NʼOCHUFWENYAJ 13
Yej lhen wʼet mʼayeka nʼowʼayhat toj hope nʼowʼatshancheyaj
1. ¿Atsi nʼoelh toj hiwʼen namhohen lhawʼatshancheyaj?
HEOWA hope «inät tä tsʼifwik tä häpe nʼowʼatshancheyaj» (yahyen Salmo 36:9). Lham toj yenwetha pʼante namel wet hiwʼen namhohen lhawʼatshancheyaj. Biblia yome Heowa toj yok: «Am tä enek nilhokej mʼayhay, wet am anechʼethayaj tʼat tä iche» (Apocalipsis 4:11). Toj malhyejtso nalayhiche hop toj Heowa toj lenechʼethayaj. Nʼowʼatshancheyaj hope awayhat toj matche toj laha ihi toj talhe Dios.
2. ¿Atsi mʼak toj is che nawoye hopkhilak is mʼak toj nehi?
2 Heowa hiwʼen namhohen nilhokej mʼayhay toj nawatla hopkhilak nalayhiche, malhyej lhalhok wet inat (Apóstoles Lhenhay 17:28). Lham tʼuhlak lhakajyaj ihi (Apóstoles Lhenhay 14:15-17). Hopkhilak is mʼak toj nehi, is che nachʼahuye Dios (Isaías 48:17, 18).
DIOS LETICHUNHAYAJ TOJ ITIYEJ NʼOWʼATSHANCHEYAJ
3. ¿Atsi mʼak toj iwoye pʼante Heowa lewhay toj Caín ilan Abel?
3 Biblia ichufwen namejen toj Dios hiwʼen toj matche toj laha ihi nilhokej wichi lewʼatshancheyaj. Natetshan mʼak toj Caín iwoye pʼante, Adán wet Eva lhos toj talakw. Caín wuj pʼante lewak toj itiyej lechʼinij Abel. Toj malhyejtso Heowa ifwone Caín toj is che itiyej kanhi lewak. Mat Caín tachʼahuhilhitʼa. Toj matche toj lewak ihi «Caín inuye lechʼinij wet ilän» (Génesis 4:3-8). Heowa itiyej pʼante lewitʼayhyaj Caín, hop toj ilan Abel (Génesis 4:9-11). Tajtso ichufwen namejen toj, che lhawak ihi wet nanayiho lhaelh tamenej toj lhawitʼay ihi, hop toj iwoyek nawoyeje mʼak toj niʼisa wok nahumin toj lhaelh ihi lepʼaltseyaj. Wichi toj malhyejentso hiwenhitʼala lewʼatshancheyaj toj tʼun (yahyen 1 Juan 3:15). Hopkhilak naise Heowa is che nalechufwenej toj nahumnhen wichi (1 Juan 3:11, 12).
4. Malhyej toj Diez mandamientos elh inʼalit, ¿atsi Heowa letichunhayaj toj itiyej nʼowʼatshancheyaj?
4 Tafwaytshi miles nekchomis, Heowa hiwʼenho pʼante Moisés hop Diez Mandamientos. Iche elh mandamientostso yok: «Yej lelän aelh» (Deuteronomio 5:17). Che iche nʼoelh toj hanlak ilan pʼante elh, is che yʼil. Tajtso ichufwen namejen toj Heowa letichunhayaj toj itiyej nʼowʼatshancheyaj hope mʼak toj matche toj laha ihi.
5. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj Heowa ihuminhitʼa toj atsinha ilan lhamhi lhos?
5 ¿Atsi mʼak toj tamenej toj Heowa ihuminhitʼa toj atsinha ilan lhamhi lhos? Heowa yen tichunhayaja toj hanʼafwaj toj kamaj nichatitʼahcha lewʼatshancheyaj, matche toj laha ihi. Heowa ikalelhat pʼante tajtso lewhay toj hiwʼenho Ley hop Israel lhayis, toj yome toj che iche nʼoelh toj iwo mʼakayej atsinha toj hichʼotshan wet lhos yʼil, nʼoelh toj tamenej tajtso is che yʼil. Leytso yok: «Chik takwfwas hinʼul takley lhamejen wet iwo mʼakayej atsinha toj hichʼotshan, wet tamenej toj leles nichatchehcha, mat ihichetʼa elh che hope che yʼil, is chik hinʼu toj tamenej iwo lahaya, iwoye tʼat mʼak toj atsinha lechʼefwa tʼalheje; wet hiwʼenhohla nʼokalhelhtayajwos mʼak toj yen lahaya. Mat che iche elh at che hope toj yʼil, is chik hinʼu toj lemenhat lhayen at lahaya» (Éxodo 21:22, 23, TNM; Salmo 127:3). Tajtso ichufwen namejen toj Heowa ihuminhitʼa toj atsinha ilan lhamhi lhos (tetshan Nʼosilot 28).
6, 7. ¿Atsi mʼak toj is che nawoye hopkhilak nanʼaltej Heowa toj matche toj laha ihi nʼowʼatshancheyaj?
6 ¿Atsi mʼak is che nawoye hopkhilak nanʼaltej Heowa toj nʼowʼatshancheyaj matche toj laha ihi? Isitʼa che nawoye mʼak at che hope toj iwoyek iwitʼayen lhawʼatshancheyaj wok wichi iyhaj lewʼatshancheyaj. Hop toj tamenej toj natujitʼa yokwas, coca wet tek nachumyenlhi drogas, hop toj mʼayhayna iwoyek tamenej toj lhatʼinhayaj ihi wet iwoyek nailanhen.
7 Isej toj Dios hiwʼen namhomche lhawʼatshancheyaj wet lhatʼisan, is che nachumyenlhi malhyej toj lham ihuminche. Toj malhyejtso is che natʼuye lhatʼisan. Che nawohiyetʼa tajtso, lhachʼohle ihi toj nehi toj Dios tatache (Romanos 6:19; 12:1; 2 Corintios 7:1). Iwohiyetʼa che nanʼokwiyej Dios che nʼen wʼet mʼayeka nʼowʼatshancheyaj, toj lham hiwʼen namhohen. Matche tʼat toj iwoyek atha toj nʼoelh ileyej toj tuj yokwas, coca, ichumyenlhi drogas wok nʼokeyis toj niʼisa. Mat, che nʼenhitʼa wʼet mʼayeka nʼowʼatshancheyaj wet nahuminchek naleyej nʼokeyistso, Heowa tachʼotla namehen.
8. ¿Atsi mʼak toj is che nawoye hopkhilak lhawʼatshancheyaj wok elh che hope lewʼatshancheyaj lewitʼay ihihitʼa?
8 Natetshanne toj nʼowʼatshancheyaj hope nʼowʼayhat toj matche toj laha ihi. Heowa tataye che nalekhajyenej toj nawohiyetʼa mʼak at che hope toj iwoyek iwitʼayen lhawʼatshancheyaj wet iyhaj wichi. Hop toj tamenej toj che nʼehi auto, nʼeʼpe moto wok mʼak elh at che hope, is che natʼamaj lhamejen. Hate isitʼa che nakoyej deportes toj iwoyek iti namejen lhawitʼay wok inʼalit lhawak (Salmo 11:5). Hate is che natʼukwe toj hup toj nechufwi iwitʼayhnhitʼa nʼoelh che hope. Heowa ifwenho pʼante Israel lhayis toj yok: «Wet chik lhenlhi awukwe, lafwejche lhip [wok enlhi lelafwek] häp lhip tä tumphä, häpkhilek elh chik ihoʼpe nichätahchä. Tsi elh chik nichätchä tä tälhpe, amlak amenhat, lhäyʼe hawʼet lheley» (Deuteronomio 22:8).
9. ¿Atsi mʼayhay toj tʼuhawetej che nawoyeje itshatay?
9 Hate mʼak toj natiyej itshatay Heowa yen lelhakliya. Lham inuhitʼahla che namel nalanhen itshatay hopkhilak natuj wok nachumyenlhi tʼahes toj natwʼuyhi. Wet hate iwoyek nalan itshatay elh che hope toj iwoyek tamenej toj lhawitʼay ihi (Génesis 3:21; 9:3; Éxodo 21:28). Mat, isitʼa che natiyej lepʼaltseyaj itshatay, nalanhen wok nen kajyaja toj natiwek hopkhilak tataywek (Proverbios 12:10).
YEJ LHEN WʼET MʼAYEKA NʼOWʼATSHANCHEYAJ TOJ NʼOTʼAMAJCHET
10. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj nahanej toj wʼoyis hope nʼowʼatshancheyaj?
10 Heowa yen nʼotʼamajcheta wʼoyis hop toj hope nʼowʼatshancheyaj. Toj tafwaytshi toj Caín ilan Abel, Heowa ifwenho pʼante lhomet toj yok: «Hachʼinij lewʼoyis tä letsäyhchä, lepak tälh honhate tä tʼän ochʼoye» (Génesis 4:10). Abel lewʼoyis hope tʼat lewʼatshancheyaj, wet Heowa itiyej pʼante lewitʼay Caín toj ilan Abel. Toj tafwaytshi Pelhay toj wuj, Heowa yachajo pʼante toj ikalelhat toj wʼoyis hope tʼat nʼowʼatshancheyaj. Heowa tek inuhla pʼante toj Noé wet lewʼet lheley che tuj itshatay. Tahuyej pʼante lhamel toj yok: «Owʼen amhohen [nilhokej itshatay] yämthilek häpe äk, lhäyʼe halʼä lhay mälhyej tä owʼenhohte atetsel». Mat Heowa ifwenho toj wʼeihalha pʼante mʼak toj isitʼa che lhamel iwoye: «Oyok, yej tuj tʼisan tä lewʼoyis ihi. Tsi nʼowʼatshancheyaj häp tä ihi wʼoyis» (Génesis 1:29; 9:3, 4).
11. ¿Atsi mandamiento elh toj yomeje wʼoyis toj Heowa ifwenho pʼante hop laka wichi?
11 Toj tafwaytshi 800 neckchomis toj nʼofwenho Noé toj isitʼa che tuj wʼoyis, Heowa ifwenho pʼante laka wichi toj yok: «Wet elh at chik häpe Israel, wok wichi tä kahäpeya tä iʼamejen, chik isakanej itshäwet wok afwenche tä häpe nʼolhäk, is chik itsäy häp lewʼoyis wet ipotpe». Wet hate yok: «Isitʼa chik letufw wʼoyis» (Levítico 17:13, 14). Heowa kamaj tʼuhla pʼante che laka wichi yen tʼamajcheta wʼoyis. Iwoye pʼante che tuj itshawet tʼisan, mat wʼoyis isitʼa che tuj. Lewhay che lhamel ilan itshatay elh hopkhilak tuj, lhamel is che itsaype honhat lewʼoyis.
12. ¿Atsi letichunhayaj toj Dios lakawos itiyej wʼoyis?
12 Toj tafwaytshi neckchomis iyhaj toj nʼolan pʼante Jesús, hop apóstoles wet hinʼul toj tʼuye congregación toj ihi Jerusalén lhaihutwek hopkhilak ikalelhat atsi iyhaj leyes toj nʼowʼenho pʼante Israel lhayis toj hate Dios lakawos is che iwoye (yahyen Apóstoles Lhenhay 15:28, 29; 21:25). Heowa tachʼote pʼante lhamel hopkhilak ihanej toj wʼoyis kamaj matche toj laha ihi wet hate lham lakawos yen tʼat nʼotʼamajcheta. Dios lakawos toj ihi pʼante siglo toj ichun isitʼa pʼante toj lhamel tuj wet iyayej wʼoyis. Hate isitʼa pʼante che lhamel tuj itshawet tʼisan toj nilhokhitʼa lewʼoyis toj nʼotsay. Che nʼoelh iwoye tajtso matche toj niʼisa hop toj malhyej iwoye che nʼoelh nʼokwiyej nʼocheyalis wok iwoye nʼochʼisukyaj toj talhejla nʼowanyajay. Talhe lewhaytso Dios lakawos toj matchehen tujitʼa wʼoyis wet iyahiyejtʼa. Heowa kamaj tʼuhlak nen nʼotʼamajcheta wʼoyis.
13. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj Dios lakawos iwathitʼala che nʼotato wʼoyis?
13 ¿Ha hope tajtso toj tamenej toj Dios lakawos hate isitʼa che tachumla toj nʼotato wʼoyis? Hope. Heowa yome toj isitʼa che natuj wʼoyis wok nayayej. Lhek tichunla toja: che kachawo ifwel amho toj isitʼa che leyayej hatʼes, ¿ha letatla amho? Kha. Hate iwoye, hop mandamiento toj yome toj isitʼa toj nʼoelh tuj wʼoyis wok iyayej, hope tʼat toj isitʼa che natchumla toj nʼotat namhohen wʼoyis (tetshan Nʼosilot 29).
14, 15. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj matche toj laha ihi toj Dios lakawos yenhitʼa wʼet mʼayeka nʼowʼatshancheyaj wet toj tachʼahuye Heowa?
14 Che kachawo ifwel namhohen toj iwoyek nayʼinhen che natchumhitʼahla wʼoyis toj nʼotat namhohen, ¿atsi mʼak toj nawohiyela? Weihalhapej namel iwoyek natshupiye che natchʼahuhiyela Dios laka ley toj yomeje wʼoyis. Dios lakawos matche toj yenhitʼa wʼet mʼayeka nʼowʼatshancheyaj, hop toj hope tʼat lham tʼawayhat toj hiwʼen namhohen. Hop toj tamenej toj natʼukwe iyhaj mʼayhay toj kachawos ichumyenlhi hopkhilak kamaj nalayhiche, mat natchumhitʼahla toj nʼotat namhohen wʼoyis.
15 Nahumnhichetʼa che nayʼinhen, hop toj tamenej toj natʼukwe mʼak at che hope hopkhilak is lhatʼisanis. Mat, toj wʼoyis hope nʼowʼatshancheyaj wet Dios yen nʼotʼamajcheta, natchumhitʼahla che nʼotat namhohen. Mʼak toj matche toj laha ihi hope toj natchʼahuye Heowa hopkhitʼa che natʼuhlak natʼayhettshi toj nalayhiche hop toj natchʼahuhiyetʼa lham. Jesús yopʼantek: «Nʼoelh che tʼuhlak ifwayhat lewʼatshancheyaj, itayhthila; mat nʼoelh at che hope che yʼil hop toj olham toj otmenej, nilhokiyela lewʼatshancheyaj» (Mateo 16:25, TNM). Natʼuhlak natchʼahuye Heowa hop toj nahumin. Hate lham ihanej mʼak toj iwoyek naisej. Malhyej iwoye lham, nen nʼotʼamajcheta nʼowʼatshancheyaj wet matche toj laha ihi (Hebreos 11:6).
16. ¿Atsi mʼak toj tamenej toj Dios lakawos tachʼahuye lham?
16 Dios lakawos toj matchehen, pajche lhamel ikalelhat toj tachʼahuhiyela ley toj yomeje wʼoyis. Hop toj tamenej toj tujitʼa, iyahiyejtʼa wet tachumhitʼahla toj kachawos tʼuhlak itato. * Mat tachumla iyhaj mʼayhay toj kachawos ichumyenlhi hopkhilak kamaj yikchufwi toj ilayhi. Dios toj yenlhi pʼante nʼowʼatshancheyaj wet wʼoyis, wet kalelhaj namhohen toj lham ihanej mʼak toj iwoyek naisej. Wet am, ¿ha kalelhaj amho?
LENʼAYIJ TOJ TʼUHAWETEJ TOJ NʼOCHUMYENLHI WʼOYIS
17. ¿Atsi lenʼayij toj tsʼilak toj Israel lhayis iwoyeje wʼoyis toj Heowa inuhitʼala pʼante?
17 Toj ihi ley toj nʼowʼenho pʼante Moisés, Heowa ifwenho pʼante lhomet Israel lhayis toj yok: «Tsi häp tä nilhokej mʼak tä iläyejit lewʼoyis tä ihi tʼisan. Wet häp tä tamenej tä oneʼtek õʼtsäype altar häp wʼoyis, häpkhilek letiskanej atapehen tä hachʼisukyajay ihiche. Tsi wʼoyis häp tä is chik õtiskanejpe häp nʼowʼatshancheyaj» (Levítico 17:11). Lewhay toj Israel lhayis iwo lechʼisukyajaya, iwoyek Heowa itayhtej letes che ihane tʼat itshatay at che hope hop Dios Lewʼet hopkhilak sacerdote ilan wet itshaype lewʼoyis altar. Hop tajtso mʼak toj tsʼilak toj Heowa inuhitʼahla toj Israel lhayis toj pajche iwoyeje pʼante wʼoyis.
18. ¿Atsi mʼak toj iche pʼante isej toj Jesús lhayen lahayaʼpe wichi?
18 Lewhay toj Jesús ihoho pʼante honhat, iwom pʼante lewʼatshancheyaj wok lewʼoyis hopkhilak nʼotayhat namejen lhachʼisukyajay. Hop toj tamenej toj athana nemhit nawatla che nalanhen itshatay hopkhilak nʼotayhat namejen lhachʼisukyajay (Mateo 20:28; Hebreos 10:1). Jesús lewʼatshancheyaj matche toj laha ihi pʼante. Isej toj lhayen lahayaʼpe wichi, Heowa iwoyek hiwʼenho nilhokej namel hopkhilak nalayhichehla pajlaʼtha tiyajʼattsiy (Juan 3:16; Hebreos 9:11, 12; 1 Pedro 1:18, 19).
¿Atsi mʼak toj iwoyek am lewoye hopkhilak lenʼalit toj lhenhitʼa wʼet mʼayeka nʼowʼatshancheyaj wet wʼoyis?
19. ¿Atsi mʼak toj is che nawoye hopkhilak nachʼote wichi toj ikatej nʼowʼatshancheyaj?
19 Matche toj nawʼenho gracias Heowa toj hiwʼen namhohen tʼawayhat toj matche toj laha ihi toj hope nʼowʼatshancheyaj. Hop toj tamenej toj natʼuhlak nafwenho wichi toj, che lhamel itiyej tʼekhahyaj Jesús iwoyek ilayhiche yamlek tiyajʼattsiy. Hate, toj nahumin wichi, nawoye mʼak at che hope hopkhilak nachufwenej mʼak toj lhamel is che iwoye hopkhilak ikatej nʼowʼatshancheyaj toj naj lepesa (Ezequiel 3:17-21). Che nawoye tajtso, lhalhomet malhnhiyeja iwoye Pablo lhomet toj yopʼantek: «Elh che häpe che lewitʼäy ihi, olhamhitʼak otmenej. Tsi pajche ofwel amhohen nilhokej mʼak tä Dios lenechʼethayaj, ihichetʼa mʼak tä oskat amhohen» (Apóstoles Lhenhay 20:26, 27). Toj nafwenho wichi nʼoelh toj hope Heowa wet toj lham yome toj matche toj laha ihi nʼowʼatshancheyaj, nanʼalit toj matche toj nenhitʼa wʼet mʼayeka nʼowʼatshancheyaj wet wʼoyis.
^ párr. 16 Che letʼuhlak tʼaytshi toj lehanej mʼayhay toj nʼoyʼomeje wʼoyis, tetshan toj ihi páginas 92 pajtha 94 toj ihi libro “Continúe en el amor de Dios”, toj wichi toj yen lhometa Heowa yenlhi.
