Zuize 6:1-40
6 Tawamhã Izaraéu nhihudu norĩ, Uburé Danhibꞌapito wi, ma tô apâ tiwasédé hã te te ꞌre ꞌmanharĩ zaꞌra. Tahawa 7 wahum na midiãnita norĩ nhibꞌrata ꞌre hâimana zaꞌra mono da, ma tô tãma hâiba nhomri zaꞌra.
2 Tahawa Izaraéu nhihudu norĩ, ma tô midiãnita norĩ wi aimaꞌuri zaꞌra, ẽtẽ ꞌrãihâ zahâpâ abꞌre ãma, duré nima niwĩ ẽtẽ nhiꞌridi ihâimana zaꞌra ãma, tãma romnhimimnhasi zaꞌra ãna hâimana zaꞌra da, midiãnita norĩ hã tãma siptete zaꞌra wa.
3 Tawamhã Izaraéu nhihudu norĩ te te sima ꞌre robzuri zaꞌra mono sidâpâsi, ma tô midiãnita norĩ hã, amalequita norĩ hã duré aꞌuwẽ ropsi ꞌre isaꞌwari mono ãma ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ hã sô ꞌre sisisi.
4 Tawamhã isiptiꞌai ꞌre, ma tô te te sima ꞌre ꞌri nhoré uꞌâsi zaꞌra. Ãhã wa, ma tô Izaraéu nhihudu norĩ buru nho na te te tiwi ãma ꞌre robaba pese zaꞌra, hâiwa nhimire niwĩ Gaza na romnhisi ꞌrata ꞌre ihâimana mono u. Tahawa Izaraéu nhihudu norĩ ma isõ hã, isimizama norĩ poneꞌẽrebâ hã, powawẽ hã, duré awaru poꞌrepore hã te te tãma ꞌre ꞌmairẽme zaꞌra mono õ di, ãma ꞌre ihâimana zaꞌra mono zéb da hã.
5 Tirom hawi ma tô sipowawẽ ahâ uptabi na hã duré tite romhâ ꞌmanharĩ na ꞌri ré hã ꞌre sihutu, ꞌridi iꞌahâ uptabi ne. Ta norĩ hã duré isiꞌawaru baꞌõmore norĩ hã, ahâ uptabi wa, niꞌwa hã te te saꞌrata waihuꞌu õ di. Ta norĩ hã isiptiꞌa na te te ãma ꞌre irowamnarĩ zaꞌra mono da si, ma tô ꞌre sisisi.
6 Taha zarina, Izaraéu nhihudu norĩ hã simarĩ ãna te oto ꞌre siꞌubumro. Tahawa ma tô Uburé Danhibꞌapito wi te te sina ꞌre rowaptẽrẽ zaꞌra, te te sõꞌreptu zaꞌra da.
7 Tawamhã midiãnita norĩ te te ãma ꞌre irowamnarĩ zaꞌra mono uꞌâbâ, Izaraéu nhihudu norĩ, Uburé Danhibꞌapito ma, mreme ꞌrãihâ na tãma mreme zusi wa,
8 ma tô tizadawa ꞌmahârâꞌwa hã itẽme satõrĩ zaꞌra. Tahawa, ma tô ta hã ãne tãma sadawa wasuꞌu zaꞌra:
— Ãne Uburé Danhibꞌapito, Izaraéu nhihudu norĩ te, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã te tinha: “Wa hã wa tô Ezitu ãma aipawaꞌâbâ ãna dama ꞌre iromhuri zaꞌra waꞌaba mono zém hawimhã we asani zaꞌra waꞌwa.
9 Wa hã wa tô ezipsiu norĩ wi hã asõꞌreptu zaꞌra waꞌwa. Duré ã hã tiꞌai ꞌre, te te ꞌre iꞌaiꞌwapé zaꞌra waꞌaba mono wi zama, wa tô duré asõꞌreptu zaꞌra waꞌwa. Tawamhã asitobꞌru norĩ waꞌwa, te aima sate zaꞌra waꞌaba mono wamhã, wa tô duré isiptiꞌa hã aima sõmri zaꞌra waꞌwa.
10 Wa hã, Uburé Danhibꞌapito, ate zaꞌra waꞌwa ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono na wa tô aima ĩsiwasuꞌu zaꞌra waꞌwa. Amoreu norĩ te, ihâibaꞌõ norĩ na ꞌre aiwata zaꞌra waꞌaba mono tõ da wa tô duré aiwi sawi zaꞌra waꞌwa, ã hã tiꞌai ꞌre, ꞌre ihâimana zaꞌra mono ãma hã. Tane nherẽ, asima wẽ zaꞌra waꞌaba õ di, asiwi ĩmreme wapari aba da hã.”
11 Tawamhã Uburé Danhibꞌapito ma Romhuriꞌwa ma tô wei mo. Wei morĩ wamhã, ma tô ꞌri waꞌõno Opra na isisi ꞌrata carvariu na wede nhisi, ꞌre isa mono zahâpâmhã nhamra. Ã wede Abiꞌézé norĩ siré, Zoasihi te hã. Tahawa, iꞌra Gidiã, te amnho trigu hã ꞌmaipréꞌé simaꞌuri sina, uwa iꞌrãi waꞌu zô da te ꞌre iwati zaꞌra mono zéb ãma, midiãnita norĩ hã te te siwi sõpẽtẽ tõ da.
12 Tawamhã Uburé Danhibꞌapito ma Romhuriꞌwa ma tô tãma sihâiꞌré. Tawamhã ma tô tãma tinha ãne:
— Dasiꞌwapéi ꞌmanharĩꞌwa asibꞌru, Uburé Danhibꞌapito te tô asiré hã ꞌre hâimana!
13 Tawamhã Gidiã ma te ãma sadaꞌâ ãne:
— Uburé Danhibꞌapito, wanhibꞌaꞌuwẽ norĩ siré sena na ꞌre hâimana mono zahã, ma te bété ãne na hã wama tiromhâimana zaꞌra. E mahãta tawamhã, Ezitu hawi we te te awazere wa, Uburé Danhibꞌapito nhimiꞌmanharĩ wẽ zé, wahiꞌrata norĩ te te wama ꞌre iwasuꞌu zaꞌra mono hã. Õ hã ma tô warẽme zaꞌra. Ma tô duré midiãnita norĩ ma hã wahâiba nhomri zaꞌra.
14 Tawamhã Uburé Danhibꞌapito, Gidiãhã ma, ma tô tãma waihuꞌu ãne:
— Maꞌãpé asiptete sina aimorĩ, Izaraéu nhihudu norĩ sõꞌreptu zaꞌra da, midiãnita norĩ wi. Aimorĩ da, wa wa hã aima robꞌru.
15 Tawamhã Gidiã ma te ãne duré ãma sadaꞌâ:
— Ĩnhibꞌapito, e niha wa za Izaraéu nhihudu norĩ hã anhoꞌreptu. Ĩsiré norĩ hã, Manaséhé nhihudu norĩ ꞌremhã danhipai u dama simarĩ zaꞌra õ di. Duré wa hã ĩsiré norĩ zahâpâ, wa ĩwapure na tãma zaꞌra ꞌre ĩhâimana.
16 Tane nherẽ, Uburé Danhibꞌapito te duré ãne tãma tinha:
— Tane nherẽ, te za ãne hã iꞌmanha, wa hã za te aipawapto wa. Tahawa te za a hã midiãnita norĩ ãma uburé iꞌaiꞌuté zaꞌra, ihâiba zaꞌra aima hã misi dahâiba ne.
17 Tawamhã Gidiã, ma te duré ãne ãma sadaꞌâ:
— Ĩma aipẽꞌẽ toi wamhã, maꞌãpé tô marĩ ĩma ꞌmanharĩ, sena tô a hã ĩma nharĩ wamhã.
18 Ĩzawi na hã, maꞌãpé duré aꞌâ aimorĩ tõ, ĩnhoprubzé hã te we aꞌâ aima âri da.
— Wa za aꞌâ tô ãme nhamra, we apâ a hã asina isirizéb u! — Ãne te ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã asa tãma tinha.
19 Tawamhã Gidiã ꞌripara u sébré wamhã, ma tô poneꞌẽrebâ zéré uzé ꞌra na dasa hã ꞌmanha. Ma tô duré iꞌuꞌẽtẽ wapu duptoiꞌõ na ꞌmanha, 10 kilu na trigu zubꞌa na hã. Taha pari dasa te te iꞌmanharĩ hã, ma tô siꞌõtõ ꞌre tisẽ. Ma tô duré iwaꞌui ré hã pizaꞌa ꞌremhã tisẽ. Tawamhã dasai ré te te oto âri wamhã, ma tô Uburé Danhibꞌapito ma Romhuriꞌwa, carvariu zahâpâ isãmra ma tãma tisõ oto.
20 Tawamhã ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma, Hâiwa ãma Romhuriꞌwa ma te tãma waihuꞌu ãne:
— Maꞌãpé ã hã ẽtẽ nhisiwi abaze nhi hã duré iꞌuꞌẽtẽ wapu hã saꞌra na. Taha pari te za duré romnhi waꞌu hã isaꞌwa isisiwimhã.
Tawamhã Gidiã te te tãma iꞌruzé hã, ma tô ꞌmanha.
21 Tahawa, Hâiwa ãma Romhuriꞌwa, tinhibꞌrata wedehu te te ꞌre iꞌâri hã ma tô sarõtõ hâimo. Taha ꞌrãsutu na ma tô romnhi hã, iꞌuꞌẽtẽ wapu me hã ãma upi zahuré. Tawamhã ẽtẽ hawi uzâ iroꞌo watobro na, ma tô romnhi norĩ hã, iꞌuꞌẽtẽ wapu me hã ãma sazu zahuré. Ãhã pari ma tô hâiwa ãma romhuriꞌwa zô hã oto tirobaba.
22 Tawamhã Gidiã Hâiwa ãma Romhuriꞌwa na te te iꞌmadâꞌâzém na hã ma tô waihuꞌu. Tawamhã pẽꞌẽwara wa, te ãne ꞌre sadari:
— Uburé Danhibꞌapito, ite ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono! Wa hã wa tô Hâiwa ãma Romhuriꞌwa hã ꞌmadâ, ꞌrâwi pesere!
23 Tane nherẽ, Uburé Danhibꞌapito, ma te ãne duré ãma tãma waꞌrã:
— Aipahi tõ. Aima rowẽ di za. Duré atâꞌâ õ di za.
24 Tawamhã tame Gidiã, ma tô ẽtẽ zaꞌra hã ꞌmanha, Uburé Danhibꞌapito ma, marĩ zatazéb da hã. Tawamhã ma tô sisi, “Uburé Danhibꞌapito ãma si rowẽ zaꞌẽne hã”. Tawamhã ãhã na zama te zahadu ẽtẽ zaꞌra Abiꞌézéhé siré norĩ te, ꞌri nhoꞌu Opra na isisi ãma hã ꞌre sa.
25 Tawamhã tô taha mara na, Uburé Danhibꞌapito, te Gidiãhã ma hã tinha ãne:
— Aimama te powawẽ ibaꞌõmore, duré ihâiba amo 7 na ãma iwahu me hã maꞌãpé saprõni zahuré na. Tawamhã te za duré aimama te ihâibaꞌõ Baau, romhâibarĩ hã ipru. Ihâibaꞌõ Asera wede na ipoto ꞌmanharĩ isababa ꞌre isa mono zama te za duré iꞌmarõwĩ.
26 Taha parip si te za Uburé Danhibꞌapito, ate ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma, ẽtẽ nhisi ãma ẽtẽ zaꞌra tãma iꞌmanha, danhoprubzé zatazéb da hã. Taha pari te za duré maparane ãma powawẽ ibaꞌõmore hã isisiwi izatare, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma, ihâibaꞌõ Asera wede na ipodo hã za iꞌmarõwĩrĩ na ãma roꞌo da.
27 Tawamhã Gidiã tite romhuriꞌwa norĩ 10 na ihâiba zaꞌra norĩ zô hârâ wamhã, ma tô Uburé Danhibꞌapito te te tãma inharĩzéb zarina ꞌmanha. Tane nherẽ, tisiré norĩ ma, duré aꞌuwẽ ꞌri nhoꞌõmo ãma ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ ma, pahi zép te, ma tô bâtâ upana mara wapsi ꞌmanha.
28 Tawamhã ꞌri nhoꞌõmo ãma aibâ norĩ ꞌre ihâimana zaꞌra mono robzaꞌrã ré utu zaꞌra wamhã, ma tô Baau romhâibarĩ sipru hã, Asera wede na ipoto zabzé isime hã, duré maparane ãma powawẽ ibaꞌõmore zada hã siwi ꞌmadâ, ẽtẽ zaꞌra tame Gidiã te te iꞌmanharĩ nhisiwimhã.
29 Tahawa te ãne ꞌrâwi sisadanharĩ zaꞌra:
— E ꞌwa ma te merẽ ãne hã ꞌmanha.
Tawamhã te te waihuꞌu zaꞌra da, sô sõpré mono wa, ma tô oto siwi upsibi me, Zoasihi ꞌra, Gidiã te te ãne hã iꞌmanharĩ na.
30 Tahawa te Zoasihi ma nharĩ zaꞌra ãne:
— Aiꞌra maꞌãpé we rob u wazere! Dâꞌâre hâ! E marĩ wa. Ta hã ma tô Baau romhâibarĩ hã pru. Ma tô duré Asera wede na ipoto zabzé hã time.
31 Tane nherẽ, Zoasi, uburé sada isiꞌrãꞌõtõ norĩ ma, ma tô tãma nharĩ zaꞌra ãne:
— E a norĩ waꞌwa hã ma tô Baauhu ꞌwawimhã asimiꞌrãmi zaꞌra waꞌwa. Niꞌwa iꞌwawi simiꞌrãmi wamhã, te za dârâ, ãma awẽ õ ré. Duré tô Baau sena ihâibaꞌõ waihuꞌu pese wamhã, ꞌrâwi pé siꞌwawimhã simapa. Oro õhõ hã waihuꞌu pese za, pé marĩ te te ꞌmanharĩ.
32 Tawamhã ta hawimhã haré ma tô Gidiã hã oto Zerubau* na da te ꞌre sisi zaꞌra. E marĩ wa. Zoasi te te nharĩ wa ãne:
— Tô Baauhu si ꞌrâwimhã pé siꞌwawi simiꞌrãmi. Oro õhõ ma, romhâibarĩ da te mei õm ne.
33 Tawamhã uburé midiãnita norĩ, amalequita norĩ, duré aꞌuwẽ rop si ꞌre irosaꞌwari mono ãma ꞌre ihâimana zaꞌra mono norĩ hã ma tô siꞌrãꞌõtõ. Uburé siꞌrãꞌõtõ wamhã, ma tô panhoꞌu Zodã pa na saprĩ zaꞌra. Tahawa, ma tô duré sima ꞌri nhoré zaꞌra, Zezereu na romharé nhisi wa.
34 Tawamhã Uburé Danhibꞌapito pẽꞌẽzani, Gidiãhã wamhã, ma tô ãzé. Tahawa ma tô poneꞌẽrebâ õmo na danhimnhihârâzé isadawazare hã dazô hârâ. Ãhã wa, ma tô Abiꞌézéhé nhibꞌaꞌuwẽ norĩ hã itẽme aiꞌrãꞌõtõ.
35 Tawamhã Gidiã, ma tô dama rowasuꞌu ꞌwapéiꞌwa norĩ zama hã ꞌmazatõrĩ zaꞌra, Manaséhé nhihudu norĩ zô, Aséhé nhihudu norĩ zô, Zébulõhõ nhihudu norĩ zô, duré Naftalihi nhihudu norĩ zô, hârâ zaꞌra da. Tahawa ta norĩ zama ma tô duré itẽme aiꞌabaꞌré, ime siꞌrãꞌõtõ da.
36 Tawamhã Gidiã, te ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma tinha ãne:
— ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono, wa ĩsima wẽ, sena na te waihuꞌu da, ĩhâimana uꞌâbâmhã Izaraéu nhihudu norĩ hã anhoꞌreptu da, iropisutuzéb zarina.
37 Wẽ di tô. Tane wamhã, ãne wa za ꞌmanha pé. Suru na poneꞌẽrebâ zéré hã wa za ꞌmazaꞌra, amnho trigu, wa te ꞌre ipréꞌé zaꞌra mono zé wa. Tawamhã awẽm na mararé poneꞌẽrebâ zéré si atébré te te diꞌi wamhã, iꞌuirĩ na tiꞌa si te te diꞌi õ wamhã, wa za waihuꞌu, za Izaraéu nhihudu norĩ, ĩhâiba uꞌâbâmhã iꞌanhoꞌreptu na hã, iropisutuzéb zarina.
38 Tawamhã te te inharĩzéb zarina, ma tô tô tiromhâiba. Awẽm na mararé Gidiã utu wamhã, ma tô poneꞌẽrebâ zéré hã wati, atébré zô. Tawamhã ta hawi â iꞌaꞌa na ma tô pizaꞌa ꞌrenhoꞌa ꞌreptõ hã ãma ꞌmasisi.
39 Ãhã wa, ma tô duré ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono wi tiwi rowaptẽ ãne:
— Maꞌãpé ĩzada asahi tõ. Aꞌâ duré bâdâ hã ĩma saꞌré na, misi irẽme ma, te duré aiwi waptẽrẽ da. Maꞌãpé ĩzawi na hã ĩma waprosi, niha zô poneꞌẽrebâ zéré aꞌâ duré te saꞌra na sahu da, pé poneꞌẽrebâ zéré si ãhã na hã te te waihi ãna hâimana zô, pé duré oto tiꞌa si te te waihi zô, atébré hã.
40 Tawamhã ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono taha mara na ma tô tô ãne hã ꞌmanha. Ãhã wa, te poneꞌẽrebâ zéré si ꞌré na hã tihâiba. Tahawa, ma tô duré atébré, tiꞌa si te te ubu oto.
Ĩwaꞌõtõ piꞌreba watsuꞌu mono
^ 6:32 Zerubau hã hebreu norĩ mreme na “Baau ꞌrâwi siꞌwawimhã pé simiꞌrãmi”.
