1, 2. ¿Atsi iyhaj wichi toj Heowa yen pʼante lakalayʼisa?

¿ATSI nʼoelh toj letsupyenhiyela toj lhen akalayʼiya? * Nʼoelh toj matche toj aise, toj hiwʼen lakeyis wet lechumyahay toj am lehumin.

² Heowa itshupyene pʼante toj yen lakalayʼisa iyhaj wichi. Malhyej toja, Abrahán hope pʼante elh Heowa lakalayʼi (Isaías 41:8; Santiago 2:23). Hate niyat David hope pʼante Dios lakalayʼi. David, hope pʼante nʼoelh toj matche toj Heowa akajejlhi (Apóstoles Lhenhay 13:22). Hate profeta Daniel, Heowa matche pʼante toj wuj toj ihumin, wok matche toj laha ihi (Daniel 9:23).

3. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj Abrahán, David wet Daniel hopehen pʼante Heowa lakalayʼis?

³ ¿Atsi toj tamenej toj Abrahán, David wet Daniel hopehen pʼante Heowa lakalayʼis? Heowa ifwenho pʼante Abrahán toj yok: «Tsi am lewoye olhämet» (Génesis 22:18). Heowa lakalayʼis hopehen iyhaj toj nilhaichajawetha wet iwoye lhomtes. Hate wujpe wichi toj lhaihutwek iwoyek hopehen Heowa lakalayʼis. Lham ifwenho pʼante Israel lhayis toj yok: «Iwoye  olhämtes, wet häp tä olham ohäpkhila laka Dios wet lhamel häpkhila oka wichi» (Jeremías 7:23). Hate tʼat iwoye tajtso, che am matche toj letʼuhlak ahope Heowa lakalayʼi, is che letachʼahuye.

4, 5. ¿Atsi mʼak toj iwoye Heowa toj tʼuye lakalayʼis?

⁴ Dios Lhomtes yome toj Heowa tʼukwe lenʼayij hopkhilak «hiwʼenhopej lakhajyhayaj häp wichi tä matche tä tʼekhaye häp lham» (2 Crónicas 16:9). Toj ihi Salmo 32:8, Heowa ikalelhat toj yome toj hiwʼenohla lakalayʼis nʼohanyaj wet nʼofwonyajay toj isen.

⁵ Hate iche lhatayhfwa toj matche toj takhajay toj tʼuhitʼahlak nahopehen Dios lakalayʼis. Mat Heowa tʼuhlak tachʼot namehen (yahyen Salmo 55:22). Namel namalhetwek lhahusey toj natchumhoplhi Heowa wet natʼifwtiyej, tej toj lhayʼepej lhip mʼayhay toj niʼisa toj inamejen, hop toj nahopehen lakalayʼis. Hate namalhyej iwoye David toj lechayaj ihi pʼante wet ilesayen lhomtes toj yok: «Ihi tʼat olhip tä ofwomkat wet tek wohla mʼak chik iwitʼäyenhilanʼo» (Salmo 16:8; 63:8). ¿Atsi mʼak toj iwoye Satanás hopkhilak inuhla toj nahopehen Heowa lakalayʼis?

6. ¿Atsi mʼak toj Satanás yomeje wichi?

⁶ Toj ihi nʼochufwenyaj 11 nalechufwenej naji toj Satanás tatayhla pʼante Heowa wet yome toj hope elh toj wʼet yomlhi. Hate yome pʼante toj hope elh toj isitʼa alhoho mʼak toj iwoye, hop toj inuhla mʼak  toj Adán wet Eva tatshupiye che hope mʼak toj is wet mʼak toj niʼisa. Hop libro toj lhey Job ichufwen namejen toj Satanás hate yomeje mʼak toj niʼisa wichi toj tʼuhlak hopehen Dios lakalayʼis. Satanás yome toj wichi tachumhoplhi Dios hop toj nʼowʼenho mʼayhay toj lhamel iwatla, hopkhitʼa toj lhamel ihumin. Hate yome toj lham iwoyek ikalhi toj elh at che hope ileyej toj tachʼahuye Dios. Natetshan mʼak toj iwoyek nalechufwenej mʼak toj iyej pʼante Job wet atsi lenʼayij toj Heowa tachʼote pʼante.

7, 8. a) ¿Atsi nʼoelh toj hope pʼante Job? b) ¿Atsi mʼak toj Satanás yomeje pʼante Job?

⁷ ¿Atsi nʼoelh toj hope pʼante Job? Hope pʼante hinʼu toj is toj iche pʼante 3.600 neckchomis toj pajche. Heowa yome pʼante toj ihichetʼa nʼoelh toj hate iwoye lham toj iʼpe pʼante honhat. Job yenhitʼa pʼante wʼet mʼayeka Heowa wet ihuminhitʼa pʼante mʼak toj niʼisa (Job 1:8). Toj Heowa iyahin Job, hope nʼoelh toj matche toj is toj nʼoyen kalayʼiya.

⁸ Satanás yome pʼante toj Job tajlhamet lham toj itichunlhi lhamej hop toj tamenej toj tachumhoplhi Heowa. Satanás tahuyej pʼante Heowa toj yok: «Tsi kawahinayej mʼak at che iyej lham, lhäyʼe lewʼet lheley, lhäyʼe nilhokej mʼak tä ihi lewʼet tä lakäywet, wet äp letiyej akäpfwayaj lechumtes. Häp tä tamenej tä yiklhatshi tʼat mʼak tä hiwʼen tä iʼpe honhat. Che letiyej akwey mʼak tä hiwʼen, wet aisitäynhila tʼat» (Job 1:10, 11).

9. ¿Atsi mʼak toj Heowa inuhitʼahla toj Satanás iwoye pʼante?

⁹ Satanás yome pʼante toj Job tachumhoplhi Heowa hop toj nʼowʼenho mʼak toj iwatla. Yome pʼante toj  iwoyek ikalhi toj Job ileyej toj tachumhoplhi Heowa. Tej toj Heowa ihuminhitʼa mʼak toj Satanás iwoye, inuhitʼahla toj nʼotiyej nʼolhelhtshayaj hop Job. Che nʼowoye tajtso nʼonʼalit tʼat che Job tachumhoplhi Heowa hop toj ihumin.

10. ¿Atsi mʼayhay toj niʼisa toj Satanás itiyej pʼante Job? Wet, ¿atsi mʼak toj iwoye pʼante Job?

¹⁰ Mʼak toj ichun toj Satanás iwoyeje pʼante Job, hope toj nʼotʼetane lelay wet iyhaj nʼolanhen. Toj paj tatay lhimpaj che nilhokej lakawos nʼolanhen. Nilhokej mʼayhay toj Job hiwʼen pʼante tatay. Mʼak toj lepes toj Satanás itiyej Job, hope toj 10 leles yafwthitaj toj aytaji ilanhen pʼante. Mat Job tʼifwtiyej pʼante Heowa. Dios Lhomtes yome toj «tej tä tehentso mʼak tä iyej Job, mat iwohitʼa lechʼisukyaja» wok itiyej Dios letes (Job 1:12-19, 22).

11. a) ¿Atsi mʼayhay iyhaj toj Satanás iwoyeje hop Job? b) ¿Atsi mʼak toj iwoye pʼante Job?

¹¹ Satanás ilehichetʼa pʼante toj iwoye mʼak toj niʼisa. Inʼalit toj tatayhla pʼante Dios toj yok: «Lhek tiyej akwey lham, tiyej mʼak at che ilät, wet aisitäynhila tʼat». Toj malhyejtso Satanás itiyej pʼante Job tʼinhayaj toj aytajche (Job 2:5, 7). Job yachajo pʼante toj tʼifwtiyej hop Heowa. Yome pʼante toj tʼifwtihiyeja Dios pajlaʼtha yʼil (Job 27:5).

12. ¿Atsi mʼak toj Job iwoye pʼante toj inʼalit toj Satanás wʼet yomlhi tʼat?

¹² Job ihanhiyejtʼa pʼante mʼayhay toj Satanás yomeje, wet mʼak toj tamenej toj matche toj aytajche lewitʼay. Lham yenek hope Heowa toj itiyej  nilhokej nʼolhelhtshayajay (Job 6:4; 16:11-14). Tej toj malhyejtso, Job tʼifwtiyej pʼante Heowa. Nʼal tʼat toj Job hopkhitʼa pʼante nʼoelh toj tajlhamet lham toj itichunlhi lhamej. Lham hope pʼante Dios lakalayʼi, hop toj ihumin pʼante. Nilhokej mʼayhay toj Satanás yomeje pʼante, hopehen pʼante mʼayhay toj kamatache.

13. Toj Job tʼifwtiyej pʼante Dios, ¿atsi mʼak toj nʼonʼalit pʼante?

¹³ Job ihanhiyejtʼa pʼante mʼak toj Satanás ifwenho Heowa, tʼifwtiyej pʼante Dios wet inʼalit toj Satanás hope elh toj wʼet yomlhi. Heowa ikopfwaye pʼante Job, hop toj hope pʼante lakalayʼi toj tʼifwtintsaj (Job 42:12-17).

14, 15. ¿Atsi mʼayhay toj Satanás yomeje nilhokej wichi?

¹⁴ Ifwalasna, Satanás yomeje mʼayhay toj kamatache nilhokej Dios lakawos. Yome toj natchumhoplhi Dios, hop toj tajlhamet namel toj natichunlhi lhamejen. Satanás yopʼantek: «Hinʼu iwohla hayaʼpe nilhokej mʼak toj hiwʼen hopkhilak lhaifwayhat» (Job 2:4, TNM). Hop toj malhyejtso toj Satanás yome toj nilhokej wichi tajlhamet lhamel toj lhaitetshanhen, tsʼilakhitʼa Job. Tafwaytshi wujpe neckchomis toj Job yʼil pʼante, Satanás kamaj yikchufwi toj ilakwlhi Heowa wet yomeje mʼak toj kamatache lakawos. Malhyej toja, Proverbios 27:11 yok: «Yäs, is chik ahäpe elh tä lehusek ihi, häpkhilek okäjyaj inʼoyej wet ohanhiyeja owoyneje olhämet chik onchulho elh chik fwetaj ilätyenlhi nʼoyej lhämet».

 ¹⁵ Am iwoyek letshupyene toj letachumhoplhi Heowa wet ahope lakalayʼi toj tʼifwtintsaj. Toj malhyejtso lenʼalthila toj Satanás hope elh toj wʼet yomlhi. Nʼalej toj is che lewo iyhaja wujpe mʼayhay toj niʼisa toj lewoye pʼante hopkhilak iwoyek ahope Dios lakalayʼi. Mat hope mʼak toj lhayʼe lhip toj is toj am letshupiye toj lewoye. Tajtso matche toj laha ihi, hop toj Satanás yome toj am letʼifwtihiyejtʼala Heowa che lewʼen awitʼayhyajay. Lham iwohiyela mʼak at che hope hopkhilak leleyej toj letachʼahuye Dios. ¿Atsi mʼak toj iwoye?

16. a) ¿Atsi mʼayhay toj Satanás ichumyenlhi hopkhilak wichi ileyej toj tachumhoplhi Heowa? b) ¿Atsi mʼak toj iwoye pʼiya che ikalhi Ahottaj hopkhilak am leleyej toj letachumhoplhi Heowa?

¹⁶ Satanás ichumyenlhi wujpe lenʼayhay hopkhilak naleyej toj nahopehen Dios lakalayʼis. Iche lewhay toj inu namehen malhyej iwoye «tʼowalhaj tä fwitsaj» (1 Pedro 5:8). Hop toj tamenej toj yej seltej che akalayʼis, hawʼet lheley wok iyhaj wichi tʼuhlak am leleyej toj alechufwenej Biblia wet lewoye mʼak toj is alhoho. Nʼalej toj lelate toj malhyej iwoye che nʼonu ame (Juan 15:19, 20). * Ichepej toj Satanás lhaitechʼaynej «ángel tä isi». Tʼuhlak naleyej toj nachʼahuye Heowa, hop toj tamenej toj ichumyenlhi mʼayhay toj kamatachehen (2 Corintios 11:14). Elh mʼak toj Satanás  ichumyenlhi hopkhilak naleyej toj natchumhoplhi Heowa hope toj tʼuhlak namatitche toj iwohiyetʼa che nahopehen Heowa lakalayʼis hop toj lhachʼisukyajay ihi.

17. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj nachʼahuye Heowa?

¹⁷ Toj nachʼahuye Heowa, nanʼalit toj Satanás hope elh toj wʼet yomlhi. ¿Atsi toj tachʼotla namehen toj nachʼahunhas? Biblia yok: «Humin Awuk Dios, mälhewek ahusek, lhäyʼe mälhewek atichunhayaj, lhäyʼe mälhewek akhajyhayaj» (Deuteronomio 6:5).  Nachʼahuye Heowa hop toj natiyej lhahumnhayaj. Toj tʼaytshi lhahumnhayaj toj natiyej, natʼuhilahlak nawoye nilhokej mʼayhay toj tʼalh namehen. Hop apóstol Juan ilesayen pʼante toj yok: «Wet tä yʼawoye lhämtes, yʼanʼälit tä yʼahumin tʼat Dios. Wet lhämtes tek choyhat», wok athahitʼa che nawoye (1 Juan 5:3).

18, 19. a) ¿Atsi mʼayhay iyhaj toj Heowa yome toj niʼisa? b) ¿Atsi mʼak toj tamenej toj nahanej toj Heowa tʼalhitʼa namehen mʼak toj iwohiyetʼa che nakalhi toj nawoye?

¹⁸ Heowa yome toj iche mʼayhay toj isihentʼa. Iwoyek nawʼen ejemplos toj ihi recuadro «Yej humin mʼak toj Heowa ihuminhitʼa». Toj ichun nʼalej toj iwoyek  lhen atichunhayaja toj iyhaj mʼayhayna isen tʼat. Mat, che leyahyen Biblia wet lhen atichunhayaja, letafwnhichela toj Dios laka leyes matche toj iwoyek aisej. Hate, iwoyek nechʼe lehanej toj is che lewo iyhaja mʼayhay toj am lewoye toj niʼisa. Tajtso iwoyek atha pʼiya toj lewoye. Tej toj malhyejtso, che lewoye, lhenla akajyaja nʼotamsek wet nʼokajyaj toj iyej Heowa lakalayʼis toj tʼifwtintses (Isaías 48:18). ¿Atsi toj tamenej toj iwoyek nʼoelh iwo iyhaja mʼayhay toj ihi?

¹⁹ Heowa tʼalhitʼa namehen mʼak toj nakalhihitʼa che nawoye (Deuteronomio 30:11-14). Lham hope nʼokalayʼi toj matche wet ihanej mʼak toj nahopehen. Ihanej lhakeyis toj isen wet lhakʼefwayajay (Salmo 103:14). Hop apóstol Pablo yopʼantek: «Dios tek tachʼanlhahiyela yämlek nichät amehen nʼolhelhtshayaj che katumahlä. Mat häte che nichät amehen nʼolhelhtshayaj, Dios itäfwnhatla amejen mʼak che lewoye yämlek letumlä» (1 Corintios 10:13). Iwoyek namatiche toj Heowa hiwʼenpejila namhonche lhakhajyhayaj hopkhilak nawoye mʼak toj is alhoho. Wet hiwʼenla amho «nʼokhajyhayaj tä wuj» hopkhilak letatayla nʼowitʼayhyajay (2 Corintios 4:7).

20. ¿Atsi Heowa lakeyis toj is che namel naten, wet atsi mʼak toj tamenej?

²⁰ Che natʼuhlak nahopehen Heowa lakalayʼis, tsʼilakhitʼa toj is che naleyej toj nawoye mʼayhay toj lham yome toj isihentʼa. Iche elh mʼak toj is che  nawoye (Romanos 12:9). Dios lakalayʼis ihumin mʼak toj Lham ihumin. Iten lakeyis wet inʼalit «nʼohumnhayaj tä lhamya, lhäyʼe nʼokäjyaj, lhäyʼe nʼotamsek». Hate tek ilhakʼalhihla mʼak at chik hope, hope elh toj lechowej ihi, wet ikanitwetha iyhaj, afwtintsaj, tek lhaichajlhi, wet tumla lenechʼethayajay toj niʼisachehen (Gálatas 5:22, 23). Hopkhilak lehanej mʼayhay toj Dios lakalayʼis iwoye, yahyen Salmo 15:1-5.

21. ¿Atsi mʼak toj tachʼotla ame hopkhilak iwoyek lenʼalit nʼochumyajay toj Dios ihumin?

²¹ ¿Atsi mʼak toj tachʼotla ame toj lenʼalit nʼochumyajaytso toj matche toj isis? Che alechufwenej mʼak toj Heowa ihumin. Hopkhilak lekalhi tajtso, is che lhen akeya toj leyahyen wet alechufwenej Biblia (Isaías 30:20, 21). Che lewoye tajtso, ahumnhayaj toj letiyej Heowa lhaichiyhelit. Tajtso tamenhiyeja toj letʼuhlak letachʼahuye.

22. ¿Atsi mʼak toj nanhila che natchʼahuye Heowa?

²² Toj nʼoelh iwo iyhaja mʼayhay toj ihi, iwoyek nʼotechʼaynej toj nʼoelh ilanche lakay toj lewumhay wet tatwʼuyhi lakay toj nechʼayhis. Dios Lhomtes yome toj is che nalanhi «[lh]achowej wumek» wet natwʼuyhi «[lh]achowej elh tä nechʼayek» (Colosenses 3:9, 10). Tej toj tajtso hope mʼak toj atha pʼiya, Heowa ikalelhat toj hiwʼenla namhohen lhawʼayhat toj wuj che nawo iyhaja mʼayhay toj nehi wet natchʼahuye (Salmo 19:11). Chʼahuye Heowa hop toj letiyej ahumnhayaj toj matche, hopkhitʼa toj lekatiyeja mʼayhay toj aisej. Tajtso ikalhihla toj am lenʼalit toj Satanás hope elh toj wʼet yomlhi wet iwohiyela che ahope Heowa lakalayʼi toj matche.