1-3. a) ¿Atsi mʼayhay toj wichi tayʼatshan lhamehen lewhay toj elh yʼil? b) ¿Atsi mʼak toj religiones iyhaj lechufwenyaj, toj yome atsi toj inamejen toj nayʼinhen?

BIBLIA yome toj ihichela ifwala toj «nemla iche nʼotʼilek» (Apocalipsis 21:4). Natetshan naji toj ihi nʼochufwenyaj 5 toj isej toj Jesús lhayen lahayaʼpe wichi, iwoyek nakatej nʼowʼatshancheyaj toj tʼun. Mat yikchufwi toj nayʼinhen (Eclesiastés 9:5). Toj malhyejtso iche nʼoyʼatshanek toj matche toj laha ihi toj hope toja: ¿Atsi mʼak toj iyej wichi toj yʼinhen?

² Che nahanej lechulhyaj nʼoyʼatshanekna matche toj laha ihi, che iche lhaelh toj nahumin toj yʼil. Nʼalej toj iwoyek nayʼatshan lhamehen: ¿Atsi lhip toj ihi? ¿Ha iyahin namel? ¿Ha pʼalitsaj? ¿Ha iwoyek tachʼot namehen? ¿Ha iwohiyela che yachajo toj nawʼen ifwala at che hope?

³ Religiones toj iche wʼenhahiche lechulhyajay toj nichulho nʼoyʼatshanhayna. Iyhaj religiones lechufwenyajay yome toj wichi toj isen ihoye pele wet wichi toj niʼisahen ihoye itaj. Iyhaj yome toj lewhay toj nayʼinhen nechʼe nahopehen espíritu wet yachajo toj nalhayʼe lhawʼet lheley toj yʼinhen pʼante. Wet iche iyhaj toj yome toj, che nayʼinhen, nʼoti namejen nʼokalelhthayaj wet yachajo toj nalayhiche, nʼehi elh hinʼu wok itshawet at che hope.

4. ¿Atsi mʼak toj nilhokej religiones ichufwenej wichi toj yome nʼotʼilek?

 ⁴ Tej toj wujpe religiones wʼenhahiche lechufwenyajay toj yome nʼotʼilek, iche mʼak toj ichufwenej wichi toj malhyej at iwoye iyhaj. Lhamel yome toj lewhay toj nayʼinhen, iche mʼak toj talho lhatʼisan toj kamaj ilayhi. Mat, ¿ha matche tajtso?

5, 6. ¿Atsi mʼak toj iyej wichi toj yʼinhen?

⁵ Heowa ihanej mʼak toj inamejen toj nayʼinhen. Ichumyenlhi Biblia hopkhilak ichufwen namejen toj lewhay toj nayʼinhen nemhit nʼechehen. Lewhay toj nayʼinhen, nemhit nawo lhatichunhayaja, nemhit nawʼenche honhat, nalatche honhat. Hate mʼayhay toj lhahusekchʼoye wet lhatichunhayajay yʼinhen. Ihichetʼa espíritu toj talho namel che kamaj yikchufwi toj ilayhi che ihi lhip elh. *

⁶ Hop niyat Salomón ilesayen pʼante toj yok: «Tseyhay mʼak ihanhiyejtʼa». Toj malhyejtso iwohiyetʼa che iwo lehumnhayaja wok nʼayiho elh. Hate Salomón yopʼante: «Lhip tä lehoye tä häpe honhat tä nʼopʼitseyhay lewʼet, ihichetʼa nʼochumyaj, wok nʼotichunhayaj, wok nʼotäfwnhayaj, wok nʼohanyhayaj» (yahyen Eclesiastés 9:5, 6, 10). Wet Salmo 146:4 yome toj lewhay che nʼoelh yʼil, «noj häp mʼayhay tä iwaklhat yämthilek iwoye» wok yʼinhen letichunhayajay.

7. ¿Atsi mʼak toj Jesús itechʼaynej pʼante nʼotʼilek?

⁷ Lewhay toj Jesús lakalayʼi toj lhey Lázaro yʼil,  ifwenho pʼante lechufwenkay toj yok: «Häp nʼaelh Lázaro imä tʼat, mat oyik tä ohoye yämthilek onʼomhatlhi». Jesús hopkhitʼa pʼante toj yome toj Lázaro ima. Toj paj ikalelhat pʼante toj yok: «Lázaro pajche yʼil tʼat» (Juan 11:11-14). Toj malhyejtso Jesús itechʼaynej pʼante nʼotʼilek toj nʼoelh matche toj ima. Yamhiyetʼa pʼante che Lázaro ihi pele wok iyej lewʼet lheley toj pajche yʼinhen. Hate hopkhitʼa che yome toj ihi lepʼaltseyaj toj ihi itaj, wok tiyajo elh hinʼu wok itshawet at che hope. Mat yome pʼante toj malhyej iwoye at che  Lázaro matche toj ima. Hate iche pʼante lewhay toj Jesús itechʼaynej nʼotʼilek toj nʼoelh matche toj ima. Lewhay toj lham ineyhatpha hop Jairo lhase, yopʼantek: «Lhutsha yʼinhitʼa, imäfwaj tʼat» (Lucas 8:52, 53).

8. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj nahanej toj Dios yenhilhitʼa pʼante namel hopkhilak nayʼinhen?

⁸ Dios yenhilhitʼa pʼante wichi hopkhilak yʼinhen. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj nahanej tajtso? Hop toj Heowa yenlhi pʼante Adán wet Eva hopkhilak ilayhiche pajlaʼtha tiyajʼattsiy wet tʼinhayaj neyahi. Hate lewhay toj yenlhi, itihi pʼante letichunhayaj toj tʼuhlak ilayhi yamlek tiyajʼattsiy (Eclesiastés 3:11). Ihichetʼa nʼojcha at che hope che ihuminchek leles tʼinhayaj ihi wet yʼinhen. Hate iwoye, Lhajcha Heowa ihuminhitʼa toj namel lhatʼinhayajay ihi wet nayʼinhen. Mat che Dios yenlhi pʼante namel hopkhilak nalayhiche yamlek tiyajʼattsiy, ¿atsi mʼak toj tamenej toj nayʼinhen?

9. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj Adán wet Eva iwoyek ikalhi toj iwoye mʼak toj Heowa tʼalheje pʼante?

⁹ Toj ihi pʼante yachuyajwʼet Edén, Heowa tahuyej pʼante Adán wet yok: «Tufw tʼat lhay tä ihi nilhokej halʼäy tä ihi yachuyajwʼetna. Mat häp halʼä tä itäfwnhatej hinʼo mʼak tä is lhäyʼe mʼak tä niʼisa, häp tä yej letufwa lhay. Tsi chik letufwla, letʼinla tʼat» (Génesis 2:9, 16, 17). Matche toj kalelhaj pʼante nʼolhometna toj nʼofwenho lhamel wet athahitʼa che lhamel iwoye. Heowa toj yenwetha pʼante lhamel wet tajlhamet Lham toj tʼuhawetej toj ikalelhat mʼak toj is wet mʼak toj niʼisa. Che Adán wet Eva tachʼahuye pʼante Heowa, iwoye pʼante che inʼalit toj yenhitʼa wʼet mʼayeka lenʼohyaj wet hiwʼenho gracias toj nʼowʼenho nilhokej mʼayhay.

10, 11. a) ¿Atsi mʼak toj Satanás iwoye pʼante hopkhilak ikalhi toj Adán wet Eva tachʼahuhiyetʼa Dios? b) ¿Atsi mʼak toj tamenej toj matche toj niʼisa mʼak toj Adán wet Eva iwoye pʼante?

 ¹⁰ Adán wet Eva itshupyene pʼante toj tachʼahuhiyetʼa Dios. Matche toj niʼisa mʼak toj iche pʼante. Satanás ifwenho pʼante Eva toj yok: «¿Hä matche tä Dios nʼäyej amho lhay nilhokej halʼäy tä ihi yachuyajwʼet?» Eva nichulho wet yok: «Kha, neʼtek olhamel otufw tʼat lhay halʼä chik häpe. Tajlhama halʼä tä ihi lechowej yachuyajwʼetna, häp tä yok, “Yej letufwa lhay, wok letsok, tsi chik letufw letʼinhihena.”» (Génesis 3:1-3).

¹¹ Toj paj Satanás tahuyej pʼante Eva wet yok: «Mathichetʼa, tek letʼinhenla. Dios ihanej tʼat, chik amel letufw lhay häp halʼätso, hätehlat iwoyek tafwocheʼpe atey, letäfwenhiyeja mʼak tä is lhäyʼe mʼak tä niʼisa wet amälhhiyejat iwoye lham Dios» (Génesis 3:4-6). Satanás tʼupʼantehla che Eva imatitche toj iwoyek itshupyene atsi mʼak toj is lhayʼe mʼak toj niʼisa. Hate ifwechʼenlhi pʼante Eva toj ifwenho toj yʼinhitʼala che tachʼahuhiyetʼa Dios. Toj malhyejtso Eva tuj pʼante halʼo lha wet toj paj hiwʼenho pʼante lechʼefwa wet hate tuj. Adán wet Eva ihanej pʼante toj Heowa pajche ifwenho lhamel toj isitʼa che tuj halʼo lha. Nʼolhomtesna kalelhaj mʼak toj yome wet tʼuhawetej wet athahitʼa mʼak toj is che iwoye, mat iwohiyetʼa pʼante. Adán wet Eva, mʼak toj lhamel itshupyene pʼante toj iwoye, inʼalit toj yen wʼet mʼayeka Lajcha toj humnhatshaj toj ihi pele. Lhamel letes ihi tʼat.

12. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj Heowa lefwitajayaj ihi pʼante toj hiwʼen mʼak toj Adán wet Eva iwoye?

¹² Iwoyek nʼen lhatichunhayaja toj Heowa lefwitajayaj ihi pʼante toj hiwʼen mʼak toj Adán wet Eva iwoye. Lhamel inʼalit pʼante toj yen wʼet mʼayeka Heowa toj  hope lajcha. Lhek tichunla che alekhajyenej toj lechiyhelit as (os) wet ase (ose), mat lhamel itshupyene toj tatay ahila wet iwoye mʼak toj lhamel ihuminchek iwoye. Matche toj aytaj atichunhayaj.

13. ¿Atsi mʼak toj Heowa yome lewhay toj ifwenho Adán toj yok: «lewelanla honhata»?

¹³ Toj Adán wet Eva tachʼahuhiyetʼa pʼante Dios, nemhit iwoye pʼantek ilayhiche yamlek tiyajʼattsiy. Heowa tahuyej pʼante Adán toj yok: «Ahonhat tʼat wet lewelanla honhata» (yahyen Génesis 3:19). Heowa yome toj Adán yachajohla tʼat toj hope honhat mok, hate iwoye che ihichetʼa lewhay che iche pʼante (Génesis 2:7). Lewhay toj yʼil pʼante, nemhit iche.

14. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj nayʼinhen?

¹⁴ Adán wet Eva tachʼahuhiyetʼa pʼante Dios, hop toj tamenej toj yʼinhen pʼante. Che lhamel iwohiyetʼa pʼante tajtso, athana kamaj ilayhiche. Nʼochʼisukyaj malhyej at iwoye nʼotʼinhayaj toj nʼoelh italhte lajcha wet lako. Hate lhachʼisukyaj talhe tʼat Adán. Hop toj tamenej toj nahopehen wichi toj lechʼisukyaj ihi wet nayʼinhen (Romanos 5:12). Heowa lenechʼethayajitʼa toj wichi yʼinhen. Hop toj tamenej toj Biblia yome toj nʼotʼilek hope «[lha]tayhfwa» (1 Corintios 15:26).

15. Toj nahanej mʼak toj matche, ¿atsi mʼayhay toj kamatachehena naleyej toj namatitche?

¹⁵ Iche wujpe religiones toj yome toj nʼopʼitseyhay yikchufwi toj ilayhiche toj ihi lhip elh wet iwoyek nachʼote. Che iche nʼoelh toj yʼil, lewʼet lheley iche toj hiwʼenho chinaj tʼoj hop hiyawu hopkhilak tahuyej elh toj pajche yʼil. Mat Biblia lechufwenyaj yome toj nʼopʼitseyhay pʼalitsesitʼa wet lefwitajayaj ihihitʼa. Iwohiyetʼa che namel natahuyej wok nachʼote. Hate iwoye lhamel iwohiyetʼa che tahuy namejen, tachʼot namehen wok iti namejen lhawitʼay. Hop toj tamenej toj isitʼa che nanowaye. Toj nahanej mʼayhayna toj iyej wichi toj yʼinhen pʼante, kalelhaj tʼat toj naleyej toj nehi mʼak toj kamatache.

16. Wujpe religiones, ¿atsi mʼak toj kamatache toj ichufwenej wichi malhyej mʼak toj iyej nʼopʼitseyhay?

¹⁶ Satanás ichumyenlhi religiones toj kamatachehena hopkhilak ifwechʼenlhi namel wet namatitche toj nʼopʼitseyhay kamaj ilayhiche. Malhyej toja, iche iyhaj religiones toj lechufwenyaj yome toj che nayʼinhen iche mʼak toj talho lhatʼisan toj kamaj ilayhi toj ihi lhip elh. ¿Ha hope tajtso mʼak toj aka religión lechufwenyaj wok hope mʼak toj Biblia yome? Satanás ichumyenlhi mʼakna toj kamatache wet wujpe iyhaj toj malhyejenna hopkhilak wichi ileyej toj yamwhoye Dios.

17. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj inʼafwlhat Heowa nʼochufwenyaj toj yome toj wichi toj fwitses yʼohen toj ihi itaj?

¹⁷ Mʼak toj kamatache toj religiones lechufwenyaj toj yomeje nʼotʼilek, inʼafwlhat Heowa. Malhyej toja, iche iyhaj toj yome toj wichi toj fwitses yʼohenla toj ihi itaj yamlek tiyajʼattsiy. Mat tajtso hopkhitʼa mʼak toj matche, hop toj Heowa ihichetʼala lewhay che hipʼaltsenwetha  wichi (yahyen 1 Juan 4:8). Che iche nʼojcha toj hipʼo lhos lakweyey hop toj iwoye mʼak toj niʼisa, ¿atsi atichunhayaj? Kalelhaj toj lhenla atichunhayaja toj matche toj fwitsaj nʼojchatso wet letʼuhitʼahlak lhenla akalayʼiya. Satanás tʼukwe che malhyejtso lhatichunhayaj toj natiyej Heowa.

18. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj isitʼa che nanowaye nʼopʼitseyhay?

¹⁸ Iche religiones iyhaj toj lechufwenyaj yome toj wichi toj yʼinhen nechʼe hopehen espíritus. Hate yome toj is che nanowaye wet isitʼa che nʼen wʼet mʼayeka lhamel, hop toj iwoyek hopehen lhakalayʼis wok lhatayhfwas toj matche toj takhajayhen. Tajtso toj hope mʼak toj kamatache tamenej toj wujpe wichi nowaye wet nʼokwiyej nʼopʼitseyhay. Mat is che letichunla toj nʼopʼitseyhay iwohiyetʼa che iche mʼak toj ilate wok iwoye mʼak at che hope. Hop toj tamenej toj isitʼa che nanowaye. Heowa hope elh toj yenlhi pʼante namel wet Dios toj matche. Tajlhamet Lham toj is che nanʼokwiyej (Apocalipsis 4:11).

19. ¿Atsi lenʼayij toj tachʼot namehen toj nahanej mʼak toj matche toj iyej nʼopʼitseyhay?

¹⁹ Toj nahanej mʼak toj iyej nʼopʼitseyhay tamenej toj naleyej toj nehi mʼayhay toj kamatache toj religiones ichufwenej wichi. Hate tachʼot namehen toj tʼaytshi toj natafwelche mʼayhay toj Heowa yome toj iwohiyela toj matche toj isis toj ihihla lewhayis toj tatay alhoho.

20. ¿Atsi nʼoyʼatshanek toj nachulhihola toj ihi nʼochufwenyaj toj ihan elhna?

²⁰ Iche pʼante Dios lakawo toj lhey Isaías toj yok: «Wichi tä yʼinhen yachajiholak iläyhen wet inukwephä tä tälho honhat» (Isaías 26:19). ¿Ha matche toj wichi toj yʼinhen pʼante iwoyek yachajo toj ilayhiche? Biblia matche toj kalelhaj toj nichulho nʼoyʼatshanekna. Natetshanla toj ihi nʼochufwenyaj toj ihan elhna.