“Ko Te ʼu Hahaʼi ʼe Nonofo Fakatemi” ʼi He Mālama Agakovi
“Ko Te ʼu Hahaʼi ʼe Nonofo Fakatemi” ʼi He Mālama Agakovi
“Ko nātou fuli ʼaia . . . neʼe natou tala iā muʼa ʼo te hahaʼi ko nātou ko te kau matāpule pea ʼe ko te ʼu hahaʼi ʼe nonofo fakatemi ʼi te fenua.”—HEP. 11:13.
1. Koteā ʼaē neʼe ʼui e Sesu ʼo ʼuhiga mo te ʼaluʼaga ʼo tana ʼu tisipulo ʼi te mālama ʼaenī?
NEʼE ʼui fēnei e Sesu ʼo ʼuhiga mo tana ʼu tisipulo: “ ʼE natou nonofo . . . ʼi te mālamanei.” Kae neʼe ina fakamahino fēnei: “ ʼE mole natou kau ʼi te mālamanei, ohagē pē ko au, ʼe mole au kau ʼi te mālamanei.” (Soa. 17:11, 14) Neʼe fakahā lelei ai e Sesu te ʼaluʼaga ʼaē ʼo tana ʼu tisipulo moʼoni ʼi “te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaenī,” ʼaē ko Satana ia te ʼatua. (2 Ko. 4:4) Logolā tanatou māʼuʼuli ʼi te mālama agakovi ʼaenī, kae ʼe mole natou kau ai. ʼE natou hagē “ko he kau matāpule pea mo he ʼu hahaʼi ʼe nonofo fakatemi” ʼi te mālama ʼaenī.—1 Pet. 2:11.
Neʼe Natou Māʼuʼuli Ohagē Ni “Hahaʼi ʼe Nonofo Fakatemi”
2, 3. He koʼē ʼe tou lava ʼui ko Enoke, mo Noe, mo Apalahamo pea mo Sala neʼe natou māʼuʼuli ohagē ko he ‘kau matāpule pea mo ni hahaʼi ʼe nonofo fakatemi’?
2 Talu mai te temi muʼa, ko te ʼu kaugana agatonu ʼa Sehova neʼe kehekehe ia mo nātou ʼo te mālama heʼe lotu ʼaē neʼe natou māʼuʼuli ai. ʼI muʼa ʼo te Tulivio, ko Enoke pea mo Noe neʼe nā “haʼele . . . mo te ʼAtua moʼoni.” (Sen. 5:22-24; 6:9) ʼAki he lototoʼa, neʼe nā fakamafola te ʼu fakamāu ʼa Sehova ki te mālama agakovi ʼa Satana. (Lau ia 2 Petelo 2:5; Suta 14, 15.) Mai tona ʼaluʼaga ʼaē neʼe nā haʼele mo te ʼAtua ʼi he mālama heʼe lotu, ko Enoke neʼe “leleiʼia ia ia e te ʼAtua” pea ko Noe “neʼe heʼe mele ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu hahaʼi ʼo tona temi.”—Hep. 11:5; Sen. 6:9.
3 ʼI te kole age ʼa te ʼAtua, neʼe lītuʼa ia Apalahamo pea mo Sala ki tonā maʼuli fīmālie ʼi te kolo ʼo Ule ʼo te kau Kalitia, pea neʼe nā tali ke māʼuʼuli ohagē he ʼu hahaʼi feʼoloʼaki ʼi he fenua matāpule. (Sen. 11:27, 28; 12:1) Neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “ ʼAki te tui, neʼe fakalogo ia Apalahamo, ʼi te temi ʼaē neʼe pāui ai, ʼo hū ki tuʼa ki he koga meʼa neʼe tonu ke ina maʼu ko he tōfiga. Pea neʼe hū ki tuʼa ʼo mole ina ʼiloʼi peʼe ʼalu kifea. ʼAki te tui, neʼe maʼuli ohagē ko he matāpule ʼi te kele ʼo te fakapapau ohagē ko he kele matāpule, pea neʼe nofo ia ʼi te ʼu lalo falelā mo Isaake pea mo Sakopo, te kau maʼu tōfiga mo ia ʼo te fakapapau ʼe tatau.” (Hep. 11:8, 9) ʼO ʼuhiga mo te ʼu kaugana agatonu ʼaia ʼa Sehova, neʼe ʼui fēnei e Paulo: “Neʼe mamate ia nātou fuli ʼaia ʼi te tui, kae neʼe mole heʼeki natou maʼu te fakahoko ʼo te ʼu fakapapau, kae neʼe natou sio mamaʼo kiai pea neʼe natou tali, pea neʼe natou tala iā muʼa ʼo te hahaʼi ko nātou ko te kau matāpule pea ʼe ko te ʼu hahaʼi ʼe nonofo fakatemi ʼi te fenua.”—Hep. 11:13.
Ko He Fakatokaga Ki Te Kau Iselaele
4. Koteā te fakatokaga ʼaē neʼe fai ki te kau Iselaele ʼi muʼa ʼo tanatou māʼuʼuli ʼi tonatou fenua?
4 Ko te hōloga ʼo Apalahamo, ia te kau Iselaele, neʼe natou liliu ʼo kaugamālie pea neʼe natou faʼufaʼu leva he puleʼaga ʼaki he ʼu lao pea mo he fenua. (Sen. 48:4; Teu. 6:1) Neʼe mole tonu ke galo ʼi he temi ki te hahaʼi ʼo Iselaele ko te Pule moʼoni ʼo tonatou fenua neʼe ko Sehova. (Lev. 25:23) Neʼe natou hagē ko he ʼu hahaʼi ʼe nonofo ʼi he ʼapi, neʼe tonu ke natou mulimuli ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe loto kiai te Pule ʼo te ʼapi. Tahi ʼaē meʼa, neʼe tonu ke natou manatuʼi “ko te tagata ʼe mole maʼuli ʼaki pē te pane,” pea neʼe mole tonu ke natou galoʼi ia Sehova ʼuhi ko tanatou maʼu koloa. (Teu. 8:1-3) ʼI muʼa ʼo tanatou māʼuʼuli ʼi tonatou fenua, neʼe fai te fakatokaga ʼaenī ki te kau Iselaele: “Ko te meʼa ʼaenī ʼe tonu anai ke hoko: kā fakahū anai koe e Sehova tou ʼAtua ki te fenua ʼaē neʼe ina fakapapau ki tau ʼu kui, ia Apalahamo, mo Isaake pea mo Sakopo, ke ina foaki atu: te ʼu kolo lalahi pea mo matalelei ʼaē neʼe mole ke laga, te ʼu ʼapi ʼe fonu ʼaki te ʼatu meʼa lelei ʼaē neʼe mole ke fakafonu, mo he ʼu vai keli ʼaē neʼe mole ke keli, te ʼu fuʼu vite pea mo te ʼu fuʼu ʼoliveto ʼaē neʼe mole ke tō, pea kā ke ʼosi kai anai pea mo makona, tokaga kiā koe, naʼa ke galoʼi ia Sehova.”—Teu. 6:10-12.
5. He koʼē neʼe liʼaki e Sehova ia Iselaele, pea neʼe ʼofa leva ia ki te puleʼaga foʼou fea?
5 Neʼe mole hoʼi fai noa te fakatokaga ʼaia. ʼI te temi ʼo Nehemia, ko he kau Levite neʼe natou ufiufi ʼi tanatou manatuʼi ia te ʼaluʼaga ʼaē neʼe hoko ʼi te ʼosi maʼu e te kau Iselaele ia te Kele ʼo Te Fakapapau. ʼI te ʼosi nofo ʼa te hahaʼi ʼo Iselaele ki te ʼu ʼapi matalelei pea mo mahu te meʼa kai pea mo te vino, ‘neʼe natou kakai, mo mākokona, pea mo sino lelei.’ Neʼe natou fakafeagai ki te ʼAtua, ʼo natou matehi te ʼu polofetā ʼaē neʼe ina fekauʼi ke natou tala te ʼu fakatokaga. Koia neʼe tuku ai e Sehova ia nātou ki ʼonatou fili. (Lau ia Nehemia 9:25-27; Osea 13:6-9) Ki muli age, ʼi te ʼuhiga pule ʼo Loma, neʼe matehi e te kau Sutea heʼe tui ia te Mēsia ʼaē neʼe fakapapauʼi mai! Neʼe liʼaki e Sehova ia nātou pea neʼe ʼofa leva ia ki he puleʼaga foʼou, ia te Iselaele fakalaumālie.—Mat. 21:43; Gāue 7:51, 52; Kal. 6:16.
“ ʼE Mole Kotou Kau ʼi Te Mālamanei”
6, 7. (a) ʼE feafeaʼi anai hakotou fakamahino te ʼu meʼa ʼaē neʼe ʼui e Sesu ʼo ʼuhiga mo te ʼaluʼaga ʼo tana ʼu tisipulo ʼi te mālama ʼaenī? (b) He koʼē neʼe mole tonu ke kau te kau Kilisitiano moʼoni ʼi te tuʼu ʼa Satana?
6 Ohagē ko tona fakahā ʼi te kamataʼaga ʼo te ʼalatike ʼaenī, ko te Pule ʼo te kōkelekāsio Fakakilisitiano, ia Sesu Kilisito, neʼe ina fakahā lelei ʼe mole kau anai tana ʼu tisipulo ʼi te mālamanei, te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa agakovi ʼa Satana. ʼI muʼa ʼo tana mate, neʼe ʼui fēnei e Sesu ki tana ʼu tisipulo: “Kanapaulā neʼe kotou kau ʼi te mālamanei, kanaʼaualā ʼe ʼofa te mālamanei ki te meʼa ʼaē ʼaʼana. Kae mai tona ʼuhiga ʼaē ʼe mole kotou kau ʼi te mālamanei, kae neʼe au filifili koutou mai te lotolotoiga ʼo te mālamanei, ko te tupuʼaga lā ʼaia ʼo te fehiʼa ʼa te mālamanei kiā koutou.”—Soa. 15:19.
7 ʼI te mafola ʼo te tauhi Fakakilisitiano, neʼe tonu koa ke fakamāmāhani te kau Kilisitiano mo te mālamanei, ʼo natou mulimuli ki tana ʼu aga pea mo kau kiai? Kailoa ia. Logolā te faʼahi ʼaē neʼe natou māʼuʼuli ai, kae neʼe tonu ke natou kehekehe mo te tuʼu ʼa Satana. Hili taʼu e 30 ki te mate ʼo Sesu, neʼe faitohi te ʼapositolo ko Petelo ki te kau Kilisitiano ʼaē neʼe māʼuʼuli ʼi te ʼu potu kehekehe ʼo te puleʼaga Loma, ʼo ina ʼui fēnei: “ ʼU ʼofaina, ʼe au fakalotomālohiʼi koutou, ohagē ko he kau matāpule pea mo he ʼu hahaʼi ʼe nonofo fakatemi, ke kotou fakamamaʼo mai te ʼu holi ʼo te kakano, te ʼu holi ʼaia ʼaē ʼe fakafeagai ki te nefesi. Ke iā koutou he aga matamatalelei ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu puleʼaga.”—1 Pet. 1:1; 2:11, 12.
8. Neʼe fakamatalatala feafeaʼi e te tagata fai hisitolia te felōgoi ʼaē ʼa te kau ʼuluaki Kilisitiano mo te mālamanei?
8 ʼI tana fakamoʼoni ʼaē ko te kau ʼuluaki Kilisitiano neʼe natou hagē ko ni ‘matāpule pea mo ni hahaʼi ʼe nonofo fakatemi’ ʼi te puleʼaga ʼo Loma, neʼe tohi fēnei e te tagata fai hisitolia ko Kenneth Scott Latourette: “ ʼI te agamāhani, ko te ʼu fakataga ʼaē neʼe tau hoko ki te Lotu Fakakilisitiano ʼi te ʼu ʼuluaki sēkulō e tolu neʼe ko he ʼu fakataga mālohi. . . . Neʼe lahi te ʼu faʼahiga tukugākovi neʼe fai ʼo ʼuhiga mo nātou. Neʼe ʼui ko te kau Kilisitiano ʼe mole natou tui ki te ʼAtua, koteʼuhi neʼe mole natou fia kau ki te ʼu toʼotoʼoga fakapagani. Neʼe manukiʼi nātou ʼo lau ʼe natou fehiʼa ki te hahaʼi, koteʼuhi neʼe lahi te ʼu meʼa fakakolo neʼe mole natou kau kiai—ohagē ko te ʼu lafeti fakapagani, pea mo te ʼu fakatahi fakafiafia ʼa te hahaʼi, ʼaē maʼa nātou ko he ʼu fakafiafia neʼe ʼulihi ʼaki te ʼu akonaki mo te ʼu aga fakapagani pea mo te ʼu aga heʼeʼaoga.”
ʼE Mole Tou Fakaʼaogaʼi Kātoa Ia Te Mālamanei
9. ʼI totatou ʼuhiga Kilisitiano moʼoni, ʼe feafeaʼi hatatou lava fakamoʼoni ʼe mole tou “fehiʼa ki te hahaʼi”?
9 Kae ʼe feafeaʼi ʼi te temi nei? ʼE tou taupau pē te manatu ʼaē neʼe maʼu e te kau ʼuluaki Kilisitiano ʼo ʼuhiga mo “te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa agakovi ʼo te temi nei.” (Kal. 1:4) Ko tona tupuʼaga lā ʼaē ʼo te mahino hala ʼa te tokolahi kiā tātou pea mo toe fehiʼa foki ʼihi iā tātou. Kae ʼe mahino ia, ʼe mole tou “fehiʼa ki te hahaʼi.” ʼAki totatou ʼoʼofa ʼaē ki te hahaʼi, ʼe tou ʼolo ki tonatou ʼu ʼapi ʼo faiga ke tou palalau mo nātou takitokotahi ʼo ʼuhiga mo “te logo lelei . . . ʼo te puleʼaga [ʼo te ʼAtua].” (Mat. 22:39; 24:14) Ko te tupuʼaga ʼo tatatou fai te faʼahi ʼaia koteʼuhi ʼe tou tui papau kua vave fakaʼauha pē te pule fakatagata heʼe haohaoa e te Puleʼaga ʼo Sehova ʼaē ʼe pule ai ia Kilisito, ʼo ina fetogi ʼaki he mālama foʼou pea mo faitotonu.—Tan. 2:44; 2 Pet. 3:13.
10, 11. (a) ʼE fakaʼaogaʼi feafeaʼi e te kau Kilisitiano ʼo te temi nei ia te mālamanei? (b) Koteā te ʼu faʼahi ʼi te mālamanei ʼe mole fakaʼaogaʼi kātoa e te kau Kilisitiano ʼaē ʼe nofo ʼalaʼala?
10 ʼI te kua tau ovi mai ʼo te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼo te temi nei, ʼe kua mahino kiā tātou ʼu kaugana ʼa Sehova, ʼe mole ko te temi ʼaenī ke tou faiga ke tou maʼu he maʼuli fīmālie ʼi te mālama ʼaenī kā pulihi. ʼE tou fakalogo ki te ʼu palalau ʼaenī ʼa Paulo: “ ʼU tehina, ʼe au tala atu te meʼa ʼaenī: ko te temi ʼaē ʼe kei toe kua nounou. Koia, ko nātou ʼe . . . fai fakatau ke hagē ʼe mole hanatou meʼa, pea ko nātou ʼaē ʼe natou fakaʼaogaʼi te mālama, ke natou hagē ko nātou ʼaē ʼe mole natou fakaʼaogaʼi kātoa; koteʼuhi ko te ʼaluʼaga ʼo te mālama ʼaenī ʼe lolotoga fetogi nei.” (1 Ko. 7:29-31) Kae ʼe fakaʼaogaʼi feafeaʼi e te kau Kilisitiano ʼo te temi nei ia te mālamanei? ʼAki tanatou fakaʼaogaʼi te ʼu masini ʼaē kua faʼu ʼi te temi ʼaenī pea mo te ʼu meʼa fakafelōgoi, moʼo fakamafola ia te ʼatamai mālama ʼo te Tohi Tapu ʼi te kele kātoa ʼi ni lea e lauʼi teau. ʼE mole natou fakaʼaogaʼi kātoa te mālama kae ʼe natou kumi pē te meʼa ʼaē ʼe feʼauga moʼo taupau tonatou maʼuli. ʼI te mālama ʼe natou totogi te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kiā nātou pea mo te ʼu faʼahiga gāue. ʼE mole natou fakaʼaogaʼi kātoa te mālama ko tona fakaʼuhiga ʼe tuʼulaga lua te ʼu koloa pea mo te ʼu gāue ʼi tonatou maʼuli.—Lau ia 1 Timoteo 6:9, 10.
11 Ko te kau Kilisitiano ʼaē ʼe nofo ʼalaʼala, ʼe mole natou fakaʼaogaʼi kātoa te mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼu ako lalahi. Tokolahi ʼi te mālamanei ʼe natou manatu ʼe maʼuhiga ke natou fai he ʼu ako lalahi ke natou liliu ʼo ʼiloa pea mo maʼuli koloaʼia. Kae ko tātou Kilisitiano ʼe tou māʼuʼuli ohagē ko ni hahaʼi ʼe nonofo fakatemi pea ʼe kehekehe tatatou ʼu fakatuʼutuʼu. ʼE mole tou “manatu ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe māʼoluga.” (Loma 12:16; Sel. 45:5) Mai tona ʼaluʼaga ʼaē ko tātou ko te ʼu tisipulo ʼa Sesu, ʼe tou fakalogo ki tana fakatokaga ʼaenī: “Ke kotou tōkakaga pea ke kotou puipui ia koutou mai te ʼu faʼahiga mānumānu kehekehe, heʼe tatau aipē peʼe nofo he tahi ʼi te mahu, ko tona maʼuli ʼe mole haʼu ia mai te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina maʼu.” (Luka 12:15) Koia lā ʼaē ʼe fakalotomālohiʼi ai te kau tūpulaga Kilisitiano ke natou fai he ʼu fakatuʼutuʼu fakalaumālie, ʼo natou fakafeʼauga pē tanatou ako fakamālama ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga tāfito kiā nātou, ʼaki te fakatuʼutuʼu tāfito ʼaē ke natou tauhi kiā Sehova ʼaki ‘tonatou loto kātoa, mo tonatou nefesi kātoa, mo tonatou mālohi kātoa, pea mo tonatou laumālie kātoa.’ (Luka 10:27) ʼI tanatou fai te faʼahi ʼaia, ʼe natou “maʼu koloa ki te ʼAtua.”—Luka 12:21; lau ia Mateo 6:19-21.
Ke ʼAua Tatatou Tuʼania Fau Ki Te ʼu Meʼa ʼo Te Maʼuli
12, 13. ʼE feafeaʼi hatatou kehekehe mo te hahaʼi ʼo te mālamanei ʼaki tatatou fakalogo ki te ʼu palalau ʼa Sesu ʼaē iā Mateo 6:31-33?
12 ʼE kehekehe te manatu ʼa te ʼu kaugana ʼa Sehova mo ʼaē ʼa te hahaʼi ʼo te mālamanei ʼo ʼuhiga mo te ʼu koloa. ʼO ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, neʼe ʼui fēnei e Sesu ki tana ʼu tisipulo: “ ʼAua naʼa kotou hoha ʼo ʼui maʼa koutou: ‘Koteā he meʼa kā tou kai?’ peʼe: ‘Koteā he meʼa kā tou ʼinu?’ peʼe: ‘Koteā he meʼa kā tou kofu ʼaki?’ Heʼe ko te ʼu meʼa fuli ʼaia ʼe kumi fakamānumānu e te ʼu puleʼaga. Kae ʼiloʼi pē e takotou Tamai ʼaē ʼe ʼi selō, ʼe ʼaoga kiā koutou te ʼu meʼa fuli ʼaia. Koia ke kotou haga kumi muʼa te puleʼaga pea mo tona faitotonu, pea ʼe toe foaki atu anai mo te ʼu meʼa fuli ʼaia kiā koutou.” (Mat. 6:31-33) ʼAki te ʼu ʼaluʼaga ʼaē neʼe hoko kiā nātou, tokolahi totatou ʼu tehina mo tuagaʼane ʼe natou ʼiloʼi ko tatatou Tamai ʼaē ʼi selō ʼe ina foaki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kiā nātou.
13 “ ʼE fakatupu maʼu meʼa te pipiki ki te ʼAtua pea mo te maʼuli fakafeʼauga.” (1 Tim. 6:6) Ko te manatu ʼaia ʼe kehekehe ia mo te manatu ʼa te hahaʼi ʼo te mālamanei iā ʼaho nei. Ohagē lā mokā ʼohoana te kau tūpulaga, tokolahi iā nātou ʼe natou fakaʼamu ke natou foimo maʼu ia meʼa fuli ʼe natou loto kiai, ohagē lā ko he ʼapi peʼe ko he koga fale kua kātoa ai meʼa fuli, mo he motokā matalelei, pea mo te ʼu kiʼi masini hila foʼou. Kae ko te kau Kilisitiano ʼaē ʼe māʼuʼuli ohagē ko ni hahaʼi ʼe nonofo fakatemi, ʼe natou fakapotopoto heʼe mole natou fakaʼamu ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe mole natou lava maʼu. ʼE moʼoni, ʼe tou fiafia ʼi te fakafisi ʼa te tokolahi ki ni koloa, ke feala ai hanatou fakaʼaogaʼi lahi tonatou temi pea mo tonatou mālohi ke natou gāue kiā Sehova ohagē he kau fai fakamafola faʼafai ʼo te Puleʼaga. Ko ʼihi ʼe natou pioniē, Petelite, gāue taupau feʼoloʼaki, peʼe misionea. ʼE tou loto fakafetaʼi fuli ki totatou ʼu tehina mo tuagaʼane ʼaē ʼe tauhi kiā Sehova ʼaki he loto kātoa!
14. Koteā te ako ʼe tou lava tāʼofi mai te lea fakatātā ʼa Sesu ʼo ʼuhiga mo te tagata tūtū pulapula?
14 ʼI tana lea fakatātā ʼo ʼuhiga mo te tagata tūtū pulapula, neʼe ʼui e Sesu ko “te hoha ki te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaenī pea mo te mālohi fakahala ʼo te ʼu koloa” ʼe nā taʼotaʼo te folafola ʼi totatou loto, pea ʼe liliu ia ʼo mole fua. (Mat. 13:22) ʼE mole hoko anai te ʼaluʼaga ʼaia kiā tātou mo kapau ʼe tou maʼuli fakafeʼauga ohagē ko ni hahaʼi ʼe nonofo fakatemi ʼi te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaenī. ʼE feala ai ke tou taupau ia he mata ʼe “lelei,” peʼe tokaga tāfito ki he meʼa ʼe tahi, ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua pea mo tou fakamuʼamuʼa tana ʼu gāue ʼi totatou maʼuli.—Mat. 6:22.
“ ʼE Lolotoga Fakalaka Nei Te Mālamanei”
15. Koteā te ʼu palalau ʼa Soane ʼe fakahā ai te manatu pea mo te aga ʼaē ʼe tonu ke maʼu e te kau Kilisitiano moʼoni ʼo ʼuhiga mo te mālamanei?
15 ʼI totatou ʼuhiga Kilisitiano moʼoni, ko te tupuʼaga tāfito ʼaē ʼo tatatou māʼuʼuli ohagē “ko he kau matāpule pea mo he ʼu hahaʼi ʼe nonofo fakatemi” ʼi te mālama ʼaenī, ʼe ko tatatou tui papau ʼaē kua tau ovi mai ia tona fakaʼauha. (1 Pet. 2:11; 2 Pet. 3:7) ʼE tou fakahā ʼe tou tui ki te faʼahi ʼaia ʼi te ʼu tonu ʼaē ʼe tou fai ʼi totatou maʼuli, mo totatou ʼu holi pea mo tatatou ʼu fakaʼamu. Neʼe tokoni ia te ʼapositolo ko Soane ki tona ʼu tehina ke ʼaua naʼa natou manako ki te mālamanei peʼe ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼi te mālamanei, koteʼuhi “ ʼe lolotoga fakalaka nei te mālamanei pea mo tona holi, kae ko ʼaē ʼe ina fai te finegalo ʼo te ʼAtua ʼe nofo maʼu ia ʼo talu ai.”—1 Soa. 2:15-17.
16. ʼE tou lava fakahā feafeaʼi neʼe vaheʼi tātou ohagē ko he hahaʼi ʼe kehekehe mo te mālamanei?
16 Neʼe fakahā ki te kau Iselaele kapau ʼe natou fakalogo kiā Sehova, pea ʼe natou liliu anai ko tana “koloa makehe ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu hahaʼi fuli.” (Eke. 19:5) ʼI te temi ʼaē neʼe nofo agatonu ai Iselaele, neʼe kehekehe ia mo te tahi atu ʼu puleʼaga, ʼi tanatou faʼahiga tauhi pea mo tonatou faʼahiga maʼuli. ʼE toe fēia pē iā ʼaho nei, neʼe vaheʼi e Sehova he hahaʼi māʼana ʼe hā lelei ai tanatou kehekehe mo te mālama ʼa Satana. ʼE ʼui fēnei ʼi te Tohi-Tapu: “Ke [tou] liʼaki te heʼe aga fakalotu pea mo te ʼu holi ʼo te mālama, pea mo tou maʼuli fakapotopoto pea mo agatonu, pea mo tou pipiki ki te ʼAtua ʼi te lotolotoiga ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaenī, ʼo tou talitali ki te ʼamanaki fakafiafia pea mo te hā fakakolōlia ʼo te ʼAtua lahi pea mo totatou Fakamaʼuli ko Kilisito Sesu, ʼaē neʼe ina foaki ia ia totonu maʼa tātou ke ina haofaki ai tātou mai te ʼu faʼahiga agaaga kehekehe fuli ʼo ʼuhiga mo te meʼa noaʼi ʼo te lao pea mo fakamaʼa maʼa ia totonu ia he hahaʼi ʼe natou faʼafai ki te fai ʼo he ʼu gāue lelei.” (Tito 2:11-14) Ko te hahaʼi ʼaia ʼe ko te kau Kilisitiano fakanofo pea mo te ʼu toko lauʼi miliona “tahi ʼu ovi,” ʼaē ʼe natou tokoni mo lagolago kiā nātou.—Soane 10:16.
17. He koʼē ko te kau fakanofo pea mo te tahi ʼu ovi ʼe mole natou fakahemala anai ʼi tanatou māʼuʼuli ohagē ko ni hahaʼi ʼe nonofo fakatemi ʼi te mālama agakovi ʼaenī?
17 Ko “te ʼamanaki fiafia” ʼa te kau fakanofo ʼe ko tanatou kaugā hau ʼaē mo Kilisito ʼi te lagi. (Fakh. 5:10) Mokā hoko anai te ʼamanaki ʼo te maʼuli heʼegata ʼi te kele maʼa te tahi ʼu ovi, ʼe mole natou toe māʼuʼuli anai ohagē ko ni hahaʼi ʼe nonofo fakatemi ʼi he mālama agakovi. ʼE natou maʼu anai he ʼu ʼapi matamatalelei pea mo mahu anai te meʼa kai mo te meʼa ʼinu. (Pes. 37:10, 11; Isa. 25:6; 65:21, 22) ʼE mole natou hagē anai ko te kau Iselaele, heʼe mole natou galoʼi anai ʼi he temi ko te ʼu meʼa fuli ʼaia ʼe haʼu ia mai iā Sehova, ia “te ʼAtua ʼo te kele kātoa.” (Isa. 54:5) Ko te kau fakanofo pea mo te tahi ʼu ovi ʼe mole natou fakahemala anai ʼi tanatou māʼuʼuli ohagē ko ni hahaʼi ʼe nonofo fakatemi ʼi te mālama agakovi ʼaenī.
ʼE Kotou Tali Feafeaʼi Anai?
• Neʼe fakahā feafeaʼi e te kau agatonu ʼo te temi muʼa tanatou māʼuʼuli ohagē ko ni hahaʼi ʼe nonofo fakatemi?
• Neʼe feafeaʼi te aga ʼa te kau ʼuluaki Kilisitiano ʼo ʼuhiga mo te mālamanei?
• ʼE fakahā feafeaʼi e te kau Kilisitiano moʼoni tanatou mole fakaʼaogaʼi kātoa te mālamanei?
• He koʼē ʼe mole tou fakahemala anai ʼi he temi ʼi tatatou māʼuʼuli ohagē ko ni hahaʼi ʼe nonofo fakatemi ʼi te mālama agakovi ʼaenī?
[ʼU fehuʼi ʼo te ako]
[Paki ʼo te pāsina 21]
Neʼe mole kau te ʼu ʼuluaki Kilisitiano ki te ʼu fakafiafia agamālohi pea mo heʼeʼaoga
