KAPITE 1
“Kotou Olo ʼo Fai Ni Tisipulo”
Te ʼu manatu ʼo ʼuhiga mo Te ʼu Gaue ʼa Te Kau Apositolo pea mo tona pikipikiga mo tatou ʼi te temi nei
1-6. Fakamatala he aluʼaga ʼe ha ai ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe natou faifakamafola ʼi te ʼu aluʼaga kehekehe.
ʼI GHANA, ko te finemui ko Rebecca ʼae ko he Fakamoʼoni ʼa Sehova, ko tana telituale ʼae ʼe faifakamafola ai, ʼe ko tona fale ako. Neʼe ʼai tuʼumaʼu pe ʼi tana kato tana ʼu tohi Fakatohi-tapu. ʼI te ʼu kiʼi temi malolo, ʼe faiga ke faifakamafola ki te kau ako. Pea kaugamalie ia natou ʼaia kua natou ako te Tohi-Tapu mo ia.
2 ʼI Madagascar, ko te motu lahi ʼi te potu esite ʼi Afelika, ʼe ko he agamahani ʼa te ʼu pionie ʼe toko lua hanā haʼele logo la te vevela ia kilometa ʼe 25, ke nā kaku ki te kolo mamaʼo ʼo tokoni ki te kauga malie ke natou ako ia te Tohi-Tapu.
3 ʼI Paraguay, neʼe faʼu e te kau Fakamoʼoni pea mo ʼihi mai ia fenua ʼe 15, te vaka ʼaki ni poe ʼe 45, pea ʼe feala ke hao ai he toko 12. ʼAki te vaka ʼaia, ʼe feala ke natou fakaaʼu ki te hahaʼi ʼae ʼe nonofo ʼi te ʼu vai tafe ʼe lua ko Paraguay pea mo Paraná. Neʼe kua hage pe te vaka ʼaia ko he kiʼi ʼapi, ʼo lava ai ki te kau faifakamafola faʼafai ke natou olo ki te ʼu koga meʼa ʼe tuʼu mamaʼo ʼo fakamafola ai te logo lelei.
4 ʼI te Potu Noleto, ʼi Alaska, ka temi mafana ko he temi faigamalie ʼaia ʼe fakaʼaogaʼi e te kau Fakamoʼoni ke natou fakamafola ai ki te kau tulisi. Ka tau mai he vaka tulisi mai te ʼu fenua kehekehe, pea ʼe natou tuʼu holo ʼi te uafu ʼo fakahaha ai te ʼu tohi Fakatohi-tapu ia lea kehekehe. ʼI te koga meʼa pe ʼaia, ke natou fakaaʼu te logo ki te ʼu kolo mamaʼo ʼae ʼe nofo ai te hahaʼi Aléoutes, Athapascanes, Tsimshian pea mo te kau Tlingit, ʼe natou fakaʼaogaʼi leva te vakalele.
5 ʼI Amelika ʼi Texas, ʼe kehe pe te telituale ʼa te tehina ko Larry. ʼE faifakamafola ʼi te fale taupau mahaki ʼae ʼe nofo ai. Logo la tana kua fealuʼaki ʼi tana saliote ʼuhi ko te fakaʼi ʼae neʼe hoko ki ai, kae ʼe mole nofo fakaʼauʼauganoa ia Larry. ʼE ina fakamafola ia te logo ʼo te Tohi-Tapu, tafito tana fakaʼamu ʼae ʼe toe haʼele anai moka pule anai te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ki te kele.—Esa. 35:5, 6.
6 ʼI Birmanie, ʼi Mandalay neʼe faifolau te kau Fakamoʼoni ʼi he vaka ia ʼaho ʼe tolu ʼo olo ki te fakatahi lahi ʼe fai ʼi te potu noleto. Neʼe natou ʼave ʼanatou tohi he neʼe lahi tanatou fia faifakamafola ki te hahaʼi ʼae ʼi te vaka. ʼI he kolo pe neʼe tau ki ai te vaka, neʼe hifo fakavilivili ia te kau faifakamafola faʼafai ʼaia ʼo olo ʼo tufa ki te hahaʼi ʼanatou tohi. Pea ʼi tanatou toe liliu mai, kua ʼi ai ʼihi kau folau foʼou ʼi te vaka, pea hage pe ia natou ʼaia “ko he tahi telituale foʼou” ke natou faifakamafola ki ai.
7. ʼE feafeaʼi ia te fakamafola ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua e te kau atolasio ʼa Sehova? Pea kotea tona tupuʼaga?
7 ʼE ha mai ʼi te ʼu faʼifaʼitaki ʼae neʼe tou vakaʼi, ʼe fakahoko ʼi te kele katoa e te kau atolasio faʼafai ʼa Sehova ia “he fakamoʼoni katoa ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua.” (Gaue 28:23) ʼE natou olo ʼi te ʼu api, mo natou fakamafola ki te hahaʼi ʼi te ala, peʼe natou faitohi peʼe telefoni. Ka natou olo ʼi te ka, peʼe natou haʼele, peʼe ko te ʼu temi malolo ʼae ʼi ʼonatou fale gaue, ʼe natou faiga aipe ke natou fakamafola ia te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. ʼE kehekehe te ʼu aluʼaga ʼae ʼe natou fakahoko ai ʼanatou gaue faifakamafola, kae ko te fakatuʼutuʼu pe ʼe tahi, ke fakamafola ia te logo lelei ki te hahaʼi fuape.—Mat. 10:11.
8, 9. (1) He koʼe ko he milakulo ia te mafola ʼae ʼo te gaue faifakamafola ʼo te Puleʼaga? (2) Kotea ʼae ʼe feala ke tou feʼekeʼaki? Pea ʼe tou maʼu feafeaʼi tona tali?
8 ʼE ke kau koa ʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼae ʼe natou faifakamafola ia fenua ʼe 235? Kapau ʼe ke ʼio ki ai, pea ʼe ke kau ki te toe tuputupu fakaofoofo ʼae ʼe fakahoko ʼo ʼuhiga mo te fakamafola ʼo te Puleʼaga. ʼE ko he milakulo te hoko ʼo te faʼahi ʼaia ʼi te malamanei. ʼE fakahoko nei e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ia he fakamoʼoni katoa ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ki te hahaʼi ʼo te atu puleʼaga fuli, logo la te fakafeagai pea mo te ʼu fihifihia, ʼo kau ai mo te tapuʼi ʼo tatatou tauhi pea mo te fakataga.
9 Koia ʼe tou feʼekeʼaki ai: Pe koʼe neʼe mole feala ki he fihifihia, maʼia pe la mo te fakafeagai ʼa Satana, ke fakasiʼisiʼi ai te fakahoko ʼo te gaue ʼaia? Moʼo tali ki ai, ʼe tonu ke tou mahino pe neʼe feafeaʼi te gaue ʼaia ʼi te ʼuluaki sekulo H.T.S., mai tona aluʼaga ʼae ʼe hoko atu pe e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ia te gaue neʼe kamata mai te temi ʼaia.
Ko He Toe Gaue ʼe Maʼuhiga ʼAupito
10. Ko te gaue fea ʼae neʼe tokaga ʼateaina pe ia Sesu ki ai? Pea kotea ʼae neʼe ina iloʼi ʼo ʼuhiga mo tana gaue?
10 Ko Sesu Kilisito, ʼae neʼe ina fakatuʼu te ʼuluaki kokelekasio Fakakilisitiano, neʼe tokaga ʼateaina pe ki te fakamafola ʼo te logo lelei ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. Neʼe voto ki ai ʼi tona maʼuli katoa. Neʼe ina ui fenei ʼi te tahi ʼaho: “ ʼE tonu foki ke au tala te logo lelei ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ki te ʼu kolo ʼae, ko te tupuʼaga ʼaia ʼo toku fekauʼi mai.” (Luka 4:43) Neʼe mahino kia ia, ʼe ina kamata te gaue pea ʼe mole feala anai hana fakaʼosi tokotahi. ʼI he kiʼi temi siʼi ʼi muʼa ʼo tana mate, neʼe ina fakakikite ʼe fakamafola anai te logo ʼo te Puleʼaga ki “te ʼu puleʼaga fuli.” (Mko. 13:10) Kae ʼe fakahoko feafeaʼi anai? Pea ko ai ʼae ka ina fakahoko?
11. Kotea te gaue maʼuhiga neʼe tuku age e Sesu ki ʼana tisipulo? Pea ko te tokoni fea ʼae ka natou maʼu moʼona fakahoko?
11 Hili ki tona mate pea mo tona fakatuʼuake, neʼe ʼasi ia Sesu ki tana ʼu tisipulo pea mo ina tuku age te gaue maʼuhiga ʼaeni: “Koia, kotou olo ʼo fai ni tisipulo ʼi te hahaʼi ʼo te ʼu fenua fuli pe, ʼo kotou papitemaʼi natou ʼi te huafa ʼo te Tamai mo te ʼAlo pea mo te laumalie maʼoniʼoni, ʼo akoʼi natou ke natou mulimuli ki te ʼu meʼa fuli ʼae neʼe au fakatotonu atu kia koutou. Pea ʼe au nofo anai mo koutou ʼi te ʼaho fuli pe ʼo kaku ki te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaeni.” (Mat. 28:19, 20) ʼI tana ʼui ʼae “ ʼE au nofo anai mo koutou,” ko hana fakaha ʼaia ʼe tokoni anai kia natou ki te gaue faifakamafola pea mo te faiako. Ko he tokoni ʼe ʼaoga anai kia natou, he neʼe toe fakakikite e Sesu ʼe ‘fehiʼaʼinaʼi anai natou e te ʼu puleʼaga fuli.’ (Mat. 24:9) Pea neʼe fakapapauʼi age e Sesu he tahi tokoni. ʼI muʼa pe ʼo tana hake ki selo, neʼe ui age e Sesu, ʼe fakamalohiʼi anai natou e te laumalie maʼoniʼoni ke natou liliu ko ʼana fakamoʼoni “ ʼo kaku ki te ʼu potu taupotu ʼo te kele.”—Gaue 1:8.
12. Kotea la te ʼu fehuʼi maʼuhiga ʼe feala ke tou fai? Pea he koʼe ʼe ʼaoga ke tali ki ai?
12 ʼE tou lagaʼi ai ʼihi fehuʼi maʼuhiga: Neʼe maʼuhiga koa ki te kau apositolo pea mo ʼihi tisipulo ʼo te ʼuluaki sekulo ia tanatou gaue? Ko te kau Kilisitiano tokosiʼi ʼaia neʼe natou fakahoko koa he fakamoʼoni katoa ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, logo la te malohi ʼae ʼo te fakataga? Neʼe tokoni koa ia Sehova kia natou pea mo tona laumalie maʼoniʼoni ki te fakahoko ʼo tanatou gaue? ʼE tou maʼu te ʼu tali ʼo te ʼu fehuʼi ʼaia pea mo ʼihi age fehuʼi ʼi te tohi ʼo te Tohi-Tapu: Te ʼu Gaue ʼa Te Kau Apositolo. ʼE tonu ke tou iloʼi tona ʼu tali, he neʼe fakapapau e Sesu ʼe ina takitaki anai te gaue “ ʼo kaku ki te fakaʼosi ʼo te tuʼu ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaeni.” Koia, ʼe tonu ai ke fakahoko te gaue ʼaia e te kau Kilisitiano moʼoni fuli, ʼo kau ai mo tatou ʼaeni ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, ʼe maʼuʼuli nei ʼi te ʼu temi fakaʼosi. Koia ʼae ʼe maʼuhiga ai ke tou iloʼi te fakamatala ʼae ʼe maʼu ʼi te tohi ʼo Gaue.
Te ʼu Manatu Fakanounou ʼo Te Tohi ʼo Gaue
13, 14. (1) Ko ai ʼae neʼe ina tohi ia te tohi ʼo Gaue? Pea neʼe ina iloʼi maifea tana ʼu fakamatala? (2) Kotea ʼae ʼe tohi ʼi te tohi ʼo Gaue?
13 Ko ai ʼae neʼe ina tohi ia te tohi ʼo Gaue? ʼI te ʼu ʼuluaki vaega, ʼe tou mahino ai ko ia pe ʼae neʼe ina tohi te Evaselio ʼa Luka ʼae neʼe ina tohi te tohi ʼo Gaue. (Luka 1:1-4; Gaue 1:1, 2) Koia talu mai fualoa, ʼe ui pe ko Luka ʼae neʼe ina tohi te tohi ʼo Gaue, “toketa ʼofaina” pea mo tagata faihisitolia lelei. (Kol. 4:14) ʼE teitei pe ke taʼu 28 ia te tohi ʼo te tohi ʼaia, mai te hake ʼa Sesu ki selo ʼi te 33 H.T.S., ʼo aʼu ki te fakaʼosi ʼo te pilisoniʼi ʼo Paulo ʼi te 61 H.T.S. ʼI te fetofetogi ʼae e Luka te kupu “natou” pea mo “matou” ʼi tana fakamatala, ʼe mahino mai ʼe lahi te ʼu meʼa ʼae ʼe ina fakamatala neʼe sio tonu ki ai. (Gaue 16:8-10; 20:5; 27:1) Ko Luka neʼe ko te tagata faifekumi lelei, neʼe ina lagi kumi tonu tana ʼu faifakamatala kia Paulo, mo Palenapa, mo Filipo pea mo ʼihi atu, natou totonu pe ʼae neʼe talanoa ki ai.
14 Kotea ʼae ʼe tohi ʼi te tohi ʼo Gaue? ʼI tana Evaselio, neʼe fakamatala e Luka te ʼu palalau ʼa Sesu pea mo tana ʼu gaue, kae ʼi te tohi ʼo Gaue ʼe palalau ai leva ki te ʼu gaue ʼae neʼe fai e ʼana tisipulo. Koia, ʼe tou lau ʼi te tohi ʼaia te hisitolia ʼo te ʼu hahaʼi neʼe natou fakahoko te toe gaue fakaofoofo, logo la tokolahi ia natou neʼe mole popoto ʼi te lautohi pea mo te faitohi. (Gaue 4:13) Ko te tohi ʼaia neʼe tohi e Luka ʼaki te takitaki ʼa te laumalie maʼoniʼoni ʼa Sehova, ʼe fakamatala ai te fakatuʼu ʼo te kokelekasio Fakakilisitiano pea mo te ʼu meʼa ʼae neʼe hoko ki ai. ʼE ina fakahaha mai pe neʼe feafeaʼi te faifakamafola ʼa te ʼu ʼuluaki Kilisitiano, tona faʼahiga fakahoko mo te faʼahiga manatu neʼe natou maʼu moʼona fakahoko. (Gaue 4:31; 5:42) ʼE ina fakamahinohino mai ia te gaue ʼa te laumalie maʼoniʼoni ki te mafola ʼae ʼo te logo lelei. (Gaue 8:29, 39, 40; 13:1-3; 16:6; 18:24, 25) ʼE toe fakaha lelei ai te kupu taki ʼaeni ʼo te Tohi-Tapu: Te fakatapuha ʼo te huafa ʼo te ʼAtua e te Puleʼaga ʼa Kilisito. Pea fakaʼosi leva ʼe talanoa ki te mole kei matataʼofi ʼo te mafola ʼo te logo ʼo te Puleʼaga, logo la te fakafeagai malohi.—Gaue 8:12; 19:8; 28:30, 31.
15. He koʼe ʼe tonu ke tou ako ia te tohi ʼo Gaue?
15 ʼE mahino ia, ʼe fakalotomalohiʼi anai tatou ʼi tatatou ako te tohi ʼo Gaue pea mo malohi ai tatatou tui. ʼE toe malave anai ki ʼotatou loto ia te lototoʼa pea mo faʼafai ʼa te kau ʼuluaki tisipulo ʼa Kilisito. ʼE tou fia faʼifaʼitakiʼi ai anai tanatou tui. ʼE tou tokalelei ai leva ki tatatou gaue ʼae ke tou “olo ʼo fai ni tisipulo.” Ko te tohi ʼaeni ʼe ke maʼu, neʼe ta moʼo tokoni atu ke ke ako fakalelei ia te tohi ʼo Gaue.
Ko He Tohi Moʼo Ako Te Tohi-Tapu
16. Kotea faʼahi ʼe tolu ʼe fakatuʼutuʼu ki ai ia te tohi ʼaeni?
16 ʼE fakatuʼutuʼu ia te tohi ʼaeni kia faʼahi ʼe tolu: (1) Ke fakamalohi tatatou tui papau ko Sehova ʼe tokaga ki te gaue faifakamafola ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga pea ki te akoʼi ʼae ʼo te kau tisipulo ʼaki tona laumalie maʼoniʼoni, (2) ke lahi age tatatou faʼafai ʼi te minisitelio ʼaki te ako ʼae ʼo te faʼifaʼitaki ʼo te ʼu ʼuluaki Kilisitiano, (3) ke toe lahi age tatatou fakaʼapaʼapa ki te kautahi ʼa Sehova, pea mo natou ʼae ʼe natou takitaki te gaue faifakamafola pea mo tokaga ki te ʼu kokelekasio.
17, 18. ʼE feafeaʼi ia te agaaga ʼo te tohi ʼaeni? Pea kotea tona ʼu lelei ʼe ʼaoga ai ki he ako takitokotahi ʼo te Tohi-Tapu?
17 ʼE feafeaʼi ia te agaaga ʼo te tohi ʼaeni? Ko ʼona koga ʼe valu pea ʼe alu tahi mo he koga ʼo te tohi ʼo Gaue. Pea neʼe mole fakatuʼutuʼu ke vakaʼi ia tona ʼu vaega takitahi, kae ke tou taʼofi he ʼu ako mai te ʼu fakamatala ʼa Luka, pea mo fakaha mai tona ʼaoga ʼae kia tatou takitokotahi. ʼI te kamataʼaga ʼo te ʼu kapite, ʼe tuku fakanounou mai te manatu tafito, pea mo he koga tohi ʼo te tohi ʼo Gaue.
18 ʼE ʼi ai te tahi ʼu lelei ʼo te tohi ʼaeni, ʼe ʼaoga ai ki he ako takitokotahi ʼo te Tohi-Tapu. Ko he ʼu pāki matalelei ʼo he ʼu temi maʼuhiga ʼo te tohi ʼo Gaue, ʼe tokoni atu anai ke ke fakakaukauʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe hoko, pea mo ke metitasioʼi tona ʼu vaega Fakatohi-tapu. ʼE lahi te ʼu kapite ʼe maʼu ʼona fakamatala ʼi te ʼu ʼa takai, pea mo ʼihi fakamahino. Pe ʼe ko he ʼu fakamahino ʼo ʼuhiga mo ni tagata mo fafine ke kita faʼifaʼitakiʼi tanatou tui, peʼe ko he ʼu fakamahino ʼo ʼuhiga mo he ʼu koga meʼa, mo he ʼu meʼa neʼe hoko, mo he ʼu agaʼi fenua peʼe ko niʼihi atu meʼa ʼe talanoa ki ai te fakamatala. Neʼe tuku te ʼu koga laulahi ʼi te ʼu tafaʼaki ʼo te tohi ke tohi ai te ʼu nota.
19. Kotea ʼae ʼe tonu ke kita fai ʼi ʼihi temi?
19 ʼE feala ʼaki te tohi ʼaeni, ke tou fakakaukauʼi fakalelei ia kita totonu pe. Pe kua fualoa hakita fakamafola ia te Puleʼaga peʼe kailoa, kae ʼe lelei ʼi ʼihi temi ke kita vakavakaʼi pe kotea ʼae ʼe kita fakamuʼamuʼa ʼi tokita maʼuli, pea mo takita tokaga ʼae ki takita minisitelio Fakakilisitiano. (2 Ko. 13:5) Fakakaukauʼi ia te ʼu fehuʼi ʼaeni: ‘ ʼE au fakahoko koa taku minisitelio ʼaki te manatu ʼae kua nounou te temi? (1 Ko. 7:29-31) ʼE au fakamafola koa te logo lelei ʼaki he loto faʼafai pea mo tui malohi ʼe ʼaoga moʼoni te logo ki te hahaʼi? (1 Tes. 1:5, 6) ʼE au faiga malohi koa ke au kau tuʼumaʼu ki te gaue faifakamafola pea mo te akoʼi ʼo he ʼu tisipulo?’—Kol. 3:23.
20, 21. He koʼe ʼe maʼuhiga ke foimo fakahoko tatatou gaue? Pea kotea anai te meʼa ʼae ka tou fakatuʼutuʼu malohi ki ai?
20 Tou manatuʼi tuʼumaʼu, neʼe tuku mai e Kilisito ia te gaue maʼuhiga ʼae ko te faifakamafola pea mo te fai ʼo ni tisipulo. Ka fakalaka pe he ʼaho pea toe ʼasili age te nounou ʼo te temi ʼae ki te fakahoko ʼo tatatou gaue ʼaia. Kua vave pe ia te pulihi ʼo te tuʼu ʼaeni kae ʼe maʼuhiga ʼaupito ke haofaki te maʼuli ʼo te hahaʼi. Mole tou ʼiloʼi pe ko ai natou ʼae ʼe lotolelei anai ʼo tali te logo lelei. (Gaue 13:48) Kae ko totatou maʼua ke tou tokoni kia natou naʼa tauhala leva.—1 Tim. 4:16.
21 Koia ʼae ʼe maʼuhiga ai ke tou muliʼi te faʼifaʼitaki ʼa te ʼu ʼuluaki Kilisitiano ʼae neʼe ko he kau faifakamafola lototoʼa. Ke uga koe ʼe tau ako fakalelei te tohi ʼaeni, ke ke faʼafai tuʼumaʼu pea mo lototoʼa ʼo faifakamafola. Pea mo fakalotomalohiʼi koe ke ke haga kataki aipe ʼo “foaki he fakamoʼoni katoa ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua.”—Gaue 28:23.