Dios lhey hope Heowa wet nʼohanej toj yome tʼat toja: «Lham hopkhila nʼoelh toj ikalhi toj yam matche mʼak toj iwatlak iwoye». Heowa hope Elh toj najit letumfwaya wet yenlhi pʼante nilhokej mʼayhay. Lham lakhajyhayaj ihi hopkhilak iwoyek yam matche lenechʼethayaj at che hope.

Toj ihi Hebreo lhomtes Dios lhey toj nʼolesayen nʼochumyenlhi cuatro letras, toj athana hopehen YHWH wok JHVH (wok YHVH). Nʼolesaynhay toj nechʼenyaya toj iche pʼante inʼalit toj Dios lhey inuʼpe siete mil veces toj ihi Biblia. Toj iʼpe nilhok honhat, wʼenhahiche lenʼayij toj wichi iwo lheya Dios Heowa, ichumyenlhi tʼat lhomet.

▸ Nʼochufwenyaj 1, párr. 15, nʼolhomtes toj tumcha

Dios hope elh toj lhenek Biblia, mat ichumyenlhi pʼante hinʼul hopkhilak ilesayen lhomtes. Hatet iwoye nʼochoti toj tʼalheje lecheyas che ilesayen papel. Tej toj lecheyas hope elh toj ilesayen, hopehen tʼat lechoti tichunhayajay. Malhyej iwoye tajtso, Dios ichumyenlhi pʼante laka espíritu toj tʼamajchet hopkhilak hinʼul toj ilesayen itafwelej lham letichunhayajay. Isej Dios laka espíritu toj tʼamajchet, wʼenhahiche lenʼayij toj lhamel itafwelej tajtso. Malhyej toja, iche pʼante lewhay toj lefwilhey wok lewʼenhay ihi wet toj paj ilesayen mʼayhay toj hiwʼen.

▸ Nʼochufwenyaj 2, párr. 5

Hopehen Biblia lechufwenyajay toj ichun toj tachʼot namehen hopkhilak is alhoho mʼayhay toj natshupiye toj nawoye. Malhyej nʼofwonyajna toj yok: «Che niʼisahen okalayʼis, ikänchi okeyes tä isen» ichufwen namejen  toj wichi toj nalhaipʼajtej lakeyis yaj namehen hopkhilak is wok niʼisa mʼak toj nehi (1 Corintios 15:33). Wet nʼofwonyaj elh toj yok: «Tä hinʼo tä tutchey, wet mʼak tä itihchä, häpe tʼat tä ilanhi mʼak tä tälho» ichufwen namejen toj nakathiyeja tʼat mʼak toj talhe mʼayhay toj nawoye (Gálatas 6:7).

▸ Nʼochufwenyaj 2, párr. 12

Hopehen Dios lesilotyajay toj ikalelhat lenechʼethayaj, lechufwenyajay, mʼayhay toj neʼtek nawoye wok lekalelhtayajay. Hate, iwoyek hope nʼosilotyajay toj yome mʼayhay toj ihichela. Wujpe profecías toj talho Biblia pajche lhayam matchehen.

▸ Nʼochufwenyaj 2, párr. 13

Nilhokej profecías toj talho Biblia toj yomeje Nʼofwayhthi toj Dios Chenek, Jesús yam pʼante matchehen. Tetshan lhip toj yok: «Profecías toj yome Nʼofwayhthi toj Dios Chenek».

▸ Nʼochufwenyaj 2, párr. 17, nʼolhomtes toj tumcha

Heowa tʼupʼantehlak honhat hope lhip toj wʼatshan wet isilataj toj wichi toj ihumin lham ihi lhiptso. Wet iwohitʼa elha lenechʼethayaj. Tatay lhimpaj che Dios itayhthila nʼofwitseyaj wet hiwʼenhihola lewʼatshancheyaj wichi toj ichʼahuye lham.

▸ Nʼochufwenyaj 3, párr. 1

Hope pʼante ángel toj iwo tesa toj tatayhla Dios. Tajtso hope toj tamenej toj nʼoyen lheya Satanás toj hope «Nʼotayhfwa». Hate lhayen hopeya sitawo hop toj yomeje mʼayhay toj kamatache toj talhe Dios wet ifwechʼenwetha wichi.

▸ Nʼochufwenyaj 3, párr. 4

Heowa yenwetha pʼante ángeles toj kamaj nenalhi honhat. Yenwetha pʼante hopkhilak yen lewʼeta pele. Wujtajʼatpey ángeles toj iche (Daniel 7:10). Lhamel lheyis ihi wet hopehen iyhaj toj wʼenhahiche. Hop ángeles toj tʼifwtinses ihuminhitʼa che wichi iwujyen hop toj tamenej toj lhayen wʼet mʼayhaya. Lhamel wʼenhahiche lenʼohyaj wet lechumtes. Lechumtes iyhaj hope toja: tachumhoplhi Heowa toj ihi toj leniyatyaj tatache, yen silotyaja Dios silotyaj, toj tʼuye wet inuhyenkwe lenʼayij toj is hop Dios lakawos toj ihi honhat, iwoye Dios lakalelhtayaj toj itiyej wichi wet tachʼote wichi toj yen silotyaja Dios Niyatyaj (Salmo 34:7; Apocalipsis 14:6; 22:8, 9). Lewhay toj tatay alhoho, hop ángeles lhayʼe Jesús tatayhlahla letayhfwas toj ihi nʼokaʼtshayaj toj lhey Armagedón (Apocalipsis 16:14, 16; 19:14, 15).

▸ Nʼochufwenyaj 3, párr. 5; nʼochufwenyaj 10, párr. 1

Nʼochʼisukyaj hope mʼak at che hope toj tume lhahusek, natichunejlhi wok nawoye toj tatayhla Heowa wok lenechʼethayaj. Nʼochʼisukyaj tamenej toj tek naise Dios. Hop toj tamenej toj lham hiwʼen pʼante namhohen leyes wet mʼayhay toj matchehen toj ihi Biblia yamlek tek hanlak nawo lhachʼisukyaja. Nilhokej mʼayhay toj Heowa yenlhi pʼante toj ichun ihichetʼa mʼak toj niʼisa che iyej. Mat Adán  wet Eva tatshupiye pʼante toj tachʼahuhiyetʼa Dios. Hop toj tamenej toj hichʼuthen pʼante wet yʼinhen. Nilhokej namel yʼaj namehen nʼochʼisukyaj toj talhe Adán wet Eva. Hop toj tamenej toj nachʼuthen wet nayʼinhen.

▸ Nʼochufwenyaj 3, párr. 7; nʼochufwenyaj 5, párr. 3

Toj ihi nʼokʼatshayajna Dios itayhtila nilhokej mʼayhay toj Satanás niyatej toj ipʼe honhatna wet nilhokej mʼayhay toj niʼisa.

▸ Nʼochufwenyaj 3, párr. 13; nʼochufwenyaj  8, párr. 18

Hope Nʼoniyatyaj toj Heowa itihi pʼante pele. Jesús hope elh toj niyatej Nʼoniyatyajna. Lewhay toj tatay alhoho, Heowa ichumyenhilhila Leniyatyajna hopkhilak itayhat mʼayhay toj niʼisa. Dios Niyatyaj itetshanla imalhewek Honhat.

▸ Nʼochufwenyaj 3, párr. 14

Nʼoelh toj ichun toj Dios yenlhi hope pʼante Jesús. Heowa ichene pʼante honhat hop Jesús hopkhilak iwompe lewʼatshancheyaj nilhokej wichi. Toj tafwaytshi toj Jesús yʼil, Heowa yachaje pʼante lewʼatshancheyaj. Athana Jesús hope Dios Niyatyaj laka Niyat wet iwo leniyatyaja toj ihi pele.

▸ Nʼochufwenyaj 4, párr. 2

Hop Biblia yome pʼante lewhay toj nanhila hop Nʼofwayhthi toj Dios Chenek. Toj tafwaytshihla 69 semanas. Semanastso iwo pʼante tesa toj ihi nekchom 455 toj Jesús kamaj neyahi honhat wet noj toj ihi nekchom 29.

¿Atsi mʼak toj tamenej toj nahanej toj lewhaytso noj toj ihi nekchom 29? Hop 69 semanastso iwo pʼante tesa toj ihi nekchom 455 toj Jesús kamaj neyahi honhat, lewhay toj Nehemías ichate Jerusalén wet iwo tesa toj yachajo toj  yenlhi hupuytso (Daniel 9:25; Nehemías 2:1, 5-8). Semanas toj profeciana yome hopkhitʼa siete ifwalas, hopehen siete nekchomis. Tajtso hate iwoye lenʼayij toj profecías iyhaj toj ihi Biblia ichumyenlhi ifwalas, toj hope tʼat toja: «Ifwala tefwajni laha nekchäm tefwajni» (Números 14:34; Ezequiel 4:6). Toj malhyejtso wʼeihalha semanatso hope tʼat 7 nekchomis wet hop 69 semanas hope tʼat 483 nekchomis (69 x 7). Che natalhthe nekchom 455 toj Jesús kamaj neyahi honhat toj tafwaytshi nekchom 29, nachate 483 nekchomis (ihichetʼa nekchom cero). Toj ihi nekchom 29 Jesús lhaibautisayen pʼante wet nechʼe hope pʼante Nʼofwayhthi toj Dios Chenek (Lucas 3:1, 2, 21, 22).

Profeciana hate yome semana elh wok 7 nekchomis iyhaj. Toj ihi lewhaytso hop Nʼofwaythi toj Dios Chenek nʼolanla tʼat. Tajtso nʼal tʼat toj ihi nekchom 33. Wet toj ihi nekchom 36 iwo pʼante tesa toj nʼowo silotape hop nʼosilotyaj toj isis toj yome Dios Niyatyaj hop nilhokej wichi wet tsʼilakhitʼa hop Judío lhayis (Daniel 9:24-27).

▸ Nʼochufwenyaj 4, párr. 7

Biblia yome toj Heowa hope Elh toj lhenek nilhokej mʼayhay wet lham tʼat toj lhenek pʼante Jesús lewhay toj kamaj ihichetʼa mʼayhay iyhaj toj yenlhi (Colosenses 1:15, 16). Jesús, hopkhitʼa Dios toj Najit letumfwaya. Wet ihichetʼa lewhay toj yome pʼante toj lham hatet iwoye Dios. Mat lham yopʼantekwe: «Ojcha, [...] lham häp tä inu oʼpe» (Juan 14:28; 1 Corintios 15:28). Mat iche religiones iyhaj toj ichufwenej wichi hop Trinidad. Nʼochufwenyajna yome toj Nʼojcha, Lhos wet espíritu toj tʼamajchet hopehen weihalha. Nʼolhamet «Trinidad» ihihitʼa Biblia. Hope nʼochufwenyaj toj kamatache.

 Hop Dios laka espíritu toj tʼamajchet hopkhitʼa nʼoelh toj iche. Hope tʼat Dios lakhajyhayaj toj ninʼala toj lham ichumyenlhi hopkhilak iwoye lenechʼethayaj. Malhyej toja, wichi toj ichun toj ihanlhi Jesús «Espíritu tä Dios Tʼamajchet tapokwe» wet Heowa yopʼantekwe: «otsäyhlaʼpe oka Espíritu nilhokej wichi» (Apóstoles Lhenhay 2:1-4, 17).

▸ Nʼochufwenyaj 4, párr. 12; nʼochufwenyaj 15, párr. 17

¿Atsi mʼak toj tamenej toj Dios lakawos toj matchehen ichumyenhilhitʼa cruz toj nʼokwiyej Dios?

1. Talhe lewhayis toj pajche toj religiones toj kamatachehen ichumyenlhi cruz. Lewhay toj kamaj Jesús ihi pʼante honhat, wichi ichumyenlhi pʼante cruz toj nʼokwiyej honhat wet hate iwo pʼante lakainʼoyaja hopkhilak nʼokwiyej cruz. Mat talhe toj Jesús yʼil pʼante pajtha 300 nekchomis Dios lakawos toj ihanlhi Jesús ichumyenhilhitʼa cruz. Toj paj, Roma laka Niyat toj lhey Constantino yome pʼante toj is che nʼochumyenlhi cruz. Lewhaytso nʼochumyenlhi pʼante cruz hopkhilak wichi toj nʼokwihiyejtʼa Dios ihumin toj ihoye culto. Mat Jesús tek yʼil pʼante toj iʼpe cruz. Iche libro toj ikalelhat toj wichi talhe lewhayis toj pajche ichumyenlhi cruz lewhay toj Jesús kamaj neyahi honhat wet hate iyhaj toj tʼekhahiyejtʼa pʼante Jesús.

2.  Malhyej toj namene Jesús tek yʼil pʼante toj iʼpe cruz. Iche Biblias toj ichumyenlhi nʼolhomet «cruz» mat nʼolhomet toj griego toj nʼochumyenlhi lewhay toj nʼolesayen pʼante Biblia yome tʼat «halʼa». Iche libro toj ikalelhat toj Biblia Lhip toj hope Griego Lhomtes ichumyenhilhitʼa nʼolhomet cruz. Jesús nʼofwuhthilhi pʼante halʼa, tek nʼofwuhthilhi pʼante cruz.

3.   Heowa tʼuhitʼahlak nachumyenlhi nʼocheyalis wok nʼopeykas hopkhilak nanʼokwiyej (Éxodo 20:4, 5; 1 Corintios 10:14).

▸ Nʼochufwenyaj 5, párr. 12

Jesús tʼupʼantehlak lechufwenkay lehusekchʼoye wok itichunchʼoye lewhay toj yʼil. Hop cristianos iwoye tajtso nekchompej, toj ifwala 14 toj iwelʼa toj judíos yen lheya nisán. Hope tʼat ifwalatso toj Israel lhayis yenlhipej nʼokajyaj toj lhey Pascua. Toj nʼotichunchʼoye lewhay toj Jesús yʼil pʼante, wichi toj iyej nʼowʼenho pan wet hatʼes toj nʼotechʼaynej Jesús tʼisan wet lewʼoyis, wet nʼoelh toj nʼowʼenho is che hiwʼenho elh toj iwhaye. Nilhokej wichi toj lhayʼehla Jesús toj niyatej pele, hop toj tʼuhawetej toj tuj pan wet iyayej hatʼes. Iyhaj toj hiwʼen leniwhayaj toj ihihla honhat yamlek tiyajʼattsiy, tajlhamet toj inʼalit toj yenhitʼa wʼet mʼayeka toj ihoye lewhay toj nʼotichunchʼoye Jesús toj yʼil pʼante, mat tujitʼa pan wet tek iyayej hatʼes.

▸ Nʼochufwenyaj 5, párr. 21

Toj ihi Dios Lhämtes tä Matchehen, nʼolhomet toj hebreo néfesch wet nʼolhomet toj griego psykjé iche toj nʼowo tradusiya «nʼohusek». Mat Biblia lechufwenyajitʼa che yome toj, lewhay che nayʼinhen iche mʼak toj ninʼala toj yikchufwi toj ilayhi. Nʼolhomtesna néfesch wet psykjé yome tʼat tres mʼayhay: 1) nʼoelh, 2) itshawet, wok 3) nʼoelh wok itshawet lewʼatshancheyaj. Hop toj tamenej toj Dios Lhämtes tä Matchehen iche lhipey iyhaj toj nʼolhomtesna néfesch wet psykjé nʼowo tradusiya «wichi, itshawet wok nʼowʼatshancheyaj». Tetshan ejemplos:

•  Nʼoelh. «Häp lhamelna häpehen wichi pʼante ihi häp ifwalas tä Noé ihi. [...] nitäkwitʼa lhamel tä tiyäjo pʼante lehitso, ocho tʼat, [...] lhamel tafwayhen» (1 Pedro 3:20). Toj ihi textona, yome ocho wichi (psykjé) toj tafwayhen (Noé wet lechʼefwa, tres leles wet lechʼefwas).

• Itshawet. «Wet Dios yok: -Is chik iche mʼayhay tä wʼenhahiche tä ihi inät, wet is chik iche afwenchey tä weyʼähen. Wet mälhyej pʼantetso, iche tʼat. Wet Dios yok: -Is chik iche itshätäy (néfesch) tä wʼenhahiche tä ihi honhat, itshätäy tä nʼoläy, lhäyʼe iyhäj tä iche tayhi, lhäyʼe mʼayhay tä lhaitonchehen honhat. Wet mälhyej pʼantetso tä Dios yenlhi itshätäy, wet hiwʼen tä wuj tä is» (Génesis 1:20, 24).

• Nʼoelh wok itshawet lewʼatshancheyaj. Heowa ifwenho pʼante Moisés toj yok: «Pajche yʼinhen nilhokej hinʼol tä tʼuhtehläk ailän [«iso amej awʼatshancheyaj, néfesch »]» (Éxodo 4:19). Lewhay toj Jesús ihi pʼante honhat, yo pʼantek: «Olham ohäpe tsonʼataswo tä matche. Häp tsonʼataswo tä matche iwompe lewʼatshancheyaj häp leläy» (Juan 10:11).

  Hate lewhay che nʼoelh tʼuhlak iwoye mʼak, malhyej toj ihi Biblia «mälhewek ahusek» (psykjé), tajtso hope tʼat toj nʼoelh lham tʼat toj tʼuhlak iwoye wet lhaikhajyenej (Mateo 22:37; Deuteronomio 6:5). Nʼolhomet néfesch hate nʼochumyenejlhi toj nʼoyome mʼak toj nʼoelh iwatla. Hate iwoyek yome nʼoelh toj yʼil (Números 6:6; Proverbios 23:2; Isaías 56:11; Hageo 2:13).

▸ Nʼochufwenyaj 6, párr. 5; nʼochufwenyaj. 15, párr. 17

Nʼolhomet toj ihi Hebreo wet Griego lhomtes toj nʼowo tradusiya «espíritu» toj ihi Biblia, iwoyek yome mʼayhay toj wʼenhahiche. Mat hope mʼak toj wichi hiwʼenhitʼa, malhyej ihwok wok wichi wet itshatay leyalh. Hate yome ángeles, ahot lhayis wok espíritu toj nʼotamajchet toj hope Dios khajyhayaj toj lham ichumyenlhi. Hop Biblia lechufwenyajitʼa che yome toj iche mʼak toj yikchufwi toj ilayhi toj tafwaytshi toj nʼoelh yʼil (Éxodo 35:21; Salmo 104:29; Mateo 12:43; Lucas 11:13).

▸ Nʼochufwenyaj 6, párr. 5, nʼolhomtes toj tumcha; nʼochufwenyaj 15, párr. 17

Gehena hope nʼolhomet toj griego toj yome tʼat wichi toj niʼisa toj imalhewek toj nʼotayhat. Toj ihi Dios Lhämtes tä Matchehen, nʼolhometna Gehena nʼowo tradusiya «nʼoteläythayaj tä tʼun lewʼet tä häpe itäj». Mat tajtso hope mʼak toj isitʼa alhoho. Gehena hope pʼante honhat lhip toj iwhaye Jerusalén toj nʼotato basura toj nʼopʼo. Ihichetʼa mʼak che hope che inʼalit wok yome che lhiptso nʼotiyej pʼante letelaythayaj wichi wok nʼopʼo itshatay toj kamaj ilayhiche lewhay toj Jesús iche pʼante. Toj malhyejtso, Gehena, hopkhitʼa lhip toj ninʼala che nʼotiyej wok nʼopʼo yamlek tiyajʼattsiy wichi toj yʼinhen. Lewhay toj Jesús yome Gehena, yome pʼante tʼat wichi toj niʼisa toj nʼotayhat toj ihichetʼala lewhay che yachajo toj ilayhiche (Mateo 5:22; 10:28).

▸ Nʼochufwenyaj 7, párr. 20

Hope nʼotʼalhyaj toj Jesús ichufwenej pʼante lechufwenkay toj iwo tʼalhyaja. Hate nʼoyen lheya Lhawuk letʼalhyaj. Jesús ichufwen pʼante namejen toj natʼalhchʼoye iyhaj mʼayhay toj malhyejenna:

•  «Is chik õyen tʼamajcheta ey»

  Nilhokej mʼayhay toj nʼoyomeje Heowa toj kamatachehena, hop toj tamenej toj natʼalhe che ilej lechʼohle hop lhey. Toj malhyejtso, nilhokhiyeja ángeles toj ihi pele wet wichi toj ihi Honhat iwujyenla wet yenhitʼala wʼet mʼayeka hop Dios lhey.

• «Is chik Aniyatyaj inʼoyejen»

  Natʼalhchʼoye che Dios Niyatyaj itayhat hop mʼayhay toj iʼpe honhat toj lewuk Satanás, itiʼpe leniyatyaj Honhat wet yam wʼatshan wet isilataj.

• «Is chik õʼwoye ämet honhatena»

  Natʼalhchʼoye che lhayam matche Dios lenechʼethayaj toj itiyej Honhat toj hope toj wichi toj tachʼahuye hopehen wichi toj isen wet newache mʼak che iyej wet ilayhiche yamlek tiyajʼattsiy toj ihi honhat toj wʼatshan wet isilataj. Tajtso hope mʼak toj Heowa tʼupʼantehlak iyej wichi lewhay toj yenwetha.

▸ Nʼochufwenyaj 8, párr. 2

Toj Jesús lhayen lahayaʼpe wichi hope toj Heowa ichumyenlhi hopkhilak ifwayhtej nʼochʼisukyaj wet nʼotʼilek. Mʼak toj nʼowʼo lahaya hopkhilak nʼofwayhat wichi is che laha malhyej at iwoye Adán lewʼatshancheyaj toj tatay pʼante. Hate nʼowatla tajtso hopkhilak yachajo toj wichi ise Dios. Heowa ichene pʼante Lhos honhat hopkhilak yʼilʼpe nilhok wichi toj lechʼisukyaj ihi. Isej Jesús tʼilek nilhokej namel iwohiyelak nahopehen wichi toj isen wet newache mʼak che niʼisa toj iyej wet ilayhiche yamlek tiyajʼattsiy.

▸ Nʼochufwenyaj 8, párr. 21; nʼochufwenyaj 9, párr. 13

Hop profecía toj ihi Daniel capítulo 4, ichufwen namejen toj Dios Niyatyaj iwo pʼante tesa toj iwo leniyatyaja toj 1914.

Profecía. Heowa iwo pʼante lefwilheka hop niyat Nabucodonosor toj yome mʼak toj ihichela. Toj ihi nʼofwilhektso, niyat hiwʼen toj nʼoyʼiset halʼa toj wujche. Toj paj nʼonaytej cadenas toj chinhas wet bronce hop halʼatso letes hopkhilak nemhit lhaichiyhelit pajtha «siete nekchämis», wok malhyej toj ihi nʼolhomtes toj lhamenya «siete lewhayis». Toj tafwaytshi lewhayistso, halʼa yachajo toj lhaichiyhelit (Daniel 4:1, 10-16).

Mʼak toj hope profeciana. Hop halʼa nʼotechʼaynej nʼoniyatyaj toj talhe Dios. Wujpe nekchomis toj Dios ichumyenlhi niyatey toj ihi Jerusalén hopkhilak itiʼpe leniyatyaj Israel lhayis (1 Crónicas 29:23). Mat niyateytso tachʼahuhiyetʼa pʼante Dios, wet hop toj tamenej toj leniyatyaj noj. Jerusalén nʼowasthi toj nekchom 607 lewhay toj kamaj Jesús neyahi honhat (a. de C.). Toj ihi nekchomtso iwo tesa pʼante «siete lewhayis» (2 Reyes 25:1, 8-10; Ezequiel 21:25-27). Jesús yome pʼante toj «häp wichi tä kahäpeya Judío lhayis tʼäsichela Jerusalén, yäk taj lepes» toj lhamel iwoye tajtso. Toj noj toj nʼotʼasche Jerusalén, hope toj lepes «siete lewhayis» (Lucas 21:24). Toj malhyejtso «siete lewhayis» nofwitʼa lewhay toj Jesús ihi honhat. Heowa ifwel pʼante toj, che lepes «siete lewhayis» ihichehla Niyat. Jesús hope tʼat Niyatna. Lham ichajiyela nʼokapfwayajay yamlek tiyajattsiy hop Dios kawos toj ihi honhat (Lucas 1:30-33).

Lewhay. Hop «siete lewhayis» hope tʼat 2.520 nekchomis. Che natalhte 2.520 nekchomis talhe nekchom 607 a. de C., nachate nekchom 1914 (ihichetʼa nekchom cero). Toj 1914 Heowa yen niyata Jesucristo, Nʼofwayhthi toj Dios Chenek, Niyat toj ihi pele.

 ¿Atsi mʼak toj tamenej toj nahanej toj «siete lewhayis» hope tʼat 2.520 nekchomis? Biblia yome toj tres nekchomis (wok lewhayis) lhayʼe seis iwelʼas hope tʼat 1.260 ifwalas (Apocalipsis 12:6, 14). Toj malhyejtso «siete lewhayis» hope dos veces 1.260 ifwalas wok 2.520 ifwalas. Toj ihi wujpe profecías nʼochumyenlhi nʼolhomtesna: «Ifwala tefwajni laha nekchäm tefwajni». Toj malhyejtso 2.520 ifwalas hope tʼat 2.520 nekchomis (Números 14:34; Ezequiel 4:6).

▸ Nʼochufwenyaj 8, párr. 23

Biblia tajlhamet toj yome tefwajni ángeles kaniyat, wet lhey Miguel (Daniel 12:1; Judas 9).

Miguel hope Dios kanifwotas ángeles toj tʼifwtintses laka líder. Dios Lhomtes yok: «Miguel lhäyʼe laka ángeles, lhamel itayhlä [...] alhutaj lhäyʼe laka ángeles» (Apocalipsis 12:7). Hate yome toj Jesús hope elh toj niyatej Dios laka nifwotas. Toj malhyejtso, Jesús lhey elh hope Miguel (Apocalipsis 19:14-16).

▸ Nʼochufwenyaj 9, párr. 4, nʼolhomtes toj tumcha

Nʼolhomtesna yome lewhay che tatay lhimpaj che Dios Niyatyaj itayhthila mʼayhay toj iʼpe honhatna toj lewuk Satanás. Toj ihi lewhaytso iche mʼayhay toj matche toj lahal ihi toj iʼpe honhatna. Biblia hate iwo lheya lewhaytso toj yok «nʼayhay toj ihanlhi mʼayhay toj iʼpe honhatna noj» (Mateo 24:3, TNM). «Lewhäy che lepese»iwo pʼante tesa lewhay toj Dios Niyatyaj nʼotihi pele toj 1914, wet nʼofwila che mʼayhay toj iʼpe honhatna toj lewuk Satanás nʼotayhten toj ihi nʼokaʼtshayaj Armagedón (2 Timoteo 3:1; 2 Pedro 3:3).

▸ Nʼochufwenyaj 9, párr. 5

Toj nʼopʼitsek inupha, hope lewhay toj Dios yachaje lewʼatshancheyaj. Biblia yome nueve wichi toj nʼolayhtiche pʼante. Dios toj hiwʼenho pʼante lakhajyhayaj Elías, Eliseo, Jesús, Pedro wet Pablo hopkhilak ilayhthiche wichi toj yʼinhen. Heowa ikalelhat toj inuhatichephala «wichi tä isen lhäyʼe iyhäj tä niʼisahen» hopkhilak ihi honhat (Apóstoles Lhenhay 24:15). Biblia hate yome toj iche iyhaj wichi toj yachajohla toj ilayhiche hopkhilak ihi pele. Wichina hopehen cristianos wet Dios toj itshupyene lhamel hopkhilak ihi pele lhayʼe Jesús (Juan 5:28, 29; 11:25; Filipenses 3:11; Apocalipsis 20:5, 6).

▸ Nʼochufwenyaj 9, párr. 13

Hiyawul chumtes, hope nʼoelh toj tʼukwe che tahuyej ahot lhayis wok ichumyenlhi elh, malhyej hiyawu. Tajtso hope mʼak toj isitʼa alhoho. Wichi toj iwoye hiyawul chumtes, lhamel fwetaj iche mʼak toj talho lhatʼisan toj tafwaytshi toj yʼil toj yikchufwi toj ilayhi wet nechʼe hope espíritu toj matche toj takhajay. Mat nʼotʼekhahyajtso hope mʼak toj kamatache. Ahot lhayis tʼukwe che wichi tachʼahuhiyetʼa Dios. Ahot lhayis ichumyenlhi mʼayhayna toj ifwechʼenwetha wichi. Nʼaltshantses toj nʼoyʼatshane mʼak toj ihichela wet mʼak toj iwohiyetʼa che nʼotafwelej, nʼokeyis toj yome toj afwenchey wet iyhaj itshatay yome mʼayhay toj ihichela, iyhaj wichi imatitche mʼayhay toj ihi lefwilhey, wet nʼokajyhayajay toj ihichetʼa nʼoelh che iwoyek ikalelhat. Iche wujpe libros, mʼayhay toj iwoyek nʼoyahyen, horóscopos, películas, nʼotenkay, carteles wok iyhaj mʼayhay toj inʼalit magia, ahot lhayis wok mʼayhay iyhaj toj yiwtejla hiyawul chumtes toj malhyej at iwoye che matche toj is. Wujpe nʼokeyis iyhaj toj nʼotiyej nʼoelh toj yʼil, hate yiwtejla ahot lhayis.  Malhyej toja, toj nʼochaje inat hop nʼoelh toj yʼil, lakay, nʼowasti lewukwe, nʼowunho lakay wok iyhaj mʼayhay toj malhyejenna toj nʼowoyeje nʼoelh toj yʼil. Wujpe wichi hopkhilak ichumyenlhi ahot lhayis lakhajyhayaj, lhamel tuj drogas, yokwas wet iyayej hatʼes (Gálatas 5:20, 21; Apocalipsis 21:8).

▸ Nʼochufwenyaj 10, párr. 10; nʼochufwenyaj 16, párr. 4

Heowa hope Dios toj najit letumfwaya wet lham toj yenwetha pʼante nilhokej mʼayhay (Apocalipsis 15:3). Hop toj tamenej toj nilhokej mʼayhay lewuk lham. Toj malhyejtso tʼuhawetej che lham lenʼohyaj ihi hopkhilak niyatej nilhokej mʼayhay toj yenlhi pʼante (Salmo 24:1; Isaías 40:21-23; Apocalipsis 4:11). Heowa yenlhi pʼante leyes toj nʼal toj iyej mʼayhay toj lhenhay. Hate hiwʼen lenʼohyaj toj iwoyek ikalelhat atsi toj niyat. Che nahumin Dios wet nachʼahuye, nanʼalit toj naletatche lenʼohyaj toj niyatej nilhokej mʼayhay (1 Crónicas 29:11).

▸ Nʼochufwenyaj 11, párr. 10

Hope mʼak toj niʼisa toj hanlak nʼolan hanʼafwaj toj kamaj ihi lako. Talhe toj atshinha ichʼotshan, iche mʼak toj iwo tesa toj ilayhi. Hanʼafwajtso hopkhitʼa lako tʼisan lhip.

▸ Nʼochufwenyaj 13, párr. 5

Hope mʼak toj kachawos ichumyenlhi hopkhilak nʼotato wʼoyis hop elh lewʼoyis imalhewek, wok elh at che hope cuatro mʼayhayna toj matche toj lahal ihi toj ihi nʼowʼoyis: plasma, glóbulos rojos, glóbulos blancos wet plaquetas. Iche toj hope nʼoelh lewʼoyis toj nʼochumyenlhi wok hope  tʼat lham lewʼoyis toj nʼochumyenlhi toj nʼotato toj pajche kachawos tʼamajej.

▸ Nʼochufwenyaj 13, párr. 13

Toj ihi Biblia, nʼolhomet nʼofwonyaj tsʼilakhitʼa toj nʼochumyenejlhi toj nʼoyome nʼotasnhayaj. Toj nʼotiyej namel nʼofwonyaj, hope tʼat toj nʼoti namejen nʼochufwenyaj, nʼofwel namhohen wet nʼoyam is alhoho mʼak toj is che nawoye. Heowa ihichetʼa lewhay che iti namejen lefwonyaj toj tʼun wok aytajche (Proverbios 4:1, 2). Nʼofwonyaj toj Dios hiwʼen namhohen matche toj is, hop toj tamenej toj iwoyek nʼoelh ihumin (Proverbios 12:1). Heowa itiyej lefwonyaj wet ichufwen lakawos hop toj ihumnhen. Ifwenho mʼak toj is che lhamel iwoye che hope mʼayhay toj niʼisa alhoho, wet tajtso tachʼote toj iwo letichunhayaja wet toj paj nechʼe toj iwoye mʼak toj Dios ihumin. Toj nʼojcha wet nʼoko ifwone leles, is che iten mʼak toj matche toj is toj Heowa iwoye. Is che tachʼote toj lhamel itafwelche atsi mʼak toj tamenej toj is che tachʼahuye Dios. Hate is che ichufwenej toj ihumin Heowa wet Lhomtes toj hope Biblia, wet tachʼote toj itafwelche mʼayhay toj matchehen toj ihi.

▸ Nʼochufwenyaj 14, párr. 13

Hopehen espíritus toj nanhihentʼa, fwitses wet hiwʼen lakhajyhayajay. Hopehen ángeles toj lhayen pʼante fwitsesa lewhay toj ileyej toj tachʼahuye Dios wet hop toj tamenej toj nechʼe hopehen nʼotayhfwas (Génesis 6:2; Judas 6). Lhamel lhahipʼajtej pʼante Satanás toj tatayhla Heowa (Deuteronomio 32:17; Lucas 8:30; Apóstoles Lhenhay 16:16; Santiago 2:19).

▸ Nʼochufwenyaj 16, párr. 4