“Nee Haele . . . Mo Te Atua”
TOU FAʼIFAʼITAKIʼI TANATOU TUI
“Nee Haele . . . Mo Te Atua”
NEʼE toe tuʼutonu ake ia Noe pea mo fakamafaofao. Kotou fakakaukauʼi tana heka ʼi te lalago, ʼo ʼai hana kiʼi tuʼu ʼi tana gaue, pea mo sio ki te kano fale ʼo te aleka ʼae neʼe lolotoga faʼu. ʼE mamanu te pulu kula ʼae ʼe vali, pea mo logoaʼa te ʼu meʼa gaue. Mai te faʼahi ʼae ʼe heka ai ia Noe, ʼe lava sio ki te gaue kinakina ʼo ʼona foha ʼi te ʼu faʼahi kehekehe ʼo te aleka. Ko ʼona foha, mo ʼonatou ʼohoana pea mo tona ʼohoana ʼofaina, neʼe natou gaue kinakina fuli mo ia talu mai ni taʼu moʼo faʼu te aleka. Neʼe kua lahi te gaue ʼae neʼe natou fai, kaʼe neʼe kei toe lahi age ia!
Neʼe manatu e te hahaʼi kua natou ʼulu vale. ʼI te hoko atu ʼo te faʼu ʼo te aleka, neʼe kakata te hahaʼi ʼi te manatu ʼae ʼe hoko anai he lomaki ki te kele katoa. Neʼe faigataʼa hanatou tui ki te tuʼutamaki ʼae neʼe haga tala e Noe, pea kia natou neʼe mole fakapotopoto ia! Neʼe faigataʼa hanatou sisio ki te fakaʼaogaʼi noa e te tagata ʼaia tona maʼuli, pea mo ʼae ʼo tona famili, moʼo fai te toe gaue noa ʼaia. Kaʼe kia Sehova, te ʼAtua ʼo Noe, neʼe mole ko he tagata ia neʼe ʼulu vale.
ʼE ui fenei ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua: “Nee haele ia Noe mo te Atua.” (Senesi 6:9) Kotea tona fakaʼuhiga? ʼE mole fakaʼuhiga neʼe haʼele te ʼAtua ʼi te kele, peʼe neʼe alu ia Noe ki selo. Kaʼe ko tona fakaʼuhiga neʼe fakalogo lelei ia Noe ki tona ʼAtua mo ʼofa lahi kia te ia, ohage pe neʼe nā haʼele ohage ko ni kaumeʼa. Hili ki ai ni taʼu ʼe lau ʼi afe, neʼe ui fenei ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo Noe: “Ko [tana] tui ae nee ina fakaha ai leva te kovi o te malamanei.” (Hepeleo 11:7) Neʼe hoko feafeaʼi te faʼahi ʼaia? Kotea ʼae ʼe feala ke tou ako mai tana tui?
HE TAGATA AGATONU ʼI HE MALAMA AGAKOVI
Neʼe lahilahi ake ia Noe ʼi he malama neʼe fetogi vave te agakovi ʼa te hahaʼi, ʼo natou kovi ʼosi age. Neʼe kua agakovi pe la te hahaʼi ʼi te temi ʼo Enoke, te tamai ʼo tana kui pea neʼe ko te tahi ʼaia tagata agatonu neʼe haʼele mo te ʼAtua. Neʼe fakakikite e Enoke ʼe ʼi ai te ʼaho ʼo te fakamau ka hoko ki te hahaʼi agakovi ʼo te kele. Kaʼe ʼi te temi leva ʼo Noe, neʼe kua kovi ʼosi age te aga ʼo te hahaʼi. Kia mata ʼo Sehova, neʼe fakalialia te kele, he neʼe fonu ʼi te agamalohi. (Senesi 5:22; 6:11; Suta 14, 15) Kotea ʼae neʼe tupu ai te kovi ʼosi age ʼa te hahaʼi?
ʼI te kau ʼaselo, te ʼu foha fakalaumalie ʼo te ʼAtua, neʼe ʼi ai ʼihi neʼe natou kamata talagataʼa. Ko te tahi ia natou neʼe kua agatuʼu kia Sehova, ʼo liliu ai ko Satana te Tiapolo, he neʼe fasituʼu ki te ʼAtua pea neʼe ina uga ia Atama mo Eva ke nā agahala. ʼI te temi ʼo Noe, neʼe toe kamata agatuʼu mo te tahi kau ʼaselo ki te pule faitotonu ʼa Sehova. Neʼe natou liakī tonatou nofoʼaga ʼi selo ʼae neʼe foaki age e te ʼAtua, kaʼe natou hifo mai ki te kele, ʼo kofuʼi ni sino ʼi tagata, pea natou ʼohoanaʼi ni taʼahine finemui. Ko te kau ʼaselo agatuʼu ʼaia, mo fiameʼalahi pea mo manatu pe kia natou, neʼe natou fakaneke te hahaʼi ke natou agakovi.—Senesi 3:1-5; 6:1, 2; Suta 6, 7.
Pea ʼi te ʼu fakatahi heʼe ʼaoga ʼaia ʼa te kau ʼaselo mo te ʼu fafine, neʼe tutupu ai he ʼu fanau makehe, neʼe lalahi ʼaupito mo malolohi. Ko te ʼu tagata lalahi ʼaia ʼae neʼe agamalohi, neʼe natou fakaʼaʼasili te agamalohi mo te agakovi ʼi te kele. ʼE mole tou punamaʼuli ai ki te manatu fenei ʼa te Tupuʼaga: “Kua lahi te agakovi a te tagata i te kele, pea kua alu pe te manatu fuli o tona loto i te aho fuli ki te mea ae e kovi.” Neʼe fakatotonu ai e Sehova, ʼe hili anai taʼu ʼe 120 pea ina fakaʼauha anai te malama agakovi ʼaia.—Senesi 6:3-5.
Kotou fakakaukauʼi age muʼa te faigataʼa ʼo te taupau ʼo he famili ʼi he malama feia! Kaʼe neʼe lavaʼi pe * Neʼe tonu ke puipui e naua tokolua ʼanā tama mai te agakovi ʼae neʼe hoko ʼi ʼonatou tafaʼaki. ʼI te agamahani, ko te tamaliki tagata ʼe natou leleiʼia te ʼu tagata malolohi mo “logologona,” ohage pe ko te kau tagata lalahi mo agamalohi ʼaia. Neʼe faigataʼa kia Noe mo tona ʼohoana hanā puipui ʼanā toe ke ʼaua naʼa natou logo ki te ʼu meʼa fakaofoofo neʼe fai e te ʼu tagata lalahi mo agamalohi ʼaia. Kaʼe neʼe nā akoʼi age kia natou te ʼu moʼoni fakatalakitupua ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼAtua, ʼae ʼe fehiʼa ki te agakovi fuli pe. Neʼe tonu ke nā tokoni ki ʼanā tamaliki ke natou mahino ʼe lotomamahi Sehova ʼi te agamalohi mo te agatuʼu ʼa te hahaʼi.—Senesi 6:6.
e Noe. Neʼe ina maʼu tona ʼohoana ʼe lelei. Hili te taʼu 500 ʼa Noe, neʼe fanauʼi leva e tona ʼohoana te ʼu tama ʼe tokotolu, ko Semi, mo Kami, mo Safeti.ʼE lagi mahino lelei te ʼu matuʼā ia ʼaho nei ki te aluʼaga ʼo Noe mo tona ʼohoana. ʼE toe fonu te malama ʼaeni ʼi te agamalohi mo te agatuʼu. Maʼia ʼi te ʼu kiʼi fakafiafia maʼa te tamaliki, ʼe feala ke maʼu tafitō ai te ʼu aga ʼaia. Ko te ʼu matuʼā popoto ʼe natou faiga fakamalotoloto ke natou taʼofi te ʼu faʼahi ʼaia, ʼo natou akoʼi age ki ʼanatou fanau pe ko ai ia Sehova, te ʼAtua ʼo te tokalelei, pea ʼe ina fakagata anai ʼi he ʼaho te agamalohi. (Pesalemo 11:5; 37:10, 11) ʼE ʼi ai pe anai ʼona fua lelei! Neʼe fua lelei kia Noe mo tona ʼohoana, he neʼe liliu ʼanā tama ko ni tagata lelei, neʼe natou ʼohoanaʼi ni fafine neʼe natou toe fia fakamuʼamuʼa ʼi tonatou maʼuli ia Sehova, te ʼAtua moʼoni.
“FAU KIA KOE HE ALEKA”
Neʼe hoko leva te faʼahi neʼe fetogi katoa ai te maʼuli ʼo Noe. Neʼe palalau ia Sehova ki tana tagata kaugana ʼofaina ʼaia, pea ina fakaha age Tana fakatuʼutuʼu ʼae ke ina fakaʼauha te malama ʼo te temi ʼaia. Neʼe fakatotonu fenei e te ʼAtua kia Noe: “Fau kia koe he aleka aki te akau.”—Senesi 6:14.
Ko te aleka ʼaia neʼe mole ko he vaka, ohage ko tona ui e ʼihi. Neʼe mole hona taumuʼa pea mo hona taumuli, kaʼe neʼe hage ia ko he foʼi puha lahi. Neʼe fakaha age e Sehova kia Noe te laulahi ʼo te aleka, mo tona agaaga, pea mo fakatotonu ke vali ʼi loto mo tuʼa ʼaki te pulu kula. Pea neʼe ina tala kia Noe tona tupuʼaga, ʼo ina ui fenei: “E au fekaui mai anai te lomaki ke to ki te kele . . . e mamate anai te u mea fuli ae e mauli i oluga o te kele.” Kaʼe neʼe fakatotonu fenei e Sehova kia Noe: “E ke ulu anai ki te aleka, ia koe mo ou foha, mo tou ohoana pea mo te u ohoana o ou foha.” Neʼe tonu ke toe tanaki e Noe he manu tagata mo he manu fafine ʼo te ʼu faʼahiga manu fuli pe. ʼE gata pe anai kia natou ʼae ʼe ʼi te loto aleka ka hao ʼi te Tulivio ka hoko mai!—Senesi 6:17-20.
Neʼe ko he toe gaue neʼe tonu ke fai e Noe. Neʼe lahi ʼaupito te aleka, he neʼe meta 100 tupu tona loa, mo meta 20 tupu tona laulahi, pea mo meta 10 tupu tona maʼoluga. Neʼe fakalaka age ia ʼi te vaka papa ʼae neʼe lahi tokotahi ʼi totatou temi. Neʼe faiga koa ia Noe ke mole ina fai te gaue ʼaia, ʼo meo ʼo ʼuhiga mo tona faigataʼa, peʼe ina fetogi ʼihi fakatotonu ke faigafua age kia ia? ʼE tali fenei mai ʼi te Tohi-Tapu: “Nee fai leva ia Noe ki ai: nee ina fai leva te u mea fuli ae nee fakatotonu e te Atua kia ia.”—Senesi 6:22.
Neʼe lau ʼi taʼu te fakahoko ʼo te gaue, lagi taʼu ʼe 40 peʼe 50. Neʼe tonu ke taʼaga te ʼu fuʼu ʼakau, mo toho, Senesi 6:14-16.
mo hifi ni lau ʼi papa pea mo fakapikipiki. Neʼe tonu ke lau fata tolu te aleka, mo maʼu ai ni koga fale, pea mo he matapa ʼi tona faʼahi. ʼE mahino ia neʼe gaohi te ʼu katupa ʼi ʼoluga, pea neʼe ʼi ai tona fakafisi ke feala ke tafe te vai.—ʼI te fakalaka ʼo te ʼu taʼu mo te kua vave ʼosi pe ʼo te aleka, neʼe lagi fiafia ʼaupito ia Noe ʼi te tokoni ʼo tona famili kia ia! Kaʼe neʼe ʼi ai te tahi gaue neʼe lagi faigataʼa age ʼi te faʼu ʼo te aleka. ʼE ui mai ʼi te Tohi-Tapu, ko Noe neʼe ko he “tagata faiakonaki . . . o te faitotonu.” (2 Petelo 2:5) Koia, neʼe lototoʼa ai Noe ʼo alu pea mo faiga ke ina fakatokaga ki te hahaʼi ʼo te malama agakovi mo heʼe lotu ʼaia te fakaʼauha ʼae ka hoko. Kotea ʼae neʼe fai e te hahaʼi? Ko Sesu Kilisito ki muli age neʼe ina fakamanatuʼi ia te temi ʼaia, ʼo ina ui ko te hahaʼi “nee mole pe natou amanaki ki he mea.” Neʼe ina ui, ko te hahaʼi ʼaia neʼe natou maʼumaʼua ʼaupito, ki te kai, mo te inu, mo te ʼu fai ʼohoana, pea neʼe mole pe natou tokagaʼi te logo ʼae neʼe tala e Noe. (Mateo 24:37-39) ʼE mahino ia, tokolahi neʼe natou manukiʼi ia ia mo tona famili; neʼe lagi fakamatakuʼi ia ia e niʼihi pea mo natou fakafeagai malohi kia ia.
Kaʼe neʼe mole lotovaivai ai ia Noe mo tona famili. Neʼe hoko atu pe tanatou faʼu te aleka logola neʼe manatu e te hahaʼi ko tanatou gaue ʼaia neʼe vaʼiganoa, peʼe puli temi, peʼe ko he fakatuʼutuʼu vale ia. Ia ʼaho nei, ʼe feala ki te ʼu famili Kilisitiano ke natou maʼu he ako maʼuhiga mai te tui ʼa Noe mo tona famili. Tafitō la heʼe tou maʼuʼuli ʼi te temi ʼae ʼe higoa ʼi te Tohi-Tapu ko “te u aho fakamuli” ʼo te malama ʼaeni. (2 Timoteo 3:1) Neʼe fakatatau e Sesu totatou temi ki te temi ʼae neʼe faʼu ai e Noe te aleka. Kapau ʼe mole fia logo te hahaʼi ki te logo ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, peʼe natou manukiʼi peʼe natou fakatagaʼi te kau Kilisitiano, pea ʼe lelei ke manatuʼi e te kau Kilisitiano ia Noe. ʼE mole ko te hoki hoko ʼae ʼo he ʼu aluʼaga feia.
“ULU KI TE ALEKA”
Neʼe fakalaka te ʼu taʼu pea mo te ʼosi ʼo te gaue. ʼI te ovi ʼa Noe ki tona taʼu 600, neʼe mate leva tana tamai ko Lemeke. * ʼI ni taʼu ʼe nima ki muli age, ko te tamai ʼa Lemeke, ia Metusela, te kui ʼa Noe, neʼe toe mate mo ia ʼi tona taʼu 969, neʼe ko te tagata tokotahi ʼaia neʼe maʼuli loaloaga age pea ʼe fakamatala ʼi te Tohi-Tapu. (Senesi 5:27) Ko Metusela mo Lemeke neʼe nā maʼuʼuli ʼi te temi ʼae neʼe kei maʼuli ai Atama.
ʼI te taʼu pe ʼaia, neʼe toe maʼu e Noe te tahi fakatotonu mai ia Sehova ʼAtua: “Ulu ki te aleka, ia koe mo tou famili.” Neʼe toe ui age foki e te ʼAtua kia Noe ke ina fakahu te ʼu faʼahiga manu kehekehe ki te aleka, te ʼu manu ʼe fitu ʼi te ʼu manu ʼae ʼe maʼa, moʼo fai te ʼu sakilifisio, pea mo manu ʼe lua ʼi te ʼu manu ʼae ʼe heʼe maʼa.—Senesi 7:1-3.
ʼE mole galo anai te meʼa ʼaeni neʼe natou sisio kiai: Mai mamaʼo, neʼe ʼomai te ʼatu manu kehekehe, ko ʼihi neʼe haʼele, peʼe olo ʼi te lagi, totolo, ko ʼihi neʼe fakatevili, pea ko ʼihi neʼe olo mamalie. ʼE mole ʼaoga ke tou manatu neʼe faiga Noe ke ina ʼai ni ʼa, peʼe kalaga, peʼe ina fakapelepeleʼi te ʼu manu ʼaia ke natou hu ki te loto aleka ʼae neʼe punupunu. Heʼe ui ʼi te fakamatala neʼe natou “omai leva kia Noe” ʼi te loto aleka.—Neʼe matou fakaʼilogaʼi keheʼi; Senesi 7:9.
Ko ʼihi ʼae ʼe faigataʼa tanatou tui ki ai, ʼe lagi natou fehuʼi fenei: “Neʼe lava hoko feafeaʼi koa te meʼa ʼaia? Pea neʼe lava maʼuʼuli fakatahi feafeaʼi te ʼu manu fuli ʼaia ʼi te tokalelei ʼi te aleka?” Kotou fakakaukauʼi te faʼahi ʼaeni: ʼE mole feʼauga koa te malohi ʼo te Tupuʼaga ʼo te ʼatulaulau moʼo puleʼi te ʼu manu ʼae neʼe ina fakatupu, ʼo feala pe mo kapau neʼe ʼaoga, ke ina fakaliliu te ʼu manu fekai ko ni manu lalata? Kotou
manatuʼi ko Sehova ʼe ko te ʼAtua ʼae neʼe ina vaheʼi lua te Tai Kula pea mo taʼofi te laʼa. Pea neʼe mole feala ai koa ke ina fakahoko te ʼu meʼa fuli neʼe hoko ʼi te temi ʼo Noe? ʼE mahino ia neʼe faigafua, pea neʼe ina fakahoko.ʼE moʼoni, neʼe feala pe ke fai e te ʼAtua he tahi puleʼaki moʼo haofaki te ʼu manu ʼae neʼe ina fakatupu. Kaʼe, neʼe ina fai te tonu fakapotopoto ʼaia ke tou manatuʼi ai tana falala ʼae neʼe ina fakaha ki te tagata ʼi te kamata, ke haga tokaga ki te ʼu meʼa maʼuli fuli pe ʼi te kele nei. (Senesi 1:28) ʼE tokolahi te ʼu matuʼā ia ʼaho nei, ʼe natou fakaʼaogaʼi te hisitolia ʼo Noe, moʼo akoʼi age ki ʼanatou fanau te maʼuhiga ʼae kia Sehova ia te tagata pea mo te ʼu manu ʼae neʼe ina fakatupu.
Neʼe fakaha age e Sehova kia Noe, ʼe kei toe pe he vahaʼa pea hoko mai leva te Tulivio. Neʼe lagi ko he temi neʼe maʼumaʼua ʼaupito ai te famili. Kotou fakakaukauʼi age muʼa te fakahu ki loto ʼo te ʼu manu fuli pea mo tanatou meʼa kai, ʼo fai ʼi te fakatokatoka, pea mo fafaʼo mo te ʼu uta ʼo te famili. Ko te ʼohoana ʼo Noe mo te ʼu ʼohoana ʼo Semi, mo Kami, mo Safeti neʼe lagi natou tokakaga tafitō ʼo fakatokatoka lelei te aleka ʼae ka natou maʼuʼuli ai.
Kaʼe ʼe feafeaʼi ki te hahaʼi? Neʼe heʼeki natou tokagaʼi he meʼa, logola te ʼu fakamoʼoni fuli ʼae ʼo te tapuakina e Sehova ia Noe mo tana gaue. Neʼe natou sio mata ki te hu ʼa te ʼu manu ki te aleka. Kaʼe ʼe mole tou punamaʼuli ki tanatou mole fia fetogi ʼaia. Ia ʼaho nei, ʼe mole tokagaʼi e te hahaʼi te ʼu fakamoʼoni ʼae ʼe ha lelei ai ʼe tou maʼuli nei ʼi te ʼu ʼaho fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼaeni. Pea ohage ko tona fakakikite e te apositolo ko Petelo, ʼe ʼomai anai te kau vava mo tanatou manuki, ʼo natou vaʼi natou ʼae ʼe mulimuli ki te fakatokaga ʼa te ʼAtua. (2 Petelo 3:3-6) Neʼe lagi toe manukiʼi feia pe e te hahaʼi ia Noe mo tona famili.
Neʼe gata ʼanafea te ʼu manuki ʼaia? ʼE ui mai ʼi te fakamatala, ʼi te kua fakahu e Noe tona famili mo te ʼu manu ki te loto aleka, “nee mapunui leva e [Sehova] te matapa i muli o Noe.” Kapau neʼe ovi age ʼihi hahaʼi manukinuki, pea neʼe lagi gata ʼi te temi ʼaia tanatou manukinuki. Kaʼe ʼe mahino ia, ʼi te temi leva ʼae neʼe kamata ʼua ai, neʼe natou fakagata ai ʼanatou manuki. Pea neʼe ʼua hoholo, ʼo lomaki ai te kele, ohage pe ko tona ui e Sehova.—Senesi 7:16-21.
Neʼe fiafia koa ia Sehova ʼi te mamate ʼo te hahaʼi agakovi ʼaia? Kailoa ia! (Esekiele 33:11) Neʼe ina tuku age kia natou ni faigamalie ke natou fetogi pea mo fai te meʼa ʼae ʼe lelei. Kaʼe neʼe feala koa hanatou fetogi? Neʼe tali ki ai te faʼahiga maʼuli ʼae neʼe mulimuli ki ai Noe. ʼI tana haʼele mo Sehova, mo fakalogo ki tona ʼAtua ia meʼa fuli, neʼe fakaha ai e Noe neʼe feala ke hao ʼi te Tulivio. Neʼe fakamoʼoni e te tui ʼa Noe te kovi ʼo te malama ʼaia; neʼe ha lelei ai te agakovi ʼo te hahaʼi ʼi te temi ʼaia. ʼAki tana tui, neʼe haofaki ai ia ia mo tona famili. Kapau ʼe kotou faʼifaʼitakiʼi te tui ʼa Noe, pea ʼe kotou toe haofaki anai ia koutou mo natou ʼae ʼe kotou ʼoʼofa ai. Ohage ko Noe, ʼe feala hakotou haʼele mo Sehova ʼAtua ohage ko hokotou kaumeʼa, pea ʼo talu ai!
[ʼU nota]
^ Ko te hahaʼi ʼo te ʼu temi ʼaia, neʼe loaloaga age tonatou maʼuli ia tatou ia ʼaho nei. Neʼe lagi tologa feia tonatou maʼuli he neʼe oviovi age natou ki te temi ʼae neʼe malolohi mo haohaoa ai ia Atama mo Eva, ʼi muʼa ʼo tanā talagataʼa.
^ Neʼe foaki e Lemeke ki tona foha te higoa ko Noe, lagi ko tona fakaʼuhiga “He Malolō; He Fakafimalie.” Pea neʼe ina fakakikite ko Noe ʼe ina fakahoko anai te fakaʼuhiga ʼo tona higoa, ʼaki tana foaki ki te malamanei te fakafimalie mai tanatou gaue kinakina ʼi he kele neʼe fakamalaʼia. (Senesi 5:28, 29) Neʼe kua mate Lemeke ʼi te temi ʼae neʼe hoko ai te fakakikite ʼaia.
[Paki ʼo te pasina 12]
[Paki ʼo te pasina 13]
Neʼe tonu ke puipui e Noe mo tona ʼohoana ʼanā fanau mai te ʼu hahaʼi agakovi
[Paki ʼo te pasina 14, 15]
Logola te ʼu fakamoʼoni ʼae ʼo te tapuakina e te ʼAtua ia Noe, kaʼe neʼe manukiʼi ia ia e te hahaʼi pea neʼe mole natou fia tokagaʼi tana logo