TE ʼU PULEʼAKI KI HE MAʼULI FAKAFAMILI FIAFIA

Moka ʼe Mahaki Hakotou Tamasiʼi

CARLO: * “Ko tamā tama, ia Angelo, ʼe kau ʼi te mahaki ʼae ko te Trisomie. ʼE ma gaʼegaʼe mo lotovaivai ʼuhi ko tona mahaki ʼaia. Ko te tokaga ʼae ki he tamasiʼi ʼe mole mahaki ʼe fakamaʼua ki ai he malohi, kaʼe ʼe tuʼa teau age te malohi ʼae ʼe ʼaoga moʼo tokaga ki he tamasiʼi ʼe maʼimoa. ʼI ʼihi temi, ʼe hoko ni fihifihia ʼi tomā maʼuli fakataumatuʼa.”

MIA: “ ʼE tonu ke ma faiga malohi mo faʼa kataki moʼo akoʼi age kia Angelo te ʼu kiʼi meʼa noa. ʼI te temi ʼae ʼe lahi ai toku gaʼegaʼe, ʼe au hoko ita pea ʼe mole au faʼa kataki ki toku ʼohoana, ia Carlo. ʼI ʼihi temi ʼe ma fihi heʼe mole ma manatu tahi ki he ʼu faʼahi.”

ʼE kotou manatuʼi koa te ʼaho ʼae neʼe tupu ai takotou tamasiʼi? ʼE mahino ia neʼe kotou fakaʼamu la ke kotou fuafua takotou kiʼi tamasiʼi. Kaʼe ko te ʼu matuʼā, ohage ko Carlo mo Mia, ʼe hilifaki ki tonatou fiafia ia te loto tuʼania ʼi te fakaha age ʼae ʼe maʼimoa tanatou tamasiʼi.

ʼE mahaki kovi koa hakotou tamasiʼi? ʼE lagi kotou tuʼania naʼa mole kotou lava tauʼi te faʼahi ʼaia. Kapau ko ia, ʼaua naʼa kotou lotovaivai. Ko te ʼu matuʼā ʼae ʼe tatau tonatou aluʼaga mo koutou, neʼe natou lava tauʼi te ʼu fihifihia ʼae ʼe kotou tauʼi. Tou vakaʼi te ʼu fihifihia ʼe tolu ʼe lagi kotou tauʼi pea mo te poto ʼae ʼe ʼaoga anai kia koutou, ʼe feala ke kotou maʼu ʼi te Tohi-Tapu.

ʼULUAKI FIHIFIHIA: ʼE FAIGATAʼA HAKOTOU TALI ʼE MAHAKI TAKOTOU TAMASIʼI.

Tokolahi te ʼu matuʼā neʼe natou lotovaivai ʼi te fakaha age ʼe mahaki tanatou tamasiʼi. ʼE ui fenei e te faʼe ʼi Mekesike, ko Juliana: “ ʼI te ui mai ʼa te kau toketa ko tamā tama, ko Santiago, ʼe palalisia tona ʼuto, neʼe faigataʼa taku tui ki ai. Neʼe au lotovaivai ʼosi.” ʼE hage anai ʼihi ko te faʼe ʼaeni ʼi Italia ko Villana. ʼE ina ui fenei: “Neʼe au filifili pe au ke au maʼu haku tamasiʼi, tatau aipe pe neʼe feala ke hoko he ʼu tuʼutamaki ʼuhi ko toku ʼu taʼu. ʼI te temi ʼaeni, ka hoko ki taku kiʼi tama he ʼu faigataʼaia heʼe kau ʼi te mahaki ʼae ko te Trisomie, pea kia au ʼe ko taku ia hala.”

Kapau ʼe kotou lotovaivai pe kotou manatu ʼe ko takotou ia hala, pea ke mahino kia koutou ʼe tokolahi te hahaʼi ʼe natou toe logoʼi te faʼahi ʼaia. Koteʼuhi neʼe mole fakatuʼutuʼu e te ʼAtua ʼi te kamata ke mahamahaki te hahaʼi. (Senesi 1:27, 28) Neʼe mole ina fakatupu te ʼu matuʼā ʼaki te fealagia ʼae ke natou tali gafua he aluʼaga neʼe mole tonu ia ke hoko. Koia, ʼe feala ke kotou lotomamahi he neʼe mole tonu ia ke mahaki takotou tamasiʼi. ʼE ʼaoga anai he temi ke kotou tauʼi ia tokotou lotomamahi pea mo tali te aluʼaga foʼou ʼaia ʼe hoko kia koutou.

ʼE feafeaʼi mo kapau ʼe kotou manatu ʼe ko takotou hala moka ʼe maʼimoa takotou tamasiʼi? Kotou manatuʼi ʼe mole he tahi ʼe ina iloʼi lelei pe tupu te mahaki ʼo takotou tamasiʼi ʼuhi ko he mahaki fakafamili, pe ko te koga meʼa ʼae ʼe kotou nonofo ai, pe ko ʼihi age ʼu faʼahi. Pe lagi kotou fia tukugakoviʼi tokotou ʼohoana. ʼAua naʼa kotou fai ia te faʼahi ʼaia. ʼE fua lelei age mo kapau ʼe kotou lagolago ki  tokotou ʼohoana pea mo kolua tokakaga tafitō ki takolua tamasiʼi.—Ekelesiasi 4:9, 10.

TOKONI ʼAOGA: Ke kotou iloʼi lelei te mahaki ʼo takotou tamasiʼi. ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “Ko te poto ae e ina lagai ai he fale, pea ko te atamai ae e ina fakamalohii ia ia.”—Taaga Lea 24:3.

ʼE lahi te ʼu faʼahi ʼe feala ke kotou iloʼi mai te kau toketa pea mo te ʼu tohi ʼe tuha mo te falala. ʼE feala ke kotou fakatatau takotou iloʼi ʼae te mahaki ʼo takotou tamasiʼi mo takotou liliu ʼae ʼo popoto ʼi te palalau ʼi he lea matapule. ʼE faigataʼa anai ʼi te kamata, kaʼe ʼe feala ke kotou ako te lea ʼaia.

Ko Carlo mo Mia ʼae neʼe tou talanoa ki ai ʼi te kamata, neʼe nā kumikumi ki tanā toketa pea mo te kautahi ʼe natou iloʼi lelei te mahaki ʼo tanā tama. ʼE nā ui fenei: “Neʼe tokoni mai ai kia maua ke ma mahino ki te ʼu faigataʼaia ʼae ka ma tauʼi, pea ke ma toe iloʼi mo te ʼu faʼahi lelei ʼo te mahaki ʼae ko te Trisomie. Neʼe ma iloʼi ai ʼe feala pe ki tamā tama ke lelei tona maʼuli. Neʼe ma lotofimalie ai.”

ʼAHIʼAHI TE PULEʼAKI ʼAENI: Kotou tokagaʼi tafitō te ʼu faʼahi ʼae ʼe feala ke fai e takotou tamasiʼi. Kotou fai he ʼu fakatuʼutuʼu fakafamili. Ka lava fakahoko e takotou tamasiʼi he gaue ʼe lelei, pea kotou vikiʼi ia ia mo kotou fakafiafia mo ia.

LUA FIHIFIHIA: ʼE KOTOU GAʼEGAʼE PEA MO MANATU ʼE MOLE HE TAHI KE KOTOU PALALAU KI AI.

ʼE lagi kotou manatu kua ʼosi tokotou ia malohi ʼi te tokaga ki takotou tamasiʼi ʼae ʼe mahaki. ʼE ui fenei e te faʼe ʼi Niusila ko Jenney: “Hili ni taʼu ʼi te kua iloʼi ʼae ʼe kau taku tama ʼi te mahaki ʼae ko te spina-bifida, neʼe au gaʼegaʼe mo logo kovi moka neʼe au faiga ke au fai he tahi age gaue ʼo te loto fale.”

Pea ʼe lagi kotou toe manatu ʼe mole he tahi ke kotou palalau ki ai. Ko te foha ʼo Ben ʼe kau ʼi te mahaki ʼo te ʼu ua pea mo te tahi mahaki kovi. ʼE ui fenei e Ben: “ ʼE mole feala ʼi he temi ke mahino he tahi ki tomatou maʼuli.” ʼE lagi kotou fia palalau ki he tahi. Kaʼe tokolahi ʼi ʼokotou kaumeʼa ʼe mole hanatou fanau ʼe mahaki. Koia la ʼae ʼe mole kotou fia palalau ai kia natou.

TOKONI ʼAOGA: Kotou kumi tokoni. Pea kotou tali moka fia tokoni atu he tahi. Ko Juliana, ʼae neʼe tou talanoa ki ai ʼi muʼa atu, ʼe ina ui fenei: “ ʼI ʼihi temi, ko au mo toku ʼohoana neʼe ma ufiufi ʼi te kole tokoni.” Kaʼe ʼe ina hoko atu fenei: “Neʼe ma mahino leva ʼe ʼaoga ke tokoni mai ʼihi. Ka natou tokoni mai, pea ʼe hage ai kia maua ʼe mole ma tokotahi.” Ka kole atu e hokotou kaumeʼa lelei pe ko he tahi ʼi te famili ke heka fakatahi mo takotou tamasiʼi ʼi he kiʼi fakafiafia pe ʼi he fono, kotou tali ʼaki he loto fakafetaʼi. ʼE ui fenei e te taaga lea ʼi te Tohi-Tapu: “E ofa te kaumea i te temi fuli, pea i te malaia e hage ia ia ko he tehina.”—Taaga Lea 17:17.

Kotou tokaga lelei ki tokotou maʼuli malolō. Ohage pe ko te motoka mahaki ʼe ʼaoga ke ʼuʼutu tuʼumaʼu ke feala he hoko atu tana fetuku te kau mahaki ki te lopitali, ʼe toe maʼua foki ke kotou malolohi ʼaki takotou kai lelei, mo faigaoʼi, pea mo malolō ke feala ke hoko atu takotou tokaga lelei ki takotou tamasiʼi. Ko Javier, ʼae ʼe maʼimoa tona foha, ʼe ina ui fenei: “ ʼE au tokaga ʼo kai lelei heʼe ko au ʼae ʼe ina feʼaveʼaki toku foha ʼae ʼe mole lava haʼele!”

ʼE kotou lava maʼu feafeaʼi he temi ke kotou tokaga lelei ai kia koutou? Ko ʼihi matuʼā ʼe natou fesuisuiʼaki ʼi te taupau ʼo tanatou tamasiʼi. ʼE feala ai ki he tahi ke malolō pe ke tokaga ki te ʼu meʼa ʼe ʼaoga kia ia. ʼE ʼaoga anai ke kotou fakagata ʼihi gaue ʼe mole faʼa maʼuhiga, ke kotou maʼu ai hokotou temi, pea ʼe lagi faigataʼa anai hakotou mulimuli tuʼumaʼu ki ai. Kaʼe ohage ko tona ui fenei e te faʼe ʼi Initia ko Mayuri: “ ʼAki te temi, ʼe kotou mahani leva ʼi te ʼu fetogi ʼaia.”

Kotou palalau ki hokotou kaumeʼa ʼe kotou falala ki ai. Maʼia mo he ʼu kaumeʼa ʼe mole mahaki hanatou tamasiʼi, ʼe feala pe hanatou fakalotomalohiʼi koutou. ʼE toe feala foki ke kotou faikole kia Sehova ʼAtua. ʼE ko he tokoni moʼoni koa te faikole? Ko Yazmin ʼae ko ʼana toe ʼe toko lua ʼe kau ʼi te mahaki ʼae ko te manava fitaʼa mo fakatupu kovi ki te gakāu, ʼe ina ui fenei: “ ʼI ʼihi temi neʼe kua au gaʼegaʼe ʼaupito ai o hage ʼe mole kei au lavaʼi.” Kaʼe ʼe ina hoko atu fenei: “ ʼE au kole kia Sehova ke ina foaki mai te fimalie mo te malohi. Hili ʼaia, pea ʼe au logoʼi ʼe kei au lavaʼi pe.”—Pesalemo 145:18.

 ʼAHIʼAHI TE PULEʼAKI ʼAENI: Kotou vakavakaʼi pe kotea ʼae ʼe kotou kai, te temi ʼae ʼe kotou faigaoʼi ai, pea mo tokotou temi malolō. Kotou tuku kehe te temi ʼae ki te ʼu gaue ʼe mole faʼa maʼuhiga, ke feala ai hakotou tokaga ki tokotou maʼuli malolō. Kotou haga fetogi takotou polokalama moka ʼe ʼaoga.

TOLU FIHIFIHIA: ʼE KOTOU TOKAGA FAU KI TE TAMASIʼI ʼAE ʼE MAHAKI KAʼE TUKU TAKOTOU TAHI ʼU FANAU MO TOKOTOU ʼOHOANA.

Ka mahaki he tamasiʼi pea ʼe feala ke fetogi ai te faʼahiga meʼa kai ʼo te famili, te ʼu potu ʼae ʼe natou olo ki ai, pea mo te temi ʼae ʼe tokaga ai te ʼu matuʼā ki he tahi age tamasiʼi. ʼE lagi manatu ai tanā tahi ʼu fanau kua liʼakina natou. Tahi ʼae meʼa, ʼe fua kovi ki te ʼu felogoʼi ʼa he taumatuʼa moka ʼe nā tokaga fau ki tanā tamasiʼi ʼae ʼe mahaki. ʼE ui fenei e te tamai ʼi Lipelia ko Lionel: “ ʼI ʼihi temi, ʼe ui e toku ʼohoana ʼe ko ia pe ʼae ʼe lahi age tana tokaga ki tamā tama ia maua. ʼE mole ko hana fakaʼapaʼapa ʼaia kia au pea ʼi ʼihi temi ʼe au tali ita age.”

TOKONI ʼAOGA: Kotou fai te ʼu faʼahi ʼae ʼe leleiʼia e takotou fanau, ke natou iloʼi ai ʼe kotou ʼoʼofa ia natou. ʼE ui fenei e Jenney, ʼae neʼe tou talanoa ki ai ʼi muʼa atu: “ ʼI ʼihi temi ʼe ma fai he faʼahi maʼuhiga ki tamā tama, ko te olo ki te fale kai ʼae ʼe ina leleiʼia.”

Moʼo puipui tokotou maʼuli fakataumatuʼa, kotou faipalalau mo faikole mo tokotou ʼohoana. Ko Aseem, ko te tamai ʼi Initia pea ʼe mahaki kovi tona foha, ʼe ina ui fenei: “Logola ʼi ʼihi temi ko au mo toku ʼohoana ʼe ma gaʼegaʼe pea mo lotomamahi, kaʼe ʼe ma fakatuʼutuʼu pe he temi ke ma heheka, mo faipalalau, pea mo faikole fakatahi ai. ʼI te uhu fuli, ʼi muʼa ʼo te ʼaʼala ake ʼo tamā fanau, ʼe ma toʼo he temi ke ma faipalalau ai ki he vaega Tohi-Tapu.” ʼE faipalalau ʼihi taumatuʼa ʼi muʼa ʼo tanatou momoe. Ko takotou faipalalau ʼateaina ʼaia pea mo ʼakotou faikole fakamalotoloto, ʼe liliu ai ʼo toe malohi age ʼakotou felogoʼi fakataumatuʼa ʼi te ʼu temi faigataʼa. (Taaga Lea 15:22) ʼE ui fenei e te taumatuʼa: “Ko te ʼu temi lelei ʼae kei ma manatuʼi, neʼe ko te ʼu temi ʼae neʼe ma tau ai mo te ʼu faigataʼaia lalahi.”

ʼAHIʼAHI TE PULEʼAKI ʼAENI: Kotou fakamalō ki takotou fanau moka neʼe natou tokoni kia ia ʼae ʼe mahaki. Kotou fakaha tuʼumaʼu ʼe kotou ʼoʼofa ia natou mo tokotou ʼohoana.

KOTOU TAUPAU HE ʼU MANATU LELEI

ʼE fakapapau mai ʼi te Tohi-Tapu kua vave pulihi e te ʼAtua te ʼu mahaki fuli pe ʼae ʼe tau mo te fanau pea mo natou lalahi. (Apokalipisi 21:3, 4) ʼI te ʼaho ʼaia, “e mole ui e he tahi: E au mahaki!” *—Esaia 33:24.

Kaʼe ʼo fakatalitali ki ai, ʼe feala pe hakotou tauʼi te ʼu fihifihia moka ʼe mahaki kovi hakotou tamasiʼi. ʼE ui fenei e Carlo mo Mia ʼae neʼe tou talanoa ki ai ʼi muʼa atu: “ ʼAua naʼa kotou lotovaivai moka hage ʼe tokakovi ia meʼa fuli. Kotou tokagaʼi tafitō te ʼu faʼahi ʼae ʼe lelei ʼo takotou tamasiʼi heʼe lahi ʼaupito.”

[ʼU nota]

KOTOU FAI IA TE ʼU FEHUʼI ʼAENI KIA KOUTOU . . .

▪ Kotea ʼae ʼe tonu ke au fai ke au malohi tuʼumaʼu ʼi te faʼahi fakasino, mo fakalaumalie pea ke mole au lotovaivai?

▪ Ko ʼanafea ʼae neʼe au fakamalō ai ki taku tahi fanau ʼuhi ko tanatou tokoni mai?

[Paki ʼo te pasina 10]

[Paki ʼo te pasina 12]

Kotou fakaha ʼe kotou ʼoʼofa ki ʼakotou fanau fuli