Mateus 12:1-50
12 Tawamhã suru na ronomro pari, sabadu na ma tô Zezusi hã roꞌrazâ, buru na amnho trigu ꞌre waꞌwaibaba. Tawamhã isiré ꞌre inomro mono norĩ hã mrap te, ma tô amnho trigu ꞌrã hã te te sima sinarĩ zaꞌra, te te huri mono da.
2 Tawamhã Farizeu norĩ te te ãma ꞌmadâꞌâ zaꞌra wamhã, ma tô Zezusihi ma, ãma nharĩ zaꞌra, ãne:
— Maꞌãpé ꞌmadâꞌâ zaꞌra na! Asiré ꞌre inomro mono norĩ hã, marĩ hã te ꞌmanharĩ zaꞌra, sabadu na wa te ꞌre ꞌmanharĩ zaꞌra mono da, wama iꞌru zahi õ hã.
3 Tawamhã Zezusi hã ma tô ãma sadaꞌâbâ zaꞌra, ãne:
— E sõré zaꞌra waꞌaba ã bâ, apito Davi te te iꞌmanharĩzé hã tisiré norĩ me, mra te te simroi wamhã.
4 Ta hã ma tô ãzé, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono nhorõwa ꞌri ꞌrãihâ u. Tawamhã tisiré norĩ me ma tô iꞌuꞌẽtẽ wapu hã ꞌrẽne zaꞌra, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma, ãma idanhoprub zaꞌra hã, roti zahi hã te te ꞌrui õ nherẽ. Sacedoti norĩ si te te ꞌre ihuri mono da hã iꞌru zahi nherẽ, iꞌuꞌẽtẽ wapu hã.
5 E duré niwamhã sõré zaꞌra waꞌaba ã bâ, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono nhimiroti zahi na Mozési te te ãma irobꞌuiꞌérézé hã sabadu na hã sacedoti norĩ, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono nhorõwa ãma te te ꞌre iromhuri zaꞌra mono na hã, tane nherẽ, õ norĩ te te ꞌre iꞌupa zaꞌra mono na iwasédé da te ãma ꞌre isaꞌra zaꞌra mono õ na hã.
6 Tô sena, wa za aima waihuꞌu zaꞌra waꞌwa, ãne: Ãme ihâimana hã* pire uptabi di, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono nhorõwa ꞌri ꞌrãihâ nhipai u.
7 Re ihâimana uꞌâsi mono mreme na Ibaihâ iwazé pese na robꞌuiꞌéré hã aima waihuꞌu pese zaꞌra waꞌaba ꞌwaꞌâhã, ã hã: “Wa ĩsima wẽ, dasiꞌãma ꞌre dasiwamri zaꞌra mono da. Danhimizama zata na danhoprubzéb zô ꞌre ĩnhimipari mono õ di”, aré iwasédé hã ãma saꞌra zaꞌra waꞌaba õ di, marĩ te te iꞌupa zaꞌra õ norĩ ãma hã.
8 E marĩ wa. Tiꞌai ãma Dasiré Ipodo hã simiroti pire uptabi di, sabadu na roti zahi ihâimana nhipai u.
Zezusi hã aibâ isimizuꞌrãꞌre te te ipesezé, sabadu na
9 Tawamhã Zezusi hã ta hawi oto morĩ wamhã, ma tô ãzé, Zudeu norĩ te rowahutuzéb u.
10 Tame te aibâ hã nhamra, isibꞌrata hâiba amo isibꞌrata tede hã. Tawamhã niꞌwam norĩ hã ma tô sima wẽ zaꞌra, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono nhimiroti na Mozési te te ãma irobꞌuiꞌérézém na sabadu na roti zahi hã te te ãma upa zô, iwasédé hã te te siwi ãma hiri da. Tahawa ma tô siwi sadanha ãne, Zezusi hã:
— E roti zahi Mozésihi nhimiꞌuiꞌéré upana, sabadu na niꞌwa, da te ipese da hã.
11 Tawamhã Zezusi hã ma ãma sadaꞌâbâ zaꞌra, ãne:
— Asimizama poneꞌẽrebâ hã aima ꞌmaihâimana aba wamhã, duré ta hã aré abꞌre ꞌre waptãꞌã wamhã, e sô aiꞌmaimorĩ aba õ di za, abꞌre hawi wazere aba da hã.
12 E ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma, dazawi uptabi ã bâ, poneꞌẽrebâ nhipai u. Tahawa, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono nhimiroti zahi zarina, sabadu na wa za wa te ꞌre dapawaptob zaꞌra, iwẽ na hã.
13 Tawamhã aibâ isimizuꞌrãꞌre ma, Zezusi hã ma tô tinha, ãne:
— Maꞌãpé, asibꞌrada wahutu.
Tawamhã ma tô tinhibꞌrada hã wahutu, aibâ hã. Awaꞌawi ma tô tipese, isimizu amo ne oto.
14 Tawamhã te te pese parimhã, farizeu norĩ hã ma tô wairé. Zezusihi hâiba na ma tô sima rowaꞌõtõ zaꞌra, te te siwi wĩrĩ da.
ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã, Zezusi te te sima ipisudu, tãma romhuriꞌwa da
15 Tawamhã Zezusi hã ãne hã te te sina waihuꞌu wamhã, ma tô oto mo, ta hawi. Tawamhã daꞌahâ uptabi na ma tô isarina dasiꞌré. Tame ma tô uburé daꞌapese, dahâzé ré dasiwazari idahâimana zaꞌra hã.
16 Te te daꞌapese parimhã, ma tô dawi sisawi, da te dasima wasuꞌu zaꞌra tõ da.
17 Ãne hã ma tô tiromhâiba, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono zadawa ꞌmahârâꞌwa, Izaias hã te te ãma irobꞌuiꞌérézé hã te te sina uwaimrami da, ã hã:
18 “Ãhãta ĩma romhuriꞌwa hã, te ipisudu ĩma isawi uptabi, ta hã rowẽ zaꞌẽne hã te te ĩma ꞌre sõmri sina.Ĩpẽꞌẽzani hã wa tô ãma tihi. Tawamhã daro mono bâ te za te te dama ꞌre wasuꞌu, iꞌuwaibaba na uburé marĩ te ꞌre iꞌabꞌmanharĩ mono zé hã.
19 Ta hã te te ꞌre daꞌawasui mono õ di za. Duré dama ꞌre mreme ꞌrãihâ mono õ di za. Duré ꞌri nhiꞌriti na te te dama ꞌre rowasuꞌu mono õ di za.
20 Du teihi po, sihâri na isa hã te te wẽꞌẽi õ di za. Duré, iroꞌore hã te te wĩrĩ õ di za, roꞌo nhibꞌuware na iro hã.Ãne te za te te ꞌre ꞌmanharĩ, iꞌuwaibaba na si dama rowairébézé hã te te daꞌãma iꞌuwaimramizéb u.
21 Tawamhã uburé dapoto mono bâ te za õhõ si, da te dasina ꞌre umnhasi zaꞌra.”
Zezusihi ma iwaihuꞌu pe ꞌre ihâimana mono zé, waꞌuburé ma, te te ꞌre irobꞌrui mono zéb da hã
22 Tawamhã Zezusihi u, ma tô aibâ hã dasiwi saprõni ni, itobꞌa duré imremeꞌõ hã, waꞌuburé ré ꞌre hâimana mono wa. Tawamhã Zezusi hã ma tô pese. Te te pese parimhã, ma tô oto robꞌmadâ. Ma tô duré mreme watobro.
23 Tawamhã daꞌahâ uptabi hã ma tô ãma tatobꞌuzu zaꞌra ni. Tahawa, ma tô dasima nharĩ zaꞌra ni, ãne:
— Ãté tô õ hã apito Davihi nhihudu.
24 Tane nherẽ, farizeu norĩ ãne hã te te dawapari zaꞌra wamhã, ma tô nharĩ zaꞌra, ãne:
— Ta hã Beuzebu, waꞌuburé norĩ nhibꞌapito. Taha zadawa para ma tô waꞌuburé hã te te dama ꞌre anhamra.
25 Tane nherẽ, Zezusi hã isimirosaꞌrata zaꞌra te te waihuꞌu pese wamhã, ma tô ãne tãma nharĩ zaꞌra:
— Tiꞌai waꞌõtõ nhoꞌu hã sisada sipoꞌo wa, ꞌrâwi siꞌwapé zaꞌra wamhã, ꞌrâwi te za tô siꞌuprosi. Duré ꞌri nhoꞌu hã niwamhã ꞌri ꞌre, ꞌre ihâimana zaꞌra mono hã sisada hâimana zaꞌra wamhã, ꞌrâwi te za duré ta norĩ zama siꞌuprosi zaꞌra.
26 Tane duré, Satanasihi te waꞌuburé norĩ hã ꞌrâwi waꞌuburé ma, te te ꞌre robꞌru zaꞌra mono wamhã, ꞌrâwi te za sima aipoꞌo. E niha te za tawamhã ꞌre siꞌuprosi mono ãna ꞌre hâimana zaꞌra.
27 Te ĩma inharĩ zaꞌra waꞌwa, waꞌuburé ma, te ꞌre irobꞌrui mono na Beuzebu hã ĩwaihuꞌu pe, te te ĩma ꞌre sõmri mono wa, te dama ꞌre anhamra mono da. Tane nherẽ, ãne wamhã, e ꞌwa hã ma tô asiré waꞌaba ꞌre inomro mono norĩ ma, iwaihuꞌu pe hã te te ꞌre anhomri, waꞌuburé hã te te dama ꞌre sãmra zaꞌra mono da hã. Ãne wamhã, asiré ꞌre inomro waꞌaba mono norĩ hã te za aiwasédé hã aiꞌãma saꞌra zaꞌra waꞌwa, iꞌupa na ꞌre aihâimana zaꞌra waꞌaba mono wa.
28 Tazahã, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono waihuꞌu pese na si, wa tô waꞌuburé hã te dama ꞌre anhamra. Taha zarina ma tô iwaihuꞌu zaꞌra waꞌwa, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono daꞌãma ꞌre isibꞌaꞌuwẽ mono zé hã, we oto atẽme iwisi zaꞌra waꞌaba na hã.
29 — E niꞌwa hã sébré waihuꞌu pese bâ, aibâ isiptete nhorõwa u hã isibro te te tiwi duri da hã, aꞌâ te te pawasisi õ ré hã. Te te pawasisi parip si, te te tiwi robduri waihuꞌu pese di, aibâ isiptete nhorõwa hawimhã.
30 — Niꞌwa hã ĩniwĩb õ wamhã, ta hã te ĩzada ꞌre hâimana. Duré niꞌwa hã te te ĩma daꞌubumro da, ĩꞌãma simei õ wamhã, ta hã te za ĩwi daꞌãma ropé.
31 Tahawa, tô sena wa za aima waihuꞌu zaꞌra waꞌwa, ãne: Dawasédé hã sipuꞌu pese na da te ꞌre iꞌmanharĩ zaꞌra mono hã, duré niwamhã, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ãma da te ꞌre iwasété zaꞌra mono zé hã, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma hã tãma waihuꞌu pese di, dawasédé hã te te dama ꞌre iꞌapari mono zéb da hã. Tazahã, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono Pẽꞌẽzani ãma da te ꞌre iwasété zaꞌra mono zé hã ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã te te dama ꞌre apari waihuꞌu mono õ di za.
32 Niꞌwa hã, Tiꞌai ãma Dasiré Ipoto ãma te te wasété wamhã, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma hã tãma waihuꞌu pese di, ãne na iwasédé hã te te tãma ipari da hã, te te oto ãma ꞌre ꞌmadâꞌâ mono tõ da. Tazahã, niꞌwa hã ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono Pẽꞌẽzani ãma te te wasété wamhã, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã te te tãma pari waihuꞌu õ di za, ãhã na hã duré romhutuꞌõmhã.
Rowede norĩ ꞌre iꞌrã zaꞌra mono zé
33 — Waihuꞌu zaꞌra waꞌaba: Rowede hã wede wẽ wamhã, ꞌrãi wẽ na te za tiꞌrã. Duré rowede hã wede wasété wamhã, ꞌrãi wasété na te za tiꞌrã. E marĩ wa. Rowede norĩ hã te za da te ꞌre waihuꞌu zaꞌra, iꞌrã na.
34 Wahi isé uptabi norĩ! E niha te za bété iwẽ na ꞌre aimreme zusi aba mo, aiwasété na ꞌre anomro aba mono nherẽ. Dapẽꞌẽ ꞌre dama ꞌre ihâimana zaꞌra mono zéb zarina te za ꞌre damreme zusi.
35 Niꞌwa iwẽ hã tipẽꞌẽ ꞌre, iré ꞌre ihâimana mono zém hawi te za iwẽ hã te te ꞌre azani. Duré niꞌwa iwasédé hã tipẽꞌẽ ꞌre, iré ꞌre ihâimana mono zém hawi te za marĩ iwasété si te te ꞌre azani.
36 — Tô sena, wa za aima waihuꞌu zaꞌra waꞌwa, ãne: ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono, za te te daꞌãma iꞌarowairébézéb ãma hã, dahâiba mono bâ te za tãma ãma rowasuꞌu zaꞌra ni za, marĩ wa, marĩ dai õ na da te dama ꞌre inharĩ zaꞌra mono zém na hã.
37 ꞌRe iꞌaimreme zusi aba mono zéb zarina, te za ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hã aiꞌãma arowairébé ꞌwa. Iwẽ na si ꞌre aimreme zusi aba mono wamhã, te za aiwẽsãmri zaꞌra waꞌwa, aiwasédé ꞌre iꞌmanharĩ zaꞌra waꞌaba mono õ zarina. Tazahã, iwasété na si ꞌre aimreme zusi aba mono wamhã, te za aiwasédé hã aiꞌãma saꞌra waꞌwa.
Zezusihi wi da te iwaptẽrẽ zaꞌra zé, marĩ dama iꞌmanharĩ waihuꞌuꞌõ hã te te ꞌmanharĩ da
38 Tawamhã nima norĩ farizeu norĩ, duré ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono nhimiroti zahi na robꞌuiꞌéré na dama rowahutuꞌwa norĩ hã ma tô Zezusihi ma nharĩ zaꞌra, ãne:
— Rowahutuꞌwa, wa wasima wẽ zaꞌra ni, marĩ dama iꞌmanharĩ waihuꞌuꞌõ hã ꞌmanharĩ da, wa te ꞌmadâꞌâ zaꞌra da.
39 Tawamhã Zezusi hã ma ãma sadaꞌâbâ zaꞌra, ãne:
— Ãhã na dapodo hã, dawasété na si ꞌre idanomro mono hã, duré ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono ma si ꞌre idahâimana zaꞌra mono õ hã te waptẽrẽ zaꞌra ni, sena na ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono zadawa para, te dama ꞌre iꞌabꞌmanharĩ mono na sena na te te ãma ĩwaihuꞌu zaꞌra da hã. Tane nherẽ, te tãma ꞌmanharĩ zaꞌra õ di za. Marĩ dama iꞌmanharĩ waihuꞌuꞌõ hã, Zonahã ma iromhâimanazép si te za tãma tihâimana zaꞌra, ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono hawim na sena na te te ĩwaihuꞌu zaꞌra da hã.
40 Zona hã siꞌubdatõ bâtâ na duré siꞌubdatõ mara na tebe isaꞌẽtẽ nomo ꞌre, ihâimana ne, tane te za Tiꞌai ãma dasiré Ipodo hã tihâiba tiꞌai ꞌrowimhã, siꞌubdatõ bâtâ na duré siꞌubdatõ mara na.
41 Daꞌãma Rowairébézé za ihâimana ãma hã, Ninive ãma ꞌre isiꞌubumroi mono norĩ hã te za tiwahutu zaꞌra, aiwasédé hã te te aiꞌãma saꞌra zaꞌra waꞌaba da. E marĩ wa. Ta norĩ hã Zonahã nhimirowasuꞌu te te wapari zaꞌra wamhã, tiwasété na sisãmri zaꞌra wa, ma tô ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono u aipizari zaꞌra, tiwasété wi. Tô sena wa za ãne aima waihuꞌu zaꞌra waꞌwa: Ãhã na ãme ihâimana hã pire uptabi di, Zonahã nhipai u.
42 Daꞌãma Rowairébézé za ihâimana ãma hã, Saba te danhibꞌapito sipiꞌõ hã te za wahudu, aiwasédé hã te te aiꞌãma saꞌra zaꞌra waꞌaba da. Ta hã romhâ na ma tô mo, Salomahã nhimirowaihuꞌu wẽ te te wapari da hã. Tô sena wa za ãne aima waihuꞌu zaꞌra waꞌwa: Ãhã na ãme ihâimana hã, Salomahã nhipai u pire uptabi di.
Waꞌuburé hã, za apâ iwisizé, apâ daꞌãma ꞌre sõrõwa mono da
43 — Waꞌuburé hã niꞌwai hawi watobro wamhã, te za ꞌre mo, aꞌubuni wi, ro â ãna ꞌre iromnhimiꞌwara mono na. Tiwaꞌutuzéb zô te za ꞌre rĩtĩ. Tane nherẽ, te te ꞌmanhopẽtẽ õ di za.
44 Tawamhã te za sima tinha, ãne: “Apâ wa za ĩsina siri ĩnhorõwa u, ĩwatobrozéb u.” Tawamhã apâ te te sina siri wamhã, te za sõpẽtẽ ꞌri baba na, ropese wẽ na duré robzaꞌra pese na.
45 Taha parimhã, tisiré waꞌuburé norĩ zô te za mo. Siré te za ãwisi zaꞌra, 7 na ihâiba zaꞌra hã isipai u iwasété uptabi zaꞌra hã. Tawamhã tame te za siré ꞌre siꞌubumro. Ãne wamhã, niꞌwai ma hã ropire uptabi di za oto, iwana ré nhipai u.
Zezusihi na duré ino norĩ
46 Tawamhã Zezusi hã zahadu te te dama rowasuꞌu ré, ma tô itẽme aihutu, ina duré ino norĩ hã. Rowi te aimasa. Tawamhã ma tô siwi daꞌmaipoꞌre puꞌu, Zezusihi ma, da te ꞌmairowasuꞌu da, rob u itẽme watobro zaꞌra da.
47 Tawamhã Zezusihi ma, ma tô ꞌmairowasuꞌu ni, ãne:
— Ana, duré ano norĩ hã te rowi aimasa. Te sima wẽ zaꞌra, te te aima nharĩ zaꞌra da, marĩ na.
48 Tawamhã Zezusi hã ma sadaꞌâ, ãne:
— E ꞌwa hã ĩna bâ. Duré e ꞌwam norĩ hã ĩno norĩ.
49 Tawamhã tinhiptõmo na ma tô isiré ꞌre inomro mono norĩ hã wasuꞌu zaꞌra. Ãne te tinha:
— Maꞌãpé ꞌmadâꞌâ zaꞌra waꞌaba! Ãhãta ĩna, duré ãhãta ĩsisãnawã norĩ.
50 E marĩ wa. Niꞌwa hã Ĩmama hâiwa ãma ꞌre isãmra mono hã te te sima ꞌre iwẽ mono zéb zarina, te te ꞌre abꞌmanharĩ mono wamhã, ta hã ĩsisãnawã, ta hã ĩhidiba, duré ta hã ĩna.
Ĩwaꞌõtõ piꞌreba watsuꞌu mono
^ 12:6 Ãme ihâimana hã ꞌRe ihâimana uꞌâsi mono, daꞌãma ꞌre isibꞌaꞌuwẽ mono zé te wasuꞌu.
