KAPITE 12
“Neʼe Foaki Age e Sehova Te Malohi Ke Nā Palalau Mo He Lototoʼa”
ʼE fakaha e Paulo mo Palenapa te agavaivai, te faʼa kataki pea mo te lototoʼa
1, 2. Kotea ʼae neʼe hoko ʼi te nofo ʼae ʼa Paulo mo Palenapa ʼi Lisitia?
ʼE GATUTU te kolo ko Lisitia, ʼuhi he ko te tagata ʼae neʼe mole haʼele talu mai tana tupu, kua hopohopo fiafia. Neʼe fakamalolo ia ia e he ʼu tagata ʼe lua. Neʼe punamaʼuli ʼosi ai te hahaʼi. Ko te pelepitelo ʼa te ʼatua ʼae ko Seusi neʼe haʼu mo ni fihu maʼa naua, he ʼe maʼa te hahaʼi ko te ʼu tagata ʼaia ʼe lua neʼe ko he ʼu ʼatua. Neʼe toe ʼaumai ni vitulo ke ina sakilifisioʼi. Kae neʼe kalaga ia Paulo mo Palenapa ke tuku te fai ʼo te ʼu faʼahi ʼaia, ʼo nā hae ai ʼonā kofu pea nā feleleʼi ki te hahaʼi. Neʼe nā kole mamahi age ke ʼaua naʼa natou atolasioʼi ia naua. Neʼe faigataʼa tanā taʼofi te aluʼaga ʼaia.
2 Pea neʼe tau age leva mai Pisitia ʼi Atiokia pea mo Ikoniome te kau Sutea ʼae neʼe fakafeagai kia Palenapa mo Paulo. Neʼe natou lau ni loi ʼo ʼuhiga mo naua, pea neʼe kamata fetogi ai te manatu ʼa te hahaʼi ʼo Lisitia. Neʼe mole kei natou fia atolasioʼi ia Paulo kae neʼe natou kamata taumakaʼi ia ia ʼo kaku ki tana pogia. ʼI tanatou iita, neʼe natou toho te sino ʼo Paulo ki te tuʼa kolo he neʼe natou manatu kua mate ia.
3. Kotea te ʼu fehuʼi ka tou tali anai ki ai ʼi te kapite ʼaeni?
3 He koʼe neʼe hoko te aluʼaga ʼaia? Kotea te ʼu ako ʼe feala ke taʼofi e te kau faifakamafola ʼo te logo lelei ia ʼaho nei mai te ʼu aluʼaga ʼae neʼe hoko kia Palenapa, mo Paulo pea mo te hahaʼi ʼo Lisitia? Pea ʼe feala ke faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi e te ʼu tagata ʼafea te ʼu tagata agatonu ʼaia ko Palenapa mo Paulo, ʼae neʼe faʼa kataki mo lototoʼa ʼi te faifakamafola ʼuhi ko Sehova?—Gaue 14:3.
“Neʼe Tui Leva Te Hahaʼi Tokolahi” (Gaue 14:1-7)
4, 5. He koʼe neʼe olo ia Paulo mo Palenapa ki Ikoniome? Pea kotea neʼe hoko ai?
4 ʼI muʼa atu, ko Paulo mo Palenapa neʼe nā ʼi te kolo Loma ko Pisitia ʼi Atiokia. Neʼe fakafeagai ai ʼihi Sutea kia naua pea natou kapu naua mai ai. Neʼe mole nā lotovaivai ai, kae neʼe nā “tu te efu ʼae ʼi ʼonā vaʼe” ohage ko he fakatokaga ki te kau Atiokia ʼae neʼe lotofefeka. (Gaue 13:50-52; Mat. 10:14) Neʼe mole iita ia Paulo mo Palenapa ʼi tanā mavae ʼaia kae neʼe nā tuku ki te ʼAtua ke ina fakamauʼi natou ʼaia neʼe mole fia fetogi. (Gaue 18:5, 6; 20:26) Neʼe nā fiafia aipe ʼo hoko atu tanā faifakamafola ʼo nā olo ai ki te tahi ʼu kolo. Neʼe nā haʼele kilometa ʼe 150 ki te potu saute esite. Neʼe nā aʼu leva ki he koga meʼa lafalafa, ia vahaʼa ʼo te ʼu moʼuga ko Taurus pea mo Sultan.
5 ʼI tanā olo ʼaia, neʼe nā tuʼu muʼa ʼi Ikoniome, ʼae neʼe maʼu ai te ʼu agaʼi fenua Keleka pea neʼe ko he kolo maʼuhiga ʼi te potu fenua Loma ko Kalate. a Neʼe kaugamalie te kau Sutea ʼi te kolo ʼaia ʼo feia mo ni hahaʼi neʼe mole Sutea neʼe tafoki ki te lotu Sutea. Pea ohage pe ko te agamahani, ko Paulo mo Palenapa neʼe nā hu ki te sinakoka ʼo faifakamafola ai. (Gaue 13:5, 14) “ ʼI te lelei ʼo tanā faiakonaki, neʼe tui leva te hahaʼi tokolahi, Sutea mo Keleka.”—Gaue 14:1.
6. He koʼe ko Paulo mo Palenapa neʼe ko he ʼu tagata faiako lelei? Pea ʼe feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia naua?
6 He koʼe ko Paulo mo Palenapa neʼe ko he ʼu tagata faiako lelei? Neʼe iloʼi lelei e Paulo te ʼu Tohi Taputapu. Neʼe poto ʼi te fakaʼaogaʼi ʼo te ʼu fakamatala ʼae ʼi te Tohi-Tapu, mo te ʼu lea fakapolofeta pea mo te Lao ʼa Moisese moʼo fakamoʼoni neʼe ko Sesu te Mesia ʼae neʼe fakapapauʼi mai. (Gaue 13:15-31; 26:22, 23) Pea neʼe iloga ʼi te ʼu palalau ʼa Palenapa tana tokaga ʼofa ki te hahaʼi. (Gaue 4:36, 37; 9:27; 11:23, 24) Neʼe mole falala te ʼu tagata ʼaia ʼe lua ki tonā poto, kae neʼe “foaki age e Sehova te malohi” ke nā palalau. ʼE feafeaʼi hau faʼifaʼitakiʼi te ʼu tagata misionea ʼaia moka ke faifakamafola? Faiga ke ke iloʼi lelei te Folafola ʼa te ʼAtua. Filifili he ʼu vaega Tohi-Tapu ʼe feala ke malave ki te hahaʼi. Kumi he ʼu aluʼaga ke ke fakalotofimalieʼi ai natou ʼae ʼe ke faifakamafola ki ai. Pea fakaʼaogaʼi tuʼumaʼu ia te Tohi-Tapu moka ke faiako, kae ʼaua naʼa ke falala ki tou poto.
7. (1) ʼE feafeaʼi te hahaʼi moka natou logo ki te logo lelei? (2) Kapau ʼe mole logo tahi tou famili ʼuhi he ʼe ke tauhi kia Sehova, kotea ʼae ʼe tonu ke ke manatuʼi?
7 Kae ʼi Ikoniome, neʼe mole fia logo te hahaʼi fuli ki te faiakonaki ʼa Paulo mo Palenapa. Neʼe tohi fenei e Luka: “Ko te kau Sutea ʼae neʼe mole tui neʼe natou fakamaveuveu pea mo fakakoviʼi te hahaʼi ʼae neʼe mole Sutea, ke natou fakafeagai ki te ʼu tehina.” Neʼe fai ai e Paulo mo Palenapa te tonu ʼae ke nā nonofo ai, ke nā fakamahino te logo lelei. Koia “neʼe nā nonofo fualoa ʼi ai, pea neʼe . . . nā palalau mo he lototoʼa.” Pea “neʼe vaelua te hahaʼi ʼo te kolo, neʼe kau ʼihi mo te kau Sutea kae kau ʼihi mo te ʼu apositolo.” (Gaue 14:2-4) ʼE toe feia te hahaʼi ia ʼaho nei moka natou logo ki te logo lelei. ʼE logo tahi natou ʼae ʼe natou tali te logo lelei, kae ʼe hoko ni maveuveu moka ʼe fakafeagai ʼihi ki te logo lelei. (Mat. 10:34-36) Kapau ʼe mole logo tahi tou famili ʼuhi he ʼe ke tauhi kia Sehova, manatuʼi ʼe fakafeagai ʼihi he ʼe ʼi te agamahani ʼe natou tui ki te ʼu loi ʼae ʼe feʼaveʼaki ʼo ʼuhiga mo tatou. Kae ka ke taupau tau aga ʼae ʼe lelei, ʼe natou iloʼi anai ʼe ko he ʼu loi pea ʼe feala pe ke fetogi tanatou manatu.—1 Pet. 2:12; 3:1, 2.
8. He koʼe neʼe mavae leva ia Paulo mo Palenapa mai Ikoniome? Pea kotea te ako ʼe tou taʼofi mai te tonu ʼaia neʼe nā fai?
8 Hili ki ai he temi, neʼe fonofono te hahaʼi ʼo Ikoniome ke natou taumakaʼi ia Paulo mo Palenapa. ʼI tanā maʼu te logo ʼaia, neʼe nā fai ai te tonu ke nā mavae ʼo hoko atu tanā faifakamafola ʼi he tahi kolo. (Gaue 14:5-7) ʼE toe fakaha ia ʼaho nei e te kau faifakamafola te poto ʼaia. Ka palalau kovi te hahaʼi ʼo ʼuhiga mo tatou peʼe ʼo ʼuhiga mo te logo lelei, ʼe tou fakamahino ʼaki he lototoʼa kia natou. (Flp. 1:7; 1 Pet. 3:13-15) Kae ka natou kamata agamalohi, ʼe mole tou fai anai he meʼa ʼe heʼe fakapotopoto, naʼa tou tuʼutamakiʼia ai ʼo feia mo totatou ʼu tehina mo tuagaʼane.—Taag. 22:3.
“Kotou Haga Ki Te ʼAtua Maʼuli” (Gaue 14:8-19)
9, 10. Neʼe tuʼu ʼifea te kolo ko Lisitia? Pea kotea ʼae ʼe tou iloʼi ʼo ʼuhiga mo te hahaʼi ʼo te kolo ʼaia?
9 Neʼe olo leva ia Paulo mo Palenapa ki Lisitia ʼae neʼe vaha mamaʼo ia kilometa ʼe 30 mai Ikoniome, ʼi te potu saute uesite. Neʼe ko he kolo neʼe puleʼi e Loma, pea neʼe teitei tatau mo te kolo ko Atiokia ʼi Pisitia. Kae neʼe mole hahaʼi te kau Sutea ʼi Lisitia. Logo la neʼe palalau te hahaʼi ʼi te Fakakeleka, kae ko tanatou lea neʼe ko te Fakalikaoni. Neʼe mole lagi ʼi ai he sinakoka ʼi Lisitia, koia ʼae neʼe faifakamafola ai ia Paulo mo Palenapa ʼi he koga meʼa neʼe fakatahitahi ai te hahaʼi. ʼI Selusalemi, neʼe fakamalolo e Petelo he tagata neʼe maʼimoa talu mai tana tupu. ʼO toe feia ʼi Lisitia, neʼe fakamalolo e Paulo he tagata neʼe maʼimoa talu mai tana tupu. (Gaue 14:8-10) Tokolahi te hahaʼi neʼe natou tui ʼi te ʼosi fai e Petelo te milakulo. (Gaue 3:1-10) Kae neʼe kehe age leva te aga ʼa te hahaʼi ʼi te ʼosi fai e Paulo tana milakulo.
10 Neʼe tauhi te hahaʼi ʼo Lisitia ki he ʼu ʼatua loi. Koia, ʼi te temi ʼae neʼe mafuta ake ai te tagata maʼimoa ʼo haʼele, neʼe natou manatu ai ko Paulo mo Palenapa ko ni ʼatua. Neʼe natou fakahigoaʼi ia Palenapa ko Seusi, te pule ʼo te ʼu ʼatua, pea natou fakahigoaʼi ia Paulo ko Helemesi, te foha ʼo te ʼatua ko Seusi pea mo te tagata ʼave logo ʼo te ʼu ʼatua. (Vakaʼi te ʼa takai “ Ko Lisitia Pea Mo Te Tauhi ʼAe Kia Seusi Mo Helemesi,” ʼi te pasina 97.) Kae neʼe faiga malohi ia Palenapa mo Paulo ke nā fakamahino ki te hahaʼi mole ko ni ʼatua naua, kae ko Sehova, te ʼAtua moʼoni pe ʼe tahi, ʼae neʼe ina foaki age te malohi ke nā palalau pea ke nā fai te milakulo.—Gaue 14:11-14.
11-13. (1) Kotea ʼae neʼe ui e Paulo mo Palenapa ki te kau Lisitia? (2) Kotea ʼae ʼe tou ako mai te ʼu palalau ʼaia ʼa Paulo mo Palenapa?
11 Logo la te aga ʼaia ʼa te hahaʼi, kae neʼe faiga pe ia Paulo mo Palenapa ke malave tanā faifakamafola kia natou. ʼE tou ako mai te fakamatala ʼae neʼe tohi e Luka, he faʼahiga fai ʼe lelei moka tou fakamafola te logo lelei ki te hahaʼi ʼae ʼe mole tui kia Kilisito. Tokagaʼi pe kotea ʼae neʼe ui e Paulo mo Palenapa: “ ʼU tagata, he koʼe ʼe kotou fai te ʼu meʼa ʼaeni? Mo maua foki ko he ʼu tagata pea ʼe ʼi ai ʼoma vaivaiʼaga ohage pe ko koutou. Pea ʼe ma tala atu te logo lelei, ke kotou maliu mai te ʼu meʼa vaʼiganoa ʼaeni kae ke kotou haga ki te ʼAtua maʼuli, ʼae neʼe ina fakatupu te lagi, mo te kele, mo te tai pea mo te ʼu meʼa fuli ʼae ʼe maʼu ai. ʼI te ʼu temi muʼa neʼe ina fakagafua ki te ʼatu puleʼaga fuli ke natou fai te ʼu meʼa ʼae ʼe natou loto ki ai, logo la neʼe ina foaki he fakamoʼoni ʼo ʼuhiga mo ia, ʼi tana fai he ʼu meʼa ʼe lelei, ʼi tana foaki kia koutou mai te lagi te ʼua mo te ʼu temi mahu, ʼo foaki atu te meʼa kai ke kotou makokona ai pea mo fakafiafiaʼi ʼokotou loto.”—Gaue 14:15-17.
12 Kotea te ʼu ako ʼe feala ke tou taʼofi mai te ʼu palalau ʼaia ʼa Paulo mo Palenapa ki te hahaʼi? ʼUluaki, neʼe mole fia maʼoluga age ia Paulo mo Palenapa ʼi te hahaʼi. Neʼe mole nā loto ke ui ʼe nā maʼu he malohi makehe ʼuhi he neʼe nā fakamalolo te tagata ʼae neʼe maʼimoa. Kae neʼe nā agavaivai, he neʼe nā fakaha ʼe ʼi ai ʼonā vaivaiʼaga ohage pe ko te hahaʼi ʼaia neʼe tauhi ki he ʼu ʼatua loi. ʼE moʼoni, neʼe fakanofo naua ʼaki te laumalie maʼoniʼoni, pea neʼe fakaʼateainaʼi naua mai te ʼu akonaki hala. Neʼe nā toe maʼu mo te ʼamanaki ʼae ke nā kauga hau mo Kilisito. Kae neʼe nā toe iloʼi neʼe feala pe ke toe maʼu e te kau Lisitia te ʼu lelei ʼaia moka ʼe natou fakalogo kia Kilisito.
13 ʼE feafeaʼi kia tatou te hahaʼi ʼae ʼe tou faifakamafola ki ai? ʼE tou manatu koa ʼe natou hage pe ko tatou? Ka tou akoʼi age te ʼu moʼoni ʼae ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua, ʼe tou tokaga koa ohage ko Paulo mo Palenapa, ke mole natou fai he ʼu palalau ʼe hikihiki ai tatou? Ko te tehina ko Charles Taze Russell, neʼe poto ʼosi ʼi te faiako. Neʼe faʼafai ʼi te faifakamafola mai te taʼu 1870 ki te 1916. Neʼe ina tuku mai he faʼifaʼitaki lelei. Neʼe ina tohi fenei: “ ʼE mole matou loto ke vikiʼi matou ʼuhi ko ʼamatou gaue peʼe ko ʼamatou tohi. Pea ʼe mole matou loto ki he ʼu higoa fakatuʼulaga.” Neʼe agavaivai te tehina ko Russell ohage pe ko Paulo mo Palenapa. ʼO toe feia aipe, ka tou faifakamafola ʼe mole tou kumi ke fakakololiaʼi tatou. Kae ʼe tou fia tokoni ki te hahaʼi ke natou haga ki “te ʼAtua maʼuli.”
14-16. Kotea te lua mo te tolu ako ʼe feala ke tou taʼofi mai te ʼu palalau ʼa Paulo mo Palenapa ki te kau Lisitia?
14 Ko te lua ako ʼaeni ʼe feala ke tou taʼofi. Neʼe lotolelei ia Paulo mo Palenapa ke nā fakaalu tahi ʼana palalau mo te aluʼaga ʼo te kau Lisitia. Neʼe mole hage te kau Lisitia ko te kau Sutea mo natou ʼae neʼe mole Sutea ʼo te kolo ko Ikoniome. Ko ʼihi neʼe natou malama veliveli pe ʼo ʼuhiga mo te ʼu Tohi Taputapu, peʼe ko te ʼu felogoi ʼa te ʼAtua mo te puleʼaga ʼo Iselaele, kae ko ʼihi leva neʼe mole natou iloʼi pe la he meʼa. Kae neʼe ko ni hahaʼi gaue kele. Neʼe ʼua lalahi ʼi tonatou fenua pea mo maʼuli lelei te ʼu gaueʼaga. ʼI te ʼu temi ʼae neʼe mahu ai te taʼukai, neʼe feala ke natou sio ai ki te ʼu kalitate ʼo te Tupuʼaga. Pea neʼe fakaʼaogaʼi e Paulo mo Palenapa te ʼu aluʼaga ʼaia ke nā faifakamafola ai ki te hahaʼi.—Loma 1:19, 20.
15 ʼE feala koa ke tou fai feia mo tatou? ʼE hage pe ko te tagata gaue kele. ʼE tatau te pulapula ʼae ʼe ina nunusi ʼi tana ʼu gaueʼaga. Kae ʼe mole tatau tana faʼahiga teuteuʼi ia te kele. Ko ʼihi kele kua malū, pea kua feala ke nunusi ai te pulapula. Kae ʼe ʼi ai te tahi ʼu kele ʼe tonu ke lahi age tona teuteuʼi. ʼO toe feia pe ia ʼaho nei, ʼe kei tatau pe te pulapula ʼae ʼe tou tūtū, ʼae ko te logo ʼo te Puleʼaga ʼae ʼe tuʼu ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua. Kae ohage ko Paulo mo Palenapa, ʼe tou faiga ke tou mahino ki te ʼu aluʼaga mo te lotu ʼa te hahaʼi ʼae ʼe tou faifakamafola ki ai. Pea ʼe tou fakaalu tahi leva ʼatatou palalau mo te ʼu faʼahi ʼaia.—Luka 8:11, 15.
16 Ko te tolu ako ʼaeni ʼe feala ke tou taʼofi mai te fakamatala ʼo ʼuhiga mo Paulo, mo Palenapa pea mo te hahaʼi ʼo Lisitia. Logo la tatatou faiga fakamalotoloto, ko te pulapula, peʼe ko te moʼoni ʼae neʼe tou tūtū ʼe feala ke taʼaki, peʼe to ki he kele ʼe makamakaʼia. (Mat. 13:18-21) Ka hoko he aluʼaga feia, ʼaua naʼa tou lotovaivai. Ohage ko tona ui e Paulo ki muli age ki te ʼu tisipulo ʼo Loma: “ ʼE fakamauʼi anai e te ʼAtua ia tatou takitokotahi [ʼo toe feia mo te hahaʼi ʼae ʼe tou fakamafola ki ai te Folafola ʼa te ʼAtua] ʼo mulimuli ki ʼatatou aga.”—Loma 14:12.
“Neʼe nā tuku te ʼu tagata ʼafea kia Sehova” (Gaue 14:20-28)
17. ʼI te mavae ʼa Paulo mo Palenapa ʼi Telepe, neʼe nā olo kifea? Pea kotea tona tupuʼaga?
17 ʼI te toho e te hahaʼi ia Paulo ʼo ʼave ki te tuʼa kolo he neʼe natou manatu kua mate, neʼe ʼa takatakai ia ia e te ʼu tisipulo. Neʼe tuʼu ake pea natou ʼave ia ia ki he koga meʼa ʼi te kolo ke nofo ai ʼi te poʼuli. ʼI te ʼaho ake, ko ia mo Palenapa neʼe nā olo leva ki Telepe, ʼae neʼe mamaʼo ia kilometa ʼe 100. ʼI tanā faifagona ʼaia, ʼe feala ke tou fakakaukauʼi te mamahi ʼo te sino katoa ʼo Paulo ʼuhi ko tona ta. Kae neʼe faʼa kataki pe, ʼo feia mo Palenapa. Pea ʼi tanā tau atu leva ki Telepe, neʼe nā ‘fai ni tisipulo ʼe kaugamalie.’ Hili ʼaia, neʼe mole nā toʼo te ala nounou ke nā toe liliu ai ki Atiokia ʼo Silia. Kae “neʼe nā toe liliu ki Lisitia, mo Ikoniome pea mo Atiokia [ʼi Pisitia].” Kotea tona tupuʼaga? He neʼe nā fia “fakalotomalohiʼi te ʼu tisipulo mo uga natou ke natou nonofo ʼi te tui.” (Gaue 14:20-22) Neʼe tuku mai e te ʼu tagata ʼaia ʼe toko lua he faʼifaʼitaki lelei. Neʼe nā fakamuʼamuʼa te ʼu meʼa ʼae neʼe ʼaoga ki te ʼu kokelekasio. ʼE faʼifaʼitakiʼi naua e te ʼu taupau feoloʼaki pea mo te ʼu misionea ia ʼaho nei.
18. ʼE hinoʼi feafeaʼi he tehina ke tagata ʼafea?
18 Neʼe mole fakalotomalohiʼi pe e Paulo mo Palenapa te ʼu tisipulo ʼaki ʼanā palalau mo tanā faʼifaʼitaki. Neʼe “nā toe fakanofo mo he ʼu tagata ʼafea ʼi te ʼu kokelekasio takitahi.” Logo la neʼe fekauʼi te ʼu tagata misionea ʼaia “e te laumalie maʼoniʼoni,” kae neʼe nā faikole mo sesunio ʼi te temi ʼae neʼe “nā tuku ai te ʼu tagata ʼafea ʼaia kia Sehova.” (Gaue 13:1-4; 14:23) ʼE toe feia pe ia ʼaho nei. ʼI muʼa ʼo te filifili e te ʼu tagata ʼafea he tehina ke tagata ʼafea, ʼe natou faikole mo vakaʼi pe ʼe mulimuli ki te ʼu fakamaʼua ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te ʼu tehina taupau. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9; Sakp. 3:17, 18; 1 Pet. 5:2, 3) ʼE mole ko te temi ʼae kua nofo ai te tehina ʼi te moʼoni ʼae ʼe maʼuhiga tafito. Kae ʼe tonu ke iloga ʼe takitaki ia ia e te laumalie maʼoniʼoni ʼi tana faʼahiga palalau, mo tana aga, pea mo ina maʼu he matagafua ʼe lelei. ʼE feala anai ke liliu ko he tagata tauhi ovi mo kapau ʼe mulimuli ki te ʼu fakamaʼua ʼae ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te ʼu tehina taupau. (Kal. 5:22, 23) Pea ko te taupau fealuʼaki leva ʼae ka ina hinoʼi ia ia.—Vakaʼi mo 1 Timoteo 5:22.
19. Kotea ʼae ʼe iloʼi e te ʼu tagata ʼafea? Pea ʼe natou faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi ia Paulo mo Palenapa?
19 ʼE iloʼi e te ʼu tagata ʼafea ʼe fakamauʼi anai natou e te ʼAtua ʼo mulimuli ki tanatou aga ki te kokelekasio. (Hep. 13:17) Ohage ko Paulo mo Palenapa, ʼe natou tuku he faʼifaʼitaki lelei ʼi te faifakamafola. ʼE natou fakalotomalohiʼi te ʼu tisipulo ʼaki ʼanatou palalau. Pea ʼe natou lotolelei ke natou fakamuʼamuʼa te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga ki te ʼu tehina mo tuagaʼane.—Flp. 2:3, 4.
20. He koʼe ʼe fua lelei kia tatou ia tatatou lau te ʼu fakamatala ʼo te gaue agatonu ʼo ʼotatou tehina?
20 ʼI te toe liliu leva ʼa Paulo mo Palenapa ki Atiokia ʼo Silia, neʼe “nā fakamatala age te ʼu tuʼuga gaue ʼae neʼe fai e te ʼAtua ʼaki ia naua, pea mo tana fakagafua ki te hahaʼi ʼae ʼe mole Sutea ke natou tui.” (Gaue 14:27) ʼO toe feia aipe, ka tou lau te ʼu fakamatala ʼa te gaue agatonu ʼo ʼotatou tehina mo tuagaʼane ia ʼaho nei, pea mo te tapuakinaʼi e Sehova ʼanatou faiga, ʼe uga ai tatou ke tou haga ‘palalau mo he lototoʼa ʼaki te malohi ʼo Sehova.’
a Vakaʼi te ʼa takai “ Ko Ikoniome, Te Kolo ʼa Te Kau Filisia.”