1, 2. მუჭოთ ფსალმუნიშ 40:5-ის ჭარჷ, მუ დო მუ მიძღვინეს იეჰოვაქ დო მუშენ გუვარჩიენთ თინეფს?

იეჰოვა ხეგოფაჩილ ღორონთ რე. დეფიფქრათ ნამთინე ძღვინშე, ნამუთ თიქ მუჩეს. მაგალთო, ჩქინ სქვამ დო სარკო ჸუდე, დედამიწა; ჩქინ სარკოთ გოჭყაფილ ტვინ; დო ღორონთიშ ძვირფას სიტყვა, ბიბლია. თე ირფელიშ ჭყოლოფათ, იეჰოვაქ მუჩეს დიდებულ ოცხოვრებელ ადგილ, მუჩეს ფიქრიშ დო რაგადიშ უნარ. თეს გეძინელ, იეჰოვა პასუხის მარზენა არძაშ უმოს მნიშვნელოვან კითხვეფშე (წეკითხით ფსალმუნი 40:5).

² თე სტატიას მოკლეთ გუვარჩიენთ თე სუმ ძღვინს. მუთ მეტის იფიფქრენთ თინეფშე, უმოს მარდულეფ იპჸით დო უმოსო მოკოდან იჸი გურ გუხარათ ჩქინ მოჸოროფე გუმაჭყაფალს, იეჰოვას (გამოცხ. 4:11). თეს გეძინელ, უჯგუშო იპჸით მომზადებულ, ნამდა ქიმვეხვარათ თინეფს, მიდგას ევოლუციაშ თეორია წანს.

3. მუშენ რე დედამიწა უნიკალურ?

³ ღორონთიშ სიბრძნე არგამათ იძირე თიშე, მუ დიდებულო რე გოჭყაფილ დედამიწა (რომ. 1:20; ებრ. 3:4). ჩქინ პლანეტა ბჟაშ სისტემას ხვალე ართ პლანეტა ვა რე, მარა თინა უნიკალურ რე, მუშენდა თის უღჷ ირნერ პირობა, მუთ სიცოცხლეშო რე საჭირო.

4. მუჭო იძირე ღორონთიშ სიბრძნე თიშ გუნაჭყეფ დედამიწაშე? ქიმიჸუნით მაგალით.

⁴ დედამიწა, ნამუთ მთელ სამყაროს ართ-ართ ჭიჭე პლანეტა რე, მუდგარენ გაგებათ დიდ ოკეანეს რენ ფერ ნავს მოგენს. მარა ადამიანიშ ნაკეთებ ნავი დო დედამიწა შქას დიდ განსხვავება რე. მაგალთო, მუზმა ხანს გარზუდეს ადამიანეფ ნავს ჟანგბად, ოჭკუმალ დო წყარშა მუნეფიშით ქაჸიდეს ოზრუნებელ  დო თეწკუმა ართო, ნავშე გვამიშ გინორღვაფა ვეშიალებედეს-და? თინეფ მალას დოღურდეს. თეშ გინაწონს, დედამიწა მილიარდობით ცოცხალ არსებას სიცოცხლეშო აუცილებერ პირობეფს არზენს. თინა წარმოქმნენს ჟანგბადის, ოჭკუმალს დო წყარს. თეს გეძინელ, თე სასიცოცხლოთ მნიშვნელოვან საშვალებეფ დღას ველიებ. მართალ რე, გვამ დედამიწას სქიდუ, მარა დედამიწა იშენით სქვამ დო ოცხოვრებელო ირგუნ ფერ ადგილ რე. მუჭო რე თენა შეიოლებერ? იეჰოვაქ თეშ გაჭყჷ დედამიწა, ნამდა თის უღჷ გვამიშ გინომუშებაშ უნარ. ჩქი გუვარჩიენთ, მუჭო იძირე იეჰოვაშ სიბრძნე ჟანგბად დო წყარიშ წრებრუნვაშე.

5. მუ რე ჟანგბადიშ წრებრუნვა დო მუს ამტკიცენს თე პროცეს?

⁵ ჟანგბად სიცოცხლეშო აუცილებერ აირ რე, ნამდგას არძა ცოცხალ არსება სუნთქენს; ცოცხალ არსებეფ წარმოწანას ოშ მილიარდ ტონა ჟანგბადის ჩესუნთქენა დო ურგებელ აირს, ნახშირორჟანგის ეშესუნთქენა. მარა თე ცოცხალ არსებეფს დღას ვათებენა ჟანგბადიშ მარაგ დო ვართ ატმოსფერო ეიფშაფუ ნახშირორჟანგით, „ურგებელ“ აირით. მუჭო ხვადუ თენა? იეჰოვაქ თიცალ ორგანიზმეფ ხოლო გაჭყჷ, — დიდ ჯალეფით დოჭყაფილ წყარიშ მცენარეეფით თებულ — ნამუთ ნახშირორჟანგის ღებულენა დო ჟანგბადის წარმოქმნენა. ჟანგბადიშ წრებრუნვა ხოლო ართშა ამტკიცენს საქმეეფიშ 17:24, 25-იშ ინოჭარილ სიტყვეფს, ნამდა „ღორონთ . . . არზენს არძას სიცოცხლეს დო სუნთქვას“.

6. მუ რე წყარიშ წრებრუნვა დო მუს ამტკიცენს თე პროცეს? (ქოძირით ჩარჩო „წყარიშ წრებრუნვა — ძღვინ იეჰოვაშე“)

⁶ წყარს სითხეშ ფორმა თიშ ჭყოლოფათ უღჷ, ნამდა ჩქინ პლანეტა ბჟაშე ზუსტას საჭირო მანძილით რე დაშორებულ. თინა ჭიჭეთ უმოს ხოლოს ქორდას ბჟაწკუმან, მთელ წყარ ეორთქლებუდ დო დედამიწა ჩხე დო გიშასქირაფილ ქუათ გინირთუდ, სოდეთ სიცოცხლე ვეჸუაფუდ. მარა დედამიწა ბჟაშე ჭიჭეთ უმოს შორს ქორდასინ, მთელ წყარ გიჸინუდ დო დედამიწა დიდ ჸინიშ ბურთო გინირთუდ. თიშ ჭყოლოფათ, ნამდა იეჰოვაქ დედამიწას იდეალურ ადგილ მეურჩქინ, თის წყარიშ წრებრუნვაშ უნარ უღჷ, მუთ აუცილებერ რე სიცოცხლეშო. ბჟა ოკეანეეფშე დო მთელ დედამიწაშე წყარს აორთქლენს დო თეშნერო თე წყარ მუნაფათ გინმირთუ. ირ წანას, ბჟა 500 000 კუბურ კილომეტრ წყარს აორთქლენს დედამიწაშე. აორთქლებაშ უკულ თე წყარ მუნაფაშ ფორმათ ვით დღას სქიდუ ატმოსფეროს დო თეშ უკულ ჭვემაშ ვარდა თირიშ ფორმათ ირთუ დედამიწაშა. საბოლათ წყარ კინ ართუ ოკეანეეფს დო შხვა ადგილეფს დო თე წრებრუნვა ირიათო იმეორებ. თე პროცეს, ნამუთ სიცოცხლეშო აუცილებერ რე, ხოლო ართშა ამტკიცენს, მუნერ ძალიერ დო ბრძენ ღორონთ რე იეჰოვა (იობ. 36:27, 28; ეკლ. 1:7).

7. მუჭო შემლებნა მარდულობაშ გიმოხანტუა თი ძღვინშე, ნამუთ ეჭარილ რე ფსალმუნიშ 115:16-ის?

⁷ მუჭო შემლებნა მარდულობაშ გავითარება ჩქინ სარკო პლანეტაშე დო თი ირფელშე, მუთ დედამიწას მიღნა? (წეკითხით ფსალმუნი 115:16). თეშ ართ-ართ საშვალება თიშე ფიქრ რე, მუთ იეჰოვაქ ჩქინო აკეთ. თენა აღბძრენა ირდღას მარდულობა გიმოფხანტათ იეჰოვაშ მიმართ თიშო, მუდგას მარზენა. თეს გეძინელ, შემლებნა მიკულუათ თი ადგილს, სოდეთ ფცხოვრენთ დო მუთ შილებენ სუფთას მიღდან თინა; თეშნერო დუვაფასენთ ჩქინ პლანეტა დედამიწას.

8. მუშენ შემლებნა თიშ რაგად, ნამდა ადამიანიშ ტვინ ინჟინერულ შედევრ რე?

⁸ ადამიანიშ ტვინ ინჟინერულ შედევრ რე. მუჟამსით დიო ხოლო დიდაშ საშვილოსნოს რდით, თქვან ტვინ „გეგმაშ“ მიხედვით იყალიბებუდ დო ირ წუთის ანთასობით ტვინიშ  ახალ უჯრედ რჩქინდუდ! მეცნიერეფ ამტკიცენა, ნამდა ძინათებულ ადამიანიშ ტვინს 100 მილიარდ უჯრედ რე, ნამდგას ნეირონეფს უძახნა. თე უჯრედეფშე შითმოდირთუ ტვინ, ნამუთ სოდგარენ 1.5 კგ. რე. მორთ გუვარჩუათ ტვინიშ მუსხირენ სარკო უნარ.

9. მუ ამტკიცენს თის, ნამდა რაგადიშ უნარ ძღვინ რე იეჰოვაშე?

⁹ რაგადიშ უნარ სასწაულ რე. დეფიქრით მუ ხვადუ, მუჟამსით იფჩიებუთ. თითოულ სიტყვაშ რაგადიშ დროს, თქვან ტვინქ 100 კუნთ ოკო ამოძრავას, ნამუთ ნინას, ხორხოტას, ტუჩეფს, მარჭვას დო კიდირს რე. არძა თე კუნთიქ მუშ დროს ოკო ემოძრავას, ნამდა სიტყვეფქ გასაგებიქ ქიჸუას. ნინეფიშ გურაფაშ გურშენ 2019 წანას გიშაშქუმალირ ართ ნაშრომს მოჩამილ რდუ, ნამდა ახალდაბადებულ ბაღანეფს შეულებნა გეგან დო რეაქცია უღდან თითოულ სიტყვაშე. თენა ხოლო ართშა ამტკიცენს თის, მუდგაშ ბრელ მეცნიერს ჯერს — ჩქი დაბადებაშე მიღნა ნინეფიშ ართიანშე გიშაგორუაშ დო დოგურაფაშ უნარ. მართალო, რაგადიშ უნარ ძღვინ რე იეჰოვაშე (გამ. 4:11).

10. მუჭო შემლებნა ვოძირათ, ნამდა ვაფასენთ რაგადიშ უნარს?

¹⁰ ართ-ართ საშვალება, მუდგათ შემლებნა დუვაფასათ რაგადიშ უნარ თინა რე, ნამდა ღორონთიშ არსებობაშ გურშენ ვეჩუათ თინეფს, მიდგას ევოლუციაშ თეორია წანს (ფსალმ. 9:1; 1 პეტ. 3:15). თინეფ ამტკიცენა, ნამდა დედამიწა დო სიცოცხლე შემთხვევითობაშ შედეგ რე. ბიბლია დო თე სტატიას გარჩიებულ აზრეფ მიმეხვარებნა, დეფცვათ ჩქინ ზეციერ მუმა დო მორჩქილაფაშ სურვილ უღუნ თინეფს, გევუნწყათ მუშენ ბწანა, ნამდა იეჰოვა რე ცა დო დედამიწაშ გუმაჭყაფალ (ფსალმ. 102:25; ეს. 40:25, 26).

11. ხოლო მუ მიზეზიშ გურშენ რე ადამიანიშ ტვინ სარკო?

¹¹ ჩქინ მახსოვრობაშ უნარ სარკო რე. ულირს ართ მაჭარალქ თქუ, ნამდა ადამიანიშ ტვინს თისხი ინფორმაციაშ დამახსოვრებაშ უნარ უღჷ, ნამუთ 20 მილიონ დიდ წიგნის დინტირე. მარა, მუჭოთ იჩიებნა, ამდღა თე უნარ ბრელით უმოსო რე გავითარებულ. მართალო, მუ უნიკალურ უნარ მიღნა ადამიანეფს!

12. მუჭო გენეფსხვავებუთ მაღალზნეობრივ ნორმეფიშ გურაფაშ უნარით მთელ დედამიწას რენან თი ქმნილებეფშე?

¹² მთელ დედამიწას რენან თი ქმნილებეფშე ხვალე ადამიანეფს უღნა მაღალზნეობრივ ნორმეფიშ გურაფაშ უნარ, თიშ ჭყოლოფათ, ნამდა შეულებნა ულირს მოხვალამირიშ დამახსოვრება დო გაანალიზება. შედეგო შემლებნა, დიფთირუათ აზროვნება დო ცხოვრებაშ წეს დო უჯგუშ ადამიანეფო გინიფრთათ (1 კორ. 6:9—11; კოლ. 3:9, 10). თეს გეძინელ, შემლებნა გოფწაფათ ჩქინ სინდის, ნამდა გუვარჩუათ მუ რე სწორ დო არასწორ (ებრ. 5:14). ჩქი შემლებნა დიბგურუათ ჸოროფაშ დო ჭყოლოფაშ გიმორჩქინა დო გურშა მიბღათ შხვეფიშ გაჭირება. ხვალე თენა ვარინ, შემლებნა მივაჸუნათ იეჰოვაშ სამართლიანობაშ მაგალითის.

13. მუჭოთ ფსალმუნიშ 77:11, 12-ის ჭარჷ, მუჭო შემლებნა ვოძირათ, ნამდა ვაფასენთ მახსოვრობაშ უნარს?

 ¹³ ართ-ართ საშვალება, მუდგათ შემლებნა დუვაფასათ მახსოვრობაშ უნარ თინა რე, ნამდა ირიათო ფშუდან, მუჭო მოხვარდეს დო გურშა ემქექუანდეს იეჰოვა. თენა უმოსო გამმანგარენა თიშ ნდობას, ნამდა თინა მომავალს ხოლო მიმეხვარებნა (წეკითხით ფსალმუნი 77:11, 12; 78:4, 7). ხოლო ართ შარა, თინა რე, ნამდა ფშუდან მუ ჯგირობუას მიკეთენა შხვეფ დო თეშო მარდულეფ ვორდათ. მეცნიერეფქ დადგინეს, ნამდა მარდულ ადამიანეფ უმოს ბედნერეფ რენა. ჯგირ იჸუაფ მივაჸუნათ იეჰოვაშ მაგალითის დო გიბჭყოლიდუათ თინა, მუდგას ღორონთ იჭყოლიდუანს. მაგალთო, იეჰოვას სრულყოფილ მეხსიერება უღჷ, მარა მუჟამსით დაშებულს ბნარღენთ, თინა მაპატიენა დო იჭყოლიდუანს ჩქინ შეცდომეფს (ფსალმ. 25:7; 130:3, 4). თიშ სურვილ რე, ნამდა ჩქი ხოლო თაშ მიფქცუათ დო ვაპატუათ შხვეფს, მიდგაქ გურ მიწყუნუეს (მათ. 6:14; ლუკ. 17:3, 4).

14. მუჭო შემლებნა მარდულობა გიმოფხანტათ გონებრივ შესაძლებლობეფშო?

¹⁴ ჩქი შემლებნა გონებრივ შესაძლებლობეფ იეჰოვაშ განსადიდებელო გიმიბრინუათ დო თეშნერო მარდულობა გიმიფრჩქინათ თე დიდებულ ძღვინშო. ნამთინე მუშ უნარეფს ეგოისტურ მიზნეფშო გიმირინუანს, ნამდა მუშით გეგნოჭყვიდას მუ რე სწორ დო არასწორ. მარა იეჰოვაშ გუნაჭყეფ ვორეთ დო ათეშენ, ბჯერა, ნამდა თიშ ნორმეფ ჩქინ დოდგინელ ნორმეფშე ბრელით უჯგუშ რე (რომ. 12:1, 2). მუჟამსით თიშ ნორმეფს იფთვალისწინენთ, უმოს მშვიდას ფცხოვრენთ (ეს. 48:17, 18). თეს გეძინელ, ცხოვრებას მთავარ მიზან მიღნა — განვადიდათ ჩქინ გუმაჭყაფალ დო მუმა დო თეშნერო თიშ გურ გუვახარათ (იგავ. 27:11).

15. მუჭო ოძირანს ბიბლია, ნამდა იეჰოვას ვუჸორთ?

¹⁵ ბიბლია ძღვინ რე ღორონთშე. ჩქინ ზეციერ მუმას მანგარო ვუჸორთ დო ათეშენ ქომოლკათა შთაგონ, დოჭარესკო თინა. იეჰოვა მუშ სიტყვაშ საშვალებათ პასუხეფს  მარზენა თიცალ მნიშვნელოვან კითხვეფშე, მუნერით რე: სოვრეშე გოფრჩქინდით? მუ რე ცხოვრებაშ აზრი? მუნერ მომავალ მელნა? იეჰოვას ოკო, ნამდა არძაქ მიღას თე კითხვეფიშ პასუხეფ. ათეშენ საუკუნეეფიშ დინახალე თინა აღძრენდჷ ადამიანეფს უმოს მეტ ნინაშა დოთარგმნესკო ბიბლია. ამდღა ბიბლია, მთლიანო ვარდა ნაწილობრივ, ხეშამალაფარ რე 3 000-შე მეტ ნინაშა! ბიბლია მსოფლიოს არძაშე უმოს მეტ ნინაშა ნათარგმნა დო გავრცელებურ წიგნ რე. არძას უღჷ საშვალება, მუშ ნინაშა წეკითხას ბიბლია (ქოძირით ჩარჩო  „ბიბლია ხეშა მალაფარ რე აფრიკულ ნინეფშა“.

16. მუჭოთ მათეშ 28:19, 20-ის ჭარჷ, მუჭო შემლებნა გიმოფხანტათ მარდულობა ბიბლიაშო?

¹⁶ ბიბლიაშ ირდღაშიან კითხირით, ნაკითხირშე დაფიქრებათ დო ნაგურეფუშ ცხოვრებას გიმორნაფათ მარდულობას გიმოფხანტუნთ თე ძღვინშო. თეს გეძინელ, მუჟამსით ადამიანეფს ვოხვარუთ ბიბლიაშე მეტიშ გაგებას, ვოძირანთ, ნამდა ღორონთიშ მარდულეფ ვორეთ (ფსალმ. 1:1—3; მათ. 24:14; წეკითხით მათე 28:19, 20).

17. ღორონთშე მოჩამილ ნამ დო ნამ ძღვინ გუვარჩით თე სტატიას დო მუს გუვარჩიენთ უკულიან სტატიას?

¹⁷ თე სტატიას გუვარჩით მუსხირენ ძღვინ, ნამუთ ღორონთიქ მუჩეს: ჩქინ ჸუდე დედამიწა, ჩქინ სარკოთ გოჭყაფილ ტვინ დო ღორონთშე შთაგონებულ სიტყვა — ბიბლია. მარა იეჰოვაქ შხვა ბრელ მუდგარენ ხოლო მიძღვინეს, მუდგაშ თოლით ძირაფა ვეშემლებნა. თინეფს უკულიან სტატიას გუვარჩიენთ.