapau ʼe tou haʼele mo ia kae mole tou faiga ke tou takitaki totatou maʼuli e tatou totonu. ʼE tou lava haʼele feafeaʼi mo te ʼAtua? ʼE tou lava haʼele mo ia mo kapau ʼe tou mulimuli ki te takitaki ʼaē ʼe ina foaki mai ʼi tana Folafola.

 2. Koteā ʼaē ka tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaenī?

² ʼI te ʼuluaki alatike ako neʼe tou talanoa ai ʼo ʼuhiga mo te hisitolia fakatātā ʼaē ʼe tou maʼu iā Osea ʼi te kapite 1 ki te 5. Ohage ko te faʼahi ʼaē neʼe tou vakaʼi, ko te ʼu ako mai te hisitolia ʼaia ʼe lava tokoni mai ke tou haʼele mo te ʼAtua. Tou vakaʼi ʼi te temi nei he ʼu puani maʼuhiga ʼo te kapite 6 ki te 9. ʼE lelei anai ke tou vakaʼi fakanounou muʼa te ʼu kapite ʼaia e fā.

Ko He Fakamatala Fakanounou

 3. Koutou fakamatala fakanounou te ʼu manatu ʼaē ʼe tou maʼu iā Osea ʼi te ʼu kapite 6 ki te 9.

³ Neʼe fekauʼi e Sehova ia Osea ke fai fakakikite tāfito ki te ʼu telepi e hogofulu, te puleʼaga ʼo Iselaele ʼo te potu noleto. Neʼe līaki ia Sehova e te puleʼaga ʼaia, ʼaē neʼe toe fakahigoa ʼaki te higoa ko Efalaime he neʼe ko te telepi ʼaē neʼe maʼuhiga tāfito ʼi te puleʼaga. Iā Osea kapite 6 ki te kapite 9, ʼe fakahā ai ko te kau Iselaele neʼe nātou heʼe agatonu, he neʼe mole nātou mulimuli ki tanatou fuakava mo Sehova pea neʼe nātou fai te ʼu aga ʼaē ʼe kovi. (Osea 6:7) Neʼe nātou falala ki te ʼu fuakava ʼaē neʼe nātou fai mo te ʼu puleʼaga ʼo te mālama, kae neʼe mole nātou toe liliu kiā Sehova. ʼUhi ko tanatou haga to te meʼa ʼaē ʼe kovi, neʼe nātou utu te meʼa ʼaē ʼe kovi, ko tona faka ʼuhiga neʼe hoko te tautea kiā nātou. Kae ʼe toe maʼu ʼi te lea faka polofeta ʼa Osea te logo ʼe fakaloto fīmālie. Neʼe fakapapau age ki te kau Iselaele ʼe feala ke nātou toe liliu kiā Sehova pea ʼe loto manavaʼofa anai kiā nātou mo kapau ʼe nātou fakahemala moʼoni.

 4. Koteā te ʼu ako ʼaoga ʼaē ka tou vakaʼi anai ʼi te lea faka polofeta ʼa Osea?

⁴ ʼI te ʼu kapite ʼaia e fā ʼo te lea faka polofeta ʼa Osea, ʼe foaki mai te takitaki ʼaē ʼe ʼaoga moʼo tokoni mai ke tou haʼele mo te ʼAtua. Tou vakaʼi te ʼu ako e fā ʼaē ʼe feala ke tou tāʼofi: (1) ʼE ʼiloga te fakahemala moʼoni ʼa he tahi ʼi tana ʼu gāue, kae mole gata pe ʼi tana ʼu palalau; (2) ʼe mole leleiʼia pe e te ʼAtua te ʼu sākilifisio; (3) ʼe lotomamahi ia Sehova mokā mavae tana kau atolasio iā te ia; pea (4) kapau ʼe tou fia utu te meʼa ʼaē ʼe lelei, pea ʼe tonu ke tou to te meʼa ʼaē ʼe lelei.

ʼE ʼIloga Feafeaʼi Te Fakahemala Moʼoni ʼa He Tahi?

 5. Koutou fakahā te manatu tāfito ʼo te ʼu vaega ʼo Osea 6:​1-3.

⁵ ʼUluaki, ʼi te lea faka polofeta ʼa Osea, ʼe lahi te ʼu faʼahi ʼe tou ako ai ʼo ʼuhiga mo te fakahemala pea mo te manavaʼofa. ʼE tou lau fēnei iā Osea 6:​1-3: “Koutou ʼōmai pea ke tou liliu kiā Sehova, heʼe neʼe ina haeʼi, kae ʼe ina fakamālōlō anai tatou, neʼe ina tāʼi tuʼumaʼu, kae ʼe ina haʼihaʼi anai totatou ʼu lavea. ʼE ina toe fakamaʼuli anai tatou hili ʼaho e lua. ʼI te tolu ʼaho, ʼe ina fakatuʼuake anai tatou, pea ʼe tou māʼuʼuli anai ʼi ʼona muʼa. Pea ʼe tou fia ʼiloʼi, ʼe tou fia mulimuli ke tou ʼiloʼi ia Sehova. Ohage ko te mafoa ʼo te laʼā, ʼe tuʼu mālohi tana hū ki tuʼa. Pea ʼe haʼu anai kiā tatou ohage  he ʼua lalahi, ohage ko te ʼua ʼo te fasiga taʼu mātala ʼaē ʼe ina fakavai te kele.”

6-8. Koteā ʼaē neʼe tōtō ai te fakahemala ʼa Iselaele?

⁶ Ko ai ʼaē ʼe palalau ʼi te ʼu vaega ʼaia? ʼE ʼui e ʼihi neʼe fai te ʼu palalau’ aia e te kau Iselaele heʼe faitotonu, pea nātou ʼui ko te hahaʼi talagataʼa neʼe nātou fakahemala loi pea mo nātou fakaʼaogaʼi kovi te manavaʼofa ʼo te ʼAtua. Kae ʼe ʼui e ʼihi age neʼe fai te ʼu palalau ʼaia e te polofeta ko Osea, ʼo ina kolekole ki te hahaʼi ke nātou toe liliu kiā Sehova. Tatau aipe peʼe ko ai ʼaē neʼe ina fai ia te ʼu palalau ʼaia, kae ʼe tou fia ʼiloʼi tāfito peʼe ko te ʼu telepi ʼaē e hogofulu ʼo te puleʼaga ʼo Iselaele, neʼe nātou fakahemala moʼoni koa ʼo toe liliu kiā Sehova? Kailoa ia, he neʼe ʼui fēnei e Sehova ʼaki ia Osea: “Koteā ʼaē ka au fai anai kiā koe Ê Efalaime? Koteā ʼaē ka au fai anai kiā koe, Ê Suta, heʼe ko tokotou lotoʼofa ʼe hage ko te ʼu ʼao ʼo te uhu pea ʼe hage ko te hahau ʼaē ʼe puli vave?” (Osea 6:4) ʼE ko he fakamoʼoni lelei ʼaia ki te fakaʼofaʼofa ʼo te maʼuli fakalaumālie a te hahaʼi ʼo te ʼAtua! Ko te lotoʼofa, peʼe ko te ʼofa agatonu, neʼe kua teitei puli kātoa​—ohage ko te kakapu ʼi te uhu ʼaē ʼe puli vave mokā hopo ake te laʼā. Logola neʼe hage neʼe fakahemala te hahaʼi, kae neʼe mole maʼu e Sehova he ʼu tupuʼaga moʼo fakahā kiā nātou tona manavaʼofa. Koteā te faʼahi ʼaē neʼe nātou tōtō ai?

⁷ Neʼe mole fakahemala Iselaele ʼaki tonatou loto kātoa. ʼE ʼui fēnei iā Osea 7:14 ʼo ʼuhiga mo te mole fiafia ʼa Sehova ki tana hahaʼi: “Neʼe mole nātou kole tokoni mai ʼaki tonatou loto, kae neʼe nātou kalaga ʼi tonatou ʼu palepale.” ʼE toe ʼui fēnei ʼi te vaega 16: “Neʼe nātou fakatuʼutuʼu ke nātou toe liliu mai, kae mole ki he meʼa ʼe māʼoluga”​—ko tona faka ʼuhiga “ki he faʼahiga tauhi ʼe māʼoluga.” (Nota ʼi te lalo pasina) Neʼe mole loto e te hahaʼi ke nātou toe liliu ki te tauhi māʼoluga ʼa Sehova, ʼo nātou fai te ʼu fetogi ʼaē neʼe ʼaoga ke feala hanatou toe felogoi lelei mo ia. ʼI tona ʼuhiga moʼoni, neʼe mole nātou fia haʼele mo te ʼAtua.

⁸ Neʼe ʼi ai te tahi faʼahi neʼe tōtō ai te fakahemala ʼa te kau Iselaele. Neʼe hoko atu tanatou fai ʼo te agahala​—te ʼu tuʼuga agahala kehekehe, te aga fakakākā, te fai fakapō, te kaihaʼa, te tauhi tamapua, pea mo te fai ʼo he ʼu fuakava heʼe fakapotopoto mo te tahi ʼu puleʼaga. Iā Osea 7:​4, neʼe fakatatau te kau Iselaele ki “he gutuʼumu,” peʼe ko he gutuʼumu taʼo pane, lagi ʼuhi ko te vela ʼo te ʼu holi kovi ʼi tonatou loto. ʼUhi ko te fakaufiufi ʼaia ʼo tonatou maʼuli fakalaumālie, neʼe feala koa ke fakahā he loto manavaʼofa kiā nātou? Kailoa ia! Neʼe tala e Osea ki te hahaʼi talagataʼa, ko Sehova ʼe ina “manatuʼi anai tanatou hala” pea mo ina “tokagaʼi anai tonatou ʼu agahala.” (Osea 9:9) Neʼe mole ʼaoga he loto manavaʼofa kiā nātou.

 9. ʼI te ʼu palalau ʼa Osea, koteā te ako ʼe tou maʼu ʼo ʼuhiga mo te fakahemala pea mo te manavaʼofa?

⁹ Ka tou lau ia te ʼu palalau ʼa Osea, koteā ʼaē ʼe tou ako ʼo ʼuhiga mo te fakahemala pea mo te loto manavaʼofa? Ko te mole tui ʼa te kau Iselaele ʼe ko he fakatokaga kiā tatou ke tou mahino, ʼe loto manavaʼofa ia Sehova kiā tatou, mo kapau ʼe tou fakahā ʼe tou fakahemala moʼoni, ʼaki totatou  loto. ʼE ʼiloga feafeaʼi tatatou fakahemala ʼaia? ʼE mole feala ke tou kākāʼi ia Sehova ʼaki hatatou fetāgihi peʼe ʼaki hatatou ʼu palalau. ʼE ʼiloga tatatou fakahemala moʼoni ʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou fai. Kapau ko he tahi neʼe agahala, ʼe ina fia maʼu te manavaʼofa, pea ʼe tonu ke ina līaki kātoa tana agahala pea mo fakaʼalutahi tona maʼuli mo te ʼu pelesepeto māʼoluga ʼo te tauhi māʼoluga ʼa Sehova.

ʼE Mole Leleiʼia Pe e Sehova Te ʼu Sākilifisio

10, 11. Ohage ko te ʼaluʼaga ʼo te kau Iselaele, he koʼe ʼe mole leleiʼia pe e Sehova te ʼu sākilifisio?

¹⁰ ʼI te temi nei, koʼeni te lua ako ʼaē ka tokoni mai ke tou haʼele mo Sehova: ʼE mole leleiʼia pe e Sehova ia te ʼu sākilifisio. ʼE ʼui fēnei iā Osea 6:6: “Neʼe au [ia Sehova] leleiʼia te lotoʼofa, kae mole ko te sākilifisio; pea mo te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua kae mole ko te ʼu holokoseta.” Koutou tokagaʼi, ʼe leleiʼia e Sehova te lotoʼofa, peʼe ko te ʼofa agatonu​—ko he kalitātē mai te loto—pea mo te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo ia. Kae lagi koutou feʼekeʼaki fēnei: ‘He koʼe ʼe ʼui ʼi te vaega ʼaia ko Sehova ʼe mole ina leleiʼia te “sākilifisio” pea mo “te ʼu holokoseta”? Neʼe mole ko he ʼu faʼahi koa neʼe fakamaʼua ʼi te Lao ʼa Moisese?

¹¹ Neʼe fakamaʼua ʼi te Lao ke fai te ʼu sākilifisio pea mo te ʼu holokoseta, kae neʼe ʼi ai te faʼahi neʼe tōtō ʼaupito ai ia te kau Iselaele ʼo te temi ʼa Osea. ʼE hā mai, neʼe fakalogo ʼihi Iselaele ki te fakamaʼua ʼaia ʼo fai te ʼu sākilifisio ʼaki he aga faka lotu faka malualoi. Kae neʼe nātou haga fai pe nātou ia te agahala. ʼI tanatou fai te agahala neʼe nātou fakahā ai neʼe mole nātou maʼu ʼi tonatou loto te ʼofa agatonu. Neʼe nātou toe fakahā neʼe nātou līaki te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua, he neʼe mole nātou mulimuli kiai. Kapau neʼe mole fetogi te loto ʼo te hahaʼi pea mole nātou mulimuli ki te ala ʼaē ʼe faitotonu, ʼe mahino ia neʼe mole he ʼuhiga ʼo tanatou ʼu sākilifisio. Neʼe ko he patapata ia kiā Sehova ʼAtua.

12. Koteā te fakatokaga ʼaē ʼe tou maʼu iā Osea 6:6 maʼa te hahaʼi ʼo totatou temi?

¹² ʼE maʼu ʼi te ʼu palalau ʼa Osea te fakatokaga ki te kau takitaki lotu ʼo te temi nei. ʼE nātou fai he ʼu sākilifisio ki te ʼAtua, ʼaki tanatou ʼu gāue faka lotu. Kae ʼe mole faʼa malave, peʼe mole hona fua, ki tonatou maʼuli ʼo te ʼaho fuli. ʼE leleiʼia moʼoni koa e te ʼAtua te hahaʼi ʼaia mo kapau ʼe mole uga e tonatou loto ke nātou maʼu te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo ia, pea mo nātou maʼuliʼi te ʼatamai mālama ʼaia, ʼo nātou lītuʼa mai tanatou ʼu agahala? Ke ʼaua naʼa manatu e he tahi ko te ʼAtua ʼe ina leleiʼia pe ia te ʼu gāue faka lotu fuli ʼaia. ʼE mole tali e Sehova te hahaʼi ʼaē ʼe nātou faiga ke nātou felogoi mo ia ʼaki he faʼahiga tauhi, kae ʼe mole nātou maʼuliʼi moʼoni tana Folafola.​—2 Timoteo 3:⁠5.

13. Ko te ʼu faʼahiga sākilifisio fea ʼaē ʼe tou momoli, kae koteā ʼaē ʼe tonu ke tou manatuʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼu sākilifisio ʼaē ʼe tali e te ʼAtua?

¹³ ʼI totatou ʼuhiga Kilisitiano moʼoni, ʼe tou manatuʼi ʼe mole leleiʼia pe e te ʼAtua te ʼu sākilifisio. ʼE moʼoni ʼe mole kei tou momoli he ʼu sākilifisioʼi manu kiā Sehova. Kae ʼe tou “momoli tuumau he sakilifisio o te fakavikiviki ki te Atua, ko te fua aia o te u laugutu e natou fakamooni ki tona Huafa.” (Hepeleo 13:15) ʼE maʼuhiga ke ʼaua naʼa tou hage ko te kau Iselaele ʼo te temi ʼo Osea, ʼaē neʼe nātou fai te agahala, ʼo tou manatu ʼe feala hatatou momoli ki te ʼAtua he ʼu sākilifisio fakalaumālie moʼo takuʼaki te ʼu agahala ʼaē ʼe tou fai. Tou vakaʼi te meʼa ʼaē neʼe hoko ki te finemui neʼe ina fai fakafūfū te folonikasio. Ki muli age, neʼe ina ʼui fēnei: “Neʼe lahi taku gāue faka mafola, ʼo au ʼui pe ʼi toku loto, ʼaki taku gāue lahi ʼaia, ʼe fakamolemole anai taku agahala.” Neʼe manatu  feiā ia te kau Iselaele talagataʼa. Kae ʼe hoki tali e Sehova tatatou ʼu sākilifisio mo kapau ʼe tou fai ʼaki he loto ʼe lelei pea mo ʼaki he aga ʼe ʼiloga ai tatatou pipiki ki te ʼAtua.

ʼE Lotomamahi Ia Sehova Mokā Mavae Tana Kau Atolasio Mai Ia Te Ia

14. Koteā ʼaē ʼe fakahā ʼi te lea faka polofeta ʼa Osea ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe logoʼi e te ʼAtua?

¹⁴ Koʼeni te tolu ako ʼe tou tāʼofi ʼi te ʼu kapite 6 ki te 9 ʼo Osea: ʼe malave ki te loto ʼo Sehova mokā mavae tana kau atolasio mai ia te ia. ʼE feala kiā Sehova ke fonu ʼi te ʼofa pea mo mālohi. ʼE feala ke fiafia pea mo agaʼofa kiā nātou ʼaē ʼe fakahemala mai tanatou ʼu agahala. Kae kapau ʼe mole fakahemala tana hahaʼi, pea ʼe ina fai he tautea ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia. ʼE fiafia te ʼAtua mokā tou haʼele agatonu mo ia, koteʼuhi ʼe ina loto ke lelei totatou maʼuli. ʼE ʼui fēnei iā Pesalemo 149:4: “ ʼE fiafia ia Sehova ʼo ʼuhiga mo tana hahaʼi.” Kae ʼe malave feafeaʼi kiā Sehova mokā ʼe heʼe agatonu tana ʼu kaugana?

15. Ohage ko tona ʼui iā Osea 6:​7, neʼe feafeaʼi te aga ʼa ʼihi Iselaele?

¹⁵ ʼO ʼuhiga mo te kau Iselaele ʼaē neʼe mole fakahemala, neʼe ʼui fēnei e Sehova: “Ko nātou, ohage ko te tagata kelekele, neʼe mole nātou fakalogo ki te fuakava. Neʼe nātou kākāʼi ai au.” (Osea 6:7) Ko te kupu faka Hepeleo ʼaē neʼe fakaliliu ʼaki te kupu “kākāʼi” ʼe toe faka ʼuhiga foki ki te “aga fakakākā, te aga heʼe faitotonu.” ʼE tatau mo te kupu faka Hepeleo ʼaē ʼe fakaʼaogaʼi iā Malakia 2:​10-16, moʼo talanoa ki te mole nofo agatonu ʼa te kau Iselaele ki tonatou ʼu ʼohoana. ʼO ʼuhiga mo te kupu ʼaia ʼaē ʼe fakaʼaogaʼi iā Osea 6:​7, ʼe fakamatala fēnei ʼi te tohi ʼe “ko he fakatā ʼaia ʼo te kākāʼi ʼo te feʼofani ʼi te lotolotoiga ʼo te maʼuli faka taumātuʼa.”

16, 17. (a) Koteā ʼaē neʼe fai e te puleʼaga ʼo Iselaele ʼo ʼuhiga mo te fuakava ʼaē neʼe fai e te ʼAtua mo nātou? (b) Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou manatuʼi ʼo ʼuhiga mo tatatou ʼu aga?

¹⁶ Ko Iselaele neʼe ko te ʼohoana fakatātā ʼo Sehova, koteʼuhi neʼe ina fai tana fuakava mo te puleʼaga ʼaia. Koia, ʼi te temi ʼaē neʼe maumauʼi ai e tana hahaʼi ia te fuakava ʼaia, neʼe hage ko hanatou fai feʼauaki. Ko te ʼAtua neʼe hage ko te tagata ʼohoana ʼaē neʼe nofo agatonu, kae ko tana hahaʼi neʼe nātou mavae mai ia te ia.

¹⁷ E feafeaʼi kiā tatou? ʼE fia ʼiloʼi e te ʼAtua peʼe tou haʼele mo ia peʼe kailoa. ʼE lelei ke tou manatuʼi “ko te ʼAtua ʼe ʼofa,” pea ʼe malave kiā ia te ʼu  meʼa ʼaē ʼe tou fai. (1 Soane 4:​16, MN ) Kapau ʼe tou fai he aga ʼe kovi, ʼe feala ke tou fakaloto mamahi ia Sehova pea ʼe mole fiafia ai anai. Kapau ʼe tou manatuʼi te faʼahi ʼaia, pea ʼe ko he puipui mālohi ʼaia maʼa tatou ke ʼaua naʼa tou tō ki te ʼu fai fakahala.

Te ʼu Meʼa ʼAē ʼe Tonu Ke Tou Fai Moʼo Utu Te Meʼa ʼAē ʼe Lelei

18, 19. Koteā te pelesepeto ʼaē ʼe tou maʼu iā Osea 8:​7, pea neʼe hoko feafeaʼi te pelesepeto ʼaia ki te kau Iselaele?

¹⁸ Tou vakaʼi te fā ako ʼaē ʼe feala ke tou tāʼofi mai te lea faka polofeta ʼa Osea: te ʼu meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou fai moʼo utu te meʼa ʼaē ʼe lelei. ʼO ʼuhiga mo te kau Iselaele, mo tanatou agavale pea mo te vaʼiganoa ʼo tanatou aga heʼe faitotonu, neʼe tohi fēnei e Osea: “ ʼE nātou haga to te matagi, pea ʼe nātou utu anai te afā.” (Osea 8:7) ʼE tou maʼu ʼi henī te pelesepeto ʼe tonu ke tou manatuʼi: Ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou fai ʼi te temi nei ʼe ʼi ai tonatou pikipikiga mo te ʼu meʼa ʼaē ka hoko kiā tatou ʼi te ka haʼu. Neʼe hoko feafeaʼi te pelesepeto ʼaia ki te kau Iselaele heʼe faitotonu?

¹⁹ ʼUhi ko tanatou agahala, neʼe to e te kau Iselaele te meʼa ʼaē ʼe kovi. ʼE feala anai koa hanatou hoko atu tanatou aga kae mole nātou utu he ʼu fua kovi? ʼE mahino ia neʼe mole feala ke nātou hāo mai tonatou fakamāuʼi. ʼE ʼui fēnei iā Osea 8:13: “[Ko Sehova] ʼe ina manatuʼi anai tanatou ʼu hala pea ʼe ina fakamāuʼi anai tanatou ʼu agahala.” Pea iā Osea 9:​17, ʼe tou lau fēnei: “ ʼE līaki anai nātou e toku ʼAtua, he neʼe mole nātou fakalogo kiā te ia, pea ʼe nātou hage anai ko he ʼu hahaʼi ʼe feholaʼaki ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu puleʼaga.” Neʼe tauteaʼi e Sehova te kau Iselaele ʼuhi ko tanatou ʼu agahala. Neʼe nātou to te meʼa ʼaē ʼe kovi, pea neʼe nātou utu te meʼa ʼaē ʼe kovi. Neʼe hoko te fakamāu ʼa te ʼAtua kiā nātou ʼi te taʼu 740 ʼi muʼa ʼo totatou temi, ʼi te temi ʼaē neʼe maumauʼi ai e te kau Asilia te puleʼaga ʼo te ʼu telepi e hogofulu ʼo Iselaele pea mo ʼave pōpula nātou.

20. Koteā ʼaē ʼe tou ako mai te meʼa ʼaē neʼe hoko ki te kau Iselaele?

²⁰ Ko te meʼa ʼaē neʼe hoko ki te kau Iselaele ʼe ina akoʼi mai te moʼoni maʼuhiga ʼaenī: ʼE tou utu te meʼa ʼaē ʼe tou to. ʼE fakatokagaʼi fēnei mai tatou e te Folafola ʼa te ʼAtua: “ ʼAua naʼa koutou faihala: ʼe mole feala ke kākāʼi te ʼAtua. Heʼe ko te meʼa ʼaē ʼe to e te tagata, ʼe ko te meʼa pe ʼaia ʼaē ka ina utu.” (Kalate 6:​7, MN ) Kapau ʼe tou to te meʼa ʼaē ʼe kovi pea ʼe tou utu pe anai te meʼa ʼaē ʼe kovi. Ohage la ko nātou ʼaē ʼe nātou fai he ʼu aga heʼe ʼaoga, ʼe nātou utu pe anai he ʼu fua kovi ʼaupito. ʼE mole maʼu anai he ikuʼaga lelei kiā ia ʼaē ʼe agahala kae ʼe mole fakahemala.

21. ʼE tou lava utu feafeaʼi te meʼa ʼaē ʼe lelei?

²¹ Kae ʼe tou lava utu feafeaʼi te meʼa ʼaē ʼe lelei? ʼE feala ke tou tali kiai ʼaki te lea fakatātā ʼaenī. Kapau ʼe fia utu e te tagata gāue kele he ʼu fuʼu ufi, ʼe ina to anai koa he ʼu fuʼu mānioka? Kailoa ia! ʼE tonu ke ina to te magisi ʼaē ʼe ina fia utu. ʼO toe feiā pe, kapau ʼe tou fia utu te meʼa ʼaē ʼe lelei, pea ʼe tonu ke tou to te meʼa ʼaē ʼe lelei. ʼE koutou fakaʼamu koa ke koutou haga utu te meʼa ʼaē ʼe lelei​—he maʼuli fiafia ʼi te temi nei ʼaki te ʼamanaki ʼaē ki te maʼuli heʼegata ʼi te mālama foʼou ʼa te ʼAtua? Kapau koia, pea ʼe tonu ke koutou haga to te meʼa ʼaē ʼe lelei, ʼo koutou haga haʼele mo te ʼAtua pea mo mulimuli ki tana ʼu lao faitotonu.

22. Ko te ʼu ako feā ʼaē ʼe feala ke tou tāʼofi mai te ʼu kapite 6 ki te 9 ʼo Osea?

²² ʼI te ʼu kapite 6 ki te 9 ʼo Osea, neʼe tou tāʼofi te ʼu ako e fā ʼe feala ke tokoni mai ke tou haʼele mo te ʼAtua: (1) ʼE ʼiloga tatatou fakahemala moʼoni ʼi tatatou ʼu gāue; (2) ʼe mole leleiʼia pe e te ʼAtua te ʼu sākilifisio; (3) ʼe lotomamahi ia Sehova mokā mavae tana kau atolasio mai ia te ia; pea (4) kapau ʼe tou fia utu te meʼa ʼaē ʼe lelei, pea ʼe tonu ke tou to te meʼa ʼaē ʼe lelei. ʼO ʼuhiga mo tatatou haʼele mo te ʼAtua, koteā te ʼu tokoni ʼaē ka tou maʼu anai ʼi te ʼu kapite fakamuli e nima ʼo te tohi faka Tohi-Tapu ʼaenī ʼo Osea?

ʼE Koutou Tali Feafeaʼi Anai?

• ʼE ʼiloga feafeaʼi te fakahemala moʼoni?

• He koʼe ʼe mole leleiʼia pe e tatatou Tāmai ʼaē ʼe ʼi selo te ʼu sākilifisio?

• ʼE malave feafeaʼi ki te ʼAtua mokā mavae tana kau atolasio mai ia te ia?

• Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou to, ke feala hatatou utu te meʼa ʼaē ʼe lelei?

[Fehuʼi]

[Paki ʼo te pasina 23]

Neʼe puli vave te agatonu ʼa Iselaele ohage ko te ʼu ʼao ʼo te uhu

[Paki ʼo te pasina 23]

Ko te ʼu holi kovi ʼa Iselaele neʼe vela ohage ko he gutuʼumu kakaha

[Paki ʼo te pasina 24]

He koʼe neʼe fakafisi ia Sehova ki te ʼu sākilifisio ʼo tana hahaʼi?

[Paki ʼo te pasina 25]

Moʼo utu te meʼa ʼaē ʼe lelei, ʼe tonu ke tou to te meʼa ʼaē ʼe lelei