ʼU Tagata ʼOhoana—Kotou Faʼifaʼitakiʼi Te Takitaki ʼa Kilisito

“Ko te pule o te tagata fuape e ko Kilisito.”—1 Kolonito 11:3.

1, 2. (a) ʼE lava fakafuafua feafeaʼi te lelei ʼo he takitaki ʼa he tagata ʼohoana? (b) He koʼē ʼe maʼuhiga ke fakamoʼoni ko te ʼohoana ʼe ko he fakatuʼutuʼu fakaʼatua?

 ʼE FEAFEAʼI hakotou fakafuafua te lelei ʼo he takitaki ʼa he tagata ʼohoana? ʼAki koa tona poto peʼe ko tona ʼu fealagia fakatagata? ʼAki tana falā? Peʼe ʼaki tana faʼahiga tokaga ʼofa pea mo agalelei ʼaē ki tona ʼohoana pea mo tana fānau? Kapau ko te ʼu kalitātē ʼaia ʼe fakafuafua kiai he tagata ʼohoana ʼe lelei, pea tokolahi iā nātou ʼe mole natou maʼu ia te ʼu kalitātē ʼaia, heʼe mālohi age te manatu ʼa te mālamanei pea mo te ʼu manatu fakatagata. Koteā tona tupuʼaga? Koteʼuhi ʼe mole natou ʼiloʼi pea mo maʼuliʼi te takitaki ʼa te Tupuʼaga ʼo te ʼohoana—Ia ia ʼaē neʼe ina “faʼu . . . te fafine ʼaki te hui vakavaka ʼaē neʼe ina toʼo ʼi te tagata pea ina ʼaumai ai te fafine ki te tagata.”—Senesi 2:21-24.

² Neʼe fakamoʼoni ia Sesu Kilisito ki te fakamatala faka Tohi-Tapu ʼo te fakatuʼutuʼu fakaʼatua ʼaia, ʼo ina ʼui fēnei ki te hahaʼi fakafifihi ʼo tona temi: “Nee mole koutou lau, i te kamataʼaga nee gaohi naua e te Tupuaga, tagata mo fafine? Pea nee ui maʼana: Uhi ko te mea aia, e mavae anai te tagata mai tana tamai mo tana fae, [ʼo] pipiki anai ki tona ohoana, pea e [nā liliu] ai . . . ko te kakano e tahi. E mole foki kei na tokolua, kae ko te kakano e tahi. Koia, ko te mea ae kua haʼi e te Atua [ʼi te ʼohoana], ke aua naa veteki e te tagata.” (Mateo 19:4-6) Ke fiafia te nofo ʼohoana ʼe tonu ke kita fakamoʼoni ko te ʼohoana ʼe ko he fakatuʼutuʼu fakaʼatua pea ʼe hoki haʼele lelei mo kapau ʼe maʼuliʼi e te taumātuʼa te ʼu fakatotonu ʼaē ʼe tuʼu ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua, ia te Tohi-Tapu.

Te Fakatuʼutuʼu ʼAē Ke Lelei Ai Te Takitaki ʼa Te Tagata ʼOhoana

3, 4. (a) He koʼē neʼe mahino lelei ia Sesu ki te agaaga ʼo te nofo ʼohoana? (b) Ko ai te ʼohoana fakatātā ʼo Sesu, pea ʼe tonu ke gaohi feafeaʼi e te ʼu tagata ʼohoana tonatou ʼu hoa?

³ Ke lelei te takitaki ʼa te tagata ʼohoana, ʼe tonu ke ina ako te ʼu akonaki ʼa Sesu pea mo maʼuliʼi Tana aga. Pea neʼe mahino lelei ia Sesu ki te agaaga ʼo te nofo ʼohoana, ʼuhi he neʼe kau ki te fakatupu ʼo te ʼuluaki taumātuʼa ʼo fēia ki tonā fakatapu. Neʼe ʼui fēnei age e Sehova ʼAtua: “Tā fai te tagata ki totā pāki, ke hoko kiā tāua.” (Senesi 1:26) ʼEī, ʼi henī neʼe palalau te ʼAtua kiā Ia ʼaē neʼe Ina fakatupu ʼi muʼa ʼo tana fakatupu ia meʼa fuli pea “neʼe . . . liliu [ia] ʼi ʼona tafa ko he tufuga faiva.” (Tāʼaga Lea 8:22-30) Ko Ia ʼaia ʼe ko “te ʼuluaki-tupu ʼo te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu,” “te kamataʼaga ʼo te ʼu fakatupu ʼa te ʼAtua,” pea neʼe kua tupu ia ʼi muʼa ʼo te fakatupu ʼo te ʼatulaulau.—Kolose 1:15, MN; Apokalipesi 3:14, MN.

⁴ ʼE fakahigoaʼi ia Sesu ko “te Akeno o te Atua,” pea ʼe fakatātā ki he tagata ʼohoana. Neʼe ʼui fēnei e te ʼāselo: “Haù, e au fakaha atu anai kia te koe te hoa, te ohoana o te Akeno.” (Soane 1:29; Apokalipesi 21:9) Ko ai ʼapē te fafine ʼohoana ʼaia? Ko “te ohoana o te Akeno” ʼe ko te kau tisipulo fakanofo agatonu ʼa Kilisito, ʼaē kā kaugā hau anai mo ia ʼi selō. (Apokalipesi 14:1, 3) Koia, ko te faʼahiga aga ʼaē neʼe fai e Sesu ki tana kau tisipulo ʼi tana kei nofo mo natou ʼi te kele, ʼe ko he faʼifaʼitaki ki te kau tagata ʼohoana ʼo ʼuhiga mo tanatou faka maʼuhigaʼi ʼo tonatou ʼu hoa.

 5. Ko ai ʼaē neʼe tuku ki ai e Sesu ia he faʼifaʼitaki?

⁵ Koia lā ʼaē ʼe fakahā ʼi te Tohi-Tapu ko Sesu ʼe ko he faʼifaʼitakiʼaga maʼa tana kau tisipulo fuli, heʼe tou lau fēnei: “[Ko] Kilisito nee tali mamahi o uhiga mo koutou, pea nee ina tuku kia koutou he faifaitakiʼaga ke koutou mulimuli i ona aluʼaga.” (1 Petelo 2:21) Kae ʼe ko te faʼifaʼitakiʼaga tāfito ki te hahaʼi tagata. ʼE ʼui fēnei ʼi te Tohi-Tapu: “Ko te pule o te tagata fuape e ko Kilisito; pea ko te pule o te fafine e ko te tagata; pea ko te pule o Kilisito e ko te Atua.” (1 Kolonito 11:3) Mai tona ʼaluʼaga ʼaē ko te pule ʼo te tagata ko Kilisito, ʼe tonu ki te ʼu tagata ʼohoana ke natou muliʼi tana faʼifaʼitaki. Koia,  kapau ʼe fia maʼuli fiafia pea mo fīmālie ia te fāmili ʼe tonu ke natou muliʼi te pelesepeto ʼo ʼuhiga mo te tuʼulaga pule. Koia, ʼe tonu ai ki te ʼu tagata ʼohoana ke natou ʼofa ki ʼonatou hoa ohagē pē ko te ʼofa ʼa Sesu ki tana ʼu tisipulo fakanofo, tona ʼohoana fakatātā.

Te Faʼahiga Fakatokatoka ʼo Te ʼu Fihifihia Faka Taumātuʼa

 6. ʼE tonu ke maʼuli feafeaʼi te ʼu tagata ʼohoana mo tonatou ʼu hoa?

⁶ ʼI te mālama maveuveu ʼaenī, ʼe ʼaoga tāfito ki te ʼu tagata ʼohoana ke nātou muliʼi te faʼa kātaki ʼa Sesu, mo tona ʼofa, mo tana pipiki mālohi ki te ʼu pelesepeto faitotonu. (2 Timoteo 3:1-5) ʼO ʼuhiga mo te faʼifaʼitaki ʼaē neʼe tuku mai e Sesu, ʼe tou lau fēnei ʼi te Tohi-Tapu: “ ʼU tagata ʼohoana, kotou haga nonofo mo [tokotou ʼu ʼohoana] ʼo kotou loto mahino ki tonatou ʼu ʼuhiga.” (1 Petelo 3:7, MN ) ʼEī, ʼe tonu ki te ʼu tagata ʼohoana ke natou fakatokatoka te ʼu fihifihia faka taumātuʼa ʼaki te mahino lelei ki te ʼu agaaga ʼo tonatou ʼu hoa ohagē pē ko Sesu ʼi tana tau mo he ʼu fihifihia. Neʼe lahi age tona ʼu mamahi ʼi he ʼu mamahi neʼe tau mo he tagata, kae neʼe ina ʼiloʼi neʼe hoko te ʼu fihifihia ʼaia ʼuhi ko Satana mo tana kau temonio, pea mo te mālama agakovi ʼaenī. (Soane 14:30; Efeso 6:12) Koia kā hoko he ʼu fihifihia neʼe mole punamaʼuli Sesu, pea ʼe toe fēia mo te ʼu tagata ʼohoana, ʼe mole tonu ke natou punamaʼuli mokā natou tau mo te ʼu “mamahi fakasino.” ʼE fakahā ʼi te Tohi-Tapu ko te hahaʼi ʼohoana, ʼe natou tau anai mo te ʼu mamahi ʼaia.—1 Kolonito 7:28.

7, 8. (a) Koteā ʼaē ʼe ʼaoga ke fai e te ʼu tagata ʼohoana moʼo loto mahino ki te ʼuhiga ʼo tonatou ʼu hoa? (b) He koʼē ʼe tonu ke faka maʼuhigaʼi te ʼu fafine ʼohoana?

⁷ ʼE ʼui ʼi te Tohi-Tapu, ʼe tonu ki te ʼu tagata ʼohoana ke natou nonofo mo ʼonatou ʼohoana ʼo natou “loto mahino lelei ki tonatou ʼu ʼuhiga, ʼo faka maʼuhigaʼi nātou ohagē ko he ʼipu ʼe vaivai age, te ʼipu fakafafine.” (1 Petelo 3:7, MN ) Ko he tagata ʼohoana ʼe ina maʼu te ʼofa ʼo te ʼAtua, ʼe ina faka maʼuhigaʼi anai tona hoa, kae ʼe mole ina puleʼi fakamālohi anai ia ia, ohagē ko tona fakakikite ʼi te Tohi-Tapu ko te taʼi aga ʼaia ʼe fai māhani anai e te hahaʼi tagata. (Senesi 3:16) ʼE ʼofa anai ki ai ohagē ko he meʼa fakaʼeteʼete gataʼa, ʼo mole ina fakaʼaogaʼi anai kiai tona mālohi ʼi he temi naʼa lavea. Kae ʼe ina tokagaʼi anai te ʼu meʼa ʼaē ʼi tona loto, ʼo fakaʼapaʼapa pea mo fakapoipoi tuʼumaʼu ki ai.

⁸ He koʼē ʼe tonu ki te ʼu tagata ʼohoana ke natou faka maʼuhigaʼi tonatou ʼu hoa? ʼE tali fēnei ʼi te Tohi-Tapu: “Heʼe mo koutou foki, ʼe kotou maʼu mo nātou te tōfiga ʼo te ʼofa makehe ʼo te maʼuli, ke ʼaua naʼa ʼi ai he meʼa ʼe ina fakatuta takotou ʼu faikole.” (1 Petelo 3:7, MN ) ʼE tonu ke mahino ki te ʼu tagata ʼohoana, kiā mata ʼo Sehova ko he tagata ʼe tauhi age kiā te Ia ʼe mole māʼoluga age ʼi he fafine ʼe tauhi age mo ia kiā te Ia. Ko te hahaʼi fafine ʼaē ʼe tuha mo te ʼofa ʼo te ʼAtua, ʼe natou maʼu tatau anai mo te hahaʼi tagata ia te fakapale ʼo te maʼuli heʼegata—tokolahi pē lā iā nātou ʼe natou maʼu te maʼuli ʼi selō, ʼaē “e mole kei he tagata pe ko he fafine.” (Kalate 3:28) Koia ʼe tonu ke manatuʼi e te ʼu tagata ʼohoana, ko ia ʼaē ʼe agatonu, ʼe maʼuhiga kiā mata ʼo te ʼAtua, peʼe tagata peʼe fafine, peʼe kua ʼohoana, peʼe ko he tamasiʼi.—1 Kolonito 4:2.

 9. (a) ʼO mulimuli ki te manatu ʼaē neʼe ʼui e Petelo, he koʼē ʼe tonu ke faka maʼuhigaʼi e te ʼu tagata ʼohoana tonatou ʼu hoa? (b) Neʼe fakahā feafeaʼi e Sesu neʼe fakaʼapaʼapa ki te hahaʼi fafine?

⁹ ʼI te ʼu palalau fakaʼosi ʼa te ʼapositolo ko Petelo “ke ʼaua naʼa ʼi ai he meʼa ʼe ina fakatuta takotou ʼu faikole,” ʼe ina fakahā ai te maʼua ʼaē ki te tagata  ʼohoana ke ina faka maʼuhigaʼi tona hoa. ʼI meʼa kovi mo kapau ʼe hoko he meʼa fēia! ʼE feala pē foki ki te ʼu faikole ʼa te tagata ke mole logoʼi e te ʼAtua, ohagē ko te meʼa neʼe hoko ki ʼihi kaugana ʼa te ʼAtua ʼo te temi muʼa. (Tagilāulau 3:43, 44) ʼAki te aga fakapotopoto ko te ʼu tagata Kilisitiano—ia nātou kua ʼohoana pea mo nātou ʼe fia ʼohoana—ʼe natou akoʼi anai te faʼahiga aga fakaʼapaʼapa ʼaē neʼe maʼu e Sesu ki te hahaʼi fafine. Neʼe ina tali leleiʼi ia nātou ʼi te kūtuga ʼaē neʼe kaugā gāue mo ia ʼi tona minisitelio, pea neʼe ʼofa pea mo fakaʼapaʼapa kiā nātou. ʼI te tahi ʼaluʼaga, neʼe ʼuluaki fakahā e Sesu ia te moʼoni maʼuhiga ki te ʼu fafine, ʼo ina ʼui age kiā natou ke natou logologo te meʼa ʼaia neʼe hoko ki te hahaʼi tagata!—Mateo 28:1, 8-10; Luka 8:1-3.

Ko He Faʼifaʼitakiʼaga Tāfito Ki Te ʼu Tagata ʼOhoana

10, 11. (a) He koʼē ʼe ʼaoga tāfito ki te ʼu tagata ʼohoana ke natou akoʼi te faʼifaʼitaki ʼa Sesu? (b) ʼE tonu ki te ʼu tagata ʼohoana ke natou fakahā feafeaʼi tonatou ʼofa ki tonatou ʼu hoa?

¹⁰ Ohagē ko tona fakahā ʼi te kamata, ʼi te Tohi-Tapu ʼe fakatatau ia te ʼu felōgoi ʼa te tagata ʼohoana mo tona ʼohoana ki te ʼu felōgoi ʼa Kilisito mo tona “ ʼohoana,” ʼaē ko tana kōkelekāsio ia te kau tisipulo fakanofo. ʼE ʼui ʼi te Tohi-Tapu: “Ko te tagata ʼohoana ʼe pule ki tona ʼohoana ʼo hagē pē foki lā ko Kilisito ʼe pule ki te kōkelekāsio.” (Efeso 5:23, MN ) ʼAki te ʼu palalau ʼaenī, ʼe tonu ke fakaloto mālohiʼi ai te ʼu tagata ʼohoana ke natou toe vakavakaʼi te faʼahiga takitaki, peʼe ko te pule ʼa Sesu ʼaē neʼe ina fai ki tana kau tisipulo. Hoki natou fai te sivi ʼaia, pea ʼe hoki feala ai anai ki te ʼu tagata ʼohoana ke natou muliʼi te faʼifaʼitaki ʼa Sesu pea mo fai tanatou takitaki ki tonatou ʼu ʼohoana ʼaki te ʼofa, pea mo tokaga kiā nātou, ohagē ko tona fai e Sesu ki tana kōkelekāsio.

¹¹ ʼE tokoniʼi fēnei te kau Kilisitiano ʼi te Tohi-Tapu: “ ʼU tagata ʼohoana, ke kotou haga ʼofa ki ʼokotou ʼohoana, ohagē ko te ʼofa ʼa Kilisito ki te kōkelekāsio pea mo ina foaki ia ia totonu maʼa te kōkelekāsio.” (Efeso 5:25, MN ) ʼI te kāpite 4 ʼo Efeso, ʼe ʼui ai ko “te kōkelekāsio” ʼe ko “te sino ʼo Kilisito.” Ko te sino fakatātā ʼaia ʼe lahi tona ʼu hahaʼi tagata mo fafine, pea ko nātou fuli ʼe natou tokoni ke haʼele lelei te sino ʼaia. Pea ʼe ko Sesu tonu ia “te Ulu o te sino, ia te [“kōkelekāsio,” MN ].”—Efeso 4:12, MN; Kolose 1:18; 1 Kolonito 12:12, 13, 27.

12. Neʼe fakahā feafeaʼi e Sesu tona ʼofa kiā nātou ʼaē ko tona sino fakatātā?

¹² Neʼe fakahā e Sesu tona ʼofa ki “te kōkelekāsio” ia tona sino fakatātā, ʼi tana tokaga tāfito kiā nātou ʼaē neʼe liliu ʼo kau ki te sino ʼaia. Ohagē lā, ʼi te temi ʼaē neʼe gaʼegaʼe ai tana kau tisipulo, neʼe ina ʼui age: “Koutou fakamamao mai ki he faahi lavaki, pea koutou [fai hakotou] kii malolo.” (Maleko 6:31) Neʼe fakamatala e tana tahi ʼapositolo te gāue ʼaē neʼe fai e Sesu ʼi te ʼu kiʼi hola ʼi muʼa ʼo tona mate, ʼo ina tohi fēnei: “Nee ofa kia natou ae aʼana [ko nātou ʼaē ʼo tona sino fakatātā] . . . nee ofa ia natou [ʼo kaku] ki te gataʼaga.” (Soane 13:1) ʼE ko he faʼifaʼitaki lelei neʼe tuku e Sesu ki te ʼu tagata ʼohoana ʼo ʼuhiga mo tanatou aga ʼaē ki tonatou ʼu hoa!

13. Neʼe tokoniʼi feafeaʼi te ʼu tagata ʼohoana ke natou ʼoʼofa ki ʼonatou hoa?

¹³ ʼO mulimuli ki te faʼifaʼitaki ʼaē neʼe tuku mai e Sesu ki te ʼu tagata ʼohoana, ʼe tokoni fēnei te ʼapositolo ko Paulo kiā nātou: “[Ko] te u tagata  ohoana e maua ke oʼofa feia ki onatou ohoana o hage ko onatou sino totonu. Ko ae e ofa ki tona ohoana, e ofa ia kia te ia totonu. Koteuhi e mole he tagata e fehia ki tona kakano totonu. Kae e ina fafaga mo fakapelepeleʼi pea e feia mo Kilisito ki te [“kōkelekāsio,” MN ].” ʼE toe ʼui e Paulo: “Koutou tahi ofa ki tona ohoana o hage ko kita totonu.”—Efeso 5:28, 29, 33.

14. ʼE gaohi feafeaʼi e he tagata ʼohoana tona sino heʼe haohaoa, pea koteā tona pikipikiga mo tana faʼahiga gaohi ʼaē ʼo tona hoa?

¹⁴ Kotou fakakaukau age muʼa te ʼu palalau ʼaia ʼa Paulo. Ko he tagata fakapotopoto, ʼe ina hoʼi fakalavea fēia pē koa tona sino? Kā tūkia tona vaʼe, ʼe ina tā anai koa te meʼa ʼaē neʼe tūkia ai? Kailoa! ʼE fakalainoaʼi pē koa e he tagata ʼohoana ia ia totonu ʼi muʼa ʼo tona ʼu kaumeʼa peʼe ina fatufatuʼi tana ʼu hala ʼo ia totonu? Kailoa! Koia, he koʼē leva mo kapau neʼe fai he hala e tona ʼohoana ʼe ina fai age anai he ʼu palalau ʼe fefeka, peʼe ina tā anai ia ia? ʼE tonu ki te ʼu tagata ʼohoana ke mole natou tōkakaga pē ki tanatou ʼu meʼa, kae ke natou toe tokaga foki ki te ʼu meʼa ʼaē ʼo tonatou ʼu hoa.—1 Kolonito 10:24; 13:5.

15. (a) Koteā ʼaē neʼe fai e Sesu ʼi te temi ʼaē neʼe fakahā ai e tana ʼu tisipulo tonatou ʼu vaivaiʼia fakatagata? (b) Koteā te ʼu ako ʼe tou lava tāʼofi mai tana faʼifaʼitaki?

¹⁵ Kotou fakatokagaʼi te tokaga ʼaē ʼa Sesu ki tana ʼu tisipulo ʼi te pō ʼi muʼa ʼo tona mate, ʼi tanatou fakahā tonatou ʼu vaivaiʼia. Logolā tana ʼu kolekole age ʼaē ke natou faikole, neʼe tuʼa tolu tanatou māʼumoea ʼi te ʼōloto ʼo Setesemane. Fokifā pē, neʼe ʼātakai nātou e te hahaʼi mo tanatou ʼu mahafu. Neʼe fehuʼi age e Sesu ki te ʼu tagata: “Ko ai ae e koutou kumi?” ʼI tanatou tali age: “Ko Sesu Nasaleti,” pea neʼe tali age: “E ko au.” ʼI tana ʼiloʼi ʼaē kua ‘vave hoko mai te hola’ ʼo tona mate , neʼe ina ʼui fēnei: “Kapau leva e koutou kumi au, fakagafua kia natou aeni ke olo.” Neʼe tokaga tuʼumaʼu pē ia Sesu ki te maʼuli fīmālie ʼo tana kau tisipulo—te koga ʼo tona ʼohoana fakatātā—pea neʼe ina kumi he puleʼaki moʼo puipui ia nātou. Ko te ako ʼo te aga ʼa Sesu ki tana kau tisipulo, ʼe maʼu ai anai e te ʼu tagata ʼohoana te ʼu tuʼuga pelesepeto ʼe feala ke natou maʼuliʼi ʼo ʼuhiga mo tanatou aga ʼaē ke natou fai ki tonatou ʼu hoa.—Soane 18:1-9; Maleko 14:34-37, 41.

Ko Te ʼOfa ʼo Sesu ʼe Mole Mālualoi

16. Neʼe feafeaʼi ia Sesu ʼo ʼuhiga mo Maleta, kae neʼe feafeaʼi tana fakatonutonuʼi ia ia?

¹⁶ ʼE ʼui fēnei ʼi te Tohi-Tapu: “Nee ofa Sesu ia Maleta mo tona tehina pea mo Lasalo” ʼaē neʼe natou tau fakaafe ia ia ki tonatou ʼapi. (Soane 11:5) Kae logolā te faʼahi ʼaia, neʼe mole fakameʼameʼa ia Sesu ʼi te fakatonutonuʼi ʼo Maleta ʼi te lahi fau ʼo tana tokaga ki te teuteuʼi ʼo te meʼa kai, ʼo mole lahi ai tona temi ʼaē moʼo ako te ʼu akonaki fakalaumālie ʼaē mai iā Sesu. Neʼe ina ʼui fēnei: “Maleta, Maleta, ʼe ke tuʼania pea mo ke feʼohoʼaki ki te tuʼuga meʼa. Kae siʼisiʼipē te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga, peʼe ko he meʼa pē lā ia e tahi.” (Luka 10:41, 42, MN ) ʼE mahino ia ko tona ʼofa ʼaē kiā Maleta neʼe ina faka faigafua kiā Maleta ke ina tali lelei tana tokoni. ʼO toe fēia pē, ʼe tonu ki te ʼu tagata ʼohoana ke natou agalelei, mo ʼofa ki tonatou ʼu hoa, ʼo natou palalau fakalelei kiā nātou. Kae kā tonu ke fai he fakatonutonu, ʼe kotou palalau fakahagatonu anai ohagē ko tona fai e Sesu.

17, 18. (a) Neʼe feafeaʼi te akonakiʼi e Petelo ʼo Sesu, pea he koʼē neʼe tonu ke fakatonutonuʼi ia Petelo? (b) Ko te maʼua fea ʼaē ʼe maʼu e he tagata ʼohoana?

¹⁷ ʼI te tahi ʼaho, neʼe fakahā e Sesu ki tana ʼu  tisipulo ʼe tonu ke ʼalu ki Selusalemi, pea ʼe fakatagaʼi ai anai ia ia e “te kau matua, mo te u pule pelepitelo pea mo te kau Sekelipa, ke tamatei pea tuuake i tona tolu aho.” ʼI te moʼi lakaga ʼaia, neʼe toʼo keheʼi e Petelo ia Sesu pea mo ina kamata akonakiʼi ia ia ʼo ina ʼui age: “Ofa te Atua o fakahao koe, Aliki , naa hoko kia te koe te mea aia!” ʼE mahino ia, neʼe maʼu e Petelo ia te ʼofa fakatagata. Kae neʼe tonu ke fakatonutonuʼi ia ia ʼi te moʼi temi ʼaia. Koia neʼe ʼui age e Sesu kiā te ia: “[Fakalaka] i oku tuà, Satana, ko koe ko he higaʼaga kia te au, e mole ke fakakaukau kia mea a te Atua, kae kia mea pe a te tagata.”—Mateo 16:21-23.

¹⁸ Neʼe tala fakalelei e Sesu ia te finegalo ʼo te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo ia—ʼe tau anai mo te ʼu tuʼuga mamahi pea ʼe matehi anai. (Pesalemo 16:10; Isaia 53:12) Koia lā ʼaē neʼe mole lelei ai te fia akonakiʼi e Petelo ia Sesu. ʼEī, neʼe ʼaoga ke fakatonutonuʼi ia Petelo, ohagē pē ko tātou fuli ʼi ʼihi temi. Ko te pule fāmili, te tagata ʼohoana ʼe ina maʼu te tuʼulaga pule pea mo te maʼua ʼaē ke ina fakatonutonuʼi tona fāmili, ʼo kau ai mo tona ʼohoana. ʼE lagi ʼaoga ke mālohi te fakatonutonu, kae ʼe tonu ke foaki ʼaki te agalelei, mo te ʼofa. Ohagē ko te tokoniʼi e Sesu ia Petelo ke ina maʼu te sio ʼaē ʼe lelei ki te ʼu faʼahiga meʼa, ʼe ʼaoga ʼi ʼihi temi ki te ʼu tagata ʼohoana ke natou fakatonutonuʼi fēia ʼonatou hoa. Ohagē lā, ʼe lagi tonu ki te tagata ʼohoana ke ina fakahā ki tona ʼohoana ʼaki te ʼofa ke fai he ʼu fetogi mo kapau ko tana faiteuteu peʼe ko tona ʼu meʼa gigila ʼe mole kei fakapoipoi ohagē ko tona ʼui ʼi te Tohi-Tapu.—1 Petelo 3:3-5.

ʼE Lelei Ki Te ʼu Tagata ʼOhoana Ke Natou Faʼa Kātaki

19, 20. (a) Koteā te fihifihia ʼaē neʼe hoko ʼi te kau ʼapositolo ʼa Sesu, pea neʼe fakatokatoka feafeaʼi e Sesu? (b) Neʼe fua lelei feafeaʼi te ʼu faiga ʼa Sesu?

¹⁹ Kapau neʼe hoko he hala ʼe tonu ke fakatonutonuʼi, ʼaua leva naʼa ʼui e te ʼu tagata ʼohoana ko tanatou ʼu faiga fakamālotoloto moʼo fakatonutonuʼi ʼe fua lelei anai. Neʼe fai hoholo e Sesu tana ʼu faiga ʼaē moʼo fakatonutonuʼi te ʼu agaaga ʼo tana kau ʼapositolo. Ohagē lā, neʼe ʼi ai te fakataupiepie iā nātou pea neʼe toe hā ʼi te fakaʼosiʼosi ʼo te minisitelio ʼo Sesu. Neʼe natou fihi pe ko ai ʼaē iā natou ʼe lahi age. (Maleko 9:33-37; 10:35-45) Mole faʼa fualoa kiai ʼi te tahi ʼaluʼaga, neʼe fakatuʼutuʼu e Sesu ke ina fai ʼāteaina pē tana Pāsikate fakamuli mo nātou. ʼI te toʼotoʼoga ʼaia, neʼe mole ʼi ai he tahi iā nātou neʼe ina fai te agaʼi fenua ʼe hagē ʼe ina fakatō laloʼi ai he tahi, ʼaē ko te fufulu ʼo te ʼu vaʼe ʼuli ʼo niʼihi, kae neʼe ko Sesu ʼaē neʼe ina fai ia te faʼahi ʼaia. Pea neʼe ina ʼui fēnei age: “Kuʼau tuku atu kia koutou he faifaitakiʼaga.”—Soane 13:2-15.

²⁰ Ko te ʼu tagata ʼohoana ʼaē ʼe natou agavaivai ohagē ko Sesu, ʼe lagi feala pē anai ke natou maʼu ia te lagolago pea mo te tokoni ʼo tonatou ʼu ʼohoana. Kae ʼe ʼaoga ke natou faʼa kātaki. Ki muli age ʼo te pō ʼo te Pāsikate ʼaia, neʼe toe fihi te kau ʼapositolo pe ko ai iā nātou ʼaē ʼe lahi age. (Luka 22:24) ʼI te agamāhani, ʼe fualoa anai pea mo māmālie te fetogi ʼo te ʼu agaaga. Kae ʼi meʼa lelei mo kapau ʼe fua, ohagē ko te kau ʼapositolo!

21. ʼO ʼuhiga mo te ʼu fihifihia ʼo te temi nei, koteā ʼaē ʼe fakaloto mālohiʼi kiai te ʼu tagata ʼohoana ke natou manatuʼi pea mo fai?

²¹ Iā ʼaho nei, kua lahi age te ʼu fihifihia ʼe tau mo te maʼuli faka taumātuʼa. Tokolahi ʼe mole kei natou fakaʼapaʼapa ki te ʼu fakapapau ʼaē neʼe natou fai ʼi tonatou ʼaho ʼohoana. Koia, ʼu tagata ʼohoana, kotou fakakaukauʼi ki te haʼuʼaga ʼo te ʼohoana. Kotou manatuʼi ko te ʼohoana ʼe ko te fakatuʼutuʼu fakaʼatua, neʼe fai pea mo fakatuʼu e totatou ʼAtua ʼofa ko Sehova. Neʼe mole ina foaki mai pē tona ʼAlo ko Sesu, ke liliu ko hotatou Totogi—ko hotatou Haofakiʼaga—kae ke liliu foki ko te faʼifaʼitakiʼaga ki te ʼu tagata ʼohoana.—Mateo 20:28; Soane 3:29; 1 Petelo 2:21.

ʼE Kotou Tali Feafeaʼi Anai?

• He koʼē ʼe maʼuhiga ke tou fakamoʼoni ki te haʼuʼaga ʼo te ʼohoana?

• Ko te ʼu faʼahi fea ʼaē ʼe fakaloto mālohiʼi ai te ʼu tagata ʼohoana ke natou ʼoʼofa ki tonatou ʼu ʼohoana?

• Ko te ʼu faʼifaʼitaki fea ʼo te aga ʼa Sesu ki tana kau tisipulo ʼe tonu ke muliʼi e he tagata ʼohoana ʼi tana fakahoko tona ʼuhiga pule?

[Fehuʼi]

[Paki ʼo te pasina 4]

He koʼē ʼe tonu ki te ʼu tagata ʼohoana ke natou akoʼi te ʼu faʼifaʼitaki ʼo te aga ʼa Sesu ki te hahaʼi fafine?

[Paki ʼo te pasina 5]

ʼI te temi ʼaē neʼe gaʼegaʼe ai tana ʼu tisipulo, neʼe fakahā e Sesu tana ʼofa ʼaē kiā nātou

[Paki ʼo te pasina 6]

ʼE tonu ki te ʼu tagata ʼohoana ke natou tokoniʼi tonatou ʼu hoa ʼaki te ʼofa, pea mo tokaga ki te ʼu palalau ʼaē ʼe natou fai age kiā nātou