ჯვეშ დროშე მოჸუნაფილ, ისრაელეფ გაფულენდეს გინაგაფალეფს, ნამდა ხუჯ ქუდუკინესკო წმინდა თაყვანიშმცემლობას. მარა იესოშ დროს იუდეველეფს გინაგაფალეფიშ გაფაქ მონკა ოღალო გინართეს.

ჭეშმარიტ თაყვანიშმცემლობაშ ხუჯიშ დაკინებელო არძა ქომოლკოჩიქ ოკო გინიგკო გვერდ შეკელ (ჟირ დრაქმა). პირველ საუკუნეს თე გინაგაფალეფიშ საშვალებათ ულუანდეს ჰეროდეშ ნაშენებ ტაძარს დო თექ მსახურებაშ შესრულებას უნწყუნდეს ხეს. ნამთინე იუდეველქ პეტრეს კითხჷ, მუს ფიქრენდჷ იესო თე საკითხშე. იესოს ვარია ვა უთქუალ ოგაფურიშ გაფაშე. თეშ მანგიორო, თიქ გოუტუ პეტრე დო უწუ, მუჭო იშუკო გინაგაფალ ფარა (მათ. 17:24—27).

ღორონთიშ ხალხ თი დროს მოსავალიშ ნავითალს ხოლო გაფულენდჷ (ლევ. 27:30—32; რიცხ. 18:26—28). რელიგიურ ლიდერეფ ამტკიცენდეს, ნამდა ხალხიქ არძანერ ბოსტნეულიშ ნავითალ ოკო გეგნიგკო, თიცალიშ ხოლო, მუნერით რე, „ჸვალმინთა, კამა დო ძირა“. იესოს ვა უთქუალ, ნამდა ნავითალიშ გაფა არასწორ რდჷ, მარა თიქ გეგმაარგამ თი თვალთმაქცურ დამოკიდებულება, ნამუთ ფარისეველეფს დო მწიგნობარეფს უღდეს (მათ. 23:23).

თეს გეძინელ, პირველ საუკუნეს რომაელ მართველეფ იუდეველეფშე ბრელ სახელმწიფო გინაგაფალს ითხინდეს. მაგალთო, დიხაშ გინაგაფალ. დიხაშ მინჯეს თენა ფარათ ვარდა პროდუქტით ოკო გინუგაფუდკო. პროდუქტით გაფაშ დროს მუშ დიხაშე მოჸუნაფილ მოსავალიშ 20—25 პროცენტ ოკო ქიმუჩამუდკო სახელმწიფოშა. თეს გეძინელ, არძა იუდეველს ოკო გეგნუგაფუდკო ოგაფალ ოჯახიშ წევრეფიშ რაოდენობაშ მიხედვით. ზუსტას თე გინაგაფალიშ გურშენ კითხეს ფარისეველეფქ იესოს. იესოქ უწუ: „ათეშენ კეისარიშ კეისარს ქიმეჩით დო ღორონთიშ — ღორონთის“ (მათ. 22:15—22). თე პასუხშე იძირე, მუნერ დამოკიდებულება ოკო მიღდან გინაგაფალეფიშ გაფაწკუმა დაკავშირებით.

თეს გეძინელ, მუჟამსით რაიონშა გიმაჩამალო მინიღანდეს ვარდა თევრეშე გიმიღანდეს მუდგაინს, თე დროს ხოლო აფდეს ოგაფალ. თე ოგაფურს შაყარანდეს პორტეფს, ხიდეეფს, შარააკართუეფს, ჭიჭე ქალაქეფიშ მინაულარეფს ვარდა ბაზრობეფს.

თე გინაგაფალეფ, ნამუთ ხალხის რომაელეფიშ მართველობაშ დროს უღუდ, ნაბეტან მონკა ოღალ რდჷ თინეფშო. მუჭოთ რომაელ ისტორიკოს, ტაციტუსი, ჭარუნს, იმპერატორ ტიბერიუსიშ მართველობაშ დროს, მუჟამსით იესო დედამიწას რდჷ, „გინაგაფალეფით გინოშულადირ სირია დო იუდეა იხვეწებუდ ხარკიშ მორკებას“.

გინაგაფალეფიშ ეშაყარუაშ მეთოდიქ ხოლო უმოსო დამონკჷ ხალხიშ ოღალ. თინა, მით აუქციონიშ დროს არძაშ უმოს დიდ ფასის გინიგანდჷ, ღებულენდჷ უფლებას, გეშაყარუკო ოგაფალეფ, ნამდა თე საქმეშე მოგება ქოძირკო. უკულ შეთანხმებას დვანდჷ შხვეფწკუმა, ნამდა თინეფქ უშუალოთ გეშაყარესკო გინაგაფალეფ დო მუნეფშო ხოლო ქოძირესკო მოგება. მუჭოთ იძირენ, ზაქეს ხოლო ჸუნდჷ თეცალ ემაშაყარალეფ (ლუკ. 19:1, 2). თე ირფელიშ უკულ, გასაკვირ ვა რე, მუშენ რდჷ ხალხ უკმაყოფილო დო მუშენ ჯოგდეს თინეფ, მიდგას პირადო ოვალუდ გინაგაფალეფიშ ეშაყარუა.