1 Samuéu 17:1-58
17 Tawamhã filisteu norĩ hã ma tô siꞌrãꞌõtõ, ꞌriꞌahâ Zudaha nhihudu norĩ te Soco na isisi ãma, Izaraéu nhihudu norĩ ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ te te ꞌwapé zaꞌra da. Tahawa, ma tô sima ꞌri nhoré zaꞌra ꞌriꞌahâ Soco na isisi norĩ waꞌwa, Azeca na ꞌri waꞌõtõ nhisi me Epesi-Dami ãma.
2 Tawamhã Sau hã Izaraéu nhihudu norĩ me ma tô siꞌrãꞌõtõ. Tahawa, ma tô sima ꞌri nhoré zaꞌra Era na ẽtẽ siwaꞌaba nhisi ãma. Tame ma tô filisteu norĩ hã za te te iꞌwapé zaꞌra zéb da hã, tisi ꞌwapézé hã sima saꞌra pese zaꞌra.
3 Tawamhã filisteu norĩ hã ma tô mazahâri zaꞌra ẽtẽ hâiba amoi ãma. Izaraéu nhihudu norĩ hã ma tô tihâimana zaꞌra, ẽtẽ siwaꞌaba uiwada niwĩ.
4 Tawamhã Gulia na aibâ isisi hã ꞌriꞌahâ Gati hawimhã ma tô watobro, filisteu norĩ te te sima iꞌri nhoré zaꞌra zém hawi, Izaraéu nhihudu norĩ zô hârâ wa te te siwi ꞌwapé da hã. Taha ꞌrãihâ pibuzé hã 3 metru u.
5 Ẽtẽ topsada brõzi ꞌmanharĩ na te ꞌre siꞌrãzaza. Ẽtẽ topsada brõzi na iꞌuza ꞌmanharĩ pire pibuzé hã 60 kilu na.
6 Ihi ubuzé hã ẽtẽ topsada brõzi ꞌmanharĩ na hã. Duré tinhisé te te ꞌre imrami mono hã ẽtẽ topsada brõzi ꞌmanharĩ na hã iꞌrãꞌwa ré hã.
7 Isiꞌuwazi ꞌrãꞌwa ite hã isaꞌẽtẽ uptabi. Iwãi waré zaꞌẽne, ipire uptabi. Duré isiꞌuwazi ꞌmanharĩ na iꞌrãꞌwa hã 7 kilu na ipire pibuzé hã. Duré isõwamhã, misi dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa ma tô te te tãma ꞌre mrami ibaihâ ꞌmanharĩ zapoto na isimapazé hã.
8 Tawamhã Gulia hã morĩ wamhã, ma tô oto mazazâ. Simizazâri wamhã, ma tô ꞌmahârâ zaꞌra Izaraéu nhihudu norĩ hã ãne, hârâ ꞌrãihâ na:
— E marĩ zô, te tame aimasabre waꞌwa, asimire zaꞌra waꞌaba sina aiꞌwapé zaꞌra waꞌaba da hã. Wa hã filisteu. A norĩ waꞌwa hã tarére hã Sauhu ma romhuriꞌwaire. Maꞌãpé te te ĩꞌwapé da hã aibâ asiwi ꞌmaipisutu aba asiré waꞌaba hã.
9 Tawamhã ta hã te te ĩꞌãma aiꞌuté wa, te te ĩwĩrĩ wapsi, tawapsi wa za wa norĩ hã aima romhuriꞌwa na ꞌre wahâimana zaꞌra za, wapawaꞌâbâ ãna. Wa hã te ãma aiꞌuté wa, te wĩrĩ wapsi, te za a norĩ waꞌwa hã wama romhuriꞌwa na hã ꞌre aihâimana zaꞌra waꞌaba mo.
10 Tahawa, ãhã na Izaraéu nhihudu norĩ, wa hã wa asô ĩhârâ zahi zaꞌra waꞌwa dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa norĩ hã te te ĩꞌmaiꞌwapé da hã. Tahawa, maꞌãpé we asiwi ꞌmazatõrĩ aba, te te ĩꞌwapé da hã.
11 Tawamhã ãne hã Sau, duré tite dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa norĩ me te te wapari zaꞌra wamhã, ma tô imreme ma tipahi pese zaꞌra.
Sau te te sima iꞌri nhorézéb ãma Dawi hã ihâimanazé wasuꞌu
12 Dawi hã Zéséhé ꞌra, Efrata na tiꞌai waꞌõtõ wa ꞌriꞌahâ nhisi ãma ꞌre ihâimana mono. Zudaha nhihudu norĩ te ꞌriꞌahâ Belẽ ꞌrata. Zéséhé ꞌra si aibâ norĩ hã uburé hã 8 na. Tawamhã Sau hã apito na ꞌre hâimana mono ré hã, Zésé hã hâiba prédu pese uptabi di oto.
13 Tawamhã iꞌra dadubꞌrata norĩ siꞌubdatõ hã Sauhu siré dasiꞌwapéi u hã, ma tô ꞌre nomro uꞌâsi. Ipotoꞌrata nhisi hã Eliabe na, isãnaꞌremhã Abinadabi na, duré siꞌubdatõ ãmamhã, Simeza na.
14 17:14-15 Dawi hã danhobabati. Tawamhã siꞌubdatõ idubꞌrata norĩ hã Sauhu siré hâimana zaꞌra ré, ma tô Dawi hã nasi neb uꞌâ, Sau norĩ te te sima iꞌri nhoré zaꞌra zéb u. Tawamhã te duré nasi apâ hã sina siri Belẽ u hã, timama nhimizama te te ꞌre abꞌmadâꞌâ mono da hã.
15 ꞌMadâꞌâ 17:14
16 Tawamhã Gulia hã 40 bâtâ ꞌremhã ma tô awẽ sidâpâsi duré hâiwahâ nhidâpâsi Izaraéu nhihudu norĩ zô hã, nasi tihârâ zahi zaꞌra.
17 Tahawa, te Zésé hã nimahã bâtâ na tiꞌra Dawihi ma tinha ãne:
— Maꞌãpé ꞌmaiꞌâri amnho trigu ꞌrãzazu hã 10 na ipire pibuzém na, 10 na duré iꞌuꞌẽtẽ wapu zama. Taha parimhã, da te dasima iꞌri nhoré zaꞌra zéb u aiꞌabaꞌré na asisãnawã norĩ ma duri za.
18 Tawamhã duré powawẽ hâiwaꞌu uꞌẽtẽ ꞌmanharĩ zama 10 na ãma duri za, dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa norĩ ꞌmadâꞌâꞌwai ma da hã. Maꞌãpé oto aimorĩ, rowẽ zô asisãnawã norĩ sabu zaꞌra da, rowẽ na ihâimana zaꞌra zém na hã rowasuꞌu iwẽ hã we ĩma âri da.
19 Asisãnawã norĩ hã apito Sau norĩ me, duré uburé dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa Izaraéu nhihudu norĩ me, te uburé tihâimana zaꞌra, ẽtẽ siwaꞌaba wa Era na rowamri ãma filisteu norĩ te te ꞌwapé zaꞌra da hã.
20 Tawamhã ãne bâtâ na awẽm na, ma tô Dawi hã oto udu mararé. Tahawa, ma tô poneꞌẽrebâ norĩ hã da te sô ꞌmadâꞌâ zaꞌra da hã dama saꞌré. Taha pari, imama Zésé te te tãma iꞌru te te iduri da hã ma tô oto tiꞌâ. Tawamhã ma tô oto wi, da te dasima iꞌri nhoré zaꞌra zéb u hã, Izaraéu nhihudu norĩ hã, siꞌwapé zaꞌra da hã nasi hãsi mono ré wairébé mono sina isisõré pese da hã, za isiꞌwapé zaꞌra zéb u hã.
21 Tawamhã dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa norĩ filisteu norĩ hã duré Izaraéu nhihudu norĩ dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa norĩ hã ma tô sisõꞌre sisada hã sõré pese na aimasa.
22 Tawamhã Dawi marĩ te te iduri hã ma tô tirẽ, robꞌmadâꞌâꞌwai ma. Tahawa, ma tô sisõré pese na sisada isimasabzéb u hã wara sina wara. Tawamhã tisisãnawã norĩ tẽmemhã ma tô rosahutu oto. Tawamhã wisi wi, ma tô sadanharĩ zaꞌra, rowẽ zô hã.
23 Tawamhã ãne na Dawi hã tisisãnawã norĩ ma te te tãma robzanhamri zaꞌra ré, ma tô duré Gulia hã sina tété zaꞌra, Izaraéu nhihudu norĩ zô hârâ zahi zaꞌra da, te te nasi iwa na hã iꞌmanharĩ ne. Tawamhã ta hã ma tô Dawi hã wapa.
24 Tawamhã Gulia, Izaraéu nhihudu norĩ te te siwi ꞌmadâꞌâ wamhã, ma tô tãma aimani zaꞌra, pahi te.
25 Tahawa, te ãne sima nharĩ zaꞌra:
— Niꞌã õ hã aibâ hã asiwi ꞌmadâꞌâ aba. Maꞌãpé wazô ihârâ zahi zaꞌra zé hã wapari aba. Niꞌwa hã filisteu te te wĩrĩ wamhã, te za tipawaꞌâ isaꞌẽne hã tiꞌâ. Apito te za marĩ iwaꞌâbâ zaꞌẽtẽ uptabi hã ahâ na tãma sõmri zaꞌra. Te za duré tiꞌra sipiꞌõ hã ãma imro da hã tãma tisõ. Tahawa, imama sisãnawã norĩ niwamhã tite robꞌuiprazé apito ma, te te dame tãma ꞌre iꞌarĩ zaꞌra mono da hã mare di za.
26 Tawamhã te Dawi hã dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa norĩ, iꞌrata isimasam norĩ hã sadanharĩ zaꞌra ãne:
— E marĩ te za niꞌwa hã tiꞌâ, ã hã filisteu te te wĩrĩ wa, taha zarina Izaraéu nhihudu norĩ ma te te ropese wa, te te anhoꞌreptui wamhã. E ꞌwa bété ãhã, filisteu ihâimana wasédé hã. E tô ibâ ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono te dasiꞌwapéi ꞌmanharĩ ꞌwa norĩ zô ihârâ zahi zaꞌra zé hã.
27 Tawamhã ãne te te ãma sadanharĩ zaꞌra wa, ma tô tãma wasuꞌu zaꞌra, za niꞌwa Gulia te te wĩrĩ wa, marĩ te te iꞌârizé hã.
28 Tawamhã Eliabe dadubꞌrada ipotoꞌrada hã ma tô wapa dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa norĩ te te sadanharĩ zaꞌra ré hã. Tahawa, ma tô tinhobabati da hã abꞌru. Tahawa, te ãne tãma tinha:
— E marĩ te ãmemhã iꞌmanha. E ꞌwa hã te duré asô ꞌmadâꞌâ zaꞌra, poneꞌẽrebâ norĩ, aꞌubuni wi hã. A hã ma tô we aimo, dasiꞌwapé taré ꞌmadâꞌâ da si!
29 Tawamhã Dawi ma ãma tãma waꞌrã ãne:
— E marĩ te ꞌmanharĩ bâ, ãhã na hã. E niha wa za bété ĩnhinharĩ ãna ĩhâiba, marĩ te waihuꞌu ãna, ĩhâimana da hã.
30 Tawamhã te duré Dawi hã tô õhõ ãma isinharĩzém na ãma sadanha, dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa ihâiba amo hã. Tawamhã tô õne ma duré wapa, te te tãma iwasuꞌuzéb ꞌrata ne.
31 Tawamhã niꞌwam norĩ dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa norĩ hã ma tô wapari zaꞌra Dawi te te inharĩzé hã. Tahawa, ma tô duré tãma wasuꞌu zaꞌra Sauhu ma hã. Tahawa, Sau hã ma tô sô hâ, Dawihi zô.
32 Sô hârâ wa, ma tô itẽme wi. Wisi wamhã, te ãne tãma tinha, Sauhu ma hã:
— Niꞌwa hã ã hã filisteu norĩ ma, ipahi da hã mare di. Tahawa, wa hã wa za ꞌwapé.
33 Tane nherẽ, Sau te ãne tãma tinha:
— Mare di. Ã hã filisteu, a hã ꞌwapéi õ di za. E marĩ wa. Zahadu a hã aiꞌreputure, duré õ hã siꞌaiꞌreputu hawim haré te dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa na ꞌre hâimana uꞌâsi.
34 17:34-35 Tawamhã Dawi te asa tãma tinha ãne:
— Ĩnhibꞌapito, wa hã wa ĩmama nhimizama poneꞌẽrebâ hã te ꞌre abꞌmadâꞌâ. Te ꞌre abꞌmadâꞌâ mono ré, huꞌu zérépa hã te te ꞌmaiꞌâri wamhã, niha wamhã, ursu hã te te ꞌmaiꞌâri wamhã, wa hã wa za isarina hã mo, te ꞌwapé da hã, duré apâ te tiwi âri da hã, poneꞌẽrebâ hã. Duré huꞌu zérépa te te ĩꞌwapéi wamhã, niha wamhã duré ursu hã te te ĩꞌwapéi wamhã, wa za ĩsima tété ibutu na, te ꞌre ꞌwapsisi mono da hã, te ĩwĩrĩ zéb u.
35 ꞌMadâꞌâ 17:34
36 Wa hã huꞌu zérépa te ipãrĩ ré hã duré ursu zama. Tane wa za duré tãma robꞌmanha, filisteu ihâimana wasété ma hã, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono te dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa norĩ zô ihârâ zahi ma hã.
37 Wanhibꞌapito ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã ma tô nasi ĩnhoꞌreptu, huꞌu zérépa wi, duré ursu wi. Tane te za duré ĩnhoꞌreptu, ã hã filisteu te ꞌwapéi wamhã.
Tawamhã Sau ma tô ãma sadaꞌâ ãne:
— Wẽ di tô. Aimorĩ. ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono si asiré hâimana da hã wẽ di, ĩma hã.
38 Tawamhã Sau ma tô tãma tisõ, tite dasiꞌwapé da ãma ꞌre isiꞌuza mono zé ihâ tede hã, Dawihi ma. Ma duré tãma tisẽ, tiꞌrãzaza hâ tede ẽtẽ topsada brõzi ꞌmanharĩ hã. Duré ma tô tãma tisẽ, danhoꞌutuꞌubuzé ihâ tede hã.
39 Taha pari, ma oto Dawi hã tiꞌusisizém na, Sau te sibꞌézé ꞌwapa hã tisẽ. Tawamhã te te pibu da, ma tô suru na iré mo. Tane nherẽ, iré hã morĩ waihuꞌu õ di, tãma pire uptabi wa. E marĩ wa. Niwamhã ãne ré hã morĩ õ wa. Tahawa, te Sauhu ma tinha ãne:
— Iré hã ĩmorĩ waihuꞌu õ di, niwamhã iré hã ĩmorĩ õ wa.
Tahawa, ma tô Dawi hã apâ uburé sani zaꞌra.
40 Tawamhã Dawi hã ma tô tiꞌâ tisiwazusizé hã. Duré panhoꞌõmo nhipti na ẽne itopsu ꞌre isimiꞌwara mono hã ma tô imrotõ na sima timra. Taha pari, ma tô oto sé, tisiwapsẽrẽ ꞌremhã. Tawamhã tite powawẽ hâ ꞌmanharĩ wedenhorõ na zama ma tô duré tiꞌâ. Taha pari, ma tô oto watobro, Gulia te te ꞌwapé da hã.
Dawi hã Gulia te te iwĩrĩzé wasuꞌu
41 17:41-42 Tawamhã Gulia hã te oto, Dawihi nhoꞌõmoi baba mo. Tãma isiꞌwapézé ꞌwapéiꞌwa hã te duré isõwamhã mo. Tawamhã Dawihi tẽme te te oto rosahutu wamhã, Gulia hã ma tô ꞌmadâꞌâ pese Dawi hã. Tahawa, ma tô tãma tinha, ãma to sina. E marĩ wa. Taré Dawi hã aiꞌrepudu da te dasiwi ꞌre ihâiba ꞌmadâꞌâ zei mono, marĩ da ne.
42 ꞌMadâꞌâ 17:41
43 Tawamhã te Dawihi ma tinha ãne:
— E marĩ da hã taha wedewãi waré hã. E wa hã wapsã bâ.
Tawamhã Gulia ma tô tite ihâibaꞌõ norĩ wi hã rowaptẽ, te te Dawihi ma hã ꞌmanharĩ wasété zaꞌra da.
44 Tahawa, te duré ãne te te ꞌwapé da hã sô tihârâ zahi:
— Maꞌãpé we aimorĩ ãwa, aihâiba hã si norĩ ma, te tãma sõmri zaꞌra da wamhã, te te siwi ꞌrẽne da, duré abaze toro norĩ ma zama.
45 Tahawa, Dawi hã ma tô ãma tãma waꞌrã:
— A hã te we ĩzô aimo, sibꞌézé ꞌwapa ré ãma ĩꞌwapé da, isiꞌuwazi ꞌrãꞌwa ré, duré isiꞌuwazi ꞌrãꞌwa iꞌrutu ré. Tane nherẽ, wa za Wanhibꞌapito iwaihuꞌu pese nhisi na, aiꞌwapé ãhã na hã wa hã, Izaraéu nhihudu norĩ dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa norĩ te, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono zada iꞌaihâimana nhisi na.
46 Tahawa, tô ã bâtâ na te za Wanhibꞌapito ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã ĩma aihâiba nho, ĩnhibꞌrata. Taha zarina, wa za aiꞌãma aiꞌuté. Wa za tawamhã aiꞌrã nhizâ. Tawamhã ã bâtâ na wa za asiré filisteu dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa norĩ hã hâiba nhomri zaꞌra si norĩ ma, duré abaze norĩ ma hã. Ãne wamhã, ropâ te za uburé pese oto da te ꞌre waihuꞌu zaꞌra misi pese Izaraéu nhihudu norĩ te, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ꞌre ihâimana mono na hã.
47 Ãme uburé ihâimana zaꞌra hã te za ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono waihuꞌu zaꞌra, sibꞌézé ꞌwapa ãna, duré wedewãi waré ꞌrãꞌwa ãna tinhibꞌaꞌuwẽ te te isõꞌreptu zaꞌra na hã. E marĩ wa. Dasiꞌwapé hã ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono te wa. Ta hã te za wanhibꞌrata uburé wama aihâiba nhomri zaꞌra waꞌwa.
48 Tawamhã Gulia hã ma duré Dawihi u hã sina rotété prã. Tahawa, te Dawi hã saꞌẽtẽ wara filisteu norĩ isisõré nhoꞌre u hã Gulia te te ꞌwapé da hã.
49 Tahawa Dawi tisiwapsẽrẽ ꞌre ma te ẽtẽ zô hã oto api. Tawamhã ma tô ꞌmaiꞌâ ẽne hã. Ma tô duré sada tisẽ powawẽ hâ ꞌmanharĩ ꞌre ꞌremhã. Taha pari, ma tô ãma simri, Gulia hã. Tahawa, ma tô ãma uwaimra Gulia uihâ hã. Tahawa, ma te õne haré waptãrã, tiꞌai u hã ubu niwĩ.
50 17:50-51 Tawamhã tiꞌai u waptãꞌã wamhã, ma tô Dawi hã sô wara. Isisiwimhã tipara na ma tô za. Tahawa, ma tô duré oto ite sibꞌézé ꞌwapa hã sada waze, iséme hawi. Taha na ma tô oto tiwĩ, te te iꞌrã nhizâri na hã. Ãne ma tô Dawi hã ãma aiꞌuté, Gulia ãma hã. Ma tô tiwĩ tô, ẽtẽ topsuꞌu na.
Tawamhã filisteu norĩ hã ite daꞌwapéiꞌwa isiptede idâꞌâzé hã te te ꞌmadâꞌâ zaꞌra wamhã, ma tô õne haré aimani zaꞌra.
51 ꞌMadâꞌâ 17:50
52 Tawamhã dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa Izaraéu norĩ hã, duré Zuda norĩ dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa zama ma tô isarina sisaꞌre, hârâ sina. Tahawa, ma tô te te wanoꞌõ ꞌriꞌahâ Gati na isisi u, duré ꞌriꞌahâ Ecrõ na isisi ãma ꞌridawa zaꞌẽtẽ na, ꞌre idanhisisi mono zéb u. Tawamhã Saꞌaraꞌĩ na ꞌriꞌahâ nhisi u bâdâdi inomro na te filisteu norĩ iꞌuꞌa zaꞌra mono hã simiꞌwara, ꞌriꞌahâ Gati na isisi tẽme, duré ꞌriꞌahâ Ecrõ na isisi tẽme.
53 Tawamhã Izaraéu nhihudu norĩ hã filisteu norĩ te te wanoꞌõ mono pari, apâ siꞌabaꞌréi wamhã, ma tô ite zaꞌra ꞌwamarĩ prã hã ꞌwasa, te te sima iꞌri nhoré zaꞌra zém hawi.
54 Tahawa, Dawi hã ma tô oto tiꞌâ Guliaha ꞌrã hã. Te te âri wamhã, ma tô ꞌriꞌahâ Zeruzalẽ u duré ãwisi. Tane nherẽ, Guliaha siꞌwapézé hã ma tô tite romhâ ꞌmanharĩ na ꞌri ꞌremhã sima tihi.
Dawi da te iꞌãwisizé wasuꞌu, Sau te te hâiba ꞌmadâꞌâ da hã
55 Dawi, Gulia na aibâ ꞌrãihâ nhisi te te ꞌwapéi pari iwatobrozém na Sau hã te te ꞌmadâꞌâ wamhã, ma tô Abine dasiꞌwapéi ꞌmanharĩ ꞌmadâꞌâꞌwa hã ãma sadanha ãne:
— Abine, e ꞌwa hã õ hã aiꞌrepudu.
Tawamhã Abine ma ãma tãma waꞌrã ãne:
— Me, te waihuꞌu õ di. Sena na ꞌre iꞌaihâimana mono ne hã wa tô duré sena aima wasuꞌu.
56 Tawamhã Sau te duré tãma tinha ãne:
— Tane wamhã, maꞌãpé aimorĩ, ãma asinharĩ da, waihuꞌu da.
57 Tawamhã Dawi, Gulia te te wĩrĩ parimhã, da te dasima iꞌri nhoré zaꞌra zéb u apâ morĩ wamhã, ma tô Abine hã saprõ, Sauhu u. Dawi te zahadu Guliaha ꞌrã hã siré tiꞌâ.
58 Tawamhã te Sau hã sadanha ãne:
— E ꞌwa hã a hã.
Tawamhã te tãma siwasuꞌu ãne:
— Wa hã aima romhuriꞌwa Zéséhé ꞌra, Belẽ ãmamhã.
