Provébiu 1:1-33
1 Ã hã rowaihu iwẽ na Salomahã nhimiroti, Davihi ꞌra, Izaraéu norĩ nhibꞌapito.
2 Ã hã te za te te ꞌre waꞌapawapto, rowaihu iwẽ hã duré rotizé iwẽ hã sõꞌawi ꞌre ihâimana mono õ hã, rosaꞌrata na wa te ãma ꞌre waihuꞌu zaꞌra mono da hã,
3 waꞌrã nhimizaꞌrese na iꞌuwaibaba na si sena na duré iwẽ na ꞌre wahâimana zaꞌra mono da, te te wama ãma ꞌre iꞌarowasuꞌu mono da hã.
4 Te za duré niꞌwam norĩ hã simirosaꞌrata waihuꞌu prã na ꞌre ihâimana zaꞌra mono hã te te ꞌre pawaptob zaꞌra, simirowaihuꞌu wẽ na oto ꞌre hâimana zaꞌra mono da. Aibâ ipréduptém norĩ hã marĩ iꞌuwaibaba si te te ꞌre ꞌmanharĩ zaꞌra mono da hã, te za te te ꞌre pawaptob zaꞌra.
5 ꞌRãi waihuꞌu wẽ na ꞌre ihâimana zaꞌra mono zama ã hã rowaihu iwẽ hã te te ꞌre poꞌre ꞌrepuꞌu zaꞌra mono wamhã, te za isimirowaihu iwẽ hã te te sina tãma ꞌre hâimo zaꞌra. Te za duré tinhimirowaihuꞌuzé iwẽ te te ãma ꞌre iwaihuꞌu ahâ zaꞌra mono zé hã te te ꞌre pibui pese zaꞌra,
6 rowaihu iwẽ isimaꞌuri pe hã te te ꞌre waihuꞌu pese zaꞌra mono da, duré rowaihuꞌu wẽ ꞌwa norĩ nhimirowasuꞌu isaꞌrese õ na te te ãma ꞌre saprĩ zaꞌra mono da, sima sô ꞌre isõpré mono norĩ hã.
7 Rowaihu iwẽ hã da te ꞌre waihuꞌu zaꞌra mono da wamhã, te za ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono, Uburé Danhibꞌapito hã da te dasiwi ꞌre wazéb zaꞌra. Tane nherẽ, isimizaꞌreseꞌõ norĩ hã te rowaihuꞌuzé iwẽ hã te te siwi ꞌre wẽꞌõ pese zaꞌra, taré newa. Te te ꞌre iwaihuꞌu zaꞌra mono da hã te te sima ꞌre wẽ zaꞌra mono õ di.
Aibâ ipréduptém norĩ ma rotizé wasuꞌu
8 Ĩꞌra, aimama, marĩ na te te aima ꞌre iroti mono zé hã maꞌãpé ꞌre wapari pese mono. Duré ana, marĩ na te te aima ꞌre iroti mono zéb zama te za ꞌre iwapari pese mo.
9 Ta norĩ nhimiroti hã te za ꞌre iꞌaihâimana wẽ mono zéb da hã te te ꞌre asiptete, marĩ iꞌmadâꞌâ ze asõpre na isimnhatã ne, niha wamhã, asõꞌrebzu iwẽ iꞌmadâꞌâ ze, aibutu na isaꞌo ne.
10 Ĩꞌra, aibâ iwasété norĩ zadawa para marĩ ꞌmanharĩ da, te te siwi aipibui wamhã, sadawa zamarĩ zaꞌra tõ, tôꞌã!
11 Ta norĩ hã te te aima nharĩ zaꞌra wamhã ãne: “We aimorĩ, wa te wasiwi daꞌmaiwĩrĩ da! Taré nherẽ, rosaꞌrese õ ré, oto wa te wasiwi daꞌmairési aba, wa te ãma wasima rowẽ zaꞌra da, niꞌwam norĩ hã marĩ te te upa zaꞌra õ nherẽ!
12 Rowẽ na hâimana zaꞌra ré, wa te sõpẽtẽ zaꞌra nherẽ, wa za wasiwi uprosi ni.
13 Isimarĩ mono hã wa te isõpẽtẽ zaꞌra mono na, wa za wanhorõwa hã wa te wasiwi ãma romnhito, marĩ, wa te isimiꞌuri zaꞌra na hã.
14 Tahawa, ãma wahâiba watob zaꞌra na. Tawamhã marĩ wa te isimiꞌuri zaꞌra na wa za ãma wasima wasipoꞌo.”
15 Ĩꞌra, ã norĩ siré hã ꞌre ane mono tõ. Romhâ na tãma ꞌre asaꞌo hâ zaꞌra mono.
16 Waptu na te te sima ꞌre rosaꞌrata zaꞌra, marĩ te te ꞌre ꞌmanharĩ zaꞌra mono da hã. Te te duré ꞌre danhimroi mono da hã simire sina te õne uꞌâ dazada ꞌre hâimana siromo zaꞌra.
17 Si mramizé hã si te te ꞌmadâꞌâ ré, da te sô sasõmri wamhã, marĩ dai õ di. Taré te za daꞌo.
18 Tanei õ di, ã hã aibâ norĩ hã. Ãma ꞌre isiꞌuprosi mono zéb da hã, te tô ꞌrâwi ãma ꞌre siwaibu, tinhimiꞌmanharĩ na.
19 Ãne te za tinhipãrĩ zarina isisimarĩ pese ma hã tiromhâiba: Te za tô ꞌrâwi tihâimanazé hã siwi uprosi.
Rowaihu iwẽ na dapoꞌre puꞌuzé wasuꞌu
20 Maꞌãpé ĩwapari zaꞌra waꞌaba! Rowaihu iwẽ hã te ꞌri nhiꞌriti na duré ꞌre idasisõpẽtẽ pese zaꞌra mono zéb ãma ꞌre hârâp saꞌa.
21 ꞌRidawa nhoꞌõmo ãma duré uburé ꞌre idasiꞌrãꞌõtõ mono zéb ãma, te ãne hârâ ꞌrãihâ na ꞌre hârâ:
22 — Isimizaꞌreseꞌõ norĩ! E momo te za iꞌrãsutu zaꞌra waꞌwa, asimizaꞌreseꞌõ na ꞌre iꞌaihâimana zaꞌra waꞌaba mono zé hã. E niwa te za rowaihu iwẽ na aiwaꞌẽ ze zé hã iwaihuꞌu zaꞌra waꞌwa. E niwamhã bété ãne na hã asiwaihuꞌu zaꞌra waꞌaba õ di.
23 Ĩwapari zaꞌra waꞌaba, niha na aihâimanazé te aima ihiri zaꞌra waꞌaba zém na hã. Wa hã roti iwẽ si wa za aima sõmri zaꞌra waꞌwa. Ĩnhimirosaꞌrata wẽ hã wa za aima hâiꞌré zaꞌra waꞌwa.
24 Asô ĩhârâ aba zé hã ma tô asiwi iwẽꞌõ waꞌwa. Duré asô ĩnhimiwẽ zaꞌra waꞌaba wamhã, niꞌwa hã te te ĩꞌãma sasõmri õ di.
25 Uburé ma tô ĩnhimiroti hã asiwi iwẽꞌõ zaꞌra waꞌwa. Duré niha na aihâimanazé te aima hiri zaꞌra waꞌaba da hã asima wẽ zaꞌra waꞌaba õ di.
26 Ãne te aima rowaihuꞌu zaꞌra waꞌaba nherẽ, ropire asô watobro zaꞌra waꞌaba wamhã, wa hã wa za aiꞌãma aihâ zaꞌra waꞌwa. Duré ropipa asô wisi zaꞌra waꞌaba wamhã, wa za duré aiꞌãma ĩwaꞌẽ zaꞌra waꞌwa.
27 Rowaꞌu isiptede te te ꞌre irowapõrĩ mono ne ropipa hã asô ꞌre pusi zaꞌra waꞌaba mono wamhã, wa za aiꞌãma ꞌre ĩwaꞌẽ zaꞌra waꞌwa. Wa za duré aiꞌãma ꞌre ĩsihâ zaꞌra waꞌwa, za ꞌre irobzépata zaꞌra waꞌaba mono zé aima ꞌre hâimana zaꞌra waꞌaba mono wamhã.
28 Tahawa, ĩzô aihârâ zaꞌra waꞌaba wamhã, wa hã Rowaihu iwẽ hã te ãma iꞌasadaꞌâbâ zaꞌra waꞌaba da hã mare di za. Duré ĩzô ꞌre airĩtĩ zaꞌra waꞌaba mono nherẽ, asiwi ĩnhopẽtẽ aba da hã mare di za.
29 A norĩ waꞌwa hã rowaihu iwẽ hã asima ꞌre wẽ zaꞌra waꞌaba mono õ wa, te õne uꞌâ ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono, Danhibꞌapito wazébzé hã asiwi ꞌre iwẽꞌõ zaꞌra waꞌaba mo.
30 Ĩnhimiroti wẽ na ꞌre ĩzaze zaꞌra waꞌaba mono õ di. Duré niha na aihâimanazé te aima ꞌre saꞌra zaꞌra waꞌaba mono da wamhã, asiwi ꞌre ĩwapari aba mono õ di.
31 Tahawa, marĩ ꞌre iꞌmanharĩ zaꞌra waꞌaba mono zéb zarina te za tô iwasété na si ꞌre asaihuri aba mo.
32 Isimizaꞌreseꞌõ norĩ hã te za ꞌre dâꞌâ zaꞌra, rowaihu iwẽ hã te te siwi ꞌre wẽꞌõ zaꞌra mono wa. Duré ta norĩ hã rowaihu iwẽ zô ꞌre isiꞌwapé zaꞌra mono õ norĩ hã te za ꞌrâwi ꞌre siꞌuprosi.
33 Tane nherẽ, niꞌwam norĩ te te ꞌre ĩwapari zaꞌra mono norĩ hã te za hâtâꞌâ ãna sima iwẽ na ꞌre hâimana zaꞌra, ipahi hã te te ꞌre ꞌrãmi zaꞌra mono ãna.
