KAPITE 8
Ko Te ʼu Kokelekasio Fuli “Neʼe Natou Maʼuʼuli ʼi Te Tokalelei”
Kua liliu ia te tagata faifakataga fekai ko Saulo ko he minisi faʼafai
1, 2. Kotea ʼae neʼe ʼamanaki fakahoko e Saulo ʼi Tamaso?
ʼE FAKAOVIOVI atu ki Tamaso te ʼu hahaʼi ʼe fakamataku mo ʼanatou fakatuʼutuʼu kovi. ʼE natou olo anai ʼi te ʼu ʼapi ʼo toho mai ki tuʼa te kau tisipulo ʼa Sesu, ʼae neʼe fehiʼaʼinaʼi, ʼo haʼi, mo fakalainoaʼi, pea mo ʼave natou ki Selusalemi ke fakamauʼi natou e te Sanetualio.
2 Ko te pule ʼo te kutuga ʼaia ʼe higoa ko Saulo, pea neʼe kau ki te faifakapo. a Mole faʼa fualoa atu, neʼe mamata mo lagolago ki te taumakaʼi ʼo te tisipulo agatonu ʼa Sesu ko Setefano e te kau selote ohage ko ia. (Gaue 7:57–8:1) Neʼe ko Saulo ʼae neʼe ina kamata te fakataga ʼo te ʼu tisipulo ʼa Sesu ʼi Selusalemi, pea ina takitaki leva te kumi mo te fakataga ʼo te kau Kilisitiano ʼi te ʼu kolo ʼae. ʼE ina fia pulihi ʼosi te magaʼi lotu kovi ʼaia ʼe fakahigoaʼi ko “Te Ala.”—Gaue 9:1, 2; vakaʼi te ʼa takai “ Te Fekau ʼa Saulo ʼi Tamaso.”
3, 4. (1) Kotea ʼae neʼe hoko kia Saulo? (2) Ko te ʼu fehuʼi fea ʼae ka tou vakaʼi?
3 Fokifa pe, ʼe ʼaofi ia Saulo e te malama gigila. ʼE sio ʼona kau fagona ki te malama gigila ʼaia, kae ʼe natou mo loa. Neʼe kivi atu aipe ia Saulo ʼo mapeʼe ki lalo. Neʼe mole kei sio pea logo ia ki te leʼo mai te lagi ʼe ina ui kia ia: “Saulo, Saulo, he koʼe ʼe ke fakatagaʼi au?” ʼE punamaʼuli mo fehuʼi fenei atu: “Ko ai ia koe?” Neʼe toe ʼasili punamaʼuli ʼi te tali neʼe fai age: “Ko au ia Sesu, ʼae ʼe ke fakatagaʼi.”—Gaue 9:3-5; 22:9.
4 Kotea te ako ʼe tou maʼu mai te ʼuluaki fehuʼi ʼa Sesu? He koʼe ʼe ʼaoga ke tou vakaʼi te aluʼaga neʼe hoko ʼi te temi ʼae neʼe liliu ia Saulo ko he tisipulo ʼa Sesu? Kotea te ʼu ako ʼe tou maʼu mai te faʼahiga fakaʼaogaʼi e te kokelekasio te temi tokalelei ʼae neʼe hoa atu ki te tafoki ʼaia ʼa Saulo?
“He Koʼe ʼe Ke Fakatagaʼi Au?” (Gaue 9:1-5)
5, 6. Kotea ʼe tou ako mai te tali ʼa Sesu kia Saulo?
5 ʼI tana taʼofi ia Saulo ʼi te ala ʼae ki Tamaso, neʼe mole fehuʼi age e Sesu: “He koʼe ʼe ke fakatagaʼi ʼaku tisipulo?” kae: “He koʼe ʼe ke fakatagaʼi au?” (Gaue 9 :4) ʼEi, neʼe lave ʼosi kia Sesu te ʼu ʼahiʼahi ʼae ʼe tau mo ʼana tisipulo.—Mat. 25:34-40, 45.
6 Kapau ʼe gaohi koviʼi koe ʼuhi ko tau tui kia Kilisito, ke ke iloʼi papau ʼe iloʼi e Sehova mo Sesu te meʼa ʼae ʼe hoko kia koe. (Mat. 10:22, 28-31) ʼE lagi mole pulihi anai e Sehova te ʼahiʼahi ʼi te moʼi temi ʼaia. Manatuʼi, neʼe sio ia Sesu ki te kau ʼa Saulo ki te matehi ʼo Setefano, pea mo sio ki tana toho te kau tisipulo agatonu ki tuʼa mai ʼonatou ʼapi ʼo ʼave ki Selusalemi. (Gaue 8:3) ʼI te temi ʼaia neʼe mole fai e Sesu he meʼa. Kae ʼaki ia Sesu, neʼe foaki e Sehova kia Setefano pea mo te tahi kau tisipulo, te malohi ʼaoga ke natou nonofo agatonu.
7. Kotea ʼae ʼe tonu ke ke fai moʼo katakiʼi te fakataga?
7 ʼE ke katakiʼi anai te fakataga mo kapau: (1) ʼE ke fakatotonu ke ke nofo agatonu ʼi te ʼu aluʼaga fuli. (2) ʼE ke kole kia Sehova tana tokoni. (Flp. 4:6, 7) (3) ʼE ke tuku te lagavaka kia Sehova. (Loma 12:17-21) (4) ʼE ke falala ʼe foaki atu anai e Sehova te malohi ʼaoga ke ke kataki ʼo kaku ki te temi ʼae ka ina pulihi anai te ʼahiʼahi.—Flp. 4:12, 13.
“Saulo, Toku Tehina, Ko Te ʼAliki ʼAe Neʼe Ina Fekauʼi Mai Au” (Gaue 9:6-17)
8, 9. Kotea ʼae neʼe lagi logoʼi e Ananiasi ʼo ʼuhiga mo tana fekauʼi?
8 ʼI tana ʼosi tali ki te fehuʼi ʼa Saulo pe “Ko ai ia koe?” neʼe fakatotonu age leva e Sesu: “Tuʼu ake ʼo hu ki te kolo, pea ʼe fakaha atu anai te meʼa ʼae ʼe tonu ke ke fai.” (Gaue 9:6) ʼUhi ko tana kua kivi, neʼe taki ai ia Saulo ki tona nofoʼaga ʼi Tamaso, ke sesunio pea mo faikole ai lolotoga ʼaho ʼe tolu. Kae ʼi te temi ʼaia, neʼe palalau ia Sesu ʼo ʼuhiga mo Saulo ki te tisipulo ʼo te kolo ʼe higoa ko Ananiasi, ʼae “neʼe palalau lelei ʼo ʼuhiga mo ia ia te kau Sutea fuli ʼae neʼe maʼuʼuli ai” ʼi Tamaso.—Gaue 22:12.
9 ʼE mole mau te ʼu manatu ʼe fakafeagaiʼaki neʼe maʼu e Ananiasi ʼi te temi ʼaia. Ko Sesu, te Pule ʼo te kokelekasio kua fakatuʼuake, ʼe palalau tonu mo ia, mo ina filifili ia ia ke ina fakahoko he gaue maʼuhiga. ʼE ko he pilivilesio kae ʼe fakamataku. ʼI te ui age e Sesu ke alu ʼo palalau kia Saulo, neʼe tali age e Ananiasi: “ ʼAliki, neʼe au logo mai he tokolahi ki te ʼu meʼa kovi fuli neʼe fai e te tagata ʼaia ki ʼau maʼoniʼoni ʼi Selusalemi. Pea ʼe ina maʼu ʼi heni te fakagafua mai te ʼu pelepitelo pule ke ina puke ia natou fuli ʼae ʼe fetapa ki tou huafa.”—Gaue 9:13, 14.
10. Kotea ʼe tou ako ʼo ʼuhiga mo Sesu ʼi tana aga kia Ananiasi?
10 Neʼe mole valokiʼi e Sesu ia Ananiasi ʼi tana fakaha age tana tuʼania. Kae, neʼe ina ui age te meʼa ʼae ʼe tonu ke ina fai. Neʼe toe agalelei ia Sesu ʼo fakaha ki ai te tupuʼaga ʼo tana loto ʼae ke ina fai te gaue makehe ʼaia. Neʼe ina ui ʼo ʼuhiga mo Saulo: “Ko te tagata ʼaia neʼe au filifili ke ina ʼave toku huafa ki te ʼu puleʼaga, ki te ʼu hau pea ki te ʼu foha ʼo Iselaele. Pea ʼe au fakaha fakalelei anai ki ai te ʼu mamahi fuli ʼe tonu ke tau mo ia ʼuhi ko toku huafa.” (Gaue 9:15, 16) Neʼe fakalogo atu aipe ia Ananiasi kia Sesu. Neʼe alu ai ki te tagata faifakataga ko Saulo ʼo ui ki ai: “Saulo, toku tehina, ko te ʼAliki ko Sesu, ʼae neʼe ha atu ʼi te ala ʼae neʼe ke haʼu ai, neʼe ina fekauʼi mai au ke feala hau toe sio pea mo ke fonu ʼi te laumalie maʼoniʼoni.”—Gaue 9:17.
11, 12. Kotea ʼe tou ako mai te fakamatala ʼae ʼe kau ai ia Sesu, mo Ananiasi pea mo Saulo?
11 ʼE lahi te ʼu ako ʼe tou maʼu mai te fakamatala ʼaia ʼe kau ai ia Sesu, mo Ananiasi pea mo Saulo. Ohage la, ʼe takitaki e Sesu te gaue faifakamafola ʼo fai pe ki tana fakapapau. (Mat. 28:20) Logo la ʼe mole palalau fakahagatonu ki te hahaʼi, kae ʼe takitaki tonu e Sesu te gaue faifakamafola ʼaki ia te tagata kaugana agatonu, ʼae neʼe ina fakanofo ki ʼana hahaʼi gaue. (Mat. 24:45-47) ʼAki te takitaki ʼa te Kolesi Pule, ʼe fekauʼi he kau faifakamafola, he kau pionie pea mo he kau misionea ke olo ʼo kumi ia natou ʼae ʼe natou fia iloʼi lahi age ia Kilisito. Ohage ko tona fakaha ʼi te kapite 7, ko te tokolahi ʼi te ʼu hahaʼi ʼaia neʼe faikole ke natou maʼu te tokoni ʼa te ʼAtua ʼi muʼa ʼo tanatou felaveʼi mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova.—Gaue 9:11.
12 Neʼe tali gafua e Ananiasi te gaue, pea neʼe tapuakinaʼi ai. ʼE ke tali koa te fakatotonu ʼae ke ke foaki he fakamoʼoni katoa, logo la ʼau tuʼania? ʼE feala ke tuʼania ʼihi ʼi te olo ʼo faifakamafola ʼi te ʼu ʼapi pea mo palalau ki he ʼu hahaʼi ʼe mole natou iloʼi. Pea ko ʼihi leva, ʼe faigataʼa kia natou te faifakamafola ʼi te koga meʼa ʼae ʼe natou gaue ai, peʼe ʼi te ala, peʼe ʼi te telefoni. Neʼe tauʼi e Ananiasi tana tuʼania, pea neʼe ina maʼu te pilivilesio ʼae ke tokoni kia Saulo ke ina maʼu te laumalie maʼoniʼoni. b Neʼe lavaʼi e Ananiasi ʼuhi ko tana falala ʼae kia Sesu pea mo tana fakaʼuhiga ʼae ia Saulo ko hona tehina. ʼE tou lava tauʼi anai ʼatatou tuʼania mo kapau ʼe tou falala ʼe takitaki e Sesu te gaue faifakamafola, mo ʼofa ki te hahaʼi, pea mo tui papau ʼe toe feala pe ke liliu he tahi ʼe fakamatakutaku ko he tisipulo ʼa Sesu.—Mat. 9:36.
”Neʼe Kamata Tana Faifakamafola ʼo Ina Tala ʼe Ko Sesu Te ʼAlo ʼo Te ʼAtua” (Gaue 9:18-30)
13, 14. Kapau ʼe ke ako te Tohi-Tapu pea mo ke manatu ke ke papitema, kotea te ako ʼe feala ke ke maʼu mai te faʼifaʼitaki ʼo Saulo?
13 Neʼe maʼuliʼi vave e Saulo te meʼa ʼae neʼe ina ako. ʼI tana toe sio, neʼe papitema pea mo fakatahitahi mo te ʼu tisipulo ʼo Tamaso. Kae neʼe mole gata ai. “Neʼe kamata atu aipe tana faifakamafola ʼi te ʼu sinakoka, ʼo ina tala ʼe ko Sesu te ʼAlo ʼo te ʼAtua.”—Gaue 9:20.
14 Kapau ʼe ke ako te Tohi-Tapu pea mo ke fakatuʼutuʼu ke ke papitema, ʼe ke maʼuliʼi anai koa te meʼa ʼae ʼe ke ako, ohage ko Saulo? ʼE moʼoni, neʼe sio tonu ia Saulo ki e milakulo neʼe fakahoko e Kilisito, ʼo lagi tupu ai tana fia papitema. Kae ʼe mole ko ia tokotahi pe ʼae neʼe sio ki te ʼu milakulo ʼa Sesu. Ohage la, neʼe sisio te kau Faliseo ki te fakamalolo e Sesu te nima mate ʼo te tagata, pea neʼe iloʼi e te tokolahi ʼo te kau Sutea te fakatuʼuake e Sesu ia Lasalo. Kae, tokolahi ia natou neʼe lotofefeka, peʼe fakafeagai kia Sesu. (Mko. 3:1-6; Soa. 12:9, 10) Kae, neʼe fetogi ʼosi ia Saulo. He koʼe ia neʼe ina tali kae fakafisi ʼihi? He neʼe lahi age tana manavasiʼi ki te ʼAtua ʼi te tagata pea neʼe malave ʼosi kia ia te manavaʼofa ʼo Kilisito. (Flp. 3:8) Kapau ʼe ke aga feia, pea ʼe mole feala anai ke taʼofi e he meʼa pe ko he tahi tau faifakamafola pea mo tau faiga ʼae ki te papitema.
15, 16. Kotea ʼae neʼe fai e Saulo ʼi te ʼu sinakoka? Pea neʼe feafeaʼi te aga ʼa te kau Sutea ʼo Tamaso?
15 Fakakaukauʼi age muʼa te manatu ʼa te hahaʼi ʼi te temi ʼae neʼe kamata faifakamafola ai ia Saulo ʼi te ʼu sinakoka. Neʼe punamaʼuli ʼihi kae iita ʼihi atu. Neʼe feʼekeʼaki ʼihi: “ ʼE mole ko te tagata koa la ʼaeni neʼe ina gaohi koviʼi ʼaupito ia natou ʼae ʼe fetapa ki te huafa ʼo Sesu ʼi Selusalemi?” (Gaue 9:21) ʼAki tana fakamahino ia te tupuʼaga ʼo te fetogi ʼo tana manatu ʼo ʼuhiga mo Sesu, neʼe ‘fakamoʼoni fakalelei ai e Saulo ko Sesu ia Kilisito.’ (Gaue 9:22) Neʼe mole fakaʼaoga pe la e he tahi te fakamahino lelei ʼaia. ʼE mole feala ke fetogi te manatu ʼo natou ʼae ʼe pipiki maʼu ki te ʼu talatisio peʼe ʼo natou ʼae ʼe fiameʼalahi. Kae neʼe hoko atu pe te faifakamafola ʼa Saulo.
16 Hili ki ai taʼu ʼe tolu, neʼe kei fakafeagai pe te kau Sutea ʼo Tamaso kia Saulo. Pea ki muli age, neʼe natou faiga leva ke natou matehi ia ia. (Gaue 9:23; 2 Ko. 11:32, 33; Kal. 1:13-18) ʼI tana iloʼi ʼae tanatou fakatuʼutuʼu, neʼe fakapotopoto ia Saulo ʼo mavae ʼi te kolo ʼi he ava ʼo te kaupa, ʼo hifo ʼi te kato. ʼE fakahigoa e Luka ia natou ʼae neʼe tokoni ke hola ʼi te po ʼaia ko “ ʼana tisipulo.” (Gaue 9:25) ʼO ha mai ai, neʼe ʼi ai pe ʼihi ia natou neʼe logo ki tana faifakamafola ʼi Tamaso, neʼe natou tali pea natou liliu ko he ʼu tisipulo ʼa Kilisito.
17. (1) Kotea te ʼu faʼahiga aga ʼe maʼu e te hahaʼi ki te moʼoni ʼo te Tohi-Tapu? (2) Kotea ʼae ʼe tonu ke tou haga fai? Pea kotea tona tupuʼaga?
17 Lagi ʼi tau kamata palalau ki tou famili, ki ʼou kaumeʼa pea mo ʼihi atu ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa lelei neʼe ke ako, neʼe ke ʼamanaki ʼe natou tali anai te ʼu moʼoni ʼo te Tohi-Tapu. Neʼe lagi tali pe e ʼihi, kae fakafisi te tokolahi. Lagi neʼe aga kia koe e ʼihi ʼo tou famili ohage he fili. (Mat. 10:32-38) Kae, kapau ʼe ke faiga ke ke poto lelei ʼi te fakaʼaoga te Tohi-Tapu pea mo ke taupau he aga Fakakilisitiano, pea ʼe feala pe anai ke fetogi te loto ʼo natou ʼae ʼe fakafeagai kia koe.—Gaue 17:2; 1 Pet. 2:12; 3:1, 2, 7.
18, 19. (1) Neʼe iku feafeaʼi te fakamoʼoni ʼae e Palenapa kua liliu ia Saulo ko he tisipulo? (2) ʼE feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia Palenapa pea mo Saulo?
18 ʼI te tau atu ʼae ʼa Saulo ki Selusalemi ʼo fakaha kua liliu ʼo tisipulo, ʼe mahino ia neʼe faigataʼa ki te kau Kilisitiano ʼo Selusalemi tanatou tui ki ai. Kae, ʼi te fakamoʼoni ʼae ʼa Palenapa ki ai, neʼe tali ai leva e te kau apositolo pea nofo ai mo natou ʼi he kiʼi temi. (Gaue 9:26-28) Neʼe fakapotopoto ia Saulo, kae neʼe mole ufiufi ʼi te tala ʼo te logo lelei. (Loma 1:16) Neʼe faifakamafola ʼaki he lototoʼa ʼi Selusalemi, ʼi te koga meʼa tonu ʼae neʼe ina gaohi koviʼi ai te kau tisipulo ʼa Sesu Kilisito. Neʼe iita te kau Sutea ʼo Selusalemi ʼi tanatou sio ʼae kua liliu tanatou tagata takitaki ʼi te faifakataga ko he Kilisitiano, ʼo natou faiga ai ke natou matehi ia ia. “ ʼI te iloʼi e te ʼu tehina te faʼahi ʼaia, neʼe natou ʼave ia ia ki Sesalea pea mo fekau leva ke alu ki Talesi.” (Gaue 9:30) Neʼe mulimuli ia Saulo ki te takitaki ʼa Sesu ʼae mai te kokelekasio, ʼo fua lelei ai kia ia pea mo te kokelekasio.
19 Tou tokagaʼi neʼe lotolelei ia Palenapa ke tokoni kia Saulo. ʼE mahino ia neʼe iku ai ki te felogoi lelei ʼo te ʼu kaugana faʼafai ʼaia ʼa Sehova. Kaea koe? ʼE feala koa, ohage ko Palenapa, ke ke tokoni ʼaki he lotolelei kia natou ʼe foʼofoʼou ʼi te kokelekasio, ʼo ke faifakamafola pea mo tokoni kia natou ke natou laka ki muʼa ʼi te faʼahi fakalaumalie? Kapau ʼe ke ʼio, pea ʼe lahi anai ʼou tapuakina. Pea kapau ʼe ke foʼou ʼi te faifakamafola ʼo te logo lelei, ʼe ke tali koa, ohage ko Saulo, te tokoni ʼae ʼe fai atu? Kapau ʼe ke gaue mo natou ʼae kua faiva ʼi te faifakamafola, pea ʼe ke faiva anai ʼi te faifakamafola mo lahi anai tou fiafia pea ʼe ke maʼu anai hou ʼu kaumeʼa lelei.
“Tokolahi Neʼe Natou Tui” (Gaue 9:31-43)
20, 21. Neʼe fakaʼaogaʼi feafeaʼi e te kau kaugana ʼa te ʼAtua ʼo te temi muʼa pea mo te temi nei ia te ʼu ‘temi tokalelei’?
20 Hili te liliu ʼa Saulo ko he tisipulo ʼa Sesu pea mo tana hola mai Selusalemi ke maʼuli, “ko te ʼu kokelekasio fuli ʼae ʼi Sutea, mo Kalilea pea mo Samalia neʼe natou maʼuʼuli ʼi te tokalelei.” (Gaue 9:31) Neʼe fakaʼaoga feafeaʼi e te kau tisipulo ia te temi faigamalie ʼaia? (2 Tim. 4:2) ʼE ui ʼi te fakamatala, ko te ʼu kokelekasio neʼe “natou ʼaʼasili malohi ʼi te tui.” Neʼe fakamalohiʼi e te kau apositolo pea mo ʼihi atu tehina te tui ʼa te kau tisipulo pea mo tokoni ki te ʼu kokelekasio ke “natou manavasiʼi kia Sehova pea mo maʼuʼuli ʼi te fakafimalie ʼo te laumalie maʼoniʼoni.” Ohage la, neʼe fakaʼaogaʼi e Petelo te temi ʼaia moʼo fakamalohiʼi te tui ʼa te kau tisipulo ʼo te kolo ko Lita, ʼi te potu fenua ʼo Salona. Neʼe tokoni tana ʼu faiga ʼaia ke tafoki te tokolahi ʼo te potu fenua ʼaia “ki te ʼAliki.” (Gaue 9:32-35) Neʼe mole tuku e te kau tisipulo ke fakaleluʼi natou e he tahi age ʼu fakatuʼutuʼu, kae neʼe natou tokakaga ke natou fetaupauʼaki pea mo fakamafola te logo lelei. Koia neʼe “haga tuputupu” ai te ʼu kokelekasio.
21 ʼI te fakaʼosi ʼo te 20 sekulo, neʼe maʼuʼuli te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼo he ʼu fenua tokolahi ʼi he temi “tokalelei” feia. Neʼe holo fakafokifa te ʼu puleʼaga ʼae neʼe natou fakamamahiʼi natou lolotoga ni lauʼi hogofulu taʼu, pea neʼe fakamaʼamaʼa peʼe toʼo ʼosi te ʼu tapu ʼae ki te faifakamafola. Neʼe fakaʼaoga ai e te ʼu lauʼi hogofulu afe kau Fakamoʼoni te faigamalie ʼaia ke faifakamafola ki te hahaʼi, pea neʼe fakaofoofo ʼosi te ʼu fua ʼo te faifakamafola ʼaia.
22. ʼE feafeaʼi hau fakaʼaogaʼi lelei te ʼateaina ʼae ʼe ke maʼu?
22 ʼE ke fakaʼaoga lelei koa te ʼateaina ʼae ʼe ke maʼu? Kapau ʼe ke maʼuli ʼi he fenua ʼe mole tapuʼi ai he lotu, ʼe faiga anai ia Satana ke ke tokaga tafito ki te ʼu koloa fakamalama, kae tuku tau tauhi kia Sehova. (Mat. 13:22) ʼAua naʼa fakaleluʼi koe. Fakaʼaogaʼi fakapotopoto te ʼu temi tokalelei ʼae ʼe ke maʼu. ʼE ko he ʼu faigamalie ke ke fai he fakamoʼoni katoa ki te logo lelei pea mo fakalotomalohiʼi te kokelekasio. Manatuʼi, ʼe feala pe ke fetogi fakafokifa tou maʼuli.
23, 24. (1) Kotea te ʼu ako ʼe tou maʼu mai te hisitolia ʼo Tapita? (2) Kotea ʼae ʼe tou fakatotonu ke tou fai?
23 Koʼeni te aluʼaga neʼe hoko ki he tisipulo ʼe higoa ko Tapita, peʼe ko Tolokasi, neʼe maʼuli ʼi Sope, ʼe tuʼu ovi ki Lita. Neʼe fakaʼaogaʼi fakapotopoto e te tuagaʼane ʼaia tona temi pea mo ʼona koloa. “Neʼe lahi ʼana gaue lelei pea neʼe ina fai he ʼu tuʼuga meʼa ʼofa ki te kau masisiva.” Kae, fokifa pe neʼe laga tona mahaki pea mate ai. c Neʼe tupu ai ʼi tana mate he mamahi lahi ʼi te kau tisipulo ʼo Sope, tafito ʼi te kau vitua ʼae neʼe lave tana agalelei kia natou. Neʼe pauʼi ai ia Petelo ke haʼu ki te ʼapi ʼae neʼe teuteuʼi ai tona sino ki te ʼavaifo. Pea neʼe ina fai te milakulo neʼe heʼeki fai e he apositolo ʼa Sesu Kilisito. Neʼe faikole ia Petelo pea neʼe ina fakatuʼuake leva ia Tapita mai te mate. Fakakaukauʼi age muʼa te fiafia ʼae neʼe maʼu e te kau vitua pea mo te ʼu tisipulo, ʼi tonatou pauʼi ʼae e Petelo mai te koga fale, ke olo age ʼo sisio kia Tapita ʼae kua toe maʼuli. ʼE mahino ia, neʼe fakalotomalohi ai natou pea mo teuteuʼi natou ki te ʼu ʼahiʼahi ʼae ka hoko mai. ‘Neʼe iloʼi te milakulo ʼaia ʼi Sope katoa, pea tokolahi neʼe natou tui ki te ʼAliki.’—Gaue 9:36-42.
24 Ko ako maʼuhiga ʼe lua ʼe tou maʼu mai te fakamatala fakafimalie ʼae kia Tapita. (1) ʼE feala ke tou mate fakafokifa. Koia ʼe maʼuhiga ai ke tou gaue ke tou maʼu he matagafua ʼe lelei ki te ʼAtua ʼi te temi ʼae kei feala ai. (Ekl. 7:1) (2) Ko te ʼamanaki ki te fakatuʼuake ʼe hoko moʼoni anai. Neʼe tokagaʼi e Sehova te ʼu gaue lelei lahi ʼa Tapita, pea neʼe ina fakapale. Kapau ʼe tou mamate ʼi muʼa ʼo Alamaketone, ʼe manatuʼi anai e Sehova ʼatatou ʼu gaue kinakina pea ʼe ina fakatuʼuake anai tatou. (Hep. 6:10) Koia, pe ʼe tou lolotoga nei ʼi he “temi faigataʼa” peʼe “tokalelei,” tou kataki ʼo fai te fakamoʼoni katoa ʼae kia Kilisito.—2 Tim. 4:2.
a Vakaʼi te ʼa takai “ Te Faliseo Ko Saulo.”
b ʼI te mahani, neʼe ko te kau apositolo pe ʼae ʼe natou foaki te ʼu meʼa ʼofa ʼo te laumalie maʼoniʼoni ki he tahi. Kae ʼi te aluʼaga makehe leva ʼaeni, neʼe fakagafua e Sesu kia Ananiasi ke ina foaki te ʼu meʼa ʼofa ʼo te laumalie maʼoniʼoni ki te tagata ʼaia neʼe ina fili, ia Saulo. ʼI tana ʼosi tafoki, neʼe fualoa te mole felaveʼi ʼa Saulo mo te toko 12 apositolo. Kae ʼe mahino ia neʼe faifakamafola lolotoga te temi ʼaia. Koia, neʼe tokaga lelei ia Sesu ke maʼu e Saulo te malohi ʼe ʼaoga ke kataki ʼi tana faifakamafola.
c Vakaʼi te ʼa takai “ Ko Tapita, ‘Neʼe Lahi ʼAna Gaue Lelei’. ”