Te Po Tapu Mo Te Taʼu Foʼou—ʼE Hoko Ai Anai Koa Takotou ʼu Fakaʼamu?

“Neʼe fakatotonu e Pierre le Grand ke fai ʼi te ʼu ʼēkelesia fuli, he ʼu toʼotoʼoga ʼo te Taʼu Foʼou ʼi te ʼuluaki ʼaho ʼo Sānualio. Tahi ʼaē meʼa, neʼe ina fakatotonu ke fakaʼaogaʼi ki te ʼaho lahi ʼaia he ʼu vaʼa sapa moʼo teuteuʼi te ʼu fuga matapā ʼo te ʼu ʼapi, pea ʼi te Taʼu Foʼou, neʼe tonu ki te hahaʼi fuli ʼo Moscou ke nātou ‘pā kalaga moʼo fakahā tonatou fiafia.’ ”—Peter the Great​—His Life and World.

KOTEĀ ʼaē ʼe koutou fakaʼamu tāfito kiai lolotoga te ʼu māhina ʼo te ʼu ʼaho lalahi ʼaia? ʼI te malamanei kātoa, ʼe ʼui e te hahaʼi ʼi te ʼu māhina ʼaia ʼe faka maʼuhigaʼi tāfito ia te Po Tapu, te ʼaho ʼaē ʼe ʼui e te hahaʼi neʼe tupu ai Kilisito, pea ʼe toe fakapipiki kiai mo te Taʼu Foʼou. Koia ʼe ko he ʼu māhina loaloaga. ʼI te temi ʼaia, ʼe feala ki te ʼu mātuʼa pea mo tanatou ʼu fānau ke nātou ʼolo ʼo mālōlō, pea ʼe ko he temi faigamālie ʼaia ke fakatahitahi ai te ʼu famili. Kae maʼa ʼihi, ʼe nātou fia faka maʼuhigaʼi ia Kilisito ʼi te ʼaho ʼaia, heʼe ʼui ko te Po Tapu ʼe ko te ʼaho ʼaē neʼe tupu ai Sesu. Lagi mo koutou foki la ʼe koutou faka ʼuhiga ʼe ko he ʼaho maʼuhiga ʼaia.

Peʼe ko he ʼaho moʼo fakamanatuʼi ʼo Kilisito, peʼe ko he ʼaho fakafiafia ʼo te famili, ko te toko lauʼi miliona tagata mo fafine, pea mo ʼanatou fānau ʼe nātou fakatalitali fakafiafia ki te temi ʼaia. ʼE feafeaʼi anai ʼi te taʼu ʼaenī? ʼE ko he temi makehe anai koa maʼa te famili, pea ko he temi makehe anai koa maʼa te ʼAtua? Kapau ʼe hoko anai he fakatahi faka famili, ʼe koutou fiafia anai koa peʼe koutou lotomamahi anai?

Tokolahi te hahaʼi ʼaē ʼe nātou fia fai ki te toʼotoʼoga faka lotu, ʼe nātou fakatokagaʼi ʼi te agamāhani ʼe mole ko Kilisito ʼaē ʼe faka maʼuhigaʼi ʼi te Po Tapu pea mo te Taʼu Foʼou. Ko te ʼu ʼaho lalahi ʼaia kua liliu ko he ʼu lakaga moʼo fefoakiʼaki he ʼu meʼa ʼofa, moʼo fai he ʼu fakafiafia ʼe fai ai ni ʼu aga fakaufiufi kiā Kilisito, peʼe ko he fakatuʼutuʼu tāfito moʼo fakatahiʼi te famili. ʼI te agamāhani, ʼe feala ke maveuveu te ʼu fakafiafia ʼaia ʼaki pe he tokotahi peʼe ko he tokolahi ʼe kakai vale pea mo kōnānā, ʼo malaga ai he ʼu kē pea mo he ʼu fuhu. Lagi kua koutou sio ki te hoko ʼo te ʼu faʼahi ʼaia, peʼe lagi neʼe hoko kiā koutou.

Koia, lagi kiā koutou ʼe mole heʼeki hoko he fetogi lahi talu mai te temi ʼo te Hau Lusia ko Pierre le Grand, ʼaē neʼe tou talanoa kiai ʼi te kamata ʼo te alatike. ʼI tanatou tuʼaniaʼi te ʼu aga ʼaē ʼe fai ʼi te ʼu ʼaho lalahi ʼaia, tokolahi ia ʼaho nei ʼe nātou fakaʼamu ke liliu te ʼu ʼaho lalahi ʼaia ko he temi faikole pea mo he ʼu temi fakatahi lelei ʼa te famili. Ko ʼihi ʼe nātou fai he ʼu fakatuʼutuʼu mālohi ke fai he ʼu fetogi, ʼo nātou fai te ʼu palalau ʼaenī: Ko Sesu ʼe ko te tāfitoʼaga ʼo te ʼu ʼaho lalahi ʼaia. Kae ʼe feala koa ke fai he ʼu fetogi? Pea ʼe feala koa ʼaki te ʼu fetogi ʼaia ke hoko ʼaki ai he fakavikiviki moʼoni kiā Kilisito? ʼE ʼi ai koa he ʼu tupuʼaga ke kehe tatatou manatu ʼo ʼuhiga mo te ʼu ʼaho lalahi?

Moʼo tali ki te ʼu fehuʼi ʼaia, tou vakaʼi age muʼa te maʼuli ʼo te hahaʼi ʼo te fenua, ʼaē ʼe nātou faka maʼuhigaʼi ʼaupito te ʼu māhina fakafiafia ʼaia.