გიშაგორილი მასალაშა გინულა

სარჩევშა გინულა

„სამოთხეს ქორძირუნქ“

„სამოთხეს ქორძირუნქ“

„ჩქიმწკუმა ართო იჸუაფუქ სამოთხეს“ (ლუკ. 23:43).

ობირეშეფი: 145, 139

1, 2. მუ განსხვავებულ შეხედულებეფ უღჷ ხალხის სამოთხეშენ?

მანგარ ემოციურ მომენტ რდუ, მუჟამსით შხვადოშხვა ქიანეფშე მოულირ და დო ჯიმალეფს სეულს (კორეა) კონგრესიშ თებაშ უკულ, ადგილობრივ მოწმეეფქ ქუგაშაყარეს. თინეფ ართიანს ურაგადდეს: „სამოთხეს ქორძირუნქ“. მუჭო ფიქრენთ, ნამ სამოთხეს გულისხმენდეს თინეფ?

2 ამდღა ხალხის სამოთხეშენ შხვადოშხვანერ წარმოდგენა უღჷ. ნამთინეშ აზრით „სამოთხე“ უბრალოთ ფანტაზია რე. შხვეფ ფიქრენა, ნამდა სამოთხე რე, მუჟამსით ბედნერო დო კმაყოფილო გინაფლენა დუც. შკირენულ კოჩშო სამოთხე შილებე გონწყილ სუფრას მიკოხუნა რდეს. წანეფიშ წოხოლე, ართ ოსურქ, ნამუქით ყვავილეფით გოფშა მინდორ ქოძირ, თქუ: „ნამდვილ სამოთხე რე“. თე ადგილს ამდღა სამოთხეს უძახნა თიშ უმკუჯინუო, ნამდა თექ ირ წანას 15 მეტრაშე უმოსის თუნს. მუს ნიშნენს სამოთხე თქვანო? ქოიღნანო იმენდ, ნამდა სამოთხე იჸუაფ?

3. მუჭო ეჭარუნს ბიბლია სამოთხეს?

3 ბიბლია მიშინუანს ჟირ სამოთხეს: ართ, ნამუთ თეიშახ რდუ დო მაჟია, ნამუთ წოხოლე მელნა. პირველო სამოთხეშენ ბიბლიაშ დაჭყაფუს პკითხულენთ. კათოლიკურ „დუეშ ბიბლიას“, ნამუთ ლათინურ ნინაშე რდუ თარგმნილ, დაბადებაშ 2:8-ს ჭარჷ: „დაჭყაფუს, გაშენ უფალქ სიამოვნებათ ეფშა სამოთხე, სოდეთ ქუდახორუ [ადამ], ნამუთ მუქ გაჭყჷ“ (კურსივ ჩქინ რე). ებრაულ ტექსტის გიმორნაფილ რე სიტყვეფ „ედემიშ ბაღი“. სიტყვა ედემი „ნეტარებას“ ნიშნენს დო ბაღი ნამდვილო სასიამოვნო დო ჯგირ ადგილ რდუ, ხვეიან ოჭკუმალით დო სქვამ გინაჯინუეფით. თეს გეძინელ, პირველ ადამიანეფ დო ცხოველეფ მშვიდობიანო ცხოვრენდეს ართო (დაბ. 1:29—31).

4. მუშენ შემლებნა ედემიშ ბაღის სამოთხე დუძახათ?

4 ებრაულ სიტყვა „ბაღი“ ბერძნულო პარადისოსის ნიშნენს. ართ-ართ ენციკლოპედია პარადისოსიშ გურშენ იჩიებ: „მუჟამსით ბერძენ მოგზაური თე სიტყვას გეგონენდჷ, წერმიდგინენდჷ დიდ ღია პარკის, ნამუთ დაცულ რდუ ირნერ საფრთხეშე; თექ ბრელ ჯა ჩანდჷ, ნამუსით ნაყოფი მიკმუღუდ, მიშ წკონდა წყარი დო მწვანე ოდიარეთ რდუ ეფშა, სოდეთ ირემეფ დო შხურეფ იდიარდეს“ (შეადარით დაბ. 2:15, 16).

5, 6. მუჭო მიოდინუეს სამოთხე ადამ დო ევაქ დო მუ კითხვაქ შილებე გურჩქინდას ნამთინეს?

5 ღორონთიქ ადამ დო ევა სამოთხეს ქუდახორუ, მარა თინეფქ ვედემორჩილეს ღორონც დო თეგვარო სამოთხეს ცხოვრებაშ შესაძლებლობა მიოდინაფუეს მუჭოთ მუნეფიშ დუც თეშ, მუნეფიშ გამნარყის ხოლო (დაბ. 3:23, 24). სამოთხე წარღვნაშახ ვა განადგურებე, თიშ უმკუჯინუო, ნამდა თექ უკვე მითინ ვა ცხოვრენდჷ.

6 ნამთინექ შილებე იკითხას, ქიჸუაფუნო დღას მითინშო, სამოთხეს ცხოვრება შეიოლებერ? მუს ოძირანს ფაქტეფი? ქოიღნანო თიშ საფუძვლიან მიზეზ, ნამდა თქვან საჸოროფო კათაწკუმა ართო სამოთხეს იცხოვრენთ? მუშენ რეთ დარწმუნებულ, ნამდა სამოთხე იჸუაფ?

ნიშნეფ, ნამუთ ამტკიცენს, ნამდა სამოთხე იჸუაფ

7, 8. ა) მუ დუნაპირებ მეჩჷ ღორონთიქ აბრაამს? ბ) მუ შილებე იფიქრუკო აბრაამქ თე დუნაპირებშე, ნამუთ ღორონთიქ მეჩჷ?

7 არძაშ უჯგუშ საშვალება, სოდეთ სამოთხეშ გურშენ წიმოჭკირილ კითხვეფიშ პასუხეფ შემლებნა გებგათ, ღორონთიშ სიტყვა ბიბლია რე. მორთ, გუვარჩუათ მუ უწუ ღორონთიქ მუშ მეგობარ აბრაამს. იეჰოვაქ აბრაამს უწუ, ნამდა თიშ გამნარყი „ზღვაშ ქვიშაცალო“ გემრავლებუდ. თეშ უკულ ღორონთიქ აბრაამს მნიშვნელოვან პირობა მეჩჷ: „სქან გამნარყით დიხვამუ დედამიწაშ არძა რჯული, მუშენდა სი მირჩქილე ჩქიმ ხონარი“ (დაბ. 22:17, 18). იეჰოვაქ თე დაპირება აბრაამიშ სქუას დო მოთას ხოლო გუმეორ (წეკითხით დაბადება 26:4; 28:14). *

8 ბიბლიას სოთინ ვა რე მოშინაფილ, ნამდა აბრაამ ფიქრენდკო, ითამ ხალხ ღურაშ უკულ ჯილდოთ ზეციურ სამოთხეს მიღენდჷ. ათეშენ, მუჟამსით ღორონთიქ თქუ, „დედამიწაშ არძა რჯულ“ იჸუაფუდ კურთხეულ, აბრაამს უღუდ საფუძვლიან მიზეზ იფიქრუკო, ნამდა კურთხევეფს დედამიწას მიღენდ. თე დაპირება ღორონთშე რდუ, ათეშენ თინა გულისხმენდჷ, ნამდა „დედამიწაშ არძა რჯულ“ უჯგუშ პირობეფს იცხოვრენდჷ. ხოლო მუ არწმუნენდჷ ღორონთიშ ხალხის, ნამდა დედამიწას სამოთხე იჸუაფუდ?

9, 10. ნამ დუნაპირებ მარწმუნენა, ნამდა დედამიწას სამოთხე იჸუაფ?

9 აბრაამიშ ართ-ართ გამნარყი, დავითი თი დროშე იჩიებუდ, მუჟამსით“ ვეჸუაფნა (ფსალმ. 37:1, 2, 10). თეშ გინაწონს, „თანდაბალეფ დეკვირდენა დედამიწას დო გეხარებნა დიდ მშვიდობათ“. დავითიქ თინა ხოლო იწინასწარმეტყველ, ნამდა „მართალეფ დემკვირდენა დედამიწას დო მარადიულო იცხოვრენა თექ“ (ფსალმ. 37:11, 29; 2 სამ. 23:2). თქვან აზრით, მუჭო იმოქმედენდჷ თე დუნაპირებ თი კათაწკუმა, მიდგას ღორონთიშ ნებაშ შესრულება ოკოდ? თინეფს აღვენუდეს თიშ მიზეზ, იფიქრესკო, ნამდა ართ დღას ხვალე მართალ კათათ გეიფშაფუდ დედამიწა დო კინ ედემიშ ბაღცალ სამოთხეთ გინირთუდ.

10 დრო ხანიშ უკულ ისრაელეფიშ უმენტაშიქ, მით აცხადენდჷ, ნამდა ომსახურუდ ღორონც, მიოტუ წმინდა თაყვანიშმცემლობა. ათეშენ, ღორონთიქ დუშვჷ მუშ ხალხ ბაბილონელეფს ქეშუჸოთამუდკო ხეშა, გუნადგურებუდკო თინეფიშ დიხა დო ბრელ ტყვეთ მიდუჸუნაფუდკო (2 მატ. 36:15—21; იერ. 4:22—27). მარა ღორონთიშ წინასწარმეტყველეფქ იწინასწარმეტყველეს, ნამდა 70 წანაშ უკულ თიშ ხალხ კინ დირთუდ მუნეფიშ დიხაშა. თე არძა წინასწარმეტყველებაქ შისრულ. მარა, თინეფს ამდღა ჩქინო ხოლო უღჷ მნიშვნელობა. მორთ, გუვარჩუათ მუსხირენ წინასწარმეტყველება დო ქიდვეკვირათ, მუჭო მარზენა თიშ იმენდის, ნამდა დედამიწას სამოთხე იჸუაფ.

11. მუჭო შესრულ ესაიაშ 11:6—9-ს მოჩამილ წინასწარმეტყველებაქ, მარა მუ კითხვეფ წიმიჭკირუ?

11 წეკითხით ესაია 11:6—9. * წინასწარმეტყველ ესაიაშ საშვალებათ ღორონთიქ იწინასწარმეტყველ, ნამდა მუნეფიშ ქიანაშა დორთაშ უკულ ისრაელეფ თექ მშვიდობიანო იცხოვრენდეს; თინეფს ვაღვენუდეს თიშ შიშ, ნამდა ცხოველეფ ვარდა ხალხი ქეცილებდეს. არძა, ჭიჭე დო დიდ უსაფრთხოდ იცხოვრენდჷ. თე ირფელ ვაგგოშინანანო თი მშვიდობიან პირობეფს, ნამუთ ედემიშ ბაღის რდუ? (ეს. 51:3). ესაიაქ თინა ხოლო იწინასწარმეტყველ, ნამდა ხვალე ისრაელ ერი ვარინ, მთელ დედამიწა „იეჰოვაშ რჩქინათ ეიფშაფუ, მუჭოთ ზღვა რე წყარით ეფშა“. მუჟამ მოხვადუ თენა?

12. ა) მუ კურთხევეფქ აშუეს ბაბილონიშ ტყვეობაშე დორთელ ისრაელეფს? ბ) სოვრეშე იძირე, ნამდა ესაიაშ 35:5—10-ის ინოჭარილ სიტყვეფ, მომავალს შისრულებ?

12 წეკითხით ესაია 35:5—10. * თეშ უკულ ესაიაქ იწინასწარმეტყველ, ნამდა სამშობლოშა დორთელეფს ცხოველეფ დო შხვა კათა ზიანს ვემიორინუანდეს. თინეფიშ დიხა ნაყოფიერ იჸიდ დო ბრელ ხილს გემკიღანდჷ, თეს გეძინელ, ხვეიანო აღვენუდეს წყარ, თეშ მუჭოთ ედემიშ ბაღის (დაბ. 2:10—14; იერ. 31:12). ხვალე ისრაელეფიშ დროს შესრულებუდუო თე წინასწარმეტყველება? მუთუნნერ მტკიცებულება ვა არსებენს, ნამდა დორთელეფქ სასწაულებრივო გენკურნეს. მაგალთო, თოლს ვარწყედესინ თინეფს, თოლსინთე ვადორთინაფნა. თაშ ნამდა, თე წინასწარმეტყველებაქ, ნამუთ ლეხეფიშ სქილადას ოხუდ, მომავალს ოკო შისრულკო.

13, 14. მუჭო შისრულ ესაიაშ 65:21—23-ს ინოჭარილ წინასწარმეტყველებაქ, მარა ხოლო მუქ ოკო შისრულას მომავალს? (ქოძირით სურათ მა-3 გვერდის).

13 წეკითხით ესაია 65:21—23. * მუნეფიშ დიხაშა დორთაშ უკულ იუდეველეფს ჯგირო მონწყილ ჸუდეეფ, დამუშებულ დიხეფ დო ბინეხეფ ვა დოხვალამნა. მარა ღორონთიქ აკურთხჷ თინეფ დო დრო ხანიშ უკულ თინეფიშ მდგომარეობაქ დითირ. მუშმადიდა ხიოლ აღვენუდეს, მუჟამსით აშენენდეს ჸუდეეფს დო იცხოვრენდეს თექ; დამუშენდეს დიხეფს დო გეჭოფუნდეს ბრელ მოსავალს.

14 ყურადღება ქიმიაქცით თე წინასწარმეტყველებაშ ართ მნიშვნელოვან დეტალს. ქუმურსო თიცალ დრო, მუჟამსით ჩქინ დღალეფ „ჯაშ დღალეფცალო იჸუაფ?“. ნამთინე ჯა ანთასობით წანას რზუ. ხალხის ჯგირ ჯამრთელობა ოკო უღდას, ნამდა ბრელ ხანს ქიცხოვრას. ესაიაქ იწინასწარმეტყველუნ თიცალ მშვიდობიან დო ჯგირ პირობეფს ცხოვრება ნამდვილო სამოთხე რე; ზუსტას თე წინასწარმეტყველებაქ ოკო შესრულას.

მუჭო შისრულებ დუნაპირებ, ნამუთ იესოქ უბადოშ მაკეთებელს მეჩჷ? (ქოძირით აბზაცეფი 15, 16)

15. ნამ კურთხევეფ რე მოშინაფილ ესაიაშ წინასწარმეტყველებას?

15 დეფიქრით, მუჭო ოძირანს ჟიშე მოშინაფილ დუნაპირუეფ, ნამდა მომავალს სამოთხე იჸუაფ; მთელ დედამიწა იეჰოვაშ კურთხეულ ხალხით ეიფშაფუ. მითინს ვაღვენუ თიშ შიშ, ნამდა ცხოველეფ ვარდა მოძალადე კათა დუც ქიგიანთხუნა. მით თოლს ვარწყე, ჸუც ვერჩქილე დო ქულანს, გენკურნებ. გეიაშენენა მუნეფშო ჸუდეეფს დო გეხარენა მუნეფიშ მოჸუნაფილ მოსავალით. ხალხი ჯალეფშე მეტ ხანს იცხოვრენს. ბიბლიას მოჩამილ რე მითითებეფ, ნამდა თეცალ დრო ნამდვილო ქიდოდირთუ. მარა, შილებე ნამთინექ თქუას, თე წინასწარმეტყველებეფ ვა ნიშნენს თის, ნამდა დედამიწას სამოთხე იჸუაფ. თქვა მუჭო უპასუხენთ თეცალ კათას? მუ საფუძვლიან მიზეზ გიღნა თიშ, ნამდა ელდათ სამოთხეს? თეშ საფუძვლიან მიზეზ მუჩეს არძაშ უმოს დიდებულ ადამიანქ, ნამუთ ცხოვრენდჷ დედამიწას.

სამოთხეს იჸუაფუქ

16, 17. მუ სიტუაციას მიშინუ იესოქ სამოთხე?

16 მართალ რე, იესოს მუთუნ ვა დუშებ, მარა ბრალ ქიგედვეს დო ბოძის ქიმკაჭკადეს იუდეველ უბადოშ მაკეთებელეფიშ გვერდით. თინეფშე ართიქ აღიარ, ნამდა იესო მეფე რდუ დო თხუ თის: „იესო, ქუგომშინ, მუჟამსით სქან სამეფოს იჸიქ“ (ლუკ. 23:39—42). იესოშ პასუხ, ნამუთ ლუკაშ 23:43-ს რე მოჩამილ, თქვან მომავალს ხოლო ოხუ. ნამთინე მეცნიერ თე პასუხის სიტყვასიტყვით თაშ თარგმნუნს: „ჭეშმარიტებას გირაგადუქ, ამდღა ჩქიმწკუმა ართო იჸუაფუქ სამოთხეს“. ყურადღება ქიმიაქცით, ნამდა სიტყვაშ „ამდღა“ წოხოლე მძიმე რე ჭარილ. შხვადოშხვა აზრი არსებენს თიწკუმა დაკავშირებით, სო ოკო იჭარას მძიმექ თე წინადადებას. მარა, სინამდვილეს მუს გულისხმენდჷ იესო, მუჟამსით თქუ „ამდღა“?

17 ნამთინე თანამედროვე ნინას, წინადადებაქ უმოს ადვილო გასაგებიქ ქიჸუასინ, მძიმეს გიმირინუანა. მარა უჯვეშაშ ბერძნულ ხეშნაჭარეფს პუნქტუაციას ხშირას ვეგმირინუანდეს. ათეშენ წიმიჭკირუ კითხვა: სინამდვილეს, თაშ ხომ ვა უთქუალ იესოს, „ჭეშმარიტებას გირაგადუქ, ამდღა ჩქიმწკუმა ართო იჸუაფუქ სამოთხეს“ დო ვარ, „ჭეშმარიტებას გირაგადუქ ამდღა, ჩქიმწკუმა ართო იჸუაფუქ სამოთხეს“? მათარგმნალეფქ იესოშ ნათქუელ მუჭოვ ესმებუდეს თიშ მიხედვით ჭარეს მძიმე. თაშ ნამდა, ჟირხოლო ვერსია შეილებნა ძირათ ბიბლიაშ თარგმანეფს.

18, 19. მუჭო შილებე გებგათ, მუს გულისხმენდჷ იესო თი სიტყვეფს, ნამუთ უბადოშ მაკეთებელს უწუ?

18 ვაგგოჭყორდან, მუ უწუ იესოქ მუშ მიმაჸუნალეფს, მუშ: „კოჩიშ სქუა სუმ დღა დო სერს იჸუაფ დედამიწაშ გურს“. თეს გეძინელ, თინა ხოლო თქუ, ნამდა: „კოჩიშ სქუაქ ხალხის ოკო გეგნაჩას, თის დოჸვილნა, მარა მასმა დღას გეთელებუ“ (მათ. 12:40; 16:21; 17:22, 23; მარ. 10:34). მოციქულ პეტრექ მუშ წერილს ჭარჷ, ნამდა თექ სინამდვილეს ქუმოხვად (საქ. 10:39, 40). თაშ ნამდა, იესო ვა მოხვალამე მუთუნნერ სამოთხეს თიმ დღას, მუჟამსით თინა დო უბადოშ მაკეთებელ დოჸვილეს. ქრისტე სამარეს რდუ, სოიშახ ღორონთიქ ვა გათელ (საქ. 2:31, 32). *

19 თაშ ნამდა, სიტყვეფით: „ჭეშმარიტებას გირაგადუქ ამდღა“, იესოქ პირობა მეჩჷ უბადოშ მაკეთებელს. თეცალ ჩიება ჩვეულებრივ მუდგარენ რდუ მოსეშ დროს ხოლო. მაგალთო, თიქ თქუ: „გურშა ქინიჭარ სიტყვეფი, ნამუსით ამდღა გიზოჯუნქ“ (კან. 6:6; 7:11; 8:1, 19; 30:15).

20. მუ მიმეხვარებნა იესოშ სიტყვეფიშ გაგებას?

20 შკა აღმოსავლეთელ ბიბლიაშ მათარგმნალქ თქუ: «თე წინადადებას ყურადღება რე გამახვილებურ სიტყვაშა „ამდღა“. თაშ ნამდა, თე წინადადებაქ თაშ ოკო იკითხირუას: „ჭეშმარიტებას გირაგადუქ ამდღა, ჩქიმწკუმა ართო იჸუაფუქ სამოთხეს“. თე დუნაპირებ იესოქ თიმ დღას მეჩჷ უბადოშ მაკეთებელს, მარა თიქ უმოს გვიანო ოკო შესრულკო. თეცალ ჩიება ჩვეულებრივ მუდგარენ რდუ თი ტერიტორიას დო გულისხმენდჷ თიმ დღას მეჩამილ დაპირებაშ შესრულებას შხვა დროს». ათეშენ, მახუთა საუკუნეშ სირიულ თარგმანს თე მუხლი თაშ რე ნათარგმნა: „ამინ, მა გირაგადუქ ამდღა, ნამდა ჩქიმწკუმა ართო იჸუაფუქ ედემიშ ბაღის“. თე დაპირება არძას გურშა ელამკინანა.

21. სოვრეშე იძირე, ნამდა უბადოშ მაკეთებელ ზეციურ სამოთხეს ვეჸუაფუდ?

21 უბადოშ მაკეთებელს ვა უჩქუდ, ნამდა იესოს მუშ ართგურ მოციქულეფწკუმა შეთანხმება აფუდ დოდვალირ დო თინეფ ზეციერ სამეფოს იმეფენდეს (ლუკ. 22:29). თეწკუმა ართო, უბადოშ მაკეთებელ ნათილ ხოლო ვარდჷ (იოან. 3:3—6, 12). თაშ ნამდა, იესოშ დაპირება მიწიერ სამოთხეს ოხუდ. წანეფიშ უკულ, მოციქულ პავლექ ართ კოჩიშ ხილუა მიშინუ, ნამუთ „ჸუნაფილქ იჸუ სამოთხეშა“ (2 კორ. 12:1—4). უბადოშ მაკეთებელიშ გინაწონს, პავლე დო შხვა მოციქულეფ გიშაგორილ რდეს, ზეცას იესოწკუმა ართო იმეფესკო. მარა პავლე მეუთითენდჷ მომავალ „სამოთხეშა“. * ქიჸუაფუდუო თე სამოთხე დედამიწას? ქიჸუაფუთო თქვა თექ?

მუს ოკო ელდათ?

22, 23. მუ იმენდის მარზენა ბიბლია?

22 ირიათო რშუდან, ნამდა დავით მეფე იჩიებუდ თი დროშ გურშენ, მუჟამსით „მართალეფ დემკვირდენა დედამიწას“ (ფსალმ. 37:29; 2 პეტ. 3:13). თინა გულისხმენდჷ დროს, მუჟამსით ხალხი ღორონთიშ სამართლიან ნორმეფით იცხოვრენდჷ დედამიწას. ესაიაშ 65:22 იჩიებ: „ჩქიმ ხალხიშ დღალეფ ჯაშ დღალეფცალო იჸუაფ“. თენა თის ნიშნენს, ნამდა ხალხი, ნამუთ ახალ ქვეყნიერებას ღორონთის ემსახურებ, ანთასობით წანას იცხოვრენს. ქორჯერანო თეშ? გამოცხადებაშ 21:1—4-ის ინოჭარილ სიტყვეფშე ვორწყეთ, ნამდა ღორონთ აკურთხენს კაცობრიობას დო ართ-ართ კურთხევა თინა რე, ნამდა „ვეჸუაფ ღურა“.

23 არგამა რე, მუს ოგურუანს ბიბლია სამოთხეშ გურშენ. ადამ დო ევაქ მიოდინუეს ედემიშ ბაღის სამოთხეს ცხოვრებაშ შესაძლებლობა. მარა, ღორონთიქ მუჩეს პირობა, ნამდა ხალხი დედამიწას კინ კურთხეულ იჸუაფუდ. ღორონთიშ დავალებათ, დავითიქ თქუ, ნამდა თანდაბალ დო მართალ კათა დემკვირდენს დედამიწას დო იცხოვრენს მარადიულო. ესაიაშ წიგნის მოჩამილ წინასწარმეტყველებეფ მოხვარნა, ვუჯინათ თი დროს, მუჟამსით გეფხარენთ სამოთხეს ცხოვრებათ. მუჟამ დოდირთუ თე დრო? თიმწკუმა მუჟამსით პირობა, ნამუთ იესოქ უბადოშ მაკეთებელს მეჩჷ, საბოლათ შისრულებ. თე დროს შისრულებ თი სიტყვეფ, ნამუთ კორეას, კონგრესიშ დელეგატეფქ ართიანს უწუეს: „სამოთხეს ქორძირუნქ“.

^ აბზ. 7 დაბ. 26:4: ცაშ მურიცხეფცალო გუვამრავლენქ სქან გამნარყის, თის ქიმეფჩანქ არძა თე დიხას დო დედამიწაშ არძა რჯულ სქან გამნარყით იჸუაფ კურთხეულ. 28:14: ქვიშაცალო გუვამრავლენქ სქან გამნარყის დო გიფაჩუქ აღმოსავლეთშე დასავლეთშახ დო სამხრეთშე ჩრდილოეთშახ. სქანით დო სქან გამნარყით იჸუაფ კურთხეულ დედამიწაშ არძა ოჯახი.

^ აბზ. 11 ეს. 11:6—9: 6 გერი კირიბწკუმა ართო მისვანჯუ, ჯიქი ქაცარიშ ხასლას დინჯირუ, გინი, ლომი დო ორინჯი ართო იჸუაფუნა დო ბაღანა ბოშ ქეწაჸუნუ თინეფს. 7 ჩხოუ დო თუნთი ართო ქიდიარა დო თინეფიშ დუნაბადუეფ ართიანიშ ხასლას დინჯირუნა. ლომი ხოლო ხოჯცალო ოჭკომუნს ნაცალას. 8 ძუძუშ ბაღანა კობრაშ ნარხუაწკუმა ილაჸაფუ; ძუძუშე მუკულირ შხამიან გვერიშ ომანეს ქიგიოფორუანს ხეს. 9 მუთუნნერ ვა დაზიანენა დო მუთუნს ვა მოსპუნა ჩქიმ წმინდა გვალას, მუშენდა დედამიწა იეჰოვაშ რჩქინათ ეიფშაფუ, მუჭოთ ზღვა რე წყარით ეფშა.

^ აბზ. 12 თუ მუხლეფიშ თარგმან შეილებნა ძირათ თე ჟურნალიშ ელექტრონულ ვერსიას.

^ აბზ. 13 ეს. 65:21—23: 21 ეიაშენენა ჸუდეეფს დო იცხოვრენა თექ, ქუდარგუანა ბინეხის დო ოჭკომნა თიშ მიკნაღელს. 22 ვეიაშენენა შხვაშ ოცხოვრებელო, ვადარგუანა შხვაშ ოჭკომალო. ჩქიმ ხალხიშ დღალეფ ჯაშ დღალეფცალო იჸუაფ დო სრულაშე ქირგებუანა მუნეფიშ ნახელუს ჩქიმ გიშაგორილეფი. 23 ტყურელო ვეშრომენა დო ვართ უბედრობაშო გარჩქინანა სქუალეფს, მუშენდა იეჰოვაშე კურთხეულ გამნარყ რენა დო თინეფწკუმა რე თინეფიშ მოდგმა.

^ აბზ. 18 პროფესორ მარვინ ფეითიქ ჭარჷ, ნამდა ნამთინე მეცნიერიშ აზრით, მუჟამსით იესოქ თქუ „ამდღა“, თინა გულისხმენდჷ, ნამდა დოღურუდ დო თიმ დღას, 24 საათიშ დინახალე ქუმოხვადუდ სამოთხეს. მარა პრობლემა თინა რე, ნამდა თე აზრი ოწინააღმდეგ ბიბლიას მოჩამილ შხვა ფაქტეფს. მაგალთო, ბიბლია იჩიებ, ნამდა ღურაშ უკულ იესო სამარეს რდუ დო უმოს გვიანო, ზეცაშა იდჷ (მათ. 12:40; საქ. 2:31; რომ. 10:7).

^ აბზ. 21 ქოძირით „კითხვა დო პასუხი“ თე ჟურნალს.