1, 2. Kotea ʼae ʼe ina fakakehekeheʼi ai te tagata mo te ʼu manu?

ʼE MOLE he fakatatau ʼo te ʼuto ʼo te tagata. Ohage la, ko te tagata ʼe ina maʼu te fealagia ʼae ke ina ako he lea. Pea ko te lea ʼe ina fakafealagia ke tou lautohi, ke tou faitohi, ke tou palalau, mo tou mahino ki te ʼu meʼa ʼae ʼe tou logo ki ai. ʼE ina toe foaki mai te fealagia ʼae ke tou faikole, mo tou hiva fakavikiviki kia Sehova. Ko meʼa fuli ʼaia ʼe fakakehekeheʼi ai tatou mai te ʼu manu. Pea ko te kau popoto ʼe mole natou mahino lelei ki te ʼu gaue fakaofoofo ʼae ʼe lavaʼi e totatou ʼuto.

² Ko te palalau ʼe ko he meʼa ʼofa mai ia Sehova. (Pesalemo 139:14; Apokalipisi 4:11) Pea ko te tahi meʼa ʼofa neʼe foaki mai e Sehova ʼae ʼe tou kehekehe ai mo te ʼu manu, ko tana fakatupu tatou ki tona “paaki.” ʼE tou maʼu te loto faʼitaliha, ia te fealagia ʼae ke tou filifili totonu te meʼa ʼae ke tou fai. Koia ʼe feala ai ke tou fakaʼaogaʼi te palalau ke tou tauhi pea mo fakavikiviki kia Sehova.—Senesi 1:27.

3. Kotea ʼae neʼe foaki mai e Sehova ke tou popoto ai?

³ Neʼe fakaha mai e Sehova pe ʼe feafeaʼi hatatou tauhi mo  fakavikiviki kia te ia ʼi tana foaki mai te Tohi-Tapu. ʼE kua fakaliliu te Tohi-Tapu katoa peʼe fakakoga ia lea ʼe 2 800 tupu. Kapau ʼe tou metitasio ki te ʼu meʼa ʼae ʼe ui ʼi te Tohi-Tapu, ʼe tou manatu ai ohage ko te ʼAtua. (Pesalemo 40:6; 92:6; 139:17) Pea ko te ʼu manatu ʼa Sehova ʼe natou fakaliliu tatou ʼo popoto pea ʼe natou taki tatou ki te maʼuli heʼe gata.—Lau ia 2 Timoteo 3:14-17.

4. Kotea te fakaʼuhiga ʼo te metitasio, pea kotea te ʼu fehuʼi ʼae ka tou tali anai ki ai?

⁴ Ko te metitasio, ko te fakakaukauʼi loloto ʼo he meʼa. (Pesalemo 77:13; Taaga Lea 24:1, 2) Ka tou metitasio ki te ʼu faʼahi ʼae neʼe tou ako ʼo ʼuhiga mo Sehova pea mo Sesu ʼe tou maʼu lahi ʼona fua lelei. (Soane 17:3) ʼI te alatike ʼaeni ʼe tou tali anai ki te ʼu fehuʼi ʼaeni: ʼE feafeaʼi anai hatatou lautohi ke faigafua ai tatatou metitasio? Kotea ʼe feala ke tou metitasio ki ai? Kotea ka tokoni mai ke tou metitasio tuʼumaʼu mo fiafia ai?

5, 6. Kotea ka tokoni atu ke ke fakamaʼumaʼu mo ke mahino lelei ki te ʼu manatu ʼae neʼe ke lau?

⁵ Kua ke fakatokagaʼi koa ʼe ʼi ai te ʼu meʼa ʼe ke fai kaʼe mole ke fakakaukauʼi, ohage la ko te manavā, ko te haʼele lalo mo te aka ʼo he lelue? ʼI ʼihi temi, ʼe ke lautohi kaʼe mole ke fakakaukauʼi. Koteʼuhi ʼi tau kamata lautohi, neʼe lagi ke manatu koe ki he tahi age meʼa. Koia ʼae ʼe maʼuhiga ai ke ke tokaga ki tau lautohi mo ke fakakaukauʼi pe kotea tona fakaʼuhiga. Pea ka kaku tau lautohi ki te fakaʼosi ʼo he palakalafe peʼe ki he kupu taki, ʼai muʼa hau kiʼi tuʼu ʼo ke metitasio ki te ʼu manatu ʼae neʼe ke lau. Fakakaukauʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe ke ako mo ke vakaʼi pe ʼe kua ke mahino lelei ki ai.

⁶ ʼE ui e te kau poto ʼe faigafua age tau manatuʼi he meʼa mo kapau ʼe ke lautohi leʼo lahi. ʼE iloʼi e totatou Tupuʼaga te faʼahi ʼaia, koia neʼe ina ui ai kia Sosue ke ina “lau leʼo veliveli,” te tohi ʼo te Lao, ko tona fakaʼuhiga, ke logo ki te ʼu meʼa ʼae ʼe ina lau. (Lau ia Sosue 1:8. *) (Vakaʼi te kiʼi nota.) ʼE toe tokoni atu foki tau lau leʼo lahi te Tohi-Tapu ke ke fakakaukauʼi mo ke fakamaʼumaʼu lelei te ʼu manatu ʼae neʼe ke lau.

7. Ko te temi faigamalie fea ke tou metitasio ai ki te Tohi-Tapu? (Vakaʼi te ʼuluaki pāki.)

⁷ Tou faiga malohi ʼo metitasio ki te ʼu meʼa ʼae neʼe tou ako. Koia ʼae ʼe lelei ai ke ke metitasio ʼi he temi ʼe mole ke gaʼegaʼe ai pea ʼi he koga meʼa ʼe mole fakaleluʼi ai anai koe. Ko te tagata faipesalemo ko Tavite, neʼe metitasio ʼi te temi neʼe takoto ai ʼi tona palepale lolotoga te poʼuli. (Pesalemo 63:7) Pea ko Sesu ʼae neʼe haohaoa, neʼe ina filifili he ʼu koga meʼa ʼe mole logoaʼa  ke metitasio mo faikole ai.—Luka 6:12.

8. (1) Kotea ʼe feala ke tou metitasio ki ai? (2) Kotea ʼe logoʼi e Sehova moka ke palalau ʼo ʼuhiga mo ia ki niʼihi?

⁸ ʼE mole gata pe ki tau metitasio ki te Tohi-Tapu, kaʼe ʼe tonu ke ke toe metitasio ki te tahi ʼu meʼa. Ohage la, ka ke sio ki he meʼa taulekaleka neʼe fakatupu e Sehova, ʼai muʼa hau kiʼi tuʼu mo fai te fehuʼi ʼaeni: ‘Kotea te ako ʼe au maʼu ʼo ʼuhiga mo Sehova?’ Ko te ʼu faʼahiga manatu ʼaia ʼe ʼekenaki ai koe ke ke fakafetaʼi kia Sehova ʼi te faikole. Pea kapau ʼe ke nofo mo ni hahaʼi, ʼe ke fiafia anai ʼi te vaevae mo natou ʼau manatu. (Pesalemo 104:24; Gaue 14:17) Ko Sehova ʼe fiafia pea ʼe ina tokagaʼi mo kapau ʼe ke metitasio, mo faikole pea moka ke palalau ʼo ʼuhiga mo ia ki niʼihi. ʼE fakapapauʼi fenei mai ʼi te Tohi-Tapu: “Neʼe ʼi ai te tohi fakamanatu neʼe kamata tohi ʼi ʼona muʼa maʼa natou ʼae ʼe manavasiʼi kia Sehova pea mo natou ʼae ʼe natou metitasio ki tona huafa.”—Malakia 3:16, MN.

9. (1) Kotea neʼe ui e Paulo ke metitasio ki ai Timoteo? (2) Kotea ʼe tonu ke tou metitasio ki ai moka tou teuteuʼi tatatou faifakamafola?

⁹ Neʼe ui e te apositolo ko Paulo kia Timoteo ke metitasio pe ʼe malave feafeaʼi ki ʼihi tana faʼahiga palalau, tana aga mo tana faʼahiga faiakonaki. (Lau ia 1 Timoteo 4:12-16, * vakaʼi te kiʼi nota.) Pea  ʼe feala mo koe ke ke metitasio ki te ʼu manatu ʼaia. Ohage la, ʼe ʼaoga kia koe he temi ke ke metitasio moka ke teuteuʼi hau ako Fakatohi-tapu. Manatuʼi ia ia ʼae ʼe ke akoʼi pea ke faigaʼi ke ke maʼu he fehuʼi peʼe ko he faʼifaʼitaki ʼe tokoni ki ai ke tuputupu. Kapau ʼe ke teuteuʼi feia tau ako Fakatohi-tapu, pea ʼe malohi anai tau tui, ʼe ke liliu anai ko he faiako faiva mo fiafia. ʼE ke toe maʼu anai te ʼu fua lelei moka ke metitasio ʼi muʼa ʼo tau alu ʼo faifakamafola. (Lau ia Esetalasi 7:10.) Ohage la, ʼe feala ke ke lau he kapite ʼo te tohi ʼo Gaue ke tokoni atu ke ke faiva ʼi te minisitelio. ʼE toe feala ke ke metitasio ki te ʼu vaega Fakatohi-tapu ʼae neʼe ke fakatuʼutuʼu ke ke fakaʼaogaʼi ʼi te ʼaho ʼaia mo te ʼu tohi ʼae ka ke tufa. (2 Timoteo 1:6) Manatuʼi te hahaʼi ʼae ʼe ke alu ʼo faifakamafola ki ai, ki te ʼu meʼa ʼae ʼe natou leleiʼia. Kapau ʼe ke teuteuʼi feia, ʼe ke faiva anai ʼi te fakaʼaogaʼi ʼo te Tohi-Tapu ʼi te faifakamafola ki te hahaʼi.—1 Kolinito 2:4.

10. Kotea la he tahi ʼu faʼahi ʼe feala ke tou metitasio ki ai?

¹⁰ Kotea la he tahi ʼu faʼahi ʼe feala ke ke metitasio ki ai? Kapau ʼe ke toʼo hau ʼu nota ʼo te ʼu akonaki mo te ʼu fakatahi lalahi, faigaʼi ke ke maʼu hou temi ke ke toe fakasiosio ʼau nota. ʼI te temi ʼaia, fai te fehuʼi ʼaeni kia koe: ‘Kotea neʼe au ako mai te Folafola ʼa te ʼAtua mo tana kautahi?’ ʼE toe feala ke ke metitasio ki te ʼu logo ʼe ke maʼu ʼi te mahina fuli ʼi Te Tule Leʼo mo te Réveillez-vous !, mo te ʼu kiʼi ʼata viteo mo te ʼu tohi foʼou ʼae ʼe fakaha ʼi te ʼu fakatahi lalahi. Ka ke ʼosi lau he fakamatala ʼi te Annuaire, ʼai muʼa hau kiʼi tuʼu pea ke fakakaukauʼi ke malave ki tou loto. Pea ka ke lau he tohi, fakailoga te puani tafitō. ʼE tokoni atu anai kia koe ke ke teuteuʼi he ʼaʼahi, pea kapau ko koe ko he tagata ʼafeā ke ke teuteuʼi hau akonaki peʼe ko he ʼaʼahi ʼi tou ʼuhiga tauhi ovi. Ko te faʼahi ʼae ʼe maʼuhiga, ke ke ʼai hau kiʼi tuʼu mo ke metitasio ki te ʼu manatu ʼae ʼe ke lau. Koteʼuhi, ʼe ke fakafealagia ai ki te ʼu manatu ʼaia ke malave ki tou loto mo ke fakafetaʼi kia Sehova ʼi te faikole ki te ʼu lelei ʼae ʼe ke ako.

11. Ko te tohi maʼuhiga ʼaupito fea ʼae ʼe tonu ke tou metitasio ki ai? Kotea te ʼu fua lelei ʼe tou maʼu mai tatatou metitasio ki te Tohi-Tapu? (Vakaʼi mo te kiʼi nota.)

¹¹ ʼE moʼoni, ko te Tohi-Tapu ʼe ko he tohi maʼuhiga ʼaupito ke tou metitasio ki ai. ʼE feala pe ʼi he ʼaho ke tapuʼi atu tau maʼu hau Tohi-Tapu. Kaʼe ʼe mole feala ke taʼofi e he tahi tau metitasio ki te ʼu vaega mo te ʼu katiko ʼae neʼe ke fakamaʼumaʼu. * (Vakaʼi te kiʼi nota.) (Gaue 16:25) Pea ʼe tokoni atu te laumalie ʼo te ʼAtua ke ke toe manatuʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe ke ako, ʼo ke nofo agatonu aipe.—Soane 14:26.

12. Kotea tau fakatuʼutuʼu ʼo ʼuhiga mo tau lau te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli?

 ¹² Kotea tau fakatuʼutuʼu ʼo ʼuhiga mo tau lau te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli? Ohage la, ʼi ʼihi ʼaho ʼo te vahaʼa ʼe feala ke ke lau pea mo ke metitaso ki te ʼu koga tohi ʼo te Tohi-Tapu ki te Ako Fakateokalatike. Pea ki te tahi ʼu ʼaho, ʼe feala ke ke lau te ʼu Evaselio ʼo Mateo, ʼo Maleko, ʼo Luka mo Soane pea mo ke metitasio ki te ʼu palalau ʼa Sesu mo ʼana gaue. (Loma 10:17; Hepeleo 12:2; 1 Petelo 2:21) ʼE tou maʼu mo te tohi ʼe fakahoahoa lelei ai te ʼu aluʼaga neʼe hoko ki te maʼuli ʼo Sesu. Ko te tohi ʼaia ʼe feala ke tokoni atu ke ke maʼu ai he ʼu fua lelei ki tau lau te ʼu Evaselio.—Soane 14:6.

13, 14. He koʼe ʼe maʼuhiga ʼaupito ke tou haga metitasio kia Sehova mo Sesu? Pea kotea ʼae ka ina fakalotoʼi tatou ke tou fai?

¹³ Ko te metitasio kia Sehova mo Sesu ʼe tokoni ki he tahi ke liliu ko he Kilisitiano kua fotufotuʼa ʼi te faʼahi fakalaumalie mo taupau tana tui ke malohi. (Hepeleo 5:14; 6:1, 2) Ko he tahi ʼe mole metitasio ki te ʼAtua ʼe feala ke puli mamalie ʼana felogoʼi mo Sehova peʼe situʼa anai kia te ia. (Hepeleo 2:1; 3:12) Neʼe fakatokagaʼi e Sesu ʼe mole tou “taʼofi anai” te Folafola ʼa te ʼAtua mo kapau ʼe mole tou logo, peʼe mole tou tali ʼaki “he loto agatonu mo lelei.” Pea ʼe feala ke faigafua totatou “taotao e te u tuania, mo te u koloa, mo te u fiafia o te maʼuli.”—Luka 8:14, 15.

¹⁴ Koia, tou haga metitasio ki te Tohi-Tapu mo tou haga ako ke tou iloʼi lelei age ia Sehova. Ko te faʼahi ʼaia ʼe ina fakalotoʼi ai anai tatou ke tou faʼifaʼitakiʼi ʼona kalitate mo tona ʼuluagaaga. (2 Kolinito 3:18) ʼE feala ke lahi age tatatou ako ʼo ʼuhiga mo tatatou Tamai ʼae ʼi selo mo tou faʼifaʼitakiʼi ʼo talu ai. ʼE ko he toe pilivilesio ia.—Ekelesiasi 3:11.

15, 16. (1) Kotea te ʼu fua lelei ʼe ke maʼu ʼi tau metitasio kia Sehova mo Sesu? (2) He koʼe ʼi ʼihi temi ʼe faigataʼa te metitasio, kaʼe he koʼe ʼe tonu ke tou hoko atu ʼatatou faiga?

¹⁵ Ko tau metitasio kia Sehova mo Sesu ʼe tokoni atu ke ke taupau tau faʼa fai ʼi te moʼoni. Ko tau faʼa fai ʼe ina fakalotomalohiʼi anai ʼou tehina mo tuagaʼane mo te hahaʼi ʼae ʼe ke felaveʼi mo natou ʼi te faifakamafola. Ka ke metitasio ki te ʼu meʼa ʼae neʼe fakahoko e Sehova maʼa koe ʼi tana foaki te sakilifisio ʼo Sesu, ʼe hoko atu anai tau fakamaʼuhigaʼi ʼau felogoʼi lelei mo te ʼAtua. (Loma 3:24; Sakopo 4:8) Ko Mark, ko te tehina mai Afelika Saute neʼe nofo taʼu tolu ʼi te pilisoni ʼuhi ko tana tui, neʼe ina ui fenei: “Ko te metitasio ʼe ko he aluʼaga fakafiafia kia au. Ka lahi tatatou metitasio ki te ʼu faʼahi fakalaumalie pea ʼe toe lahi age mo tatatou maʼu te ʼu aluʼaga foʼou ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼAtua. ʼI ʼihi temi, ka au logoʼi kua au lotovaivai mo hoha ʼo ʼuhiga mo te ka haʼu, ʼe au metitasio ki he vaega Tohi-Tapu, pea ʼe au logoʼi te fimalie ʼi toku loto.”

¹⁶ ʼI te lahi faʼu ʼo te ʼu meʼa ʼae ʼe natou fakaleluʼi tatou ʼi te maʼuli ʼaeni, ʼe faigataʼa te maʼu ʼo he temi ke tou metitasio ai ki te  Tohi-Tapu. Ko Patrick, te tehina mai Afelika neʼe ina ui fenei: “Ko toku ʼulu ʼe hage he ʼaiʼaga tohi ʼe fonu ai te ʼu logo kehekehe. ʼE maʼu ai te ʼu tohi ʼe ʼaoga mo te ʼu tohi ʼe tonu ke laku, pea ʼe tonu ke au fai te faʼahi ʼaia ʼi te ʼaho fuli. Koia ʼe au maʼu ai te ʼu manatu fakatupu hoha, pea ʼe tonu ai ke au faikole kia Sehova ke ina fakamaʼa toku ʼatamai ʼi muʼa ʼo taku metitasio. Logo la ʼe ʼaoga he kiʼi temi moʼo fai ʼo te gaue ʼaia ʼi muʼa ʼo taku kamata metitasio ki te ʼu meʼa fakalaumalie, kaʼe ʼe lahi age ai taku fakaovi kia Sehova. Pea ʼe ina fakamalamaʼi toku ʼatamai ke au mahino lelei ki te moʼoni.” (Pesalemo 94:19) Koia, ʼe tou maʼu te ʼu fua lelei ʼi te ʼu aluʼaga kehekehe moka tou lau mo metitasio ki te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli.—Gaue 17:11.

17. ʼE ke maʼu feafeaʼi te temi ʼae ke ke metitasio ai?

¹⁷ ʼE ʼi ai ʼihi ʼe natou ʼaʼala vave ʼi te uhu ke natou lautohi, metitasio mo faikole. Ko ʼihi ʼe natou fai te ʼu faʼahi ʼaia lolotoga te temi kakai hoʼata. Kaʼe kia koe, ʼe ke lagi leleiʼia te lau ʼo te Tohi-Tapu ʼi te afiafi peʼe ʼi muʼa ʼo tau alu ʼo moe. Pea ʼe toe feia ki ʼihi ʼe natou leleiʼia te lau ʼo te Tohi-Tapu ʼi te uhu pea ʼi muʼa ʼo tanatou olo ʼo momoe. (Sosue 1:8, MN) Koia, ko te faʼahi maʼuhiga ʼae ʼe tonu ke ke fai ko te “totogi te temi.” Ko tona fakaʼuhiga, ke ʼaua naʼa pulinoa tou temi ki te ʼu meʼa ʼae ʼe mole ʼaoga ke feala ai hau metitasio ki te Folafola ʼa te ʼAtua ʼi te ʼaho fuli.—Efeso 5:15, 16.

18. Kotea te fakapapau ʼa te Tohi-Tapu kia natou ʼae ʼe metitasio mo maʼuliʼi te Folafola ʼa te ʼAtua ʼi te ʼaho fuli?

¹⁸ ʼE fakapapauʼi mai ʼi te Tohi-Tapu ko Sehova ʼe ina tapuakina anai natou fuli ʼe metitasio mo faiga ke natou maʼuliʼi tana Folafola. (Lau ia Pesalemo 1:1-3.) Neʼe ui fenei e Sesu: “Manuia age natou e natou fakalogo ki te folafola a te Atua, pea e natou taupau ia!” (Luka 11:28) Kaʼe ko te faʼahi ʼae ʼe maʼuhiga, ka tou metitasio ki te Folafola ʼa Sehova ʼi te ʼaho fuli, ʼe tokoni mai anai ke tou fakakololiaʼi ia ia ʼaki tatatou aga. ʼI tatatou fai feia, ʼe foaki mai anai e Sehova te fiafia ʼi te temi nei mo te maʼuli heʼe gata ʼi te malama foʼou.—Sakopo 1:25; Apokalipisi 1:3.