ʼE Ko He Faʼifaʼitaki Lelei Koa Kiā Koutou Peʼe Ko He Fakatokaga?

“Koutou omai, pea ke tou hahake fakatahi ki te mouga o te Eteleno, ki te fale o te Atua o Sakopo, o tupu ke ina ako mai kia tatou ona ala, pea ke tou haele i ona ala liliki.”—ESA. 2:3.

1, 2. Ko te ʼu faʼahi fea ʼaē ʼe feala ke fua lelei ai kiā koutou te ʼu faʼifaʼitaki ʼo te Tohi-Tapu?

 ʼE KOTOU tui koa ʼe feala ke ʼaoga kiā koutou te ʼu fakamatala ʼaē ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu? ʼE kotou maʼu ai he ʼu faʼifaʼitaki lelei ʼo ni hahaʼi agatonu tagata mo fafine, pea ʼe kotou fia faʼifaʼitakiʼi anai tonatou maʼuli pea mo tanatou ʼu kalitātē. (Hep. 11:32-34) Kae neʼe lagi kotou tokagaʼi ʼe toe ʼi ai mo te ʼu fakatokaga, ʼo ʼuhiga mo he ʼu aga ʼo ni tagata pea mo fafine ʼe lelei ke kotou tekeʼi.

² ʼI tona fakahagatonu, ko ʼihi hahaʼi ʼaē ʼe talanoa ki ai ʼi te Tohi-Tapu, ʼe ko he ʼu faʼifaʼitaki lelei ke tou muliʼi pea mo he ʼu fakatokaga ke tou tekeʼi. Kotou manatuʼi ia Tavite, neʼe ko he tagata tauhi ovi agavaivai pea neʼe liliu leva ko he hau mālohi. ʼE kotou maʼu iā ia he faʼifaʼitaki lelei ʼo he tahi neʼe manako ki te moʼoni pea mo falala kiā Sehova. Kae neʼe fai e Tavite te ʼu agahala mamafa, ohagē ko tana agahala ʼaē mo Pati-Sepa, tana matehi ia Ulia pea mo tana fakatotonu ʼaē ke lau peʼe tokofia te hahaʼi Iselaele. Kae ʼe tou vakavakaʼi anai te maʼuli ʼo tona foha ko Salomone, ʼaē neʼe hau pea neʼe toe kau ki te tohi ʼo te Tohi-Tapu. ʼE tou ʼuluaki vakaʼi anai te ʼu faʼahi e lua neʼe ina tuku ai he faʼifaʼitaki lelei.

“Te Poto o Salomone”

 3. He koʼē ʼe feala ke tou ʼui ko Salomone neʼe ina tuku mai he faʼifaʼitaki lelei?

³ Ko Sesu Kilisito, te Salomone Lahi, neʼe palalau lelei ʼo ʼuhiga mo te Hau ko Salomone, ohagē ko he faʼifaʼitaki lelei. Neʼe ʼui fēnei e Sesu ki ʼihi Sutea lotolotolua: “I te aho o te fakamaau, e tuu ake anai ki oluga te fafine hau o te Saute, o fakatahi mo te taitupu aeni, pea e ina fakatua anai ia ia, koteuhi nee hau ia ia mai te u potupotu o te kele ke fakalogo ki te poto o Salomone, pea koeni, e i heni e lahi age ia Salomone.” (Mat. 12:42) ʼEī, neʼe ʼiloa ia Salomone ʼuhi ko tona poto, pea neʼe ina fakalotomālohiʼi tātou ke tou toe maʼu te poto.

4, 5. Neʼe maʼu feafeaʼi e Salomone tona poto, pea koteā ʼaē ʼe kehekehe ai mo kapau ʼe tou fia maʼu te poto?

⁴ ʼI te kamata nofo hau ʼa Salomone, neʼe hā te ʼAtua kiā ia ʼi tana moemisi pea neʼe ina fakaafe ia ia ke ina kole age te meʼa ʼaē neʼe loto kiai. Neʼe ʼiloʼi e Salomone neʼe kei lahi te ʼu meʼa neʼe tonu ke ina ako, koia ʼaē neʼe ina kole ai te poto. (Lau ia 1 Hau 3:5-9.) Neʼe fiafia te ʼAtua ʼi te kole age e te hau te poto kae mole ko he ʼu koloa pea mo te kolōlia. Koia ʼaē neʼe ina foaki ai kiā Salomone “he loto poto mo atamai” pea mo te ʼu koloa. (1 Hau 3:10-14) Ohagē ko tona ʼui e Sesu, ʼi te fakaofoofo ʼo te poto ʼa Salomone, neʼe logo kiai te fineʼaliki ʼo Sepa pea neʼe folau mai mamaʼo ke sio tonu kiai.—1 Hau 10:1, 4-9.

⁵ ʼE mole feala ke tou manatu ʼe foaki fakamilakulo mai anai te poto. Neʼe ʼui e Salomone “e foaki e te Eteleno te poto,” kae neʼe ina toe tohi foki ke tou faiga ke tou maʼu te kalitātē ʼaia ʼo te ʼAtua, heʼe ina ʼui fēnei: “Ako tou taliga ke tokaga ki te poto, pea . . . peluki tou loto ki te atamai.” ʼO ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, neʼe ina fakaʼaogaʼi te ʼu kupuʼi palalau ohagē lā ʼe “kole” mo “kumi” pea mo “tuli” te poto. (Taag. 2:1-6) ʼE hā lelei mai ʼe feala ke tou maʼu te poto.

 6. ʼE tou lava fakahā feafeaʼi ʼe ʼaoga kiā tātou te faʼifaʼitaki ʼa Salomone ʼo ʼuhiga mo te poto?

 ⁶ ʼE lelei ke tou fai te fehuʼi ʼaenī kiā tātou: “ ʼE maʼuhiga koa kiā au te faʼifaʼitaki ʼa Salomone ʼo ʼuhiga mo tana leleiʼia te poto?” Tokolahi ʼe natou tōkakaga tāfito pē ki tanatou gāue pea mo te falā ʼuhi ko te ʼu faigataʼaʼia fakaekonomika. ʼE lagi malave te ʼaluʼaga ʼaia ki te ako ʼaē ʼe natou filifili ke natou fai pea mo tona loaloaga. ʼE feafeaʼi kiā koutou pea mo tokotou fāmili? ʼE hā koa ʼi te ʼu tonu ʼaē ʼe kotou fai ʼe maʼuhiga kiā koutou pea ʼe kotou fia maʼu te poto? ʼE tonu koa ke kotou fetogi te ʼu faʼahi ʼaē ʼe maʼuhiga kiā koutou pea mo takotou ʼu fakatuʼutuʼu, ke lahi age takotou maʼu te poto? ʼE mahino papau ia, ko te maʼu pea mo te maʼuliʼi ʼo te poto ʼe fua lelei anai kiā koutou ʼo talu ai. Neʼe tohi fēnei e Salomone: “Pea e ke mahino anai ki te faitotonu, mo te agatonu, mo te loto hako, mo te u ala fuli ae e ina taki ki te lelei.”—Taag. 2:9.

ʼI Tana Fakatuʼu Te Tauhi Moʼoni, Neʼe Maʼu Ai Te Tokalelei

 7. Neʼe laga feafeaʼi te fale lotu maʼa te ʼAtua?

⁷ ʼI tana kamata nofo hau, neʼe fakatuʼutuʼu e Salomone ke ina fetogi te tapenakulo, ʼaē neʼe kei fakaʼaogaʼi talu mai te temi ʼo Moisese, pea neʼe ina laga ai te fale lotu taulekaleka. (1 Hau 6:1) ʼE lagi tou ʼui ko te fale lotu ʼo Salomone, kae neʼe mole ko ia ʼaē neʼe ina fakakaukauʼi te laga ʼo te fale ʼaia, pea neʼe mole loto ke ʼiloa ohagē ko he tagata laga fale peʼe ko he tagata agalelei maʼu koloa. ʼI tona fakahagatonu, neʼe ko Tavite ʼaē neʼe ina ʼuluaki fakatuʼutuʼu ke laga he fale lotu, pea neʼe foaki leva e te ʼAtua kiā Tavite te pāki ʼo te fale lotu pea mo te ʼu meʼa ʼaē neʼe tonu ke maʼu ʼi loto. Pea neʼe foaki e Tavite te toe meʼa ʼofa lahi moʼo totogi te gāue. (2 Sam. 7:2, 12, 13; 1 Klk. 22:14-16) Kae neʼe maʼu e Salomone te maʼua ʼaē ke ina laga te fale lotu, lolotoga taʼu e fitu vaelua.—1 Hau 6:37, 38; 7:51.

8, 9. (a) Koteā te faʼifaʼitaki lelei ʼaē neʼe tuku mai e Salomone ʼo ʼuhiga mo te haga fai ʼo he ʼu gāue lelei? (b) Koteā ʼaē neʼe hoko ʼi te fakatuʼu e Salomone ia te tauhi moʼoni?

⁸ Neʼe tuku mai e Salomone te faʼifaʼitaki lelei ʼo ʼuhiga mo te haga fai ʼo he ʼu gāue lelei, pea neʼe ina tokagaʼi tuʼumaʼu pē te ʼu meʼa ʼaē ʼe lelei. ʼI te ʼosi laga ʼo te fale lotu pea mo tuku kiai te ʼaleka ʼo te fuakava, neʼe faikole Salomone ʼi muʼa ʼo te kaugamālie. Neʼe ina ʼui fēnei ʼi tana faikole kiā Sehova: “Ke afio ou mata ki te fale aeni i te po mo te aho, i te kogamea ae nee ke ui ki ai: E au fakaha anai i ai taku afio. Fakalogo mai ki te kole ae e fai atu kia koe e tau tagata faifekau i te kogamea aeni.” (1 Hau 8:6, 29) Ko te kau Iselaele pea mo te kau matāpule neʼe feala ke natou  faikole ʼo hahaga ki te fale lotu ʼaē neʼe fetapa ai ki te huafa ʼo te ʼAtua.—1 Hau 8:30, 41-43, 60.

⁹ Koteā ʼaē neʼe hoko ʼi te fakatuʼu e Salomone ia te tauhi moʼoni? Hili te fakafiafia ʼo te fakatapu ʼo te fale lotu, ko te hahaʼi neʼe natou maʼu “te loto nekenekea mo te loto fiafia o tupu ko te u mea lelei fuli ae kua fai e te Eteleno kia Tavite, tana tagata faifekau, pea mo Iselaele.” (1 Hau 8:65, 66) ʼI tona fakahagatonu, ʼi te ʼu taʼu e 40 ʼaē neʼe ʼafio ai ia Salomone, neʼe maʼu te tokalelei pea mo mahu te ʼu koloa. (Lau ia 1 Hau 4:20, 21, 25.) ʼE talanoa te Pesalemo 72 ki te faʼahi ʼaia pea mo fakahā fakatomuʼa mai te ʼu lelei ʼaē kā tou maʼu anai ʼi te ʼafio ʼa Sesu Kilisito, ia te Salomone Lahi.—Pes. 72:6-8, 16.

Te Fakatokaga Mai Te Faʼifaʼitaki ʼa Salomone

10. Koteā te hala ʼaē neʼe fai e Salomone ʼe lagi tou ʼuluaki manatuʼi?

¹⁰ Kae he koʼē ʼe feala ke tou ʼui ʼe toe ʼi ai foki mo he fakatokaga kiā tātou mai te maʼuli ʼo Salomone? ʼE lagi kotou ʼuluaki manatuʼi tona ʼu ʼohoana matāpule pea mo tana ʼu fafine sinifu. ʼE tou lau fēnei: “I te temi matua o Salomone, nee fakamaliu leva e ona ohoana tona loto ki ni ihi ake atua; pea nee mole katoa leva tona loto ki te Eteleno.” (1 Hau 11:1-6) ʼE mahino ia, ʼe mole kotou fai anai ʼi he temi te agavale ʼaia. Kae ko te aga pē koa ʼaia ʼi te maʼuli ʼo Salomone ʼe ko he fakatokaga kiā tātou? Tou vakaʼi ʼihi faʼahi ʼo tona maʼuli neʼe lagi mole tou tokagaʼi, pea ko te fakatokaga ʼaia kiā tātou.

11. Koteā ʼaē ʼe feala ke tou mahino kiai ʼo ʼuhiga mo te ʼuluaki ʼohoana ʼo Salomone?

¹¹ Lolotoga taʼu e 40 neʼe nofo hau ai ia Salomone. (2 Klk. 9:30) Koteā ʼaē ʼe kotou mahino kiai ʼi takotou lau ia 1 Hau 14:21? (Lau.) Ohagē ko tona ʼui ʼi te vaega ʼaia, ʼi te mate ʼo Salomone ko tona foha ko Lopoame neʼe liliu ʼo hau ʼi tona taʼu 41, pea ko tana faʼē neʼe ko “Naama, ko he fafine Amone.” ʼE tou mahino ai, ʼi muʼa ʼo te fakanofo hau ʼo Salomone, neʼe kua ʼohoana ia mo te fafine matāpule, mai te puleʼaga neʼe fakafeagai ki Iselaele pea mo tauhi tamapua. (Tfk. 10:6; 2 Sam. 10:6) Neʼe tauhi koa te fafine ʼaia ki te ʼu tamapua? Tatau aipē pe neʼe tauhi tamapua ʼi muʼa atu, kae neʼe lagi ina liʼaki te ʼu tamapua pea lagi liliu ko he ʼatolasio moʼoni, ohagē ko tona fai e Laape pea mo Lute. (Lute 1:16; 4:13-17; Mat. 1:5, 6) Kae ʼuhi ko tona ʼohoana, neʼe lagi ʼi ai he ʼu mātuʼa ʼo Salomone mai te fenua ʼo Amone pea mo tana ʼu kāiga neʼe mole tauhi kiā Sehova.

12, 13. ʼI te kamata nofo hau ʼo Salomone, koteā te hala ʼaē neʼe ina fai, pea neʼe ko te manatu fea ʼaē neʼe lagi ina maʼu?

¹² ʼI tana ʼosi fakanofo hau, neʼe toe kovi age te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina fai. “Nee hai leva ia Salomone mo Falaone, hau o Esipito, i he ohoana. Nee ohoana leva ia ia mo te ofafine o Falaone, pea nee ina aumai leva ia ia ki te kolo o Tavite.” (1 Hau 3:1) Neʼe hagē koa te fafine ʼaia ko Lute, ʼo ina tali ia te tauhi moʼoni? ʼE mole fakahā mai ʼi te Tohi-Tapu pe neʼe ina fai ia te faʼahi ʼaia. Kae neʼe faʼu leva e Salomone he ʼapi maʼa te fafine ʼaia (pea lagi maʼa tana ʼu hahaʼi kaugana Esipito) ʼi tuʼa atu ʼo te Kolo ʼo Tavite. Koteā tona tupuʼaga? ʼE ʼui ʼi te Tohi-Tapu neʼe ina fai ia te faʼahi ʼaia he neʼe mole tuha ke nofo he tahi ʼe tauhi tamapua ʼo ovi ki te ʼaleka ʼo te fuakava.—2 Klk. 8:11.

¹³ Neʼe lagi manatu ia Salomone ʼe felōgoi lelei anai mo Esipito ʼi tana ʼohoanaʼi te taʼahine ʼaliki ʼo Esipito. Kae neʼe tonu koa tana takuʼaki ʼaia? Fualoa ki muʼa atu, neʼe tapuʼi e te ʼAtua te ʼohoana mo te kau Kanaane pagani, pea mo te tahi ʼu puleʼaga neʼe tohi ʼi te lisi. (Eke. 34:11-16) Neʼe manatu koa ia Salomone ʼe mole kau Esipito ʼi te ʼu puleʼaga ʼaē neʼe tuʼu ʼi te lisi ʼaia? Tatau aipē pe neʼe manatu fēia, kae neʼe lelei koa tana takuʼaki ʼaia? ʼI tona fakahagatonu, ʼi tana fai ia te aga ʼaia neʼe mole tokagaʼi e Salomone ia te tuʼutāmaki ʼaē neʼe talanoa kiai Sehova, ʼaē ko te fakamaliu ʼo he Iselaele mai te tauhi moʼoni ki te tauhi hala.—Lau ia Tetelonome 7:1-4.

14. ʼE fua lelei feafeaʼi kiā tātou mo kapau ʼe tou tokagaʼi ia te fakatokaga ʼaē mai te aga ʼo Salomone?

¹⁴ Ko te aga ʼaē neʼe fai e Salomone ʼe ko he fakatokaga koa kiā tātou? ʼE lagi faiga e he tuagaʼane ke ina maʼu he ʼu takuʼaki ʼi tana fakatahi mo he tagata kae talagataʼa ia ki te fakatotonu ʼa te ʼAtua ke ʼohoana “pe . . . i te Aliki.” (1 Ko. 7:39) ʼE lagi toe maʼu e he tahi he ʼu takuʼaki ke kau ki te ʼu faigaoʼi ʼi te hili ʼo te ako, peʼe ina tohi kākāʼi  tana ʼu tukuhau, peʼe loi mokā tonu ke ina fakahā ni aga neʼe ina fai ʼe mole faʼa lelei. Ko te puani maʼuhiga ʼaē ʼe tonu ke tou manatuʼi, neʼe hala te fakakaukau ʼa Salomone ʼaē ke talagataʼa ki te fakatotonu ʼa te ʼAtua, pea ʼe feala pē ke toe fēia mo tātou.

15. Neʼe fakahā feafeaʼi e Sehova tona manavaʼofa kiā Salomone, kae koteā ʼaē ʼe tonu ke tou manatuʼi?

¹⁵ ʼE lelei ke tou tokagaʼi, hili te talanoa ki te ʼohoanaʼi e Salomone ia te taʼahine ʼaliki matāpule ʼaia, ʼe ʼui ʼi te Tohi-Tapu neʼe tali e te ʼAtua tana kole ʼaē ke ina maʼu te poto, pea neʼe ina toe foaki age mo te ʼu koloa. (1 Hau 3:10-13) Neʼe mole fakalogo ia Salomone ki te ʼu fakatotonu ʼa te ʼAtua, kae ʼe mole he faʼahi ʼe fakahā mai ai neʼe liʼaki atu aipē e Sehova ia ia pe neʼe ina fakatonutonuʼi ia ia. ʼE ʼiloʼi e te ʼAtua ʼe tou heʼe haohaoa, pea neʼe fakatupu tātou mai te efu. (Pes. 103:10, 13, 14) Kae tou manatuʼi, ko te ʼu aga ʼaē ʼe tou fai ʼe ʼi aipē tona ʼu fua ʼi te temi nei peʼe lagi ki ʼamuli.

Neʼe Kaugamālie ʼAupitō Tona ʼu ʼOhoana!

16. Koteā ʼaē neʼe mole fakalogo kiai ia Salomone ʼi tana ʼohoanaʼi he ʼu fafine kaugamālie?

¹⁶ ʼI te tohi Katiko o te u Katiko, neʼe laupisiʼi e te hau ia te taʼahine neʼe kei tāupoʼou, ʼo ina ʼui neʼe finemui age ia ʼi te ʼu fafine hau e toko 60 pea mo te ʼu fafine sinifu e toko 80. (Ktk. 6:1, 8-10) Kapau neʼe fakaʼuhiga te ʼu palalau ʼaia ki te faʼahi ʼo Salomone, neʼe kua kaugamālie tona ʼu ʼohoana ʼi tona temi hau ʼaia. Tatau aipē pe tokolahi iā nātou, peʼe ko nātou fuli neʼe natou tauhi kiā Sehova, kae neʼe fakatotonu e te ʼAtua ʼaki ia Moisese ʼe mole tonu anai ki he hau ʼo Iselaele ke ina “mau . . . ni ohoana kaugamalie, o tupu naa maliu anai tona loto mai te Eteleno.” (Tet. 17:17) Kae ʼi te lakaga ʼaia, neʼe mole liʼaki e Sehova ia Salomone. ʼI tona fakahagatonu, neʼe kei tapuakina pē e te ʼAtua ia Salomone, ʼo ina fakaʼaogaʼi ia ia ke ina tohi ia te tohi Katiko o te u Katiko ʼaē ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu.

17. Koteā te manatu ʼaē ʼe tonu ke tou manatuʼi?

¹⁷ Ko tona fakaʼuhiga koa neʼe feala pē ke talagataʼa ia Salomone ki he fakatotonu ʼa te ʼAtua kae mole fakatūʼā ia, peʼe toe feala koa mo tātou ke tou fai fēia? Kailoa ia. Kae ʼe fakahā mai ʼi te faʼahi ʼaia ʼe feala ke faʼa kātaki te ʼAtua lolotoga he temi. Kae kapau ʼe talagataʼa he tahi ʼi te hahaʼi ʼa te ʼAtua ki hana fakatotonu pea ʼe mole hona ʼu fua kovi ʼi te temi pē ʼaia, ʼe mole fakaʼuhiga leva ʼe mole iku anai tana aga ki he meʼa ʼe kovi ki muli age. Kotou manatuʼi te ʼui fēnei ʼa Salomone: “Koteuhi e mole hoko fakavilivili he tautea ki ae e ina fai te kovi, ko ia e fonu ai te u loto o te u foha o te tagata i te holi ke natou fai te kovi.” Neʼe ina toe hoko atu fēnei: “E au iloi foki e ui: E manuia natou ae e mataku ki te Atua, koteuhi e natou iloi tana pule.”—Ekl. 8:11, 12.

18. Ko te faʼahi fea ʼaē neʼe hoko kiā Salomone ʼe ina fakamoʼoni ai te ʼu palalau moʼoni ʼaē ʼe tou maʼu iā Kalate 6:7?

¹⁸ Kapau lā neʼe mulimuli ia Salomone ki te ʼu folafola moʼoni ʼo te ʼAtua, kanaʼaua lā neʼe lahi te ʼu gāue lelei kā ina fai pea mo ina maʼu tuʼumaʼu pē ia te ʼu tapuakina mai te ʼAtua! Kae ʼaki te temi, neʼe toe fai e Salomone te tahi ʼu hala. Neʼe liliu ko hana agamāhani. ʼE moʼoni te ʼu palalau ʼaenī neʼe tohi e te ʼapositolo ko Paulo ʼaki te takitaki ʼo te laumālie: “Aua naa kotou faihala i te mea aia: E mole nukinuki ki te Atua. Ko te mea ae e nunusi e he tagata, e ina toe utu anai ia.” (Kal. 6:7) ʼAki te temi, neʼe utu e Salomone te ʼu fua kovi ʼo tana talagataʼa ʼaē ki te ʼu fakatotonu ʼa te ʼAtua. ʼE tou lau fēnei: “Nee ofa leva te hau ko Salomone ki ni fafine toko lahi o ni puleaga kehe, o fakatahi mo te ofafine o Falaone: ko ni fafine mai Moape, mo Amone, mo Etome, mo Sitone, pea mo Eti.” (1 Hau 11:1) Tokolahi iā nātou ʼaia neʼe haga pipiki ki tanatou ʼu ʼatua hala, pea neʼe ʼi ai tona fua ʼo te faʼahi ʼaia kiā Salomone. Neʼe higa pea neʼe mole kei ʼofainaʼi e totatou ʼAtua faʼa kātaki.—Lau ia 1 Hau 11:4-8.

Te Ako e Tou Tāʼofi Mai Tana Faʼifaʼitaki ʼAē Neʼe Lelei Pea Mo Kovi

19. He koʼē ʼe feala ke kotou ʼui ʼe maʼu ʼi te Tohi-Tapu he ʼu faʼifaʼitaki lelei?

¹⁹ ʼI te agalelei ʼo Sehova, neʼe ina takitaki ia Paulo ke ina tohi fēnei: “Ko te u mea fuli nee tohi fakatomua, nee tohi natou ki totatou akoi, ke tou mau ai te amanaki lelei, i te kataki fualoa pea mo te fakapelepele ae e foaki e te Tohi.” (Loma 15:4) ʼI te ʼu meʼa ʼaia neʼe tohi, ʼe kau kiai te ʼu  faʼifaʼitaki lelei ʼo he ʼu hahaʼi tagata mo fafine neʼe lahi tanatou tui. Neʼe feala ke ʼui fēnei e Paulo: “Kotea he tahi age mea ke au toe palalau kiai? Koteuhi e mole au mau he temi ke palalau ai kia Seteone, mo Palake, mo Samisoni, mo Sefete, mo Tavite, mo Samuele, pea mo te kau polofeta. Aki te tui, nee natou malo i ni puleaga, nee natou fai ni fakamaau, nee natou mau ni fakapapau, . . . nee natou mauli i onatou mahaki.” (Hep. 11:32-34) ʼE feala pea ʼe tonu ke fua lelei kiā tātou te ʼu faʼifaʼitaki ʼaia ʼe tohi ʼi te Tohi-Tapu, ʼo tou mulimuli ki te ʼu faʼahi ʼaē ʼe fakahā ʼi te ʼu fakamatala Fakatohi-tapu lelei ʼaia.

20, 21. He koʼē ʼe kotou fakatotonu ke kotou maʼu te ʼu lelei mai te ʼu fakatokaga ʼi te ʼu fakamatala ʼaē ʼe tou maʼu ʼi te Tohi-Tapu?

²⁰ Kae ʼe ʼi ai mo te ʼu fakatokaga ʼe tou maʼu ʼi ʼihi fakamatala ʼi te Tohi-Tapu. ʼE tou lava maʼu te ʼu fakamatala ʼo ʼihi hahaʼi tagata mo fafine neʼe tali nātou e Sehova ʼi te kamata pea neʼe ko tana ʼu kaugana. ʼI tatatou lau te Tohi-Tapu, ʼe feala ke tou tokagaʼi te ʼu ʼaluʼaga ʼaē neʼe tupu ai te higa ʼo ʼihi hahaʼi ʼo te ʼAtua pea neʼe hoko feafeaʼi te faʼahi ʼaia. ʼE ko he ʼu fakatokaga ʼaia kiā tātou. ʼE tou mahino ai ko ʼihi neʼe natou fakatuputupu māmālie he ʼu aga ʼe kovi, ʼaē neʼe fua kovi leva kiā nātou ki muli age. ʼE tou lava tāʼofi feafeaʼi he ʼu ako mai te ʼu fakamatala ʼaia? ʼE feala ke tou fai kiā tātou te ʼu fehuʼi ʼaenī: ‘Neʼe tuputupu feafeaʼi tanatou ʼu aga ʼaia? ʼE feala koa ke toe tuputupu te aga ʼaia iā au? Koteā ʼaē ʼe feala ke au fai ke mole hoko te faʼahi ʼaia kae ke fua lelei kiā au te fakatokaga mai te ʼu fakamatala ʼaia?’

²¹ ʼE mahino papau ia ʼe tou vakaʼi fakalelei anai ia te ʼu faʼifaʼitaki ʼaia, he neʼe tohi fēnei e Paulo ʼaki te takitaki ʼa te ʼAtua: “Nee hoko te u mea fuli aia kia natou ko ni fakatokaga mai kia tatou, pea nee tohi natou ko totatou akoi, ia tatou aeni kua kaku mai ki te fakaosi o te u sekulo.”—1 Ko. 10:11.

Koteā ʼAē Neʼe Kotou Ako?

• He koʼē ʼe feala ke kotou maʼu ʼi te Tohi-Tapu he ʼu faʼifaʼitaki lelei pea mo he ʼu fakatokaga?

• Neʼe tuputupu feafeaʼi ʼi te maʼuli ʼo Salomone te aga ʼaē ʼe kovi?

• ʼE ʼaoga feafeaʼi kiā koutou te fakatokaga ʼaē ʼe tou maʼu ʼi te faʼifaʼitaki ʼo Salomone?

[ʼU fehuʼi ʼo te ako]

[Paki ʼo te pāsina 11]

Neʼe maʼuliʼi e Salomone te poto ʼaē neʼe foaki age e te ʼAtua

[Paki ʼo te pāsina 14]

ʼE ʼaoga koa kiā koutou te fakatokaga ʼaē ʼe tou maʼu ʼi te faʼifaʼitaki ʼo Salomone?