He Koʼē ʼe ʼAoga Ia Te Tohi-Tapu Ki Totatou Temi?

“Ko te Tohi-Tapu kātoa ʼe haʼu mai te ʼAtua pea ʼe ʼaoga . . . ki te takitaki ʼo te maʼuli ʼo te hahaʼi.”—2 TIMOTEO 3:16, La Bible de Jérusalem.

LOLOTOGA te ʼu sēkulō, ko te Tohi-Tapu neʼe ina uga ia te hahaʼi ʼo te ʼu agaʼi fenua kehekehe ke natou fetogi ia tonatou faʼahiga maʼuli ke lelei age. Ko te vaega Tohi-Tapu ʼaē ki ʼoluga age ʼe ina fakamahino mai peʼe koʼē ʼe ʼaoga ia te Tohi-Tapu ki te faʼahi ʼaia—heʼe ko te poto ʼaē ʼe maʼu ai ʼe haʼu mai te ʼAtua. Logolā neʼe tohi e te ʼu tagata, kae ʼe fakahā mai kiā tātou ʼi te Tohi-Tapu ia te manatu ʼa te ʼAtua. ʼE fakamahino fēnei ʼi te Tohi-Tapu: “Neʼe palalau ni ʼu tagata ʼaki te fakatotonu ʼa te ʼAtua, he neʼe taki nātou e te laumālie māʼoniʼoni.”—2 Petelo 1:21.

Ko te Tohi-Tapu ʼe ko he tokoni ʼaoga kiā faʼahi e lua. ʼUluaki, ʼe ina foaki ia te manatu fakapotopoto ʼo ʼuhiga mo te faʼahiga maʼuli ʼaē ʼe lelei. Lua, ʼe ina maʼu ia te mālohi ʼaē ke ina uga ia te hahaʼi ke natou fai ia te ʼu fetogi ʼaē ʼe ʼaoga ke natou maʼu ai ia te faʼahiga maʼuli ʼaē ʼe lelei. Tou vakaʼi ia te ʼu ʼaluʼaga ʼaia e lua.

Te Fakasiosio Poto ʼi He ʼu Fakatuʼutuʼu ʼe ʼAoga

ʼI te Tohi-Tapu, ʼe fai e te ʼAtua ia te fakapapau ʼaenī: “ ʼE au fakaliliu anai koe ke ke fakasiosio poto pea mo au akoʼi anai koe ʼi te ala ʼaē ʼe tonu ke ke haʼele ai. ʼE au foaki atu anai he ʼu tokoni, ʼo au leʼoleʼo koe.” (Pesalemo 32:8) Kotou fakatokagaʼi ko te ʼAtua ʼe mole ina foaki pē ia te tokoni kae ʼe ina toe foaki mo te fakasiosio poto, ʼaē ko te fealagia ke kita mahino ki te ʼu faʼahi kehekehe ʼaē ʼe ū ʼo he ʼaluʼaga. Ko te maʼu ʼo te fakasiosio poto ke tou mahino peʼe koteā ia te ʼu fakatuʼutuʼu ʼaē ʼe fua lelei moʼoni ʼe feala ke ina puipui tātou mai te ʼu meʼa ʼaē ʼe mole hona ʼaoga ʼaē ʼe fakatupu kovi ki totatou maʼuli.

Ohagē lā, tokolahi te hahaʼi ʼe natou faiga ʼi tonatou maʼuli ke natou ʼiloa peʼe natou maʼu koloa. ʼI te ʼu tohi fai tokoni ʼe tapuke ai te ʼu tokoni peʼe feafeaʼi ia te kākāʼi ʼo ʼihi ke kita ʼiloa ai peʼe ke kita liliu ai ʼo koloaʼia. Kae ʼi te Tohi-Tapu, ʼe fakahā fēnei mai kiā tātou: “Ko te fefihiʼaki ʼa he tahi mo he tahi kehe . . . ʼe vaʼiganoa ia pea ʼe ko he tuli ia ʼo te matagi.” “Ko ʼaē ʼe manako ki te paʼaga ʼe mole mākona anai ʼi te paʼaga.” (Tagata Tānaki 4:4; 5:10) ʼE ʼaoga koa ia te tokoni ʼaia kiā tātou iā ʼaho nei?

Moʼo fakahā ia te ʼaoga moʼoni ʼo te tokoni ʼaē ʼe haʼu mai te Tohi-Tapu, tou vakaʼi ia te faʼifaʼitaki ʼo Akinori, ʼi Saponia. ʼI tana felāveʼi mo te fakataupiepie mālohi, neʼe lava ia te fakatuʼutuʼu ʼa Akinori ke maʼu pepa ʼi he univelesitē ʼiloa pea mo maʼu ia hana gāue ʼi te sōsiete lahi pea mo ʼiloa. Neʼe hagē kiā ia neʼe lelei ia meʼa fuli. Kae, ko te lelei ʼaia ʼo tona maʼuli neʼe mole ina taki ia ia ki te fiafia ʼaē neʼe ʼamanaki kiai. Koia, ʼuhi ko te lotohoha pea mo te gaʼegaʼe, neʼe mahamahaki ai. Ko tona ʼu kaumeʼa ʼi te fale gāue neʼe mole ko he ʼu fakalotomālohi ki ai. ʼI tana kua lotovaivai, neʼe liliu ai ʼo  ʼinu kava fakavale pea ʼi te tahi temi neʼe manatu ke fakamate ai. Pea, neʼe kamata leva tana ako Tohi-Tapu mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Ko te meʼa ʼaē neʼe ina ako neʼe ina fetogi ia tana faʼahiga manatu ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga ʼi te maʼuli. Mole fualoa kiai, pea neʼe ina kamata logoʼi te puli ʼo tana lotohoha. ʼI te mole kei taki ia ia e te fiameʼameʼa pea mo te fia maʼu tuʼulaga, neʼe logoʼi e Akinori ia te totonu ʼo te meʼa ʼaē ʼe ʼui ʼi te Tohi-Tapu iā Tāʼaga Lea: “Ko he loto ʼe fakatokatoka ʼe ina foaki ia te maʼuli ki te sino.”—Tāʼaga Lea 14:30, The Holy Bible—New International Version.

Koteā lā te fakatuʼutuʼu ʼaoga ʼaupitō kua kotou fai ʼo ʼuhiga mo te maʼuli? Koteā lā he meʼa ʼe kotou fakahoko anai ke kotou maʼu ai ia te fiafia moʼoni? ʼE ko hakotou fia maʼu koa ia he nofo ʼohoana ʼe lelei? Peʼe ko hakotou fia foaki koa ia he kamataʼaga ʼe lelei ki te maʼuli ʼo takotou fānau? Peʼe ko hakotou fia maʼu ʼo hokotou ʼu tuʼuga kaumeʼa? Peʼe ke kotou maʼu ia te fiafia ʼi tokotou maʼuli? Ko te ʼu meʼa fuli ʼaia ʼe ko he ʼu fakatuʼutuʼu ʼe ʼaoga. ʼI tona fakahagatonu ʼe fakalotomālohiʼi tātou ʼi te Tohi-Tapu ke tou maʼu ia te ʼu faʼahi fuli ʼaia, kae ke mole liliu ko hatatou fakatuʼutuʼu tāfito ki te maʼuli. ʼAki ia te fakasiosio tonu ʼaē ʼe ʼaoga, ʼe fakamaʼuhigaʼi ʼi te Tohi-Tapu ia te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga tāfito ki he faʼahiga maʼuli ʼe lelei ʼi tana ʼui fēnei: “Manavasiʼi ki te ʼAtua moʼoni pea mo taupau tana ʼu fakatotonu. He koʼenā te maʼua kātoa ʼo te tagata.” (Tagata Tānaki 12:13) Kā tou meʼa noaʼi totatou maʼua ʼaia, ʼe mole he ikuʼaga ʼo totatou maʼuli, mo hohaʼa, pea mo fakalotomamahi ki ʼamuli. ʼI te tahi age faʼahi, ʼe fakapapauʼi mai kiā tātou ʼi te Tohi-Tapu: “Manūʼia ia ia ʼaē ʼe falala kiā Sehova.”—Tāʼaga Lea 16:20.

ʼE Uga Ia Te Hahaʼi e Te Tohi-Tapu Ke Natou Fetogi

Neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “Ko te folafola ʼa te ʼAtua ʼe maʼuli pea mo mālohi.” Ohagē ko he heletā mata lua ʼe māsila, ʼe feala ke hū ki te ʼu manatu pea mo te ʼu fakatuʼutuʼu loloto ʼo he tahi. (Hepeleo 4:12) ʼE maʼu ʼi te Tohi-Tapu ia te mālohi moʼo fetogi ia te faʼahiga maʼuli ʼo te hahaʼi koteʼuhi ʼe tokoni kiā nātou ke natou sisio tonu ki te moʼoni pea mo te mole totonu ʼo tanatou ʼu manatu. ʼI te temi ʼaia, ko nātou ʼaē ʼe totonu ʼi te ʼaluʼaga ʼo tonatou loto, ʼe natou mahino anai ki te fakahoko ʼo te ʼu fetogi ʼaē ʼe lagi ʼaoga anai ke natou fai. Ohagē lā, ʼo ʼuhiga mo nātou ʼaē ʼi te kōkelekāsio Fakakilisitiano ʼo Kolonito ʼaē neʼe ki muʼa atu neʼe natou kaihaʼa, mo ʼinu kava fakavale, mo tono pea mo ʼihi atu faʼahi, neʼe ʼui fēnei e Paulo: “Neʼe te ʼuhiga ʼaia ʼo niʼihi iā koutou. Kae kua fakamaʼa koutou . . . ʼaki te laumālie ʼo te ʼAtua.” (1 Kolonito 6:9-11) Ko te laumālie māʼoniʼoni ʼo Sehova ʼe lolotoga gāue pea mo mālohi iā ʼaho nei, pea ʼe feala ke ina uga ia te hahaʼi ke natou fakahoko ia he ʼu fetogi ʼe ʼaoga.

Ko Mario, ʼaē ʼe maʼuli ʼi Eulopa, neʼe ko he tagata agamālohi neʼe suluka pea mo ina fakatau ia te toloke ʼaē ko te marijuana. ʼI te tahi ʼaluʼaga, ʼi te temi ʼaē neʼe toʼo ai e te polisi ia tana toloke, neʼe ʼitaʼita ʼaupitō ʼo ina gaohi koviʼi ia te polisi pea mo ina maumauʼi tana motokā. Tahi ʼaē meʼa, neʼe mole he gāue ʼa Mario pea neʼe lahi tona ʼu maʼua. ʼI tana ʼiloʼi ʼaē ʼe mole feala hana fakatokatoka tona ʼu fihifihia e ia tokotahi, neʼe lotolelei ai leva ke fai hana ako Tohi-Tapu. ʼI te hoholo lelei ʼo tana ʼu faiga, neʼe fakamaʼa e Mario ia tona agaaga ʼaē ʼe hā ki tuʼa, neʼe ina liʼaki ia te fakaʼaogaʼi pea mo te fakatau ʼo te toloke, pea mo ina fakagata ia tana agamālohi. Ko te tokolahi ʼaē neʼe natou ʼiloʼi ia tana faʼahiga aga ki muʼa atu neʼe punamaʼuli. Neʼe natou tāʼofi ia ia pea mo natou fehuʼi fēnei age: “Mario, ʼe ko koe moʼoni koa?”

Koteā ʼaē neʼe ina uga ia te ʼu hahaʼi ohagē ko Akinori pea mo Mario ke fetogi ia tonatou maʼuli pea mo natou maʼu ia te fiafia moʼoni ʼi tonatou maʼuli? ʼE mahino mai, ʼe ko tonatou ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua ʼaē neʼe hoki natou maʼu ʼaki ia te ako ʼo te Tohi-Tapu. ʼE gata pē ko te ʼAtua ʼaē ʼe feala ke ina foaki mai ia te ʼatamai mālama ʼaē ʼe ʼaoga ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou fai ke fua lelei ki totatou maʼuli ʼi te temi nei pea mo tou maʼu ia te ʼamanaki ki te maʼuli heʼegata ʼi te kā haʼu. Ohagē ko he Tamai, ʼe ʼui fēnei mai e Sehova ʼAtua kiā tātou ʼaki ia te Tohi-Tapu: “Logo mai, ê toku foha, pea [ke] tali taku ʼu folafola. Heʼe kapau ʼe ke fai fēia, pea ʼe mahu anai tou ʼu taʼu maʼuli. . . . Kā ke haʼele anai, ʼe mole efihia anai tou vaʼe; pea kapau ʼe ke lele, ʼe mole ke tūkia anai. Puke te akonaki; ʼaua naʼa ke tuku age. Taupau maʼu, heʼe ko tou maʼuli.” (Tāʼaga Lea 4:10-13) Koteā lā ia he tahi age tokoni ʼe feala ke lahi age ia tona ʼaoga kiā tātou moʼo kumi ia te takitaki ʼo totatou Tupuʼaga?

 [Talanoa ʼo te pasina 7]

Ko He Tokoni ʼe ʼAoga Ki Totatou Temi

ʼE foaki mai ʼi te Tohi-Tapu ia te ʼu pelesepeto tāfito kae ʼe ʼaoga heʼe feala ke ina takitaki tātou ʼi te ʼu ʼaluʼaga fuli ʼo totatou maʼuli ʼi te temi nei. Koʼenī ʼihi ʼu faʼifaʼitaki:

• Te fiafia ʼi tatatou ʼu felōgoi lelei pea mo niʼihi

“Koia, ko te meʼa fuli pē ʼe kotou loto ke fai e te hahaʼi maʼa koutou, ʼe maʼua foki mo koutou, ke kotou toe fai fēia maʼa nātou.”—Mateo 7:12.

“Ko ʼaē iā koutou fuli ʼe hagē tana aga ko he tahi ʼe veliveli, ʼe ko ia ia ʼaē ʼe lahi.”—Luka 9:48.

“Kotou muliʼi te ala ʼo te tali kāiga.”—Loma 12:13.

• Te tauʼi ʼo te ʼu agamāhani ʼaē ʼe ina maumauʼi tātou

“Ko ʼaē ʼe haʼele mo te kau poto ʼe liliu anai ia ʼo poto, kae ko ʼaē ʼe fakatahi mo te kau vale, ʼe fua kovi anai kiā ia.”—Tāʼaga Lea 13:20.

“ ʼAua naʼa ke nofo ʼi te lotolotoiga ʼo te kau hahaʼi ʼinu vino.”—Tāʼaga Lea 23:20.

“ ʼAua naʼa ke fakakaumeʼa mo he tahi ʼe hoko ʼita.”—Tāʼaga Lea 22:24.

• Te faʼufaʼu ʼo he nofo ʼohoana ʼe mālohi

“Ke kotou tahi ʼofa fēia ki tona ʼohoana, ohagē pē ko kita totonu; pea ki tona faʼahi, ko te fafine ʼe tonu ke ina maʼu he fakaʼapaʼapa loloto ki tona ʼohoana.”—Efesi 5:33.

“Kotou kofuʼi foki te ʼu ʼofa mamahi ʼo te manavaʼofa, pea mo te agalelei, te manatu agavaivai, te agamalū pea mo te kātaki fualoa. Kotou haga fekātakiʼaki pea mo fefakamolemoleʼaki ʼaki he lotolelei.”—Kolose 3:12, 13.

• Te tokoni ki te fānau

“Akoʼi te tama ki te ala ʼaē ʼe ʼaoga ki ai; koteʼuhi kā matuʼa anai, pea ʼe mole fakamamaʼo anai ia mai ai.”—Tāʼaga Lea 22:6.

“ ʼU tamai, ʼaua naʼa kotou fai ke ʼiʼita takotou fānau, kae ke kotou haga akoʼi age kiā nātou te akonaki pea mo te ʼu fakatokaga ʼa Sehova.”—Efesi 6:4.

• Te fakamamaʼo mai te kē

“Mokā malū he tali, pea ʼe ina tekeʼi te ʼita, kae ko he palalau fakatupu lotomamahi, ʼe ina fakahake te ʼita.”—Tāʼaga Lea 15:1.

“Ke kotou ʼuluaki tuʼumaʼu ʼi te fefakamaʼuhigaʼaki.”—Loma 12:10.

Tatau aipē peʼe ko he ʼu kaumeʼa, kae ʼe feala pē ke ʼaua naʼa hoko he ʼu fihi ʼi te ʼu matani gāue ʼi te fai ʼo te ʼu pepa fakamoʼoni. Koia, neʼe tohi fēnei ai e te kaugana ʼa te ʼAtua ʼaē ko Selemia: “Neʼe au tohi ki te moʼi pepa pea mo fakaʼiloga ʼaki toku mama, pea neʼe au toʼo te ʼu hahaʼi fakamoʼoni kae au fua te siliva ʼi te meʼa fua.”—Selemia 32:10.

• Te maʼu ʼo he manatu ʼe lelei

“Ko te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe moʼoni, . . . ʼaē ʼe fakavikiviki, . . . ʼaē ʼe lelei hona talanoaʼi kapau ʼe ʼi ai he faʼahiga vilitūtē pea kapau ʼe ʼi ai he meʼa ʼe tāu ke vikiʼi, kotou haga tokagaʼi te ʼu meʼa ʼaia.”—Filipe 4:8.

Ko te Tohi-Tapu ʼe ina fakalotomālohi ke ʼaua te maʼu ʼo te ʼu manatu ʼaē ʼe kovi pea mo ina tauteaʼi ia nātou ʼaē “ ʼe natou meo ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼe hoko kiā nātou ʼi te maʼuli.” ʼE ina ʼui fēnei: “Kotou fiafia ʼi te ʼamanaki.”—Suta 4, 16; Loma 12:12.

Ko te maʼuliʼi ʼo te ʼu pelesepeto lelei ʼaia ʼe tokoni mai anai ke tou fakafiafia ʼi te tokalelei pea mo tou fiafia ʼi te temi nei, ʼo mole gata ai kae ʼe toe tokoni mai kiā tātou ke tou mulimuli ki te ʼu meʼa ʼe fakamaʼua mai e te ʼAtua pea ke tou tali ia tana ʼu tapuakina. ʼE ʼui fēnei mai ʼi te Tohi-Tapu: “ ʼE maʼu anai te kele e te kau faitotonu, pea ʼe natou nonofo ai anai ʼo talu ai.”—Pesalemo 37:29.

[Paki ʼo te pasina 5]

Ko Akinori ʼi te temi ʼaē neʼe fai matani gāue ai (ʼi te faʼahi hema) pea ʼi te temi nei ʼe fiafia ʼi tana vaevae ia te ʼu moʼoni Fakatohi-tapu mo tona ʼohoana