1. Mai tona aluʼaga ʼae neʼe fakatupu tatou e te ʼAtua ki tona pakī, kotea ʼae ʼe tou lava fai?

ʼE MAʼU e te fanau fuli ia te agaaga ʼo tana tamai pea mo tana faʼe. Koia ʼe tautau ui ai e te hahaʼi “ ʼe hoko te foha ki tana tamai.” Ko Sehova, ko tatatou Tamai ʼae ʼe ʼi selo, ko ia te matapuna ʼo te maʼuli. (Pes. 36:10) ʼE ko tatou ko ʼana fanau ʼi te kele, koia ʼe lahi te ʼu faʼahi ʼe tou hoko ai kia ia. Mai tona aluʼaga ʼae neʼe ina fakatupu tatou ki tona pakī, ʼe tou lava fakakaukau, mo fai he ʼu tonu pea mo felogoʼi lelei mo ʼihi.—Sen. 1:26.

2. He ko ʼe ʼe feala ke liliu ia Sehova ko hotatou Kaumeʼa lelei?

² ʼE feala ke liliu ia Sehova ko hotatou Kaumeʼa lelei, koteʼuhi ʼe ʼofa ia tatou pea ʼe tou tui kia te ia pea mo tona Alo. Neʼe ui fenei e Sesu: “Nee ofa lahi osi te Atua ki te malamanei nee ina foaki ai tona Alo ulutokotahi, o tupu ko he tahi pe e tui kia ia ke aua naa mate ia, kae ke ina mau te mauli heegata.” (Soa. 3:16) Tokolahi te hahaʼi neʼe natou kaumeʼa lelei mo Sehova. Tou vakaʼi ia te faʼifaʼitaki ʼo te ʼu tagata ʼe tokolua ia natou ʼaia.

3, 4. Kotea ʼae neʼe kehekehe ai te ʼu felogoʼi ʼa Apalahamo mo Sehova, pea mo ʼae ʼa te kau Iselaele mo Sehova?

³ Neʼe fakahigoaʼi e Sehova ia Apalahamo, te tamai ʼo te kau Iselaele, “ko toku kaumeʼa.” (Isa. 41:8, MN) Kotea neʼe fakafealagia ai  kia Apalahamo ke liliu ʼo kaumeʼa lelei mo tona Tupuʼaga? Neʼe ko te tui malohi ʼa Apalahamo.—Sen. 15:6; lau ia Sakopo 2:21-23.

⁴ Neʼe toe liliu ia Sehova ko te Tamai pea mo te Kaumeʼa ʼo te kau Iselaele ʼo te temi muʼa, ʼae neʼe natou haʼu mai te hologa ʼo Apalahamo. Kaʼe ʼaki te alu ʼo te temi, neʼe mole kei natou felogoʼi lelei mo te ʼAtua. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi neʼe mole kei natou tui ki te ʼu fakapapau ʼa Sehova.

5, 6. (1) Neʼe liliu feafeaʼi ia Sehova ko hokotou Kaumeʼa? (2) Kotea te ʼu fehuʼi ʼe tonu ke tou fai kia tatou totonu?

⁵ Kapau ʼe kotou haga ako ke kotou iloʼi lelei ia Sehova, pea ʼe tuputupu ai te malohi ʼo takotou tui pea mo tokotou ʼofa ʼae kia te ia. Kotou toe manatuʼi ia te temi ʼae neʼe kotou kamata ako ai ko Sehova ʼe ko he Tahi ʼe maʼuli moʼoni pea ʼe feala ke kotou liliu ko hona kaumeʼa lelei. Neʼe kotou ako ʼe tou agahala fuli ʼuhi ko te talagataʼa ʼa Atama. Pea neʼe kotou toe mahino ʼe mole kei maʼu e te malamanei ia te tokalelei mo te ʼAtua. (Kol. 1:21) Pea neʼe kotou mahino, ko tatatou Tamai ʼofa ʼae ʼe ʼi selo ʼe mole mamaʼo mai ia tatou pea ʼe ina tokagaʼi tatou. ʼI tatatou ako ʼae neʼe sakilifisioʼi e Sehova ia tona Alo pea mo tou tui ai ki te totogi, neʼe tou kamata felogoʼi lelei ai mo te ʼAtua.

⁶ Ka tou fakakaukauʼi te temi ʼae neʼe tou kamata iloʼi ai ia Sehova, ʼe tonu ke tou feʼekeʼaki fenei: ‘Kua liliu koa ʼaku felogoʼi mo Sehova ʼo lelei age? ʼE tuputupu koa ʼi te ʼaho fuli te malohi ʼo taku tui pea mo toku ʼofa ʼae kia Sehova?’ ʼE lelei ke tou vakaʼi pe kotea te ʼu ako ʼe feala ke tou maʼu mai te faʼifaʼitaki ʼo Seteone, ko te tahi kaumeʼa lelei ʼaia ʼo te ʼAtua.

7-9. (1) Kotea te aluʼaga fakaofoofo neʼe hoko kia Seteone pea neʼe kotea tona ikuʼaga? (Vakaʼi te ʼuluaki pakī.) (2) ʼE tou lava liliu feafeaʼi ko he kaumeʼa ʼo te ʼAtua?

⁷ Neʼe tauhi ia te Tuʼi Fakamau ʼae ko Seteone kia Sehova lolotoga te ʼu temi faigataʼa, ʼi te kua hu ʼa te kau Iselaele ki te kele ʼo te fakapapau. Neʼe nofo tokaga te kau Iselaele ki te kau Matiane, koteʼuhi neʼe kua natou ʼohofi tuʼa lahi ia tonatou fenua. Koia, neʼe foimo haha ai e Seteone te fulumeto ʼi te loto foʼi tane tanakiʼaga vino ke ʼaua naʼa iloʼi e te kau Matiane. ʼE ui ʼi te kapite ono ʼo te tohi Tui Fakamaau, neʼe ha age ia te ʼaselo ʼa Sehova kia Seteone ʼi Ofala. Neʼe punamaʼuli ia Seteone ʼi te ha age ʼa te ʼaselo pea mo ui age ko ia ko he “tagata lotomalohi mo toa.” Logo la neʼe kua haofaki e Sehova ia te kau Iselaele mai Esipito, kaʼe neʼe mole iloʼi papau e Seteone peʼe toe tokoni age anai ia Sehova ʼi te lakaga ʼaia. Pea neʼe fakamoʼoni age e te ʼaselo ʼe tokoni anai ia te ʼAtua kia Seteone.

⁸ Neʼe feʼekeʼaki ia Seteone pe feafeaʼi anai tana haofaki ia “Iselaele mai te nima o Matiane.” Pea neʼe tali fakahagatonu age e Sehova: “Kae e au nofo anai mo koe, pea e ke tamatei anai Matiane o hage ko he tagata e tahi.” (Tfm. 6:11-16) Neʼe lagi feʼekeʼaki pe hoko feafeaʼi anai ia te faʼahi ʼaia. Koia neʼe kole ai e Seteone ki te ʼAtua ke ina foaki age he fakaʼiloga. Kaʼe ʼe kotou tokagaʼi ʼi tanā faipalalau ʼaia, neʼe tui papau ia Seteone ʼe maʼuli moʼoni ia Sehova.

⁹ Ki muli age, neʼe hoko ia te aluʼaga neʼe malohi ai te tui ʼa Seteone pea mo fakaovi ai ki te ʼAtua. Neʼe teuteuʼi e Seteone he meʼa kai pea mo foaki age ki te ʼaselo. Pea neʼe haga leva te ʼaselo ʼo fakalave tana tokotoko ki te meʼa kai pea neʼe ulo fakamilakulo ai. Neʼe mataku ia Seteone koteʼuhi neʼe mahino ai ko te ʼaselo ʼaia neʼe fekauʼi moʼoni age e te ʼAtua. Neʼe kalaga fenei ia Seteone: “Malaia kia au! Aliki [Sehova]! Koteuhi kua au sio mata ki te aselo a [Sehova].” (Tfm. 6:17-22) Neʼe fakatupu kovi koa ia te aluʼaga ʼaia ki te ʼu felogoʼi ʼa Seteone pea mo Sehova? Kailoa ia! Neʼe logoʼi e Seteone tana tokalelei mo te ʼAtua. ʼE tou  iloʼi ia te faʼahi ʼaia koteʼuhi neʼe fakatuʼu e Seteone ia te ʼaletale ʼi te koga meʼa ʼaia pea mo fakahigoaʼi ʼi te Fakahepeleo ko “Sehova-salome,” ko tona fakaʼuhiga ko “[Sehova] o te tokalelei.” (Lau ia Tui Fakamaau 6:23, 24.) Kapau ʼe tou metitasio ki te ʼu meʼa ʼae ʼe fai e Sehova maʼa tatou ʼi te ʼaho fuli, ʼe tou mahino ai ʼe ko ia ko hotatou Kaumeʼa moʼoni. Kapau ʼe tou faikole tuʼumaʼu kia Sehova, pea ʼe tou maʼu ia te tokalelei pea mo tologa ai ʼatatou felogoʼi mo ia.

10. ʼO mulimuli ki te Pesalemo 15:3, 5, kotea ia te ʼu faʼahi ʼe loto e Sehova ke fai e natou ʼae ʼe fia kaumeʼa mo ia?

¹⁰ ʼE ʼi ai te ʼu faʼahi ʼe loto e Sehova ke fai e natou ʼae ʼe fia kaumeʼa mo ia. ʼI te Pesalemo 15, neʼe hivaʼi e Tavite ia te ʼu faʼahi ʼe tonu ke tou fai ke feala ai hatatou nonofo ʼi te fale la ʼo Sehova, ko tona fakaʼuhiga ke tou kaumeʼa mo te ʼAtua. (Pes. 15:1) Tou vakaʼi he ʼu faʼahi ʼe lua: Ke mole tou fasituʼu pea ke tou aga fakahagatonu. Neʼe ui fenei e Tavite ʼo ʼuhiga mo ia ʼae ʼe tali e Sehova ko hona kaumeʼa: “Neʼe mole fasituʼu ʼaki tona ʼalelo . . . Neʼe mole ina tali he foʼi falā ʼo fehagai ki ʼae ʼe faitotonu.”—Pes. 15:3, 5, MN.

11. He ko ʼe ʼe tonu ke tou tekeʼi ia te fasituʼu?

¹¹ ʼI te tahi pesalemo, neʼe fakatokaga fenei e Tavite: “Ke ke puipui tou alelo mai te kovi.” (Pes. 34:14) Kapau ʼe mole tou mulimuli ki te tokoni ʼaia, ʼe feala ke fakatupu kovi ki ʼatatou felogoʼi mo tatatou Tamai ʼae ʼe ʼi selo. ʼE mahino ia, ko te fasituʼu ʼe ko te agaaga ʼaia ʼo Satana te Tiapolo, te fili lahi ʼo Sehova. Ko te kupu “Tiapolo” ʼe haʼu mai te kupu Fakakeleka ʼe fakaʼuhiga ki te kupu “fasituʼu.” Kapau ʼe tou tokaga ki te ʼu palalau ʼae ʼe tou fai ʼo ʼuhiga mo ʼihi, ʼe tokoni mai anai ke tou nonofo ovi kia Sehova. ʼE tonu ke tou tokakaga tafitō ki tatatou aga ʼo ʼuhiga mo te ʼu tehina ʼae neʼe hinoʼi e te ʼAtua ke natou takitaki te kokelekasio.—Lau ia Hepeleo 13:17; 1 Tesalonika 5:12.

12, 13. (1) He ko ʼe ʼe tonu ke tou aga fakahagatonu ia meʼa fuli pe? (2) Kotea te ʼu fua mo kapau ʼe tou aga fakahagatonu?

¹² ʼE iloʼi e te hahaʼi ko te ʼu kaugana ʼa Sehova ʼe aga fakahagatonu. Neʼe tohi fenei e te apositolo ko Paulo: “Ke hoholo atu takotou faikole maʼa matou, heʼe matou iloʼi papau ʼe aga fakahagatonu tomatou leʼo ʼo loto, ʼe matou loto ke matou aga fakahagatonu ia meʼa fuli pe.” (Hep. 13:18, MN) Kapau ʼe tou fakatotonu ke tou “aga fakahagatonu ia meʼa fuli pe,” ʼe mole tou kakāʼi anai ʼotatou tehina Kilisitiano. Ohage la, kapau ʼe natou gaue maʼa tatou, ʼe tou faigaʼi anai ke tou aga fakahagatonu kia natou pea mo li age ʼonatou totogi ʼae neʼe kua fakatuʼutuʼu ki ai. Mai tona aluʼaga ʼae ko tatou ko te kau Kilisitiano, ʼe tou aga fakahagatonu ki ʼatatou kau gaue ʼo toe feia aipe ki te tagata fuli. Kapau ʼe tou gaue maʼa he tehina Kilisitiano, ʼe mole tonu anai ke tou heʼe agatonu pea mo fakaʼamu ke makehe age tana aga kia tatou.

¹³ Tokolahi te hahaʼi ʼi te malamanei katoa, ʼe natou vikiʼi ia te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼuhi ko tanatou aga fakahagatonu. Ohage la, neʼe tokagaʼi e te tagata pule ʼo he sosiete laga fale maʼuhiga ʼe fai tuʼumaʼu pe e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ia te ʼu meʼa ʼae neʼe natou fakapapauʼi. (Pes. 15:4) Ko tatatou aga fakahagatonu ʼe tokoni mai ke tou kaumeʼa tuʼumaʼu mo Sehova pea mo fakavikiviki ki tatatou Tamai ʼofa ʼae ʼe ʼi selo.

14, 15. ʼI tatatou minisitelio, ʼe tou lava tokoni feafeaʼi ki ʼihi ke natou liliu ko he ʼu kaumeʼa ʼo Sehova?

¹⁴ Logo la ʼe tou felaveʼi ʼi te minisitelio mo ʼihi ʼe natou tui ʼe ʼi ai te ʼAtua, kaʼe tokolahi ia natou ʼe mole natou fakaʼuhiga te ʼAtua ko honatou Kaumeʼa lelei. ʼE tou lava tokoni feafeaʼi kia natou? Tou fakatokagaʼi te  ʼu fakatotonu ʼaeni neʼe fai age e Sesu ki te toko 70 ʼo tana kau tisipulo, ʼi te temi ʼae neʼe ina fekauʼi ai natou ki te gaue faifakamafola: “I he fale pe e kotou hu ai; koutou ui mua: Ke hifo te tokalelei ki te fale aeni! Pea kapau e nofo i ai he fanau o te tokalelei, e hifo anai tokotou tokalelei kia ia; ka e kailoa, e toe liliu atu anai ia ia kia koutou.” (Luka 10:5, 6) ʼE lagi fia iloʼi e te hahaʼi ia te moʼoni mo kapau ʼe tou agalelei kia natou. Kapau ʼe tou agalelei kia natou ʼae ʼe fakafeagai pea mo agakovi mai kia tatou, ʼe feala ke malu ifo tonatou ita pea mo natou lotolelei ke natou logo ki te moʼoni ʼi he tahi age temi.

¹⁵ Ka tou felaveʼi mo ʼihi ʼe natou tauhi lotu lelei, peʼe natou tui ki he ʼu akonaki fakalotu ʼe hala, ʼe tou agalelei pe anai kia natou pea mo faigaʼi ke tou taupau te tokalelei. ʼE tou fakatalitali lelei anai te hahaʼi fuli ʼi ʼatatou fono, tafitō la ia natou ʼae ʼe lotomamahi ʼuhi ko te ʼu aluʼaga ʼo te malama ʼaeni pea mo fia iloʼi ia te ʼAtua ʼae ʼe tou tauhi ki ai. ʼE lahi te ʼu faʼifaʼitaki ʼo ʼuhiga mo te ʼu hahaʼi feia ʼe tou maʼu ʼi te ʼu alatike “ ʼE Fetogi e Te Tohi-Tapu Te ʼu Maʼuli.”

16. ʼE tou lava liliu feafeaʼi ko he kaumeʼa ʼo Sehova pea mo ‘kaugā gaue’ mo ia?

¹⁶ Ko natou ʼae ʼe kaugā gaue fakatahi, ʼi te aga mahani ʼe natou liliu ʼo kaumeʼa lelei. Ko natou fuli ʼae kua foaki tonatou maʼuli kia Sehova, ʼe ko ʼona kaumeʼa pea mo ʼona ‘kaugā gaue.’ (Lau ia 1 Kolinito 3:9.) Ka tou faifakamafola pea mo fai ni ʼu tisipulo, ʼe tou iloʼi lelei age te ʼu kalitate taulekaleka ʼo tatatou Tamai ʼae ʼe ʼi selo. ʼE tou tokagaʼi te tokoni ʼo tona laumalie maʼoniʼoni ke tou fakamafola ia te logo lelei.

17. ʼE ha feafeaʼi ʼi ʼatatou fakatahi ʼe ko Sehova totatou kaumeʼa?

¹⁷ Kapau ʼe lahi ia te temi ʼae ʼe tou fakaʼaogaʼi ki te gaue faifakamafola pea ʼe tou logoʼi ai ʼe tou ovi age kia Sehova. ʼE tou sio ai pe ʼe lava taʼofi feafeaʼi e Sehova ia te kau fakafeagai ke ʼaua naʼa natou fakagata ia te gaue faifakamafola. Neʼe kua ina takitaki tatou pea ʼe tou punamaʼuli ʼi te hoko atu ʼo tana akoʼi tatou ʼi te ʼu fono pea mo ʼatatou tohi. ʼI ʼatatou fakatahi ʼe tou tokagaʼi te lotomahino ʼo Sehova ki ʼotatou fihifihia pea mo te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia tatou. Neʼe faitohi fenei ia te famili ʼi te hili ʼo te fakatahi: “Neʼe malave ʼosi ki ʼomatou loto ia te ʼu akonaki. Neʼe matou logoʼi te ʼofa ʼae ʼo Sehova kia matou takitokotahi pea mo tana loto ʼae ke lava lelei tomatou maʼuli.” ʼI te hili ʼo te fakatahi makehe ʼi Irlande, neʼe fiafia ia te taumatuʼa Siamani koteʼuhi neʼe fakatalitali lelei naua. Neʼe nā ui fenei: “Kaʼe ʼe ma fakafetaʼi tafitō kia Sehova pea mo tona Hau ko Sesu Kilisito. Neʼe nā fakaafe maua ke ma kau ki tana hahaʼi ʼe logotahi. ʼE mole tou palalauʼi pe ia te logotahi kaʼe ʼe tou maʼuliʼi ʼi te ʼaho fuli. Ko te aluʼaga ʼaia neʼe hoko ʼi  te fakatahi makehe ʼi Dublin, neʼe ina fakamanatuʼi mai ia te pilivilesio maʼuhiga ʼae ke ma tauhi fakatahi mo koutou ki totatou ʼAtua lahi.”

18. Kotea ʼae ʼe tonu ke tou feʼekeʼaki ʼo ʼuhiga mo ʼatatou felogoʼi mo Sehova?

¹⁸ ʼE malohi ia te ʼu felogoʼi ʼa he ʼu kaumeʼa mo kapau ʼe natou faipalalau tuʼumaʼu. Ia ʼaho nei, ʼe fakaʼaogaʼi lahi e te hahaʼi ia te Neti pea mo te ʼu kiʼi telefoni toʼotoʼo. Kaʼe ʼe feafeaʼi age la ʼatatou felogoʼi mo totatou Kaumeʼa lelei ko Sehova? ʼE ko ia ʼae “e fakalogo ki te kole.” (Pes. 65:3) ʼE tou fakamahani koa ʼi te toʼo ʼo he temi ke tou palalau ki ai?

19. Kapau ʼe faigataʼa hatatou palalau ki te ʼu meʼa ʼae ʼe tou logoʼi ʼi ʼatatou faikole kia Sehova, kotea ʼae ʼe feala ke tokoni mai?

¹⁹ ʼE faigataʼa ki ʼihi kaugana ʼa te ʼAtua hanatou fakaha ia te ʼu meʼa ʼae ʼe natou logoʼi. Kaʼe ko te faʼahi ʼaia ʼae ʼe loto e Sehova ke tou fai moka tou faikole. (Pes. 119:145; Tagi 3:41) Kapau ʼe faigataʼa hatatou palalau ki te ʼu meʼa ʼae ʼe tou logoʼi, ʼe ʼi ai totatou tokoni. Neʼe faitohi fenei ia Paulo ki te kau Kilisitiano ʼo Loma: “Heʼe koʼeni te meʼa ʼae ʼe faigataʼa: ko te meʼa ʼae ʼe tonu ke tou kole ʼi ʼatatou faikole, ʼe mole tou iloʼi, ka ko te laumalie totonu ʼe ina kole maʼa tatou ʼaki he ʼu goʼegoʼe ʼe mole faʼa mahino mai. Kaʼe ko ia ʼae ʼe ina vakaʼi te ʼu loto ʼe ina iloʼi te manatu ʼa te laumalie, heʼe ina kole, ʼo felogoʼi mo te ʼAtua, maʼa he kau maʼoniʼoni.” (Loma 8:26, 27, MN) Ka tou lau te ʼu tohi ʼi te Tohi-Tapu, ohage ko te tohi ʼo Sopo, mo Pesalemo pea mo Taaga Lea, ʼe feala ke tou maʼu ai he ʼu manatu moʼo fakaha kia Sehova ia te ʼu meʼa ʼae ʼe tou logoʼi.

20, 21. Kotea ia te fakalotofimalie ʼe tou maʼu mai te ʼu palalau ʼa Paulo ia Filipe 4:6, 7?

²⁰ Ka tou tau mo he ʼu fihifihia, ʼe tonu ke tou manatuʼi ia te ʼu palalau ʼaeni ʼa Paulo ki te kau Filipe: “Aua naa koutou tuania o uhiga mo he mea e tahi, kae koutou fakaha ki te Atua te u mea ae e aoga kia koutou aki ni kole, mo ni kolekole, pea mo ni fakafetai.” Kapau ʼe tou faikole feia kia Sehova, ʼe tou logoʼi ia he fakafimalie. Neʼe tohi fenei e Paulo: “Ko te tokalelei o te Atua, ae e fakalaka age i te u atamai fuli, e ina taupau anai okotou loto mo akotou manatu ia Sesu-Kilisito.” (Filp. 4:6, 7) ʼE tonu ke tou lotofakafetaʼi ʼuhi ko te tokalelei ʼo te ʼAtua ʼae ʼe ina taupau totatou loto pea mo ʼatatou manatu.

²¹ ʼE tokoni mai ia te faikole ke tou felogoʼi lelei mo Sehova. Koia ʼe tonu ke tou “faikole tuʼumaʼu.” (1 Tes. 5:17, MN) ʼE tonu ke tou haga fakamalohi ʼatatou felogoʼi mo te ʼAtua pea mo fai ia te ʼu meʼa ʼae ʼe ina kole mai. Tou toʼo he temi ke tou fakakaukauʼi ia te ʼu tapuakina ʼae ʼe tou maʼu koteʼuhi ko Sehova ʼe ko tatatou Tamai, mo totatou ʼAtua pea mo totatou Kaumeʼa.