ʼE Koutou Fakalogo Anai Kiā Ai​—Ki Te ʼAtua Peʼe Ki Te Tagata?

“ ʼE tonu ke [tou] fakalogo ki te ʼAtua, ohage ko he fakalogo ki he pule, ʼi he fakalogo ia ki te tagata.”​—Gaue 5:​29, MN.

 1. (a) Ko te vaega Tohi-Tapu fea ʼaē ʼe fakatafito kiai te alatike ako ʼaenī? (b) He koʼe neʼe pilisoniʼi te kau ʼapositolo?

 NEʼE ʼiʼita ʼaupito te kau tuʼi fakamāu ʼo te telepinale lahi Sutea, he neʼe pupuli te kau pilisoni. Ko te kau pilisoni ʼaia neʼe ko te kau ʼapositolo ʼa Sesu Kilisito, te tagata ʼaē neʼe fakatūʼā ki te mate e te telepinale lahi ʼi te ʼu kiʼi vāhaʼa ki muʼa atu. ʼI te temi leva ʼaia, neʼe tonu ke fakamāuʼi e te telepinale tana kau tisipulo. Kae ʼi te temi ʼaē neʼe ʼolo ai te kau solia ʼo kumi mai nātou, neʼe kua nātou pupuli ʼi te fale pilisoni, logola neʼe lokaʼi te ʼu matapā. Pea neʼe fakahā age ki te kau tagata leʼo koʼe te kau ʼapositolo ʼi te fale lotu ʼi Selusalemi, ʼe nātou fai te gāue ʼaē neʼe tupu ai tonatou pilisoniʼi: ʼaē ko te akoʼi ʼaki he lototoʼa ki te hahaʼi peʼe ko ai ia Sesu Kilisito. Neʼe ʼolo atu aipe te kau tagata leʼo ki te fale lotu, ʼo toe puke mai te kau ʼapositolo, ʼo ʼave nātou ki te telepinale.​—Gaue 5:​17-27.

 2. Koteā ʼaē neʼe fakatotonu e te ʼāselo ki te kau ʼapositolo?

² Neʼe ko te ʼāselo ʼaē neʼe ina faka ʼāteaina te kau ʼapositolo. Neʼe hoko koa te faka ʼāteaina ʼaia ke feala hanatou hāo ai mai he tahi ʼu fakataga? Kailoa ia. Neʼe faka ʼāteaina nātou ke feala hanatou tala ki te hahaʼi ʼo Selusalemi ia te logo lelei ʼo ʼuhiga mo Sesu Kilisito. Neʼe fakatotonu age e te ʼāselo ki te kau ʼapositolo, ke nātou “haga tala ki te hahaʼi te ʼu folafola fuli ʼo ʼuhiga mo te maʼuli ʼaia.” (Gaue 5:​19, 20, MN ) Koia ʼi te temi ʼaē neʼe maʼu atu nātou e te ʼu tagata leʼo ʼi te fale lotu, neʼe lolotoga fakahoko e te kau ʼapositolo ia te fakatotonu ʼaia ʼaki he loto fakalogo.

3, 4. (a) ʼI te fakatotonu age ʼaē ke nā tuku tanā fai faka mafola, neʼe koteā te tali ʼa Petelo pea mo Soane? (b) Neʼe koteā te tali ʼa te kau ʼapositolo ʼaē?

 ³ Ko te toko lua ʼi te kau fai faka mafola lotomālohi ʼaia, te ʼu ʼapositolo ko Petelo pea mo Soane, neʼe kua fakamāuʼi nāua ki muʼa atu, ohage ko tona fakamanatuʼi faka fefeka age e te pule faifakamāu ko Sosefo Kaifa. Neʼe ina ʼui fēnei: “Neʼe mātou fakatotonu fakalelei atu ke tuku takotou faiakonaki ʼaki [te huafa ʼo Sesu], kae koʼeni kua koutou fakafonu ia Selusalemi ʼaki takotou akonaki.” (Gaue 5:​28, MN ) Neʼe mole tonu ke punamaʼuli ia Kaifa ʼi te toe sio kiā Petelo pea mo Soane ʼi te telepinale. ʼI te ʼuluaki fakamāu ʼaē neʼe fakatotonu age ai ke tuku tanatou fai faka mafola, neʼe tali fēnei e te ʼu ʼapositolo ʼaia e toko lua: “Kapau ʼe mata tonu ki te ʼAtua ke mā fakalogo kiā koutou kae mole ki te ʼAtua, ʼe ʼa koutou tona vakaʼi. Kae kiā māua ʼe mole feala ke tuku tamā palalau ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe mā sisio kiai pea mo logo kiai.” Ohage ko te polofeta ko Selemia ʼo te temi muʼa, ko Petelo pea mo Soane neʼe mole feala hanā tuku tanā gāue ʼaē ko te fai faka mafola.​—Gaue 4:​18-20, MN; Selemia 20:⁠9.

⁴ ʼI te temi leva ʼaia, neʼe mole gata pe kiā Petelo pea mo Soane ia te faigamālie ʼaē ke nā tala iā muʼa ʼo te telepinale te meʼa ʼaē ka nā fai, kae neʼe kau ai mo te kau ʼapositolo fuli, ʼo feiā mo te ʼapositolo foʼou, ia Matiasi. (Gaue 1:​21-26) Neʼe fakatotonu age ke tuku tanatou fai faka mafola, kae ʼaki he lototoʼa neʼe nātou tali fēnei mo nātou: “ ʼE tonu ke mātou fakalogo ki te ʼAtua, ohage ko he fakalogo ki he pule, ʼi he fakalogo ia ki te tagata.”​—Gaue 5:​29, MN.

Ko Ai ʼAē Neʼe Nātou Fakalogo Ki Ai: Ko Te ʼAtua Peʼe Ko Te Tagata?

5, 6. He koʼe neʼe mole fakalogo te kau ʼapositolo ki te fakatotonu ʼa te telepinale?

⁵ Ko te kau ʼapositolo ʼaē neʼe fakalogo lelei ki te lao, neʼe mole ko hanatou agamāhani te fakafeagai ki he tonu neʼe fai e te telepinale. Kae ʼe mole tonu ki he tagata, tatau aipe peʼe mālohi, ke ina fakatotonu ki he tahi ke talagataʼa ki te ʼu fakatotonu ʼa te ʼAtua. Ko Sehova ʼe ko “te Māʼoluga ʼAupito ʼi te kele kātoa.” (Pesalemo 83:18) ʼE ko “te Tuʼi Fakamāu ʼo te kele kātoa,” pea ʼe ko ia tāfito ʼaē ʼe ina fakatuʼutuʼu te ʼu lao, pea ʼe ko ia te Hau ʼo te heʼegata. ʼE mole tali e te ʼAtua ke molehi hana fakatotonu e he fakatotonu mai he telepinale fakatagata.​—Senesi 18:25; Isaia 33:⁠22.

⁶ Neʼe tali te manatu ʼaia e ʼihi tagata popoto ʼo te lao. Ohage la, ko te tuʼi fakamāu Pilitania logona ʼo te 18 sēkulō, ko William Blackstone, neʼe ina tohi ʼe mole he lao fakatagata ʼe tonu ke fakafeagai ki “te lao ʼaē neʼe fakahā” ʼi te Tohi-Tapu. Koia ko te fakatotonu ʼa te Sanetualio ki te kau ʼapositolo ke tuku tanatou fai faka mafola, neʼe ko he fakafeagai ia ki te lao ʼaia. Neʼe mole feala ke fakalogo te kau ʼapositolo ki te fakatotonu ʼaia.

 7. He koʼe neʼe ʼiʼita te kau pelepitelo pule ki te gāue fai faka mafola?

⁷ Neʼe ʼiʼita ʼaupito te ʼu pelepitelo pule ʼi te loto mālohi ʼa te kau ʼapositolo ke nātou hoko atu tanatou fai faka mafola. Ko ʼihi ʼi te kau pelepitelo, ʼo kau ai mo Kaifa, neʼe ko te kau Satuseo, pea neʼe mole nātou tui ki te fakatuʼuake. (Gaue 4:​1, 2; 5:17) Kae neʼe haga tala e te kau ʼapositolo ko Sesu neʼe fakatuʼuake mai te kau mate. Tahi ʼaē faʼahi, ko ʼihi pelepitelo pule neʼe nātou faiga lahi ke leleiʼia nātou e te ʼu pule Loma. ʼI te fakamāuʼi ʼo Sesu, ʼi te temi ʼaē neʼe feala ai ki te kau pelepitelo pule ke nātou tali ia Sesu ohage ko tonatou hau, neʼe nātou kalaga fēnei: “E mole homatou tahiʼage hau ia Sesale.” (Soane 19:15) a Neʼe mole gata pe te haga tala ʼa te kau ʼapositolo ko Sesu neʼe fakatuʼuake, kae neʼe nātou toe akoʼi ki te hahaʼi “e mole he tahiʼage higoa [ʼi te higoa ʼo Sesu] nee kua foaki ki te tagata i te lalo-lagi . . . ke fakamauli ai tatou.” (Gaue 2:36; 4:12) Neʼe tuʼania ia te kau pelepitelo naʼa fakaʼamu e te kau Sutea ke liliu ia Sesu ko honatou Takitaki, heʼe kapau ʼe hoko feiā, pea ʼe feala anai ke ʼōmai te kau Loma pea ʼe molehi anai ‘te potu taputapu pea mo te fenua’ ʼa te kau takitaki Sutea.​—Soane 11:⁠48.

 8. Koteā te tokoni fakapotopoto ʼaē neʼe fai e Kamaliele ki te Sanetualio?

⁸ Neʼe ʼamanaki hoko he tuʼutāmaki ki te kau ʼapositolo ʼa Sesu Kilisito. Ko te ʼu tuʼi fakamāu ʼo  te Sanetualio neʼe nātou fakatotonu ke matehi nātou. (Gaue 5:33) Kae neʼe hoko te fetogi fakapunamaʼuli. Ko Kamaliele, ko te tagata neʼe ina ʼiloʼi lelei te Lao, neʼe tuʼu ake pea mo ina fakatokaga ki te kau pelepitelo ke ʼaua naʼa nātou fai fakavilivili he tonu. ʼAki he agapoto neʼe ina ʼui fēnei: “Kapau ko te fakatuʼutuʼu ʼaia peʼe ko te gāue ʼaia ʼe haʼu mai te tagata, ʼe holoʼi anai ia, kae kapau ʼe haʼu mai te ʼAtua ʼe mole koutou lava holoʼi anai nātou.” Pea neʼe toe ʼui fēnei e Kamaliele: “Naʼa meʼa age ia, ʼe koutou tauʼi moʼoni koutou te ʼAtua.”​—Gaue 5:​34, 38, 39, MN.

 9. Koteā ʼaē neʼe fakamoʼoni ai ko te gāue ʼa te kau ʼapositolo neʼe haʼu mai te ʼAtua?

⁹ Meʼa fakapunamaʼuli, neʼe tali e te telepinale ia te tokoni ʼaē neʼe fai e Kamaliele. Ko te Sanetualio neʼe ina “pauiʼi . . . te kau apositolo, nee natou fakatotonu ke huipiʼi natou, nee natou [tapuʼi age] kia natou tanatou toe lea i te Huafa o Sesu, pea nee natou fakaateainaʼage natou.” Neʼe mole mātataku te kau ʼapositolo, kae neʼe nātou lotomālohi ke nātou fakalogo ki te fakatotonu ʼa te ʼāselo ʼaē ke nātou fai faka mafola. Koia, hili tonatou faka ʼāteaina, ʼi “te aho fuape, nee mole gata [te] akonaki [ʼa te kau ʼapositolo] pea mo tanatou fagonogono te Logolelei, ko Sesu e ko te Mesia.” (Gaue 5:​40, 42) Neʼe tapuakinaʼi e Sehova tanatou ʼu faiga. Neʼe ʼiloga feafeaʼi te tapuakina ʼaia? “Neʼe hoholo te mafola ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua, pea neʼe lahi ʼaupito te tuputupu ʼa te kau tisipulo ʼi Selusalemi.” Pea “ko te toe hahaʼi tokolahi ʼo te kau pelepitelo neʼe nātou fakalogo ki te tui.” (Gaue 6:​7, MN ) ʼE mahino neʼe ʼiʼita ʼaupito ai ia te kau pelepitelo pule! Neʼe lahi te ʼu fakamoʼoni ko te gāue ʼa te kau ʼapositolo neʼe haʼu moʼoni ia mai te ʼAtua!

Ko Nātou ʼAē ʼe Nātou Tauʼi Te ʼAtua ʼe Mole Nātou Mālo

10. ʼI te manatu fakatagata, he koʼe neʼe mole tuʼania ia Kaifa ʼo ʼuhiga mo tona tuʼulaga pelepitelo, kae he koʼe neʼe faihala ʼi tana falala ki te tagata?

¹⁰ ʼI te ʼuluaki sēkulō, ko te ʼu pelepitelo lahi Sutea neʼe fakanofo e te ʼu pule Loma. Ko te tagata maʼu koloā ko Sosefo Kaifa neʼe fakanofo pelepitelo e Valerius Gratus, pea ʼi te ʼu pelepitelo fuli ʼaē neʼe ʼuluaki fakanofo ia ia, neʼe ko ia tokotahi ʼaē neʼe nofo fualoa ʼi te tuʼulaga ʼaia. Neʼe manatu Kaifa, neʼe lagi fualoa tana nofo pelepitelo ʼuhi ko tana poto ʼaē ʼi te fakafofoga ʼo tona  puleʼaga pea mo tana kaumeʼa lelei mo Pilato, kae mole ʼuhi he neʼe filifili ia ia e te ʼAtua. Neʼe faihala ia ʼi tana falala ʼaē ki te tagata. Hili pe taʼu e tolu ʼi te ʼosi fakamāuʼi ʼo te kau ʼapositolo ʼi te Sanetualio, neʼe mole kei leleiʼia e te ʼu pule ʼo Loma ia Kaifa, pea neʼe fakahifo ʼi tona tuʼulaga pelepitelo lahi.

11. Koteā ʼaē neʼe hoko kiā Posio Pilato pea mo te tuʼu faka Sutea, pea koteā te ako e tou tāʼofi mai ai?

¹¹ Ko te fakatotonu ʼaē ke fakahifo ia Kaifa mai tona tuʼulaga, neʼe haʼu mai te tagata ʼaē neʼe māʼoluga age ia Pilato, ko Lucius Vitellius, te kovana ʼo Silia, pea neʼe mole feala ke tāʼofi te faʼahi ʼaia e Pilato, te kaumeʼa lelei ʼo Kaifa. Hili pe te taʼu ʼi te ʼosi fakahifo ʼa Kaifa, neʼe fakahifo mo Pilato ʼi tona tuʼulaga pea neʼe toe pāui ki Loma he neʼe ʼi ai te ʼu tukugakoviʼi ʼo ia. ʼO ʼuhiga mo te kau takitaki Sutea ʼaē neʼe nātou falala kiā Sesale, neʼe molehi e te kau Loma ‘tonatou nofoʼaga pea mo tonatou puleʼaga.’ Neʼe hoko te faʼahi ʼaia ʼi te taʼu 70 ʼo totatou temi, ʼi te temi ʼaē neʼe fakaʼauha kātoa ai e te ʼu kautau Loma ia te kolo ʼo Selusalemi, ʼo feiā mo te fale lotu pea mo te fale ʼo te Sanetualio. Neʼe hoko te ʼu palalau ʼaenī neʼe fai e te tagata fai pesalemo: “ ʼAua naʼa ke tuku tau falala ki te kau ʼaliki, peʼe ki te foha ʼo te tagata ʼaē neʼe toʼo mai te kele, ʼaē ʼe mole ʼa ia te fakamaʼuli.”​—Soane 11:48; Pesalemo 146:⁠3.

12. ʼE hā feafeaʼi iā Sesu, ʼe ko he aga fakapotopoto te fakalogo ki te ʼAtua?

¹² Kae ko te ʼAtua neʼe ina fakanofo ia Sesu Kilisito ʼaē kua fakatuʼuake ke Pelepitelo Lahi ʼi te fale lotu lahi fakalaumālie. ʼE mole he tahi ʼe feala ke ina fakahifo ia ia. Koia ko Sesu “ ʼe nofo ʼi tona tuʼulaga pelepitelo pea ʼe mole he tahi ka ina fetogi ia ia.” (Hepeleo 2:9; 7:​17, 24, MN; 9:11) Tahi ʼaē meʼa, neʼe fakanofo e te ʼAtua ia Sesu ko he Tuʼi Fakamāu ʼo te hahaʼi māʼuʼuli pea mo te kau mate. (1 Petelo 4:5) ʼI tona tuʼulaga ʼaia, ʼe vakavakaʼi anai e Sesu peʼe feala ke toe fakatuʼuake ia Sosefo Kaifa pea mo Posio Pilato ʼi te ka haʼu.​—Mateo 23:33; Gaue 24:⁠15.

Ko Te Kau Fai Faka Mafola Lototoʼa ʼo Te Puleʼaga ʼi Totatou Temi

13. ʼI totatou temi, ko te gāue fea ʼaē neʼe haʼu mai te tagata, pea ko te gāue fea ʼaē neʼe haʼu mai te Atua? Koteā tona fakamoʼoni?

¹³ ʼI totatou temi, ohage ko te ʼuluaki sēkulō, ʼe kei hahaʼi ia nātou ʼaē ʼe nātou ‘tauʼi te ʼAtua.’ (Gaue 5:39) Ohage la, ʼi Siamani, ʼi te temi ʼaē neʼe fakafisi ai ia te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ki te fakamoʼoni ko Itilele tonatou Takitaki, neʼe fakapapau e Itilele ʼe ina matehi anai ia nātou fuli. (Mateo 23:10) Neʼe hage neʼe mole he meʼa neʼe feala ke ina tāʼofi ia tana kautahi fai fakapō. Neʼe puke e te kau Nasi te ʼu lauʼi afe kau Fakamoʼoni ʼo ʼave ki te ʼu lotoʼā fakamamahi. Neʼe nātou matehi mo ʼihi kau Fakamoʼoni. Kae neʼe mole feala ki te kau Nasi ke nātou tāʼofi te loto mālohi ʼa te kau Fakamoʼoni ke nātou tauhi ki te ʼAtua tokotahi pe, pea neʼe mole feala hanatou molehi te ʼu kaugana fuli ʼa te ʼAtua. Ko te gāue ʼa te kau Kilisitiano ʼaia neʼe haʼu mai te ʼAtua, kae neʼe mole ko he gāue fakatagata, pea ʼe mole feala ke fakagata te gāue ʼaia ʼa te ʼAtua. Hili kiai taʼu e onogofulu, ko nātou ʼaē neʼe mole mamate ʼi te ʼu lotoʼā fakamamahi ʼa Itilele, ʼe kei nātou tauhi pe kiā Sehova ‘ ʼaki tonatou loto kātoa, mo tonatou nefesi kātoa, pea mo tanatou ʼatamai kātoa,’ kae kua puli noa ia Itilele mo tana kautahi Nasi pea ʼe kei manatuʼi tanatou agakovi.​—Mateo 22:⁠37.

14. (a) Koteā te ʼu faiga ʼa te kau fakafeagai moʼo fasituʼu ki te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua, pea koteā tona ʼu fua? (b) ʼE ʼi ai anai koa he gataʼaga ʼo te ʼu mamahi ʼaē ʼe fai ki te hahaʼi ʼa te ʼAtua? (Hepeleo 13:​5, 6)

¹⁴ ʼI te ʼu taʼu ʼaē neʼe hoa ki te kau Nasi, neʼe ʼi ai te tahi ʼu hahaʼi neʼe nātou tauʼi ia Sehova pea mo tana hahaʼi, kae neʼe mole nātou mālo. ʼI ʼihi fenua ʼi Eulopa, neʼe faiga e te lotu pea mo te politike  ke lau ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe ko he ‘magaʼi lotu fakatupu tuʼutāmaki,’ ohage ko tona fai ki te kau Kilisitiano ʼi te ʼuluaki sēkulō. (Gaue 28:22) Kae ko te Telepinale Eulopa ʼo te ʼu droits de l’homme neʼe ina fakamoʼoni ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe ko he lotu, kae mole ko he magaʼi lotu. ʼE mahino ia ʼe ʼiloʼi lelei e te kau fakafeagai. Kae ʼe hoko atu pe tanatou laukoviʼi ia te kau Fakamoʼoni. ʼUhi ko te ʼu tukugakovi loi ʼaia, ko ʼihi ʼo te kau Kilisitiano ʼaia neʼe fakamavae ʼi tanatou gāue. Ko te ʼu fānau ʼa te kau Fakamoʼoni neʼe kapu mai te ʼu faleako. ʼI tanatou mātataku, ko te ʼu hahaʼi maʼu fale lalahi, neʼe mole kei nātou faka lue tonatou ʼu fale ki te kau Fakamoʼoni moʼo fai ai tanatou ʼu fono, logola kua fualoa tanatou lue kiā nātou. ʼI ʼihi ʼu ʼaluʼaga, ko te ʼu pilo ʼa te puleʼaga neʼe nātou fakafisi ki ʼihi hahaʼi he ʼu pepa ʼe fakagafua ai ke nātou nonofo ʼi he fenua, ʼuhi pe heʼe ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Kae neʼe mole lotovaivai ai te kau Fakamoʼoni.

15, 16. Neʼe tali feafeaʼi e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Falani ia te fakafeagai ki tanatou gāue faka Kilisitiano, pea he koʼe neʼe hoko atu tanatou fai faka mafola?

¹⁵ Ohage la ʼi Falani, ʼi te agamāhani ko te hahaʼi ʼe nātou aga fakapotopoto pea ʼe mole nātou fakapalatahi. Kae ko te kau fakafeagai ʼe tokosiʼi neʼe nātou fai he ʼu lao ʼaki te fakatuʼutuʼu tāfito ʼaē ke tāʼofi te gāue fai faka mafola ʼo te Puleʼaga ʼa te ʼAtua. Neʼe koteā ʼaē neʼe fai e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova? Neʼe nātou fakalahi age tanatou gāue fai faka mafola pea neʼe ʼi ai tona ʼu fua lelei. (Sakopo 4:7) Hili kiai māhina pe e ono, neʼe hoko te tuputupu foʼou ʼo te ʼu ako Tohi-Tapu: ko te 33 ʼi te teau ʼi te fenua ʼaia! ʼE mahino ia neʼe ʼita lahi te Tevolo ʼi tana sio ki te tali ʼo te logo lelei e te hahaʼi loto fakamalotoloto ʼi Falani. (Apokalipesi 12:17) Ko totatou ʼu tēhina Kilisitiano ʼi Falani ʼe nātou falala ʼe hoko moʼoni te ʼu palalau ʼaenī ʼa te polofeta ko Isaia: “Ko te ʼu mahafu tau fuli ʼaē ka faʼu anai moʼo fakafeagai kiā te koe ʼe mole lava anai, pea ko te ʼu lea fuli ʼaē ʼe fakafeagai anai kiā te koe ʼi he fai fakamāu, ʼe ke tauteaʼi anai.”​—Isaia 54:⁠17.

¹⁶ ʼE mole ko he meʼa fakafiafia maʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ke fakatagaʼi nātou. Kae ʼi tanatou fakalogo ki te fakatotonu ʼaē neʼe fai e te ʼAtua ki te kau Kilisitiano fuli, ʼe mole feala ke nātou tuku ʼi te temi nei pea ʼi te temi ka haʼu, tanatou palalau ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē neʼe nātou logo kiai. ʼE nātou faiga mālohi ke nātou fakalogo lelei ki te ʼu lao ʼo te fenua. Kae ka fakafeagai te lao ʼa te tagata ki te lao ʼa te ʼAtua, pea ʼe tonu ke nātou fakalogo ki te ʼAtua ohage ko te pule.

ʼAua Naʼa Tou Mātataku Ia Nātou

17. (a) He koʼe ʼe mole tonu ke tou mātataku ki totatou ʼu fili? (b) ʼE tonu ke feafeaʼi tatatou aga kiā nātou ʼaē ʼe nātou fakatagaʼi tatou?

¹⁷ ʼE tuʼutāmaki anai totatou ʼu fili, heʼe nātou tauʼi ia te ʼAtua. Koia, ohage ko tona fakatotonu e Sesu, ʼe mole tonu ke tou mātataku iā nātou, kae ke tou faikole maʼa nātou ʼaē ʼe nātou fakatagaʼi tatou. (Mateo 5:44) Kapau ko he tahi ʼe fakafeagai ki te ʼAtua heʼe ina fai ʼi te fakapōʼuli, ohage ko Saulo ʼo Talesi, pea ʼe tou faikole ke manavaʼofa Sehova ʼo avahi tona ʼu mata ke sio ki te moʼoni. (2 Kolonito 4:4) Neʼe liliu ia Saulo ko te ʼapositolo Kilisitiano ko Paulo, pea neʼe gaohi koviʼi ʼaupito ia ia e te ʼu pule ʼi tona temi. Kae neʼe ina haga fakamanatuʼi age ki te ʼu tēhina ke “natou fakalogo ki te hahai taki mo te u pule, ke natou talagafua, mo nofo teuteu ki te fai o te u gaue lelei fuape, aua te laukovi ki he tahi [māʼiape la mo nātou ʼaē ʼe fakatagaʼi kovi nātou], aua te lagake, kae ke natou agalelei pea mo agaofa mooni ki te hahai fuape.” (Tito 3:​1, 2) Ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Falani pea mo te tahi ʼatu ʼu fenua, ʼe nātou faiga ke nātou maʼuliʼi te tokoni ʼaia.

18. (a) ʼE lava hāofaki feafeaʼi e Sehova tana hahaʼi? (b) Koteā anai ka hoko ʼi te fakaʼosi?

¹⁸ Neʼe ʼui fēnei e te ʼAtua ki te polofeta ko  Selemia: “ ʼE au nofo mo koe ʼo hāofaki koe.” (Selemia 1:8) Iā ʼaho nei, ʼe lava hāofaki feafeaʼi tatou e Sehova mai te ʼu fakataga? ʼE feala ke ina fakanofo he tuʼi fakamāu ʼe hage ko Kamaliele, ʼe mole fakapalatahi. Peʼe fokifā pe, ʼe ina fakahoko anai he mafuliʼaga ke fetogi e he pule ʼe agalelei age, he pule ʼe aga fakahehema pea mo agakovi. Kae ʼi ʼihi temi, ʼe feala ke tuku e Sehova ke fakatagaʼi tana hahaʼi. (2 Timoteo 3:12) ʼE lagi tuku e te ʼAtua ke fakatagaʼi tatou, kae ʼe ina foaki tuʼumaʼu mai anai ia te mālohi ke tou kātakiʼi te ʼu fakataga. (1 Kolonito 10:13) Pea tatau aipe peʼe koteā ʼaē ʼe fakagafua e te ʼAtua ke hoko, kae ʼe tou tui papau ʼi te fakaʼosi, ko nātou ʼaē ʼe nātou tauʼi te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼe nātou tauʼi te ʼAtua, pea ʼe mole mālo te hahaʼi ʼaē ʼe fakafeagai ki te ʼAtua.

19. Koteā te vaega Tohi-Tapu ki te taʼu 2006, pea he koʼe ʼe ʼalutahi mo totatou temi?

¹⁹ Neʼe tala e Sesu ki tana kau tisipulo ʼe fakatagaʼi anai nātou. (Soane 16:33) Koia ko te ʼu palalau ʼaē ʼe tuʼu iā Gaue 5:29 (MN ), ʼe ʼaoga ʼaupito ki totatou temi: “ ʼE tonu ke [tou] fakalogo ki te ʼAtua, ohage ko he fakalogo ki he pule, ʼi he fakalogo ia ki te tagata.” ʼUhi ko te faʼahi ʼaia, neʼe filifili te ʼu palalau mālohi ʼaia ko te vaega faka Tohi-Tapu ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ki te taʼu 2006. ʼOfa pe ke tou loto mālohi lolotoga te taʼu ʼaenī ka haʼu pea ʼo talu ai, ke tou fakalogo kātoa ki te ʼAtua ohage ko he fakalogo ki he pule!

[Kiʼi nota]

ʼE Feala Koa Hakotou Tali?

• Koteā te faʼifaʼitaki lototoʼa neʼe tuku mai e te kau ʼapositolo kiā tatou ʼi tonatou fakatagaʼi?

• He koʼe ʼe tonu ke tou fakalogo tuʼumaʼu ki te ʼAtua ohage ko he fakalogo ki he pule ʼi he fakalogo ki te tagata?

• Ko ai ʼaē ʼe tauʼi moʼoni e nātou ʼaē ʼe fakafeagai mai kiā tatou?

• Koteā ʼaē ka hoko kiā nātou ʼaē ʼe nātou kātakiʼi te fakataga?

[Fehuʼi]

[Fakamatala ʼo te pasina 23]

Ko te vaega Tohi-Tapu ki te taʼu 2006: “ ʼE tonu ke [tou] fakalogo ki te ʼAtua, ohage ko he fakalogo ki he pule, ʼi he fakalogo ia ki te tagata.”​—Gaue 5:​29, MN

[Paki ʼo te pasina 19]

“ ʼE tonu ke mātou fakalogo ki te ʼAtua, ohage ko he fakalogo ki he pule, ʼi he fakalogo ia ki te tagata”

[Paki ʼo te pasina 21]

Ko Kaifa neʼe falala ia ki te tagata kae neʼe mole falala ia ki te ʼAtua