1, 2. (1) He ko ʼe ʼe feala ke faigataʼa ʼi ʼihi temi hatatou tui ʼe fakatuʼu moʼoni anai ia te Palatiso? (2) Kotea ʼae ʼe lava tokoni mai ke malohi age tatatou tui ki te ʼu fakapapau ʼa te ʼAtua?

 FAKAKAUKAUʼI muʼa ia he tehina agatonu ʼe kau ki te fono logo la tona gaʼegaʼe. ʼE mole agalelei tona patolo mo ia, ʼe tuʼania ʼo ʼuhiga mo te taupau ʼo tona kiʼi famili pea ʼe toe hoha ʼuhi ko te mahaki ʼae ʼe tau mo tona ʼohoana. Kaʼe ʼi te kamata ʼo te katiko, ʼe ina logoʼi ʼi tona loto he fimalie pea ʼe fiafia ʼi tana fakatahi mo ʼona tehina mo tuagaʼane ʼi te Fale Fono. ʼE natou hiva te katiko ʼo ʼuhiga mo te Palatiso, ʼae ʼe ui ai ke haga sio kia ia ʼi te Palatiso, ke ina fakakaukauʼi ia tana ʼamanaki ʼaia. ʼE ina leleiʼia ia te katiko ʼaia, pea ʼi tana hiva fakatahi mo tona kiʼi famili, ʼe ina maʼu ai he fakalotofimalie.

² Neʼe kua hoko koa he aluʼaga feia kia koe? Kua lagi hoko ki te tokolahi ia tatou. Pea ʼe moʼoni, ʼe feala ke faigataʼa hatatou tui ʼe fakatuʼu anai ia he Palatiso ʼuhi he ʼe tou maʼuʼuli ʼi te tuʼu ʼafeā ʼaeni. Ko te ʼu temi ʼaeni ʼe ko “he u temi faigataa” pea ʼe mole hage ia ko he palatiso. (2 Tim. 3:1) Kotea ʼae ʼe lava tokoni mai ke liliu ʼo moʼoni kia tatou ia tatatou ʼamanaki? ʼE feafeaʼi hatatou tui papau kua vave pule ia te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ki te malamanei katoa? Tou vakaʼi he ʼu lea fakapolofeta ʼa Sehova neʼe sio tana hahaʼi ʼi te temi muʼa ki tona fakahoko. ʼE tou toe vakaʼi anai pe ʼe lolotoga hoko feafeaʼi ʼi totatou temi ia te ʼu lea fakapolofeta ʼaia. ʼE malohi lahi age anai tatatou tui. Pea ʼe tou vakaʼi leva ia te fakahoko ʼo te ʼu lea fakapolofeta ʼaia ʼi te temi ka haʼu.

3. Kotea te fakapapau neʼe ina fakalotofimalieʼi ia te kau Sutea ʼae neʼe ʼaunofo ʼi Papilone?

³ Fakakaukauʼi muʼa pe neʼe feafeaʼi ia te maʼuli ʼo te kau Sutea ʼae neʼe ʼaunofo ʼi Papilone ʼi te ʼu taʼu 500 I.M.T.S. Ohage ko ʼanatou matuʼā, tokolahi neʼe natou lahilahi ake ʼi te taʼi maʼuli faigataʼa ʼaia. Neʼe manukiʼi natou e te kau Papilone ʼuhi ko tanatou tui kia Sehova. (Pes. 137:1-3) Lolotoga tonatou temi ʼaunofo ʼaia, neʼe mole galo ki te kau Sutea agatonu ia te fakapapau ʼa Sehova ke ina toe fakaliliu tana hahaʼi ki tonatou fenua. Neʼe ui e Sehova ʼe fakatalakitupua anai ia te ʼu aluʼaga ʼae ka maʼu ʼi Suta, tonatou fenua. Neʼe ina fakatatau ki te ʼoloto ʼo Eteni, ko  he palatiso. (Lau ia Esaia 51:3.) Neʼe fai e Sehova te ʼu fakapapau ʼaia moʼo fakalotofimalieʼi tana hahaʼi, ke mole natou lotolotolua. Tou vakaʼi ni lea fakapolofeta.

4. Kotea ʼae neʼe fakapapauʼi e Sehova ʼo ʼuhiga mo te maʼuli fimalie ʼa te kau Sutea ʼi tonatou fenua?

⁴ He maʼuli fimalie. ʼE mole toe liliu anai te kau ʼaunofo ki he fenua ʼe hage anai ko he palatiso. Kaʼe ʼe natou toe liliu anai ki he fenua neʼe tuʼu mamaʼo pea neʼe liʼakina lolotoga taʼu ʼe 70. Pea tokolahi ia natou neʼe heʼeki natou sisio ai. ʼI te temi ʼaia, neʼe ko te agamahani te maʼu ʼi te ʼu fenua ʼae ʼe talanoa ki ai te Tohi-Tapu ia he ʼu laione, mo he ʼu lupo pea mo te tahi atu ʼu manu fekai. Koia, neʼe lagi feʼekeʼaki fenei e he pule famili: “ ʼE au lava puipui feafeaʼi anai toku kiʼi famili? Pea mo taku faga manu?” Kaʼe neʼe fakalotofimalie lahi natou ʼaki te fakapapau ʼa te ʼAtua ʼae ʼe tou maʼu ia Esaia 11:6-9. (Lau.) ʼAki he ʼu palalau fakatuketuke, neʼe fakapapau e Sehova kia natou ʼaia neʼe ʼaunofo ʼe natou hao anai, ʼo feia mo tanatou faga manu. ʼE kai anai e te laione te ʼu lauʼakau, ko tona fakaʼuhiga ʼe mole ina kai anai te faga manu ʼa te kau Sutea agatonu. Pea ʼe mole natou matataku anai ki te ʼu manu fekai. Neʼe fakapapau e Sehova ʼe maʼuʼuli fimalie anai tana hahaʼi ʼi tonatou fenua ko Suta, maʼia mo tona toafa pea mo ʼona vao matuʼa.—Esk. 34:25.

5. Kotea te ʼu lea fakapolofeta neʼe tokoni ki te kau ʼaunofo ke natou falala ʼe tokaga anai Sehova kia natou moka natou toe liliu ki tonatou fenua?

⁵ ʼE mahu ia meʼa fuli. Neʼe lagi natou maʼu he tahi ʼu tuʼania. “ ʼE feala anai koa haku fafaga toku kiʼi famili ʼi te fenua ʼaia? ʼE ʼi ai anai koa homatou nofoʼaga? ʼE au maʼu anai koa haku gaue ʼe lelei age ʼi taku gaue popula ʼaeni?” Neʼe toe tali e Sehova ki te ʼu fehuʼi ʼaia, ʼi te ʼu lea fakapolofeta. Neʼe fakapapau e Sehova ki tana hahaʼi fakalogo ʼe to anai ni ʼua, mo maʼuli anai te kele pea “e lahi anai mo kano lelei” ia te pane. (Esa. 30:23) ʼO ʼuhiga mo he nofoʼaga pea mo he gaue, neʼe fakapapau fenei e Sehova ʼo ʼuhiga mo tana hahaʼi: “E natou fakatuu anai ni fale, pea e natou nonofo anai i ai; e natou to anai ni gaueaga vite, pea e natou kai anai onatou fua. E mole anai natou fakatuu ni fale ke nofo ai he tahi kehe, pea e mole anai natou to ni gaueaga vite ke kai e he tahi kehe te fua.” (Esa. 65:21, 22) ʼEi, ʼe lelei age anai ia tonatou maʼuli ʼi te maʼuli ʼae ʼi tanatou ʼaunofo ʼi te kolo pagani ko Papilone. Kaʼe feafeaʼi anai ʼo ʼuhiga mo te ʼu aluʼaga ʼae neʼe tupu tafitō ai tanatou ʼaunofo ʼaia?

6. Fualoa ʼi muʼa ʼo tanatou ʼaunofo, neʼe kotea te mahaki ʼa te hahaʼi ʼa te ʼAtua? Kotea ʼae neʼe fakapapauʼi age e Sehova kia natou ʼae neʼe toe liliu ki tonatou fenua?

⁶ Te aluʼaga fakalaumalie. Fualoa ʼi muʼa ʼo tonatou ʼaunofo ʼaia, neʼe liliu te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼo mahahaki ʼi te faʼahi fakalaumalie. ʼAki te polofeta ko Esaia, neʼe ui fenei e Sehova ʼo ʼuhiga mo tana hahaʼi: “Kua mahaki te foi ulu katoa, pea kua mamahi te mafu katoa.” (Esa. 1:5) ʼI hona aluʼaga fakalaumalie, neʼe natou kivi pea mo tuli he neʼe mole kei natou fakalogo ki te ʼu tokoni ʼa Sehova pea neʼe mole kei natou mulimuli ki tana takitaki. (Esa. 6:10; Sel. 5:21; Esk. 12:2) Kapau ʼe toe hoko te taʼi ʼu fihifihia ʼaia moka natou toe liliu ki te fenua, ʼe mahino ia ʼe mole  natou lava maʼuʼuli fimalie anai. Pea ʼe toe puli anai ia natou te ʼofa ʼo Sehova. Kaʼe neʼe fakalotofimalie lahi ia te fakapapau ʼaeni ʼa Sehova: “I te aho aia, e logo anai te kau taliga tuli ki te u folafola o te tohi; pea e sio anai te u mata o te kau kivi, koteuhi kua fakamauli natou mai te fakapouli mo te pouli.” (Esa. 29:18) ʼEi, ʼe fakamalolō anai e Sehova tana hahaʼi loto fakahemala ʼi te faʼahi fakalaumalie. Pea ʼe hoko atu pe anai tana takitaki natou ʼi tonatou maʼuli mo kapau ʼe natou tali pea mo fakalogo.

7. Neʼe hoko feafeaʼi te ʼu fakapapau ʼa te ʼAtua ki tana hahaʼi ʼae neʼe ʼaunofo, pea he ko ʼe ʼe tonu ke malohi age ai tatatou tui?

⁷ Neʼe fakahoko koa e Sehova ʼana fakapapau ʼaia? ʼE tali ki ai te ʼu faʼahi ʼae neʼe hoko. Ko te kau Sutea ʼae neʼe toe liliu ki tonatou fenua neʼe tapuakinaʼi natou ʼaki he maʼuli fimalie, mo te mahu ʼo meʼa fuli pea mo tonatou fakamalolō fakalaumalie. Ohage la, neʼe puipui natou e Sehova mai te ʼu puleʼaga ʼi ʼonatou tafaʼaki ʼae neʼe malolohi pea mo kaugā malie age ia natou. Pea neʼe mole kai e te ʼu manu fekai ia te faga manu ʼa te kau Sutea. ʼE moʼoni, neʼe mamata te kau Sutea ʼaia ʼi hona aluʼaga veliveli ki te fakahoko ʼo te ʼu lea fakapolofeta ʼo ʼuhiga mo te palatiso ʼae neʼe tohi e Esaia, mo Selemia pea mo Esekiele. Kaʼe neʼe fakaofoofo kia natou pea neʼe ko te faʼahi ʼaia ʼae neʼe ʼaoga kia natou ʼi te temi ʼaia. ʼE malohi age anai tatatou tui moka tou fakakaukauʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe fai e Sehova maʼa tana hahaʼi ʼi te temi ʼaia. Kapau neʼe fakaofoofo ia te fakahoko ʼo te ʼu lea fakapolofeta ʼaia ʼi hona aluʼaga veliveli, pea ʼe feafeaʼi age la moka fakahoko ʼi hona aluʼaga ʼe lahi age? Tou vakaʼi te ʼu faʼahi ʼae kua fai e Sehova maʼa tatou ia ʼaho nei.

8. Ia ʼaho nei kotea te “fenua” ʼae ʼe maʼuʼuli ai te hahaʼi ʼa te ʼAtua?

⁸ ʼE mole faʼufaʼu ʼi te temi nei e te hahaʼi ʼa Sehova ia he puleʼaga ʼe tahi pea ʼe mole natou nonofo fuli ʼi he fenua ʼe tahi. Kaʼe ʼe faʼufaʼu e te kau Kilisitiano fakanofo ia he puleʼaga fakalaumalie, te “Iselaele a te Atua!” (Kal. 6:16) Pea ʼe gaue fakatahi mo natou te tahi ʼu ovi ʼi he “fenua” peʼe ko he palatiso fakalaumalie, ʼo natou tauhi fuli ʼi te logotahi kia Sehova ʼAtua. ʼE ha tanatou tauhi ʼaia ʼi tonatou faʼahiga maʼuli. (Soa. 10:16; Esa. 66:8) ʼI te palatiso fakalaumalie ʼaia, ʼe fakahoko ai e Sehova ʼana fakapapau. Tou vakaʼi ʼihi ʼo te ʼu fakapapau ʼaia.

9, 10. (1) ʼE hoko feafeaʼi ia te lea fakapolofeta ʼo Esaia 11:6-9 ia ʼaho nei? (2) Kotea ʼae ʼe fakamoʼoni ai ʼe maʼuʼuli te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼi te tokalelei?

⁹ He maʼuli fimalie. ʼI te lea fakapolofeta ʼae ʼe tuʼu ia Esaia 11:6-9, ʼe fakamatala ai ʼe felogoʼi tahi mo tokalelei anai te ʼu manu fekai mo te hahaʼi mo ʼanatou manu lalata. ʼE hoko koa te aluʼaga ʼaia ia ʼaho nei ʼi hona aluʼaga fakalaumalie? ʼEi. ʼE fakaha ʼi te vaega 9 ia te tupuʼaga ʼo te tokalelei ʼaia. ʼE ui fenei ai: “Koteuhi e fonu anai te kele katoa i te iloilo o [Sehova], o hage ko te fonu o te takele o te tai i te u vai ae e natou uufi ia ia.” Koia ʼe ko te ʼatamai malama ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼae ʼe ina fakatupu te ʼu fetogi ʼaia. Kaʼe ʼe mahino ia, ʼe mole talanoa ʼi te vaega ʼaia  ki te ʼu manu, koteʼuhi ʼe ko te hahaʼi ʼae ʼe fetogi ʼi tanatou iloʼi ia te ʼAtua Maʼoluga pea mo natou faʼifaʼitakiʼi tona ʼuhiga ʼAtua ʼo te tokalelei. Koia, ʼi totatou palatiso fakalaumalie, ʼe feala ke tou mamata ki te fakahoko ʼo te lea fakapolofeta ʼaia. ʼI te pule ʼa te Puleʼaga, ʼe ako e te ʼu tisipulo ʼa Kilisito ke natou liakī tanatou agamalohi, ʼae ʼe hage ko ni manu kaʼe ke natou maʼuʼuli ʼi te tokalelei pea mo felogoʼi tahi mo ʼonatou tehina mo tuagaʼane fakalaumalie.

¹⁰ Ohage la, ʼi te tohi ʼaeni, neʼe tou vakaʼi tatatou mole kau ki te tau. Neʼe tou vakaʼi tona tupuʼaga ʼae neʼe tou mahino ki ai ʼi te Tohi-Tapu pea mo te fakatagaʼi ʼa te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼuhi ko tanatou mole fia kau ki te tau. Kua lahi te agamalohi ʼi te malamanei. Koia ʼe fakaofoofo te fakafisi ʼa te toe hahaʼi kaugā malie ke natou fai he ʼu agamalohi, tatau aipe pe matehi natou. ʼE ko he fakamoʼoni ʼaia ʼo te maʼuʼuli ʼi te tokalelei ʼa te hahaʼi fakalogo ʼo te Hau Fakamesia, ohage ko tona fakamatala e Esaia. Neʼe ui e Sesu ʼe iloʼi anai ʼana tisipulo ʼuhi ko tanatou feʼofaʼaki. (Soa. 13:34, 35) ʼI te ʼu kokelekasio, ʼe faʼa kataki Kilisito ʼi te akoʼi ki te kau Kilisitiano moʼoni fuli ke natou fetokaleleiʼaki, mo feʼofaʼaki pea mo agalelei, ʼaki tana fakaʼaogaʼi tana “tagata faifekau agatonu mo poto.”—Mat. 24:45-47.

11, 12. Ko te faʼahi fea ʼae ʼe pakupaku ai te malamanei, kaʼe kotea ʼae ʼe foaki lahi e Sehova ki tana hahaʼi?

 ¹¹ ʼE mahu ia meʼa fuli. ʼE pakupaku te malamanei ʼi te faʼahi fakalaumalie. ʼE fai ʼi te Tohi-Tapu te fakatokaga ʼaeni: “Koeni, e hoko mai anai te u aho, e ui e [Sehova], ae e au tuku anai te hoge ki te fenua, mole ko te hoge o te pane mo te fia inu o te vai kae ko te fia kai mo te fia inu ke logo ki te u folafola a [Sehova].” (Amo. 8:11) ʼE toe pakupaku koa mo te hahaʼi ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua? Neʼe fakakikite e Sehova te kehekehe ʼo tana hahaʼi pea mo ʼona fili, ʼo ina ui fenei: “E kai anai aku tagata faifekau, kae e kotou fia kakai anai; koeni, e iinu anai aku tagata faifekau, kae e koutou fia iinu anai; koeni, e fiafia anai aku tagata faifekau, kae e koutou ufiufi anai.” (Esa. 65:13) ʼE ke sio koa ki te fakahoko ʼo te ʼu folafola ʼaia?

¹² ʼE mahu ʼaupito te meʼa kai fakalaumalie ʼae ʼe tou maʼu, ohage ko te tatafe ʼo he vai tafe. ʼE lahi ʼaupito ʼatatou tohi Fakatohi-tapu, mo te ʼu meʼa ʼae ʼe tou puke, mo te ʼu ʼata viteo, ʼatatou fono, ʼatatou fakatahi lalahi pea mo tatatou tuʼasila ʼi te Neti, kaʼe pakupaku ia te hahaʼi ʼo te malama ʼaeni. (Esk. 47:1-12; Soe. 3:18) ʼE mole ke fiafia koa ʼi tau sio ʼi te ʼaho fuli ki te fakahoko e Sehova tana fakapapau ʼo ʼuhiga ʼo te mahu ʼo meʼa fuli? ʼE ke tokaga koa ke ke kai tuʼumaʼu ʼi te laupapa ʼo Sehova?

13. ʼE hoko feafeaʼi te fakapapau ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te ava ʼo te ʼu mata ʼo te kau kivi mo te ʼu taliga ʼo te kau tuli?

¹³ Te aluʼaga fakalaumalie. Kua lahi ia ʼaho nei te hahaʼi ʼae kua kivi pea mo tuli ʼi te faʼahi fakalaumalie. (2 Ko. 4:4) Kaʼe ʼe lolotoga fakamalolō e Kilisito te ʼu mahaki ʼae ʼi te malamanei. Neʼe kua ke sio koa ki te ava ʼo te ʼu mata ʼo te kau kivi pea mo te ʼu taliga ʼo te kau tuli? Lagi kua ke sio ki te hahaʼi kua natou maʼu ia te ʼatamai malama totonu ʼo ʼuhiga mo te Folafola ʼa te ʼAtua, mo natou liakī te ʼu akonaki loi fakalotu ʼae neʼe tupu ai tanatou mole tokagaʼi pea mo fagono ki te moʼoni. Kapau koia, pea kua ke sio ai ki te fakahoko ʼo te fakapapau ʼaeni: “I te aho aia, e logo anai te kau taliga tuli ki te u folafola o te tohi; pea e sio anai te u mata o te kau kivi, koteuhi kua fakamauli natou mai te fakapouli mo te pouli.” (Esa. 29:18) ʼI te kele katoa, ko te toko lau ʼi teau afe ʼi te taʼu fuli ʼe fakamalolō natou ʼi te faʼahi fakalaumalie. Ko natou fuli ʼae neʼe mavae mai Papilone lahi ʼo tauhi fakatahi mo tatou ʼi tatatou palatiso fakalaumalie, ʼe ko he fakamoʼoni ʼaia ʼo te kua fakahoko e Sehova ʼana fakapapau.

14. Kotea te ʼu faʼahi ʼae ʼe tonu ke tou metitasioʼi ke malohi age ai tatatou tui?

¹⁴ ʼI te ʼu kapite fuli ʼo te tohi ʼaeni, ʼe maʼu ai he ʼu fakamoʼoni ki te fakahu e Kilisito ʼana tisipulo ki he palatiso fakalaumalie ʼi te ʼu temi fakaʼosi ʼaeni. Koia, tou haga metitasioʼi ia te ʼu tapuakina fuli ʼae ʼe tou maʼu ʼi te palatiso ʼaia ia ʼaho nei. ʼI tatatou fai ʼaia, ʼe malohi age anai tatatou tui ki te ʼu fakapapau ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te ka haʼu.

15. He ko ʼe ʼe tou tui papau ʼe liliu anai te kele ko he palatiso?

¹⁵ Neʼe fakatuʼutuʼu talu mai fualoa e Sehova ke ina fakaliliu ia te kele ko he palatiso. Neʼe ina tuku ia Atama mo Eva ki te  ʼoloto ʼo Eteni, pea neʼe ina fakatotonu age kia naua ke nā fakafonu te kele ʼaki ʼanā fanau pea ke nā tokakaga ki te ʼu manu fuli. (Sen. 1:28) Kaʼe neʼe mulimuli ia Atama mo Eva ki te agatuʼu ʼa Satana pea neʼe mafola ai ki ʼanā fanau ia te agahala pea mo te mate. Logo la te faʼahi ʼaia, kaʼe neʼe mole fetogi e te ʼAtua tana fakatuʼutuʼu. ʼE hoko tuʼumaʼu pe ʼana folafola. (Lau ia Esaia 55:10, 11.) Koia, ʼe tou tui papau ai ʼe fakafonu anai te kele ʼaki te ʼu fanau ʼa Atama mo Eva pea mo natou puleʼi te kele. Pea ʼe natou tokakaga anai ki te fakatupu ʼa Sehova, ʼi he palatiso ʼi te kele katoa. ʼI te temi leva ʼaia, ʼe hoko katoa anai ia te ʼu lea fakapolofeta ʼo ʼuhiga mo te palatiso, ʼae neʼe foaki ki te kau Sutea ʼae neʼe ʼaunofo. Tou vakaʼi ʼihi ʼo te ʼu lea fakapolofeta ʼaia.

16. ʼE fakamatala feafeaʼi ʼi te Tohi-Tapu te maʼuli fimalie ʼi te Palatiso?

¹⁶ He maʼuli fimalie. Kua vave hoko katoa pe ia te lea fakapolofeta ʼae ʼe tuʼu ia Esaia 11:6-9 ʼi hona aluʼaga moʼoni. ʼE maʼuʼuli fimalie anai te hahaʼi tagata, mo fafine pea mo te tamaliki ʼi he potu pe ʼe natou olo ki ai ʼi te kele. ʼE mole natou matataku anai ʼi he tahi peʼe ko he manu. Fakakaukauʼi muʼa koe, ʼe mole ke toe tuʼania anai moka ke maʼanu ʼi te ʼu vai tafe pea mo te ʼu matatai, moka ke kake ʼi te ʼu moʼuga pea moka ke alu ʼo haʼele. Pea ʼe mole ke hoha anai moka poʼuli. ʼE toe hoko anai mo te vaega ʼo Esekiele 34:25, ʼae ʼe ui ai ko te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼe natou nonofo fimalie anai ʼi te toafa pea mo natou momoe ʼi te ʼu vao matuʼa.

17. Ka pule anai te Puleʼaga ki te kele katoa, he ko ʼe ʼe tou tui papau ʼe foaki lahi anai e Sehova te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia tatou?

¹⁷ ʼE mahu ia meʼa fuli. Fakakaukauʼi age muʼa te temi ʼae ʼe mole kei ʼi ai te maʼuli masiva, te mole feʼauga ʼo te meʼa kai, te hoge pea mo te ʼu tokoni fakasosiale. Ko te mahu ʼi te faʼahi fakalaumalie ʼae ʼe hoko ia ʼaho nei ki te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼe ko he fakamoʼoni ʼaia ʼe foaki anai e te Hau Fakamesia ki tana hahaʼi fakalogo ia te ʼu faʼahi fuli ʼae ʼe ʼaoga kia natou. ʼI te maʼuli ʼa Sesu ʼi te kele, neʼe ina fakaha ʼe feala ke ina fakahoko ia te ʼu fakapapau ʼaia, koteʼuhi neʼe ina fafaga ia te toko lau ʼi afe hahaʼi ʼaki pe he ʼu kiʼi foʼi pane pea mo he ʼu kiʼi ika. (Mat. 14:17, 18; 15:34-36; Mko. 8:19, 20) Ka pule anai ia te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ki te kele katoa, ʼe hoko anai ʼi hona aluʼaga moʼoni ia te lea fakapolofeta ʼaeni: “E fakato anai e [Sehova] te ua ki te pulapula ae nee ke tuku ki te kele, pea e lahi anai mo kano lelei te pane ae e foaki atu anai e te kele; pea e kai anai au faga manu i ni gaueaga luna lalahi, i te temi aia.”—Esa. 30:23.

18, 19. (1) ʼE feafeaʼi kia koe ia te lea fakapolofeta ʼae ʼe tuʼu ia Esaia 65:20-22? (2) Kotea te fakaʼuhiga ʼo te ui ʼae ko ʼotatou ʼaho ‘ ʼe hage anai ko te ʼu ʼaho ʼo he fuʼu ʼakau’?

¹⁸ ʼE faigataʼa ki te tokolahi ia ʼaho nei hanatou manatu ʼe natou maʼu anai honatou ʼapi peʼe ko he gaue ʼe natou fiafia ai. ʼI te malama heʼe faitotonu ʼaeni, ʼe hage ki te tokolahi ʼe natou gaue kinakina pea mo loaloaga kaʼe veliveli te ʼu lelei ʼe natou maʼu, pea ʼe ko te hahaʼi maʼu koloa pea mo manumanū ʼae ʼe natou utu ia te ʼu lelei fuli. Fakakaukauʼi age muʼa pe feafeaʼi anai te maʼuli moka hoko ia te lea fakapolofeta ʼaeni ʼi te kele katoa:  “E natou fakatuu anai ni fale, pea e natou nonofo anai i ai; e natou to anai ni gaueaga vite, pea e natou kai anai onatou fua. E mole anai natou fakatuu ni fale ke nofo ai he tahi kehe, pea e mole anai natou to ni gaueaga vite ke kai e he tahi kehe te fua; koteuhi e hage anai te u aho o taku hahai ko te u aho o te u akau, pea e fiafia anai aku kau filifiliia i te gaueaga o onatou nima.”—Esa. 65:20-22.

¹⁹ Kotea te fakaʼuhiga ʼo te ui ʼae ko ʼotatou ʼaho ‘ ʼe hage anai ko te ʼu ʼaho ʼo he fuʼu ʼakau’? Ka ke tuʼu ʼi te vaʼe fuʼu ʼakau, ʼe mahino ia ʼe ke punamaʼuli ʼi tau fakakaukau ki te kua tuʼu ʼo te fuʼu ʼakau ʼaia talu mai fualoa, lagi ʼi muʼa atu ʼo te tutupu ʼo ʼau kui. Pea kapau ʼe hoko atu tou maʼuli ʼi tou ʼuhiga heʼe haohaoa, ʼe lagi ʼe ke mate kaʼe hoko atu pe te maʼuli ia ʼo te fuʼu ʼakau. ʼE manavaʼofa Sehova ʼi tana fakapapau mai ʼae ʼe tou maʼuʼuli fualoa anai pea ʼi te tokalelei ʼi te Palatiso. (Pes. 37:11, 29) Pea ʼi te temi ʼaia, ʼe hage kia tatou te ʼu fuʼu ʼakau ko he luna, ʼe hohomo ake pea mo mamate, kaʼe hoko atu pe totatou maʼuli ʼo heʼe gata.

20. ʼE maʼu feafeaʼi anai e te hahaʼi fakalogo mo agatonu ʼo te Puleʼaga ia he maʼuli malolō ʼe haohaoa?

²⁰ He maʼuli malolō ʼe haohaoa. Ia ʼaho nei, ko te hahaʼi fuli ʼe natou mahahaki mo mamate. ʼE tou mahahaki fuli he ʼe tou pikisia ʼi te agahala. ʼE gata pe ki te sakilifisio faitotogi ʼa Kilisito ʼe feala ke ina fakamalolō tatou. (Loma 3:23; 6:23) Lolotoga te ʼAfio ʼa Sesu Ia Taʼu ʼe Afe, ko ia pea mo ʼona kaugā hau ʼe natou foaki anai te ʼu lelei fuli ʼo te sakilifisio ʼaia ki te hahaʼi agatonu pea mo natou pulihi mamalie anai te agahala ia tatou. ʼE hoko katoa anai te lea fakapolofeta ʼaeni ʼa Esaia: “E mole ui e he tahi: E au mahaki! E mau e te hahai . . . te fakamolemole o anatou agahala.” (Esa. 33:24) Fakakaukauʼi age muʼa te temi ʼae ʼe mole ʼi ai anai he tahi ʼe kivi, peʼe tuli peʼe maʼimoa. (Lau ia Esaia 35:5, 6.) ʼE fakamalolō anai e Sesu te ʼu faʼahiga mahaki fuli pe ʼo te sino, mo te ʼulu pea mo te loto. Koia ʼe maʼu anai e te hahaʼi agatonu mo fakalogo ʼo te Puleʼaga ia he maʼuli malolō ʼe haohaoa.

21. Kotea ʼae ka hoko ki te mate, pea he ko ʼe ʼe fakalotofimalie kia koe ia te fakapapau ʼaia?

²¹ Kaʼe ʼe feafeaʼi ʼo ʼuhiga mo te mate, te faʼahi ʼae ʼe hoko ki he tahi ʼe agahala moka mahaki? ʼE ko totatou “fili fakamuli” ʼaia, pea ʼe mole hotatou malohi moka hoko mai. (1 Ko. 15:26) Kaʼe ʼe feala koa ke malo ia Sehova ʼi te mate? ʼE feala ke tou tokagaʼi te fakakikite ʼaeni ʼa Esaia: “E ina folo anai te mate o talu osi, pea e holoholoi anai e te Aliki, [ia Sehova], te u loimata ia mata fuli.” (Esa. 25:8) Fakakaukauʼi age muʼa ia te temi ʼae ʼe mole toe ʼi ai anai ni ʼavaifo, ni tanuma pea mo te fetagihi ʼa te hahaʼi lotomamahi. Kaʼe ʼe fetagihi anai te hahaʼi ʼi te fiafia he ʼe fakahoko e Sehova tana fakapapau fakatalakitupua ʼae ko te fakatuʼuake ʼo te kau mate. (Lau ia Esaia 26:19.) ʼE pulihi anai ia te ʼu mamahi fuli ʼae neʼe tupu mai te mate.

22. Kotea anai ka hoko moka kua fakahoko katoa e te Puleʼaga Fakamesia ia te finegalo ʼo te ʼAtua ʼi te kele?

²² ʼI te fakaʼosi ʼo te ʼu Taʼu ʼe Afe, ʼi te kua fakahoko katoa e te Puleʼaga ia te finegalo ʼo te ʼAtua ʼi te kele, ʼe fakatoʼo anai e  Kilisito te pule ki tana Tamai. (1 Ko. 15:25-28) Ko te hahaʼi, ʼae kua haohaoa ʼi te temi ʼaia, ʼe ʼahiʼahiʼi fakamuli anai natou, he ʼe kua tuku ake Satana mai te vanu pea ʼe ina fakahalaʼi anai natou. Pea ki muli age, ʼe fakaʼauha anai e Kilisito ia te gata pea mo natou fuli ʼe natou lagolago kia ia. (Sen. 3:15; Apk. 20:3, 7-10) Kaʼe ko natou ʼae ʼe ʼoʼofa pea mo agatonu kia Sehova ʼe fakatalakitupua anai tonatou ka haʼu, he ʼe ui ʼi te Tohi-Tapu ʼe maʼu anai e te kau agatonu “te ateaina o te u foha a te Atua i te kololia.”—Loma 8:21.

23, 24. (1) He ko ʼe ʼe tou tui papau ʼe hoko moʼoni anai ia te ʼu fakapapau ʼa te ʼAtua? (2) Kotea ʼae ʼe ke faigaʼi anai ke ke fai?

²³ Ko te ʼu fakapapau ʼaia ʼa Sehova ʼe mole ko he moemisi. Kaʼe ʼe hoko moʼoni anai. Tou manatuʼi ia te ʼu palalau ʼa Sesu ʼae neʼe tou vakaʼi ʼi te ʼuluaki kapite ʼo te tohi ʼaeni. Neʼe ina akoʼi ki ʼana tisipulo ke natou faikole fenei kia Sehova: “Ke hoko mai tou puleʼaga. Ke fai tou finegalo ʼi te kele, ohage ko selo.” (Mat. 6:9, 10, MN) Ko te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼe ko he puleʼaga moʼoni, pea kua pule ia ʼi te temi nei ʼi selo. ʼI te ʼu taʼu ʼe teau ʼaeni kua hili atu, neʼe tou sio ai ki tana fakahoko ia te ʼu fakapapau ʼa Sehova ʼi tana kautahi. Koia, ʼe feala ke tou tui papau ʼe hoko anai te ʼu fakapapau fuli ʼa Sehova moka hoko mai anai tona Puleʼaga pea mo ina puleʼi leva ia te kele katoa.

²⁴ ʼE tou iloʼi ʼe hoko mai anai ia te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. Pea ʼe tou iloʼi ʼe hoko moʼoni anai ia te ʼu fakapapau fuli ʼa Sehova. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi KUA PULE IA TE PULEʼAGA ʼO TE ʼATUA! Koia, ʼe lelei ke tou tahi fai te fehuʼi ʼaeni: “ ʼE au tuku koa ke takitaki au e te Puleʼaga ʼo te ʼAtua?” Tou faigaʼi ke tou fakalogo agatonu ʼi te temi nei ki te Puleʼaga ʼaia, ke tou lava maʼu te ʼu lelei ʼo te pule haohaoa mo faitotonu ʼaia ʼo talu ai!