Te ʼu Faigataʼaʼia ʼAē ʼe ’Ūtakiʼi e Te Hahaʼi Fafine
Te ʼu Faigataʼaʼia ʼAē ʼe ’Ūtakiʼi e Te Hahaʼi Fafine
“Mokā au sio ki te gaohi koviʼi ʼo te hahaʼi fafine, pea ʼe au fia nofo tuʼumaʼu pē au tamasiʼi.”—ZAHRA, ʼE TAʼU 15, ko te ʼu palalau ʼaenī ʼe tuʼu ʼi te nusipepa Fakafalani (GEO).
ʼE HĀ ʼi te ʼu palalau ʼaia ʼa te kiʼi taʼahine te ʼu meʼa fakaʼofaʼofa ʼaenī ʼe hoko ʼi te maʼuli ʼo te ʼu taʼahine pea mo te ʼu fafine: te agamālohi ʼaē ʼe fai kiā nātou pea mo tonatou fehiʼaʼinaʼi. Tou vakaʼi te ʼu faʼahi ʼaenī:
● Te fehiʼaʼinaʼi ʼo te hahaʼi fafine. ʼI Asia, tokolahi te ʼu mātuʼa ʼe natou leleiʼia age te ʼu tamaliki tagata ʼi te ʼu tamaliki fafine. ʼE hā ʼi te tānaki neʼe fai e te kautahi ʼo te ʼu Puleʼaga Fakatahi, ʼe teitei ko te toko 134 miliona hahaʼi fafine ʼe pupuli, tupu ko te fakatō fatu, te matematehi ʼo te tamaliki fafine pea mo tonatou liʼakina.
● Te ako. ʼI te mālamanei, ʼe ko te vahe lua ki te tolu ʼo te ʼu fafine pea mo te ʼu taʼahine neʼe mole ʼolo ʼo ako pe neʼe mole pē lā taʼu fā tanatou ako.
● Te ʼu fakaneke ki te ʼu felāveʼi fakasino. Ko te toko 2 miliale 600 miliona tupu hahaʼi fafine ʼe māʼuʼuli ʼi he ʼu fenua ʼe heʼeki tapuʼi ai te fakakinauʼi ʼo te moeʼaga fakataumātuʼa.
● Te mole maʼu ʼo he ʼu faitoʼo lelei. ʼI te ʼu fenua māsisiva, ʼe teitei pē ʼi te minuta lua fuli ʼe mate ai he fafine, ʼuhi ko he ʼu faigataʼaʼia lolotoga tana faitama peʼe lolotoga tana fai fānau he neʼe mole lelei te ʼu meʼa faitoʼo.
● Te mole fakagafua ʼaē ke natou maʼu hanatou ʼu meʼa ʼa nātou totonu. Logolā ʼe lahi age ia te ʼu koga kele ʼaē ʼe gāueʼi e te hahaʼi fafine ʼi te mālamanei, kae ʼe lahi te ʼu fenua ʼe mole fakagafua ai kiā nātou e te lao ke natou totogi peʼe ke vaheʼi age honatou kele.
He koʼē ʼe mole fakagafua ʼihi meʼa ki te hahaʼi fafine? Ko ʼihi agaʼi fenua ʼe mulimuli ki te ʼu akonaki mo te ʼu aga ʼe fai ʼi te lotu, ʼaē ʼe lagolago peʼe fakatonuhia te fakaʼalikiʼi ʼo te hahaʼi fafine pea mo te agamālohi ʼaē ʼe fai kiā nātou. Neʼe fakahā ʼi te nusipepa Fakafalani te ʼu palalau ʼaenī neʼe fai e te fafine avoka Initia ko Chandra Rami Chopra: “ ʼE ʼi ai te faʼahi ʼe tatau ai te ʼu lao ʼo te ʼu lotu fuli: ʼE natou lagolago ki te fehiʼaʼinaʼi ʼo te hahaʼi fafine.”
ʼE kotou manatu fēia koa? ʼE kotou manatu koa ʼe mole fakamaʼuhigaʼi te hahaʼi fafine ʼi te Tohi-Tapu ohagē ko tona fai ʼi ʼihi atu ʼu tohi fakalotu? Maʼa te tokolahi, ʼe ʼi ai ʼihi vaega Tohi-Tapu ʼe hagē mai ʼe mole fakamaʼuhigaʼi ai te hahaʼi fafine. Kae koteā koa te manatu moʼoni ʼa te ʼAtua ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te hahaʼi fafine? Logolā kua tahi nofo te hahaʼi mo tana manatu ki te faʼahi ʼaia, kae ko te vakavakaʼi fakalelei pe koteā ʼaē ʼe ʼui ʼi te Tohi-Tapu, ʼe tokoni mai anai ke tou maʼu tona tali.
[Haʼuʼaga ʼo te paki pasina 3]
© G.M.B. Akash/Panos Pictures