ʼE tala e te Tohi-Tapu ko Satana “ ʼe ina kākāʼi te malamanei katoa”. (Fakahā 12:9.) ʼE mole loto ia Satana pea mo tana ʼu temonio ke tou tui ki te Folafola ʼa te ʼAtua, ia te Tohi-Tapu. ʼE nātou faiga ke tui te hahaʼi ʼe maʼuʼuli te ʼu mate ʼi he faʼahi fakalaumālie. Tou vakaʼi muʼa peʼe feafeaʼi tanatou faiga.

ʼE lahi te ʼu lotu ʼe nātou akonaki ko te tagata ʼe ʼi ai tona nefesi, ʼi te ʼosi mate ʼo te sino, pea ʼalu ia ki te mālama fakalaumālie. ʼE ʼui maʼa nātou ʼe mate te sino, kae ʼe mole mate te nefesi. Pea, ʼe nātou fakamoʼoni ko te nefesi ʼe mole feala ke mate, ʼe tuputupua ia.

Kae ʼe mole ko te meʼa ʼaia ʼe akoʼi mai e te Folafola ʼa te ʼAtua. ʼE moʼoni, ʼe fakahā mai e te Tohi-Tapu ko te nefesi, ko te tagata pe, ka mole ko he meʼa ʼe ʼi loto ʼo te sino? Ohage la, ʼi he palalau ʼo ʼuhiga mo te fakatupu ʼo Atama, neʼe ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “Ko Sehova ʼAtua neʼe ina faʼu te tagata ʼaki te efu ʼo te kele pea neʼe ina puhiʼi ki tona ihu te mānava ʼo te maʼuli, pea neʼe liliu ai te tagata ko te nefesi maʼuli.” (Senesi 2:7). Koia, neʼe mole foaki kia Atama he nefesi; ko ia ʼaē neʼe ko te nefesi.

Mo te ʼu manu foki ʼe higoaʼi ko te ʼu nefesi. — Senesi 1:20, 21, 24, 30.

 ʼUhi ko te kupu faka tohi-tapu “nefesi” ʼe faka ʼuhiga ki te tagata, ʼe mole tonu ke tou puna’maʼuli ʼi tatatou ʼiloʼi ko te ʼu nefesi ʼe mole tuputupua pea ʼe mamate. Neʼe ʼui fēnei e te Tohi-Tapu:

• “Ko te nefesi ʼaē ʼe agahala — ko ia ia ʼaē ka mate.” — Esekiele 18:4.

• “Koia neʼe ʼui ai e Samisoni: ‘Ke mate toku nefesi mo te kau Filisitino.’ ” — Kau Fakamāu 16:30.

• “ ʼE gafua koa, lolotoga te sapato, ke fai he aga ʼe lelei peʼe ko he aga ʼe kovi, te hāofaki ʼo he nefesi peʼe ko tona matehi?” — Maleko 3:4.

Ko ʼihi vaega ʼo te ʼu Tohi-Tapu ʼe nātou fakahā mai ai ʼe feala ke fakaʼauha te ʼu nefesi (Senesi 17:14), ʼaki te heletā (Sosue 10:37), peʼe neʼe tege (Sopo 7:15), pea mo mate malemo (Sonasi 2:5). Koia, ko te nefesi ʼe mate.

Kapau ʼe koutou lau te Tohi-Tapu mai te kamataʼaga ʼo aʼu ki te fakaʼosi, ʼe mole koutou felāveʼi anai mo te kupu ʼaē “nefesi tuputupua”. Ko te nefesi fakatagata ʼe mole ko he laumālie. Ko te akonaki ʼaē ʼo te nefesi tuputupua ʼe mole ko he akonaki ia ʼa te Tohi-Tapu. Ko te akonaki ʼaia ʼa Satana pea mo tana kau temonio. ʼE fehiʼa ia Sehova ki te ʼu loi faka lotu. — Tāʼaga Lea 6:16-19; 1 Timoteo 4:1, 2.

ʼE ʼi ai he tahi meʼa ʼe fakaʼaogaʼi e Satana moʼo fakahēʼi ʼo te hahaʼi: ko te hahaʼi faifakalauʼakau. Ko he tagata faifakalauʼakau ʼe ko he tahi ʼe ina tali te ʼu logo ʼe haʼu totonu mai te mālama fakalaumālie. Tokolahi te hahaʼi, ʼo feiā pe mo nātou ʼe faifakalauʼakau, ʼe nātou faka tui ko te ʼu logo ʼaia ʼe haʼu mai te ʼu laumālie ʼo te kau mate. Kae, ohage ko tatatou vakaʼi ʼi te Tohi-Tapu, ʼe mole mo feala. — Tagata Tānaki 9:5, 6, 10.

Kae, ʼe haʼu koa te ʼu logo ʼaia mai ia ai? ʼE haʼu pe ia mai te ʼu temonio. ʼE feala te fakasiosioʼi e te kau temonio te hahaʼi ʼi te temi ʼe nātou maʼuʼuli ai; ʼonatou ʼiloʼi ai pe neʼe feafeaʼi te palalau ʼa he tahi, pe neʼe feafeaʼi tona ʼaluʼaga, mo te meʼa ʼaē neʼe ina fai pea mo te meʼa ʼaē ʼe ina ʼiloʼi. ʼO faigafua ai kia nātou te faʼifaʼitakiʼi ʼo te hahaʼi ʼaē kua mamate. — 1 Samuele 28:3-19.

ʼE ʼi ai te tahi faʼahiga meʼa ʼa Satana moʼo fakamālohiʼi ʼo tana loi ʼo ʼuhiga mo te ʼu mate: ko te ʼu hisitolia loi. ʼE tautau hoko, ko te ʼu hisitolia loi ʼaia ʼe nātou fakamaliu kehe ai te hahaʼi mai te Tohi-Tapu. — 2 Timoteo 4:4.

ʼI Afelika ʼe fefakamatalaʼaki ai te ʼu hisitolia ʼo ʼui neʼe hā maʼuli te hahaʼi ʼi tonatou ʼosi mate. ʼI te agamahani, ʼe nātou tau hā ʼo mamaʼo ʼi te koga meʼa ʼaē neʼe nātou maʼuʼuli ai. Kae koutou fai muʼa te ʼu fehuʼi ʼaenī: ‘ ʼE ko he manatu fakapotopoto koa mokā ko he tahi ʼe ia ia te mālohi moʼo toe liliu mai, mai te kau mate ʼo hā ʼi he faʼahi ʼe mamaʼo mo tona famili pea mo tona ʼu kaumeʼa?’

Tahi foki, ʼe feala pe ko ia ʼaē neʼe hā ʼe hoko kia ia ʼaē kua mate. Ohage la, lolotoga tanā fai faka mafola ʼi te tuvao, neʼe fakatokagaʼi e te ʼu minisi kilisitiano e lua he matuʼa ʼe muliʼi age ia nāua kua ʼosi ki ai he ʼu hola. Neʼe nā fehuʼi age ki ai pe koteā te tupuʼaga ʼo tana muliʼi nāua, pea neʼe tali age e te tagata ʼe hage neʼe sio ia ki he tahi ia nāua ko tona tēhina neʼe kua mate kua ʼosi kiai te ʼu taʼu. ʼE moʼoni, neʼe faihala pe ia, kae neʼe mole fia tui ia. Koutou fakakaukauʼi muʼa te meʼa neʼe fakamatala e te matuʼa ʼaia ki tona ʼu kaumeʼa pea mo tona ʼu vāhaʼa fale!

E lagi neʼe kua koutou logo ki te palalau ʼa ni hahaʼi ʼo ʼuhiga mo niʼihi neʼe nātou sio kiai, mo logo kiai pe neʼe nātou moemisi ki ni ʼu meʼa faikehe. Ko nātou ʼaē ʼe nātou fai te ʼu faʼahiga meʼa faka misitelio ʼaia ʼe nātou matataku. Ko Marein, ʼe nofo ʼi te potu hihifo ʼo Afelika, neʼe tautau logo ki te leʼo ʼo tana kui kua ʼosi mate ʼe pāui age ʼi te pōʼuli. ʼE kalaga leʼolahi ia Marein ʼuhi ko tona mataku pea neʼe ʼaʼala fuli ai mo tona loto fale. Ki muli mai neʼe liliu ia ʼo ʼuluvale.

Kae, kapau ʼe maʼuʼuli moʼoni te kau mate, ʼe ko he agapoto koa te ʼui ʼaē ʼe nātou fakamatakuʼi ia nātou ʼaē ʼe nātou ʼoʼofa kiai? Kailoa. Ko te ʼu temonio ia ʼaē ʼe nātou fakahā te ʼu taʼi logo fakamataku ʼaia.

Kae, koteā te ʼui ki te ʼu logo ʼe hage ʼe ina foaki mai he tokoni pea mo he fakaloto mālohi? Ohage la ʼi Siela Leone ko Gbassay neʼe mahaki. Neʼe sio ia ʼi tana misi ki tana tāmai ʼaē neʼe kua mate ʼe ina foaki age te ʼu fakatotonu: ʼe tonu ke ʼalu ia ki he fuʼu ʼakau, ʼo ina toʼo hona lau, ʼo fakatahiʼi mo he moʼi vai pea ke ina ʼinu fuli. ʼI muʼa ʼo tana fai te meʼa ʼaia, ʼe mole tonu ke palalau ia ki he tahi. Neʼe ina muliʼi te ʼu fakatotonu ʼaia pea neʼe lelei ai tona mahaki.

Neʼe fakamatala e te tahi fafine, neʼe hā age tona ʼohoana kia te ia ʼi he po, ʼi te hili ʼo tona mate. Neʼe ina fakamahino neʼe talavou pea mo matalelei tona ʼu mutuʼi meʼa.

 Ko te ʼu logo pea mo te ʼu fakaʼaʼata ʼaia ʼe hage ko he ʼu meʼa lelei pea mo ʼaoga. ʼE haʼu koa ia mai te ʼAtua? Kailoa. Ko Sehova ko te “ ʼAtua ʼo te moʼoni”. (Pesalemo 31:5.) ʼE mole feala ke ina tali anai he fakahalaʼi pe ko he kākāʼi ʼo tatou. Gata pe ko te ʼu temonio ʼe nātou fai te meʼa ʼaia.

Kae ʼe ʼi ai koa he ʼu temonio agalelei? Kailoa. Tatau aipe peʼe hage mai ʼe nātou fia fai he meʼa ʼe ʼaoga, ʼe nātou agakovi fuli. ʼI te palalau ʼa te Tevolo mo Eva, neʼe hage ia ʼe agalelei (Senesi 3:1). Kae koteā te meʼa neʼe hoko kia ia ʼi te ʼosi ʼo tana fakalogo pea mo fai te meʼa ʼaē neʼe ina ʼui age? Neʼe mate ia.

Kua koutou ʼiloʼi ʼe mole ko he meʼa ʼe hoko tahitahiga ia te agalelei ʼa he tahi ʼe agakovi mokā ʼe ina fia kākāʼi niʼihi. “Te ʼu nifo hihina, mo he mafu ʼuli”, ko te ʼui ʼaenī ʼa te tāʼaga lea faka afelika. Pea ko te Folafola ʼa te ʼAtua: “Ko Satana ʼe ina fetogi tuʼumaʼu pe ia ia ko te ʼaselo ʼo te mālama.” — 2 Kolonito 11:14.

ʼE mole kei fakaʼaogaʼi e te ʼAtua te ʼu misi, te ʼu fakaʼaʼata peʼe ko te ʼu leʼo ʼe haʼu mai te mālama fakalaumālie moʼo faka felogoi mo te hahaʼi ʼi te kele. ʼE ina taki pea mo tokoniʼi nātou ʼaki te Tohi-Tapu, ʼe feala ke ina fakaliliu ai he tahi “ ʼo faiva katoa ia meʼa fuli moʼo fai ʼo he gāue lelei”. — 2 Timoteo 3:17.

Koia, ka fakatokagaʼi mai tatou e Sehova ʼo ʼuhiga mo te ʼu fakahala ʼa te Tevolo, koteʼuhi heʼe ʼofa ia kia tatou. ʼE ina ʼiloʼi ko te ʼu temonio ko te ʼu fili fakatupu tuʼutāmaki.