1, 2. ლოტცალო მუ სირთულეეფ მიღნა ამდღა ქრისტიანეფს?

 ᲩᲥᲘ თიცალ ქვეყნიერებას ფცხოვრენთ, სოდეთ ზნეობრივ ნორმეფ მუთუნო ვემიორჩქნა დო შილებე დუდის თეშ ბგინაფლენდათ, მუჭოთ მართალ ლოტ. თიშ გურშენ ბიბლიას ბკითხულენთ, ნამდა გაწამებულ რდჷ „უღორონთე კათაშ დუდეშქუმალირობათ“, მუშენდა ჯგირო არჩქილედ, ნამდა ზეციერ მუმას ჯოგჷ ირნერ გლახა საქციელ (2 პეტ. 2:7, 8).თე ართგურ კოჩის, ღორონთიშ შიშ დო ჸოროფა აღძრენდჷ, ვეიაჸუნკო თი ზნეობრივ ნორმეფს, ნამუთ თიმ დროს მახორუ ხალხის უღუდ. ჩქი ხოლო ამდღა, თიცალ ხალხ შქას ფცხოვრენთ, მით ღორონთიშ დოდგინელ მაღალ ზნეობრივ ნორმეფს ჭიჭეთ აფასენს ვარდა საერთოთ მუთუნო ვემიორჩქ თინა. თეშ უმკუჯინუო, ღორონთიშ მიმართ ჸოროფას ვა ვოდინუანთ დო ჯანსაღ შიშის გუვავითარენთ-და, შემალებენა ზნეობრივო სუფთეფ ვორდათ (იგავ. 14:2).

² იეჰოვას ჯგირო არჩქილე თე ირფელ. ათეშენ, წიგნ იგავეფს ენოჭარილ გურიშემაკინალ აზრეფით მანგარო მოხვარნა. არძა ქრისტიანს, ვა უღჷ მნიშვნელობა ახალგაზრდა ვორეთ დოვარ ხანშამიშულირ, შემლებნა სრულას მიბღათ სარგებელ თექ მოჩამილ რჩევეფშე.

3. იგავეფიშ 17:3-იშ თანახმას, მუ რე თი ართ-ართ მიზეზ, მუდგაშ გურშენ ფთხილანთ ჩქინ გურს? (ქოძირით სურათ).

³ ართ-ართ მნიშვნელოვან მიზეზ, მუდგაშ გურშენ ჩქინ გურს ფთხილანთინ თინა რე, ნამდა იეჰოვა ირკვიენს თის. ღორონთის უჩქჷ, მუნერ პიროვნებეფ ვორეთ სინამდვილეს დო ორწყე თის, მუდგაშ ძირაფა შხვეფს ვეშულებნა (წეკითხით იგავეფიშ 17:3). იეჰოვა ირიათო გეგმირჩქინანს ჩქინ მიმართ ჸოროფას, მუჟამსით ირნერო ვეცადებუთ, მივაჸუნათ თიშ რჩევეფს, ნამდგას შეულებ მომღან მარადიულ სიცოცხლე (იოან. 4:14). თაშ ქიმიფქციებუთ-და, ვართ სატანას დო ვართ თიშ ქვეყნიერებას ვეშიალებე სულიერო დო ზნეობრივო გუმანადგურან (1 იოან.  5:18, 19). მუჟამსით დევეახლოებუთ იეჰოვას თიშ მიმართ უმოს ჸოროფა დო პატიცემა მაღვენუნა. ჩქი ვა მოკონა, ზეციერ მუმას გურ ვუწყუნუათ, ათეშენ თეშით ხოლო ვეფიფქრენთ, ნამდა შებცოდათ. მუჟამსით გივორეთ ცდუნებაშ წოხოლე, ნამდა გუვაკეთათ მუდგაინ გლახა, ჩქინ დუდის ვოკითხუთ: „შეგნებულო მუჭო ოკო ვუწყუნუე გურ თის, მიდგას თეშმანწარას ვუჸორქ?!“ (1 იოან. 4:9, 10).

4. მუჭო მეხვარ მართას ღორონთიშ შიშიქ, ვეიაჸუნკო ცდუნებას?

⁴ ხორვატიას მახორუ ართ და, მართა, b ნამუთ უზნეობაშ ცდუნებაშ წოხოლე გერდჷ, თეცალ მუდგარენს იჩიებ: „მანგარო გამჭირდჷ თი მომენტის სწორ აზროვნება მიღუდკო, ვევაჸუნკო ცდუნებას დო ვარია ქოფთქვიკო თი დროებით სიამოვნებაშე, ნამდგას თე ნაბიჯიშ გინოდგუმა მომღანდჷ. მარა იეჰოვაშ შიშიქ დოფთხილუ დო მიმეხვარ, ვევაჸუნკო ცდუნებას“. ღორონთიშ შიშიქ მეხვარ მართას დეფიქრუკო, მუ შედეგეფ მაჸუნუდ ცდუნებაშ ეჸუნას. ჩქი ხოლო შემლებნა დეფიფქრათ თი შედეგეფშე, მუთ არასწორიშ კეთებას მაჸუნუ. ცდუნებას გევაჸუნუთ-და, გურს ვუწყუნუანთ იეჰოვას დო მივოდინუანთ შესაძლებლობას, მარადიულო ვემსახურათ თის (დაბ. 6:5, 6).

5. მუშ გურაფა შეილებნა ლეოშ შემთხვევაშე?

⁵ მუჟამსით იეჰოვაშ შიშ მიღნა, კურცხას ვორეთ, ნამდა ვა ვაკათათ გლახა საზოგადოებას. კონგოს მახორუ ართ ჯიმაქ, ლეოქ, მუშ დუდშა გეგმოცად, მუ შედეგეფ მაჸუნუ გლახა საზოგადოებაწკუმა ურთიერთობას. ნათუაშე ოთხ წანაშ უკულ თიქ ქაკათ თიცალ ხალხის, მით არასწორო იქციებუდ. მარა ლეო ფიქრენდჷ, რახანს ვეჸუნდჷ თინეფიშ არასწორ საქციელს, იეჰოვაშ წოხოლე მუთუნს ვაშენდჷ. ჭიჭე ხანშა გლახა საზოგადოებაქ თეშ იმოქმედ თიშა, ნამდა შუმა ქიდიჭყჷ დო უზნეო ცხოვრებას ხოლო ქიმიაჸუნ. მარა უკულ თიშე ქიდიჭყჷ ფიქრ, მუდგას მუშ ქრისტიან მშობლეფ ოგურუანდეს დო ქუგაშინ, მუნერ ბედნერ რდჷ, მუჟამსით იეჰოვას ომსახურუდ. შედეგო ქიმეხვად, ნამდა საჭირო რდჷ, სწორას მიქცუკო დო უხუცესეფიშ მოხვარათ  დართჷ იეჰოვას. ამდღა თინა დუდის ბედნერო გინაფლენს, მსახურენს უხუცესო დო სპეციალურ პიონერო.

6. ნამ ჟირ სიმბოლურ ოსურიშ მაგალითის გუვარჩიენთ?

⁶ გუვარჩუათ იგავეფიშ მა-9 დუდ, სოდეთ ბკითხულენთ სიბრძნეშ დო უგუნურებაშ გურშენ, ნამდგას ჟირ სიმბოლურ ოსურ განასახიერენს (ბიბლიას ბრელ დიხას შეფხვადუთ თიცალ შემთხვევას, მუჟამსით მუდგარენ ეჭარილ რე, მუჭოთ პიროვნება. ქეშუდარით რომაელეფიშ 5:14; გალატელეფიშ 4:24). თე დუდიშ გარჩიებაშ დროს ფშუდან, ნამდა ფცხოვრენთ სატანაშ ქვეყნიერებას, სოდეთ უზნეობა დო პორნოგრაფია მანგარო რე მოდვალირ (ეფეს. 4:19). ათეშენ მნიშვნელოვან რე, გუვავითარათ ღორონთიშ მიმართ შიშ დო ოჭიშ ქურთინუათ უბადობას (იგავ. 16:6). თე დუდიშ გარჩიება, თითოულს, ქოთ კოჩის დო ქოთ ოსურს, ჯგირობუას მომღანა. თექ ეჭარილ ჟირ ოსურკოჩ აპატიჟენს გამოუცდელეფს, თაშ ქოფთქუათინ უგუნურეფს, დო ურაგად, ქუმორთით ჩქიმ ჸუდეშა დო ოჭკუმითია ოჭკუმალ (იგავ. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17). მარა თინეფშა მეულირ სტუმარეფ შხვადოშხვა შედეგის ღებულენა.

7. იგავეფიშ 9:13—18-შ თანახმას, მუ აღოლე თინეფს, მით ღებულენს „უჭკუე ოსურიშ“ მოწვიებას? (ქოძირით სურათ).

⁷ მორთ დიო ქიფჩუათ „უჭკუე ოსურიშ“ გურშენ (წეკითხით იგავეფიშ 9:13—18). თინა უონჯღორეთ უძახ უგუნურეფს დო ოჭკუმალშა აპატიჟენს. მუ აღოლენა თინეფს, მით თე მოწვიებას მიღენა? მუჭოთ მა-18 მუხლშე ბგებულენთ, „თიშ სტუმარეფ სამარეს ინოსვანჯუნა“. შილებე ქუგგაშინეს, ნამდა იგავეფიშ დაჭყაფ დუდეფს ხოლო რე გიმორნაფილ თეცალ სიმბოლურ ნინა. მაგალთო, იგავეფიშ მაჟია დუდის ჩიება მეურს „უზნეო“ დო „გარყვნილ ოსურშე“, მიდგაშ „ჸუდე ღურას ინწყუ“ (იგავ. 2:11—19). იგავეფიშ 5:3—10-ის მოშინაფილ რე ხოლო შხვა „გარყვნილ ოსურ“, მიდგაშ „კუჩხ ღურაშა მეურს“.

8. მუ გადაწყვეტილებაშ წოხოლე შილებე გებდირთათ?

⁸ თინეფ, მით „უჭკუე ოსურიშ“ მოწვიებას ირჩქილუაფნა, ოკო გინოჭყვიდან, მიღენა დო ვარ თის. ამდღა შილებე ჩქი ხოლო ქიგებდირთათ თეცალ გადაწყვეტილებაშ წოხოლე. მაგალთო, ოკო გინობჭყვიდათ, მუს გუვაკეთენთ, მუჟამსით მიდგარენ ეცადებ, უზნეობაშა ქიმემჸონან დო ინტერნეტის ვარდა სოდგაინ ქამხვადუნა პორნოგრაფიულ მასალეფ.

9, 10. მუ რე თი ნამთინე მიზეზ, მუდგაშ გურშენ დუდ ოკო ევუჩილითუათ უზნეობას?

⁹ ჩქი მართალო საფუძვლიან მიზეზეფ მიღნა, მუდგაშ გურშენ დუდ ოკო ევუჩილითუათ უზნეობას. „უჭკუე ოსურ“ უგუნურეფს უძახ დო ურაგად: „ნახირა წყარ გემუან რე“. ბიბლია ჩილ დო ქომონჯ შქას ინტიმურ ურთიერთობას გიშმაცოცხალებერ წყარს ადარენს (იგავ. 5:15—18). მუშო ოკო რაგად, სქესობრივ  ურთიერთობას დაქორწინებულ კოჩშო დო ოსურშო სიამოვნება მოუღ. მარა მუ რე „ნახირა წყარ“? თინა მანგარ განსხვავებულ რე გიშმაცოცხალებერ წყარშე, დო საეგებიოთ, შილებე ნიშნენდას უზნეო სქესობრივ ურთიერთობას. მუჭოთ მახირალ ხირულენს მუდგარენ ნივთის ტყობაშე, თეშ თეცალ საქციელს ხოლო ხშირ შემთხვევას ადამიან ტყობაშე ორთჷ. თე ხირილ წყარქ პიროვნებას შილებე თიმწკუმა ეგემუანას, მუჟამსით ფიქრენს, ნამდა მუშ უზნეო საქციელიშ გურშენ დღას მითინ ვეგეგენს. მარა თეცალ ადამიან დუდის იღორენს, მუშენდა იეჰოვაშ თოლშო ფულირ მუთუნ ვა რე დო ირფელს ორწყე. მუ შილებე რდას თიშე უმოს ნწარე, მუნერით იეჰოვაშე მოწონაშ დინაფა რე? თაშ ნამდა, მუთუნ ვა რე თიცალ გემუან, მუთ ჩქინ ღორონთწკუმა ურთიერთობაშ დინაფაშა ღირჷ (1 კორ. 6:9, 10). მარა თენა ირფელ ვა რე, უზნეობას ხოლო ბრელ გლახა შედეგ მოჸუნს.

¹⁰ უზნეო საქციელს შილებე მაჸუნას ონჯღორეშ დო უღირსობაშ გრძნობაქ, არასასურველ ორსულობაქ დო ოჯახიშ აკოცუმაქ. არგამა რე, გონივრულ იჸუაფ, ვემიბღათ „უჭკუე ოსურიშ“ მოწვიება დო ვემნოფრთათ თიშ „ჸუდეშა“. მით უზნეო ცხოვრებაშ წესის მეჸუნს, ოდინუანს იეჰოვაწკუმა ხოლოშიან ურთიერთობას დო ხვალე თენა ვარინ, შილებე თიცალ ლახალაქ ხოლო ქაღოლას, ნამდგაშა მუთუნ ვემიხვარებე (იგავ. 7:23, 26). მუჭოთ მა-9 დუდიშ მა-18 მუხლის ჭარჷ, უჭკუე ოსურიშ „სტუმარეფ სამარეს ინოსვანჯუნა“. თე ოსურიშ ჸუდეშა მინულას თეცალ გლახა შედეგეფ ქუმოჸუნს-და, იშენით მუშენ ღებულენს ბრელ თიშ მოწვიებას? (იგავ. 9:13—18).

11. მუშენ რე პორნოგრაფიაშ ჯინა განსაკუთრებულო ზიანიშ მუმაღალარ?

¹¹ ართ-ართ მახე, მუდგას არძა ქრისტიანქ ოკო ეუჩილითუას დუდ, პორნოგრაფია რე. ნამთინე ფიქრენს, ნამდა თიშ ჯინა მუთუნს ვაცილ, მარა სინამდვილეს თაშ ვა რე. თინა, მით პორნოგრაფიას უჯინე გილმელუანს აზროვნებას, ოდინუანს დუდიშ დო შხვეფიშ პატიცემას დო თე ჩვევაშა დამოკიდებულ გინმირთუ. პორნოგრაფიულ მასალა ადამიანიშ გონებას ბრელ ხანს სქიდუ დო თიშ ეშალასუა მანგარ ძნელ რე. მუთ არძაშ უფრაშ რე, პორნოგრაფიულ მასალა ჩქინ გურს არასწორ სურვილეფს ვენაჸვილანსინ, უმოსო ოკურცხინუანს (კოლ. 3:5; იაკ. 1:14, 15). არგამა რე, ბრელ, მით პორნოგრაფიას უჯინე საბოლათ უზნეობაშა მეურს.

12. მუჭო ვოძირანთ, ნამდა დუდის ევუჩილითუანთ თი სურათეფს, ნამუთ სექსუალურ სურვილეფს ორჩქინანს?

¹² მუ ოკო ვაკეთათ, მუჟამსით ჩქინ ელექტრონულ მოწყობილობას პორნოგრაფიულ სურათ გამკორჩქინდუ? მუშო ოკო რაგად, ხეთეშე ოკო ჩუთხინუათ თოლ. თეშ კეთება უმოს ადვილ მაჸინა, მუჟამსით ქიგიფშინანთ, ნამდა იეჰოვაწკუმა ხოლოშიან ურთიერთობა შხვა ირფელშე ძვირფას რე. მართალ რე, ნამთინე სურათ შუროთ ვა რე პორნოგრაფიულ, მარა იშენით შეულებ გომრჩქინან სექსუალურ სურვილეფ. აუცილებერ რე, თეცალ მასალას ხოლო ეუჩილითუათ დუდ, მუშენდა ვამკონა, ჩქინ გურს დო გონებას აკაბცხა ადგილ ხოლო მეფჩათ უზნეო ფიქრეფს (მათ. 5:28, 29). ტაილანდის მახორუ, ართ უხუცეს ჯიმა, დავიდ, თეცალ მუდგარენს იჩიებ: „მუჟამსით თიცალ სურათის ქავუხვადუქ, ნამუთ იშენდოიშენ პორნოგრაფიულ ვა რე, ჩქიმ დუდის ვოკითხუქ, ქიმეწონებ დო ვარ იეჰოვას თინეფიშ გოჯინას გუვაგრძელენქ-და? თეშე დაფიქრება მოხვარ, სწორას მიფქცუე“.

13. მუ მოხვარნა ბრძნულას მოქციებას?

¹³ ბრძნულას მოქციებას მოხვარნა იეჰოვაშ მიმართ ჯანსაღ შიშიშ გავითარება, მუშენდა, მუჭოთ ბიბლიაშე ბგებულენთ „იეჰოვაშ შიშშე მოურს სიბრძნე“ (იგავ. 9:10). თეს ჯგირო ვორწყეთ იგავეფიშ მა-9 დუდიშ დაჭყაფ მუხლის მოშინაფილ ხოლო ართ სიმბოლურ ოსურშე, ნამუთ სიბრძნეს განასახიერენს.

14. მუ განსხვავებულ მოწვევაშ გურშენ ბგებულენთ იგავეფიშ 9:1—6 მუხლეფს?

¹⁴ წეკითხით იგავეფიშ 9:1—6. თე მუხლეფს ბკითხულენთ მოწვიებაშ გურშენ, ნამდგას ბღებულენთ ჩქინ გუმაჭყაფალ იეჰოვაშე, მიდგაშეთ მოურს სიბრძნე (იგავ. 2:6; რომ. 16:27). თე მუხლეფს ჩიება მეურს დიდ ჸუდეშე,  ნამდგას შქვით სვეტ უღჷ, მუთ ნიშნენს, ნამდა იეჰოვა გურხვეთ აპატიჟენს არძას, მიდგას ოკო, მიაჸუნას თიშ სიბრძნეს.

15. მუშ კეთებას ელამჩანა ღორონთ?

¹⁵ იეჰოვა გურხვე ღორონთ რე დო ირფელს ხვეიანო ირზენს. თე თვისება ჯგირო იძირე „სიბრძნეშე“, ნამდგას იგავეფს ოსურ განასახიერენს. c მუჭოთ იგავეფიშ მა-9 დუდშე ბგებულენთ, თე ოსურქ „ხორც მამზად, ღვინ ართიანს ქიმშუწყორუ დო სუფრა ხოლო განწყუ“ (იგავ. 9:2). მა-4 დო მა-5 მუხლეფშე ბგებულენთ, ნამდა თე ოსურ უძახ უგუნურეფს დო ურაგად: „ქუმორთით, ოჭკუმით ჩქიმ ქობალ“. მუშენ ოკო მიბღათ თიშ მოწვიება დო მუშენ ოკო მინოფრთათ თიშ ჸუდეშა ოჭკუმშა? იეჰოვას მთელ გურით ოკო, თიშ სქუალეფ ბრძენეფ დო თხილერეფ რდან. თის ვაკო, ნწარე გამოცდილება მიბღათ დო თიცალ შეცდომეფქ ქუმაღოლან, მუთ უკულ ონარღებელ მაჸინა. ზუსტას ათეშენ, „თინა სიბრძნეს უჩუანს მართალეფს“ (იგავ. 2:7). მუჟამსით იეჰოვაშ მიმართ ჯანსაღ შიშ მაღვენუნა, ირო მოკოდან იჸი, გურ გუხარათ თის, მიფრჩქილუათ თიშ რჩევეფ დო გეგმიბრინუათ ცხოვრებას (იაკ. 1:25).

16. მუჭო მეხვარ ღორონთიშ შიშიქ ალანს, მიღკო ბრძნულ გადაწყვეტილება დო მუქ მაჸუნ თეს შედეგო?

¹⁶ გუვარჩუათ ალანიშ შემთხვევა, ნამუთ უხუცეს რე დო სკოლას მასწავლებერო მუშენს. ქობძირათ, მუჭო მეხვარ თის ღორონთიშ შიშიქ, მიქცუკო ბრძნულას დო მიღკო სწორ გადაწყვეტილება. ალან იჩიებ: „ბრელ ჩქიმ თანამშრომელს მიორჩქუდ, ნამდა პორნოგრაფიულ ფილმეფ სექსუალურ განათლებაშ მიოღებელო ართ-ართ საშვალება რე“. მარა ალანს უჩქუდ, ნამდა თენა თაშ ვა რდჷ. თინა აგრძელენს: „მა კატეგორიულო ფთქვი ვარია თეცალ ფილმეფიშ ჯინაშე, მუშენდა მიჸორს იეჰოვა დო ვა მოკო, გურ ვუწყუნუე თის. ჩქიმ თანამშრომელეფს თიშ მიზეზ ხოლო გევუნწყჷ, მუშენ იფჩიებუდ ვარიას“. არგამა რე, ალან მეჸუნდჷ „სიბრძნეშ“ რჩევას, ნამუთ იჩიებუდ: „მიაჸუნით გონიერეფიშ შარას“ (იგავ. 9:6). თიშ გიმორჩქინელ სიმტკიცეშ ჭყოლოფათ, ნამთინე თიშ თანამშრომელქ ბიბლიაშ გურაფა ქიდიჭყჷ დო შეხვალამეფშა ხოლო გილურს.

17, 18. მუ კურთხევეფ უღნა თინეფს, მით ღებულენა სიბრძნეშ მოწვიებას დო მუ ელნა მომავალს? (ქოძირით სურათ).

¹⁷ იგავეფს მოშინაფილ ჟირ სიმბოლურ ოსურიშ მაგალითით იეჰოვაქ მოძირეს, მუ მომღანა ნამდვილ ბედნერობას. თინეფშო, მით „უჭკუე ოსურიშ“ მოწვიებას ღებულენა, მთავარ თი დროებით სიამოვნება რე, ნამუთ ართ მეჯინათ „გემუანო“ იძირე. არგამა რე, თეცალ კათა ამდღარ დღათ ცხოვრენს დო შუროთ ვა ფიქრენს, ნამდა თეცალ მოქმედება მომავალს ღურას მუღანს (იგავ. 9:13, 17, 18).

¹⁸ თე კათაშ გინაწონს, თინეფს, მით „სიბრძნეშ“ მოწვიებას ღებულენა გვალო შხვა შედეგეფ უღნა. თინეფ მიკუხენა სუფრას, სოდეთ  ჯგირო მომზადებულ სულიერ საზრდო ხვეიანო გილაძ (ეს. 65:13). იეჰოვაქ წინასწარმეტყველ ესაიაშ პიჯით თქუ: „ქომრჩქილით დო ჭკუმით ჯგირ ოჭკუმალ, ნამდა ქისიამოვნათ ნოყიერ საზრდოთ!“ (ეს. 55:1, 2). თეშნერო, ჩქი ბგურაფლენთ, მიჸორდან თინა, მუთ იეჰოვას უჸორს დო ბჯოგდან, მუთ თის ჯოგჷ (ფსალმ. 97:10). ბედნერეფ ვორეთ, ნამდა მიღნა შესაძლებლობა, შხვეფ ხოლო დუვაპატიჟათ თე სუფრაშა. თეშნერო, ჩქი ბგუთ თი მოინალეეფს, მით ქალაქიშ ემაღალია ადგილეფშე იძახნა: „გამოუცდელეფ თავრე გეგნურთით“. თენა ქოთ ჩქი დო ქოთ თინეფს, მით გიაჸუნუნა „გონიერეფიშ შარას“ ჯგირობუას მომღანა მუჭოთ ამდღა, თეშ მომავალს ხოლო. თე კათა ჩქინწკუმა ართო გეხარენს მარადიულ ცხოვრებათ (იგავ. 9:3, 4, 6).

19. ეკლესიასტეშ 12:13, 14-იშ თანახმას, მუ ოკო მაფდან გინოჭყვიდილ? (ქოძირით ჩარჩო  „ღორონთიშ შიშის ჯგირობუა მოუღ ჩქინდა“).

¹⁹ წეკითხით ეკლესიასტეშ 12:13, 14. მორთ გინოჭყვიდილ მაფდან, ვა ვოდინუათ ღორონთიშ შიშ, მუთ მიმეხვარებნა, დოფთხილუათ ჩქინ გურ, ვორდათ სულიერო კურცხას დო ქუდოფსქიდათ ზნეობრივო წმინდეფქ თე უბადო ქვეყნიერებაშ ბოლო დღალეფს. ზუსტას იეჰოვაშ მიმართ ჯანსაღ შიშ აღბძრენა, მუთ შილებე მეტ ადამიანს ქუგვოგებაფუათ ღორონთიშ სიბრძნეშ გურშენ დო მივეხვარათ, ჯგირობუა მიღან თიშე.