ᲝᲒᲣᲠᲐᲤᲐᲚ ᲡᲢᲐᲢᲘᲐ 39
ქინოჭარნო სქან სახელ „სიცოცხლეშ წიგნის“?
„გასაშინე წიგნ იჭარუდ თიშ წოხოლე იეჰოვაშ მოშიშეფშო“ (ᲛᲐᲚ. 3:16).
ᲝᲑᲘᲠᲔᲨᲘ 61 წიმი იდით მოწმეეფ!
ᲨᲘᲜᲐᲐᲠᲡ *
1. მუჭოთ მალაქიაშ 3:16-შე იძირე, მუ წიგნის ჭარუნს იეჰოვა დო მუ ენოჭარ თის?
ᲐᲜᲗᲐᲡᲝᲑᲘᲗ წანა რე, იეჰოვა ჭარუნს განსაკუთრებულ წიგნის. თე წიგნის მოჩამილ რე სახელეფ პირველ ართგურ მოწმეშე, აბელშე, * მოჸუნაფილ (ლუკ. 11:50, 51). საუკუნეეფ მიკიშ დო იეჰოვა ირიათო მიშუძინანდჷ სახელეფს თე წიგნის დო ამდღა თექ მილიონობით სახელ ენოჭარ. ბიბლიას თინა მოშინაფილ რე, მუჭოთ „გასაშინე წიგნ“, „სიცოცხლეშ წიგნ“ დო „სიცოცხლეშ გრაგნილ“. თე სტატიას თის მიფშინუანთ, მუჭოთ „სიცოცხლეშ წიგნ“ (წეკითხით მალაქიაშ 3:16; გამოცხ. 3:5; 17:8).
2. მიშ სახელ ენოჭარ სიცოცხლეშ წიგნის დო მუ შემთხვევას ენიჭარუაფ ჩქინ სახელ ხოლო თექ?
2 თე განსაკუთრებულ წიგნშა მიშაღალირ რე თინეფიშ სახელეფ, მით ომსახურნა იეჰოვას მოწიწებათ დო პატიცემათ დო მიდგას უჸორა თიშ სახელ. თინეფს შეულებნა მიღან მარადიულ სიცოცხლე. იესო ქრისტეშ მსხვერპლიშ საფუძველშა იეჰოვაწკუმა ხოლოშიან ურთიერთობას გუვავითარენთ-და, ჩქინ სახელ ხოლო ენიჭარუაფ თე წიგნის (იოან. 3:16, 36). არძას, ზეცას ცხოვრებაშ იმენდ მიღნა დოვარ დედამიწას, მოკონა, ჩქინ სახელ ენოჭარდას სიცოცხლეშ წიგნის!
3, 4. ა) ჩქინ სახელ სიცოცხლეშ წიგნის ამდღა ქენოჭარუნ-და, ნიშნენსო თენა, ნამდა მარადიულო იფცხოვრენთ? გენწყით. ბ) მუს გუვარჩიენთ თე დო უკულიან სტატიას?
3 ნიშნენსო თენა, ნამდა თინეფს, მიდგაშ სახელ სიცოცხლეშ წიგნის ენოჭარ, გარანტირებულ აფნა მარადიულ სიცოცხლე? თე კითხვაშ პასუხის ვორწყეთ მოსეშა რაგადებულ იეჰოვაშ სიტყვეფშე, ნამუთ მოჩამილ რე გამოსვლაშ 32:33-ს. იეჰოვაქ თქუ: „მიდგაქ ჩქიმ წოხოლე შეცოდ, თის გეშაბლასუნქ ჩქიმ წიგნშე“. სახელეფქ, ნამუთ ასე ინოჭარ სიცოცხლეშ წიგნის, შილებე ეშალასირქ იჸუას. დიო იეჰოვა, თაშ ქოფთქუათინ, ფანქარით ენაჭარანს სახელეფს (გამოცხ. 3:5). ჩქი ირფელ ოკო გუვაკეთათ, ნამდა თე წიგნის ჩქინ სახელეფქ „პასტათ“ ქენიჭარას, ნამუთ დღას ველასუ.
4 შილებე გომრჩქინდან კითხვეფქ: მუს იჩიებ ბიბლია თინეფიშ გურშენ, მიდგაშ სახელეფ ენოჭარ თე წიგნის დო თინეფიშ გურშენ ხოლო, მიდგაშ ვენოჭარ? მუჟამ მიღენა მარადიულ სიცოცხლეს წიგნის მოშინაფილეფ? თინეფიშ საქმე მუჭო იჸი, მიდგაქ თეშ დოღურ, ნამდა იეჰოვაშ გაჩინებაფაშ საშვალება ვა შიბჷ? ქორენო შეიოლებერ, თინეფიშ სახელეფ ხოლო ენოჭარდას თე წიგნის? თე კითხვეფს პასუხ ქიმიაჩამუ თე დო უკულიან სტატიას.
ᲛᲘᲨ ᲡᲐᲮᲔᲚ ᲔᲜᲝᲭᲐᲠ ᲡᲘᲪᲝᲪᲮᲚᲔᲨ ᲬᲘᲒᲜᲘᲡ?
5, 6. ა) ფილიპელეფიშ 4:3-იშ თანახმათ, მიშ სახელეფ რე ენოჭარილ სიცოცხლეშ წიგნის? ბ) მუჟამ ენიჭარუაფ თინეფიშ სახელეფ სამუდამოთ სიცოცხლეშ წიგნის?
5 მიშ სახელ ენოჭარ სიმბოლურ წიგნის? თე კითხვას პასუხ ქიმეფჩათინ, ადამიანეფიშ ხუთ ჯგუფშენ ქიფჩუათ. თინეფშე ნამთინეშ სახელ ენოჭარ სიცოცხლეშ წიგნის დო ნამთინეშ — ვარ.
6 პირველ ჯგუფის თინეფ რენა, მიდგაქ გიშაგორილქ იჸუეს, ნამდა ქრისტეწკუმა ართო იმეფან ზეცას. ასე ქენოჭარნო თინეფიშ სახელეფ სიცოცხლეშ წიგნის? პასუხ რე, ქო. ფილიპელ „თანამსახურეფშა“ მეჭარილ პავლეშ სიტყვეფშე იძირე, ნამდა თინეფიშ სახელეფ, მიდგაქ იესოწკუმა ართო ოკო იმეფან ზეცას, სიცოცხლეშ წიგნის ენოჭარ (წეკითხით ფილიპელეფიშ 4:3). მარა თინეფიშ სახელეფქ წიგნის ქენოსქიდასინ, ართგურობა ოკო ვადინუან. საბოლა ბეჭედიშ გეშქუმალაშ უკულ თინეფიშ სახელეფ სამუდამოთ ქენიჭარუ სიცოცხლეშ წიგნის. თენა მოხვადუ ვარდა ღურაშახ დო ვარდა დიდ გასაჭირიშ დოჭყაფაშახ (გამოცხ. 7:3).
7. მუჭოთ გამოცხადებაშ 7:16, 17-შე იძირე, მუჟამ ენიჭარუაფ საბოლათ ანაყუ ხალხიშ სახელეფ სიცოცხლეშ წიგნის?
7 მაჟია ჯგუფ რე ანაყუ ხალხ. თინეფიშ სახელეფ ხოლო ენოჭარ სიცოცხლეშ წიგნის. არმაგედონიშ უკულ ხოლო ქუდოსქიდუნო თინეფიშ სახელეფ თექ? ქო (გამოცხ. 7:14). იესოქ თქუ, ნამდა თე „შხურცალ“ ადამიანეფ „მარადიულო იცოცხლენა“ (მათ. 25:46). თიქ თე ხალხ მიშინუ, მუჭოთ „შხვა შხურ“ (იოან. 10:16). მარა არმაგედონიშ გინოღალაშ უკულ ხეთეშე ვემიღენა მარადიულ სიცოცხლეს. თინეფიშ სახელეფ კინ „ფანქარით“ ენოჭარდას იჸი წიგნის. 1 000 წანაშ დინახალე იესო „დოჭყიშანს თინეფს დო სიცოცხლეშ წყარიშ წყურგილეფჸურე ქაწაჸუნუ“. თინეფ, მით იესოშ ხემძღვანელობას მიაჸუნუნა დო საბოლა გამოცდაშ დროს იეჰოვაშ ართგურეფ დოსქიდუნა, სამუდამოთ ქენიჭარუაფნა სიცოცხლეშ წიგნის (წეკითხით გამოცხადებაშ 7:16, 17).
8. მიშ სახელ ვენოჭარ სიცოცხლეშ წიგნის დო მუ ელნა თინეფს?
8 მასმა ჯგუფშა მიშურს „თხალეფ“, მით არმაგედონიშ დროს გენადგურებნა. თინეფიშ სახელეფ ვენოჭარ სიცოცხლეშ წიგნის. იესოქ თქუ, ნამდა „თინეფ სამუდამოთ გენადგურებნა“ (მათ. 25:46). ღორონთიშ შთაგონებათ პავლე მეჩიებნა: „თინეფ სასჯელო მარადიულ განადგურებას მიღენა“ (2 თეს. 1:9; 2 პეტ. 2:9). თეშ რაგად შემლებნა თინეფშე ხოლო, მიდგაქ შეგნებულო შეცოდეს წმინდა შურიშ წინააღმდეგ. თინეფ მარადიულ სიცოცხლეს ვარინ მარადიულ განადგურებას მიღენა დო, მუშო ოკო რაგად, ვეგეთელებნა (მათ. 12:32; მარ. 3:28, 29; ებრ. 6:4—6). მორთ ასე ჯგირო გეფჩინებაფუათ თე ჟირ ჯგუფ, ნამუთ დედამიწას გეთელებუ.
ᲛᲘ ᲒᲔᲗᲔᲚᲔᲑᲣ?
9. მუჭოთ საქმეეფიშ 24:15-შე იძირე, ნამ ჟირ ჯგუფ გეთელებ დედამიწას დო მუ განსხვავება რე თინეფ შქას?
9 ბიბლია მიშინუანს ადამიანეფიშ ჟირ ჯგუფის, მით დედამიწას მარადიულ სიცოცხლეშ მეღებაშ იმენდით გეთელებნა, მუჭოთ „მართალეფ“ დო „უმართლოეფ“ (წეკითხით საქმეეფიშ 24:15). „მართალეფ“ რენა თინეფ, მით ღურაშახ ართგურო ომსახურდეს იეჰოვას დო „უმართლოეფ“ — მით ვამსახურდეს თის. უმენტაშ შემთხვევას „უმართლოეფიშ“ საქმეეფ სიმართლეშ სარხოს ვა რდჷ. ჟირხოლო ჯგუფ ითელებუნ, თენა ნიშნენსო, ნამდა თინეფიშ სახელეფ სიცოცხლეშ წიგნის რე ენოჭარილ? თე კითხვაშე პასუხიშ მიოღებელო ცალ-ცალკე გუვარჩუათ თე ჟირ ჯგუფ.
10. მუშენ გეთელებნა „მართალეფ“ დო მუ პატი აღვენუ თინეფშე ნამთინეს? (თეწკუმა ართო, ქოძირით თე ჟურნალს „კითხვა დო პასუხ“, ნამუთ დედამიწას გათელებას ოხუ).
10 მანთხა ჯგუფშა მიშულა „მართალეფ“. თინეფიშ სახელეფქ ღურაშახ ენიჭარ სიცოცხლეშ წიგნის. მარა ღურაშ უკულ ხომ ვეშილას თევრეშე? ვარ, მუშენდა თინეფ დიო ხოლო „ცოცხალეფ“ რენა იეჰოვაშ მეხსიერებას. იეჰოვა „ღურელეფიშ ვარინ ცოცხალეფიშ ღორონთ რე, მუშენდა თიშო თინეფ ცოცხალეფ რენა“ (ლუკ. 20:38). თაშ ნამდა, მუჟამსით მართალეფ დედამიწას გეთელებნა, თინეფიშ სახელეფ კინ „ფანქარით“ ენოჭარდას იჸი სიცოცხლეშ წიგნის (ლუკ. 14:14). თე გათელებურეფშე ნამთინე მიღენს პატის, „მთავარო“ იმსახურას მთელ დედამიწას (ფსალმ. 45:16).
11. მუ აჸინა დაგურაფალ „უმართლოეფს“, ნამდა თინეფიშ სახელეფქ ქენიჭარას სიცოცხლეშ წიგნის?
11 ბოლოს გუვარჩუათ მახუთა ჯგუფ, „უმართლოეფ“. შილებე თინეფს ღურაშახ ვა უჩქუდესკო იეჰოვაშ კანონეფ, ათეშენ ვა ცხოვრენდეს თეშ, მუჭოთ მართალეფ. მარა გათელებათ ღორონთ არზენს საშვალებას, თინეფიშ სახელეფქ ხოლო სამუდამოთ ქენიჭარას სიცოცხლეშ წიგნის. მუშო ოკო რაგად, „უმართლოეფს“ მოხვარა დესაჭირებნა, მუშენდა ღურაშახ უბადო ცხოვრებათ ცხოვრენდეს. თინეფს დაგურაფალ აჸინა, მუჭო იცხოვრან იეჰოვაშ სამართლიან ნორმეფით. თეშ გურშენ, ღორონთიშ სამეფო უხემძღვანელენს არძაშ უმოს დიდ საგანმანათლებლო პროგრამას, მუნერით დღას ვა ჸოფე.
12. ა) მი დაგურუანს უმართლოეფს? ბ) მუ აღოლენა თინეფს, მით ვემიაჸუნუნა ნაგურეფუს?
12 მი დაგურუანს თინეფს? ანაყუ ხალხ დო გათელებურ მართალეფ. უმართლოეფიშ სახელეფქ სიცოცხლეშ წიგნის ქენიჭარასინ, თინეფქ ხოლოშიან ურთიერთობა ოკო გავითარან იეჰოვაწკუმა დო დუდ მეუძღვინან თის. იესო დო თიშ თანამოსამართლეეფ ზეცაშე ყურადღებით ქიდეკვირებნა, მუჭო მეჸუნა უმართლოეფ ნაგურეფუს (გამოცხ. 20:4). მით ვემიაჸუნუ, საბოლათ გენადგურებ, 100 წანერ რდასინ ხოლო (ეს. 65:20). იეჰოვა დო იესო გურს ორწყენა, ათეშენ მითინს ვემეჩანა უფლებას, მუდგაინ უბადო გაკეთას ახალ ქვეყნიერებას (ეს. 11:9; 60:18; 65:25; იოან. 2:25).
ᲒᲐᲗᲔᲚᲔᲑᲐ ᲡᲘᲪᲝᲪᲮᲚᲔᲨᲝ ᲓᲝ ᲒᲐᲡᲐᲛᲐᲠᲗᲚᲔᲑᲐᲨᲝ
13, 14. ა) ულირს მუჭო მარჩქილედეს იესოშ სიტყვეფ, ნამუთ იოანეშ 5:29-ს ენოჭარ? ბ) მუს ოკო მივაქცუათ ყურადღება თე სიტყვეფიშ კითხირიშ დროს?
13 იესოქ თინეფიშ გურშენ ხოლო იჩუ, მით დედამიწას გეთელებდეს. თიქ თქუ: „მოურს დრო, მუჟამსით არძა, მით ღორონთიშ მეხსიერებას რე, თიშ ხონარს ქიგეგონენს დო გეთელებ: მით ჯგირს ორთუდ — სიცოცხლეშ მიოღებელო, მით გლახას ორთუდ — გასასამართლებერო“ (იოან. 5:28, 29). მუს გულისხმენდჷ იესო?
14 ულირს მიმორჩქუდეს, ნამდა იესო გულისხმენდჷ თი საქმეეფს, ნამდგას გათელებურეფ გათელებაშ უკულ გაკეთენდეს. ნამთინე გათელებურ ჯგირ საქმეეფს გაკეთენდჷ დო ნამთინე — გლახას. ყურადღება ქიმიაქცით, იესოს ვა უთქუალ, ნამდა თინეფ, მით ღორონთიშ მეხსიერებას რენა, გაკეთენდეს ჯგირ საქმეეფს ვარდა გაკეთენდეს გლახა საქმეეფს. თიქ წარსულ დრო გიმირინუ. იესო იჩიებუდ თინეფიშ გურშენ, მით „ჯგირს ორთუდ“ დო მით „გლახას ორთუდ“. თავრეშე იძირე, ნამდა თაქ ღურაშახ კეთებულ საქმეეფშენ მეურს ჩიება. თენა ლოგიკურ რე, მუშენდა მითინს ვაღვენუ უფლება, ახალ ქვეყნიერებას უბადო გაკეთას. უმართლოეფ ღურაშახ ორთუდესკონ იჸიდ უბადოს. იმწკუმა, მუჭო ოკო გებგათ იესოშ სიტყვეფ, ნამუთ ოხუ გათელებას „სიცოცხლეშ მიოღებელო“ დო გათელებას „გასასამართლებერო“?
15. მი გეთელებ „სიცოცხლეშ მიოღებელო“ დო მუშენ?
15 მართალეფ, მით ღურაშახ ჯგირ საქმეეფს ორთუდეს გეთელებნა „სიცოცხლეშ მიოღებელო“, მუშენდა თინეფიშ სახელეფ უკვე ენოჭარილ იჸუაფ სიცოცხლეშ წიგნის. თენა ნიშნენს, ნამდა იოანეშ 5:29-ს მოჩამილ თინეფიშ გათელება „მით ჯგირს ორთუდ“ დო საქმეეფიშ 24:15-ის მოჩამილ „მართალეფიშ“ გათელება ართ დო იგივე რე. თე ენწყუმა ოთანხმჷ რომაელეფიშ 6:7-ის მოჩამილ სიტყვეფს, სოდეთ ჭარჷ: „მიდგაქ ღურჷ, ცოდვაშე გეთავისფალ“. მართალეფიშ ცოდვეფქ ღურაშ დროს დილას დო ულირს ქაჸუნ, მარა ღორონთიშ მიმართ თინეფიშ ართგურობა დღას ვა დინუ (ებრ. 6:10). მუშო ოკო რაგად, მართალეფქ გათელებაშ უკულ ხოლო ოკო ვადინუან იეჰოვაშ ართგურობა, ნამდა თინეფიშ სახელეფქ სამუდამოთ ქუდოსქიდას სიცოცხლეშ წიგნის.
16. მუს ნიშნენს გათელება „გასასამართლებერო“?
16 მუშ რაგად შემლებნა თინეფშენ, მით ღურაშახ უბადოს ორთუდ? მართალ რე, ღურათ თინეფიშ ცოდვეფქ ხოლო დილას, მარა თინეფიშ სახელეფ ვა რე ენოჭარილ სიცოცხლეშ წიგნის, მუშენდა ღურაშახ ვამსახურდეს იეჰოვას. თენა ნიშნენს, ნამდა იოანეშ 5:29-ს მოჩამილ თინეფიშ გათელება, „მით გლახას ორთუდ“, დო საქმეეფიშ საქმეეფიშ 24:15-ის მოჩამილ „უმართლოეფიშ“ გათელება ართ დო იგივე რე. თინეფ გეთელებნა „გასასამართლებერო“. * თენა ნიშნენს, ნამდა იესო ქიდეკვირებ დო გეგმოცადუნს თინეფს (ლუკ. 22:30). დროშ მიკულა იჸუაფ საჭირო, ნამდა ქაძირუან, ქიმსახურენა დო ვარ სიცოცხლეშ წიგნის ენოჭარუას. ხვალე თიშ უკულ ენიჭარუაფ სიცოცხლეშ წიგნის უმართლოეფიშ სახელეფ, მუთ ვარიას ქოთქუანა მუნეფიშ უბადო ცხოვრებაშე დო დუდის მეუძღვინენა იეჰოვას.
17, 18. მუ ოკო აკეთას არძაქ, მით გეთელებ დედამიწას დო მუ „საქმეეფშენ“ მეურს ჩიება გამოცხადებაშ 20:12, 13-ს?
17 გათელებურეფქ, მუჭოთ მართალეფქ თეშ უმართლოეფქ, ოკო დემორჩილან ახალ გრაგნილს ენოჭარილ კანონეფს, ნამუთ ანთას წანაშ დინახალე გოფაჩილ იჸუაფ. მოციქულ იოანე ეჭარუნს, მუ ძირჷ ხილუას: „ქობძირ ტახტიშ წოხოლე გერდესინ თი ღურელეფ, დიდ დო ჭიჭე, დო გოფაჩილ გრაგნილეფ. გოფაჩილ რდჷ შხვა გრაგნილ ხოლო, სიცოცხლეშ გრაგნილ. ღურელეფქ თე გრაგნილეფს ენოჭარილით გესამართლეს, მუნეფიშ საქმეეფიშ მიხედვით“ (გამოცხ. 20:12, 13).
18 ნამ „საქმეეფით“ გესამართლებნა გათელებურეფ? თი საქმეეფითო, ნამდგას ღურაშახ ორთუდეს? ვარ! ქიგიშინით, ღურათ თინეფიშ არძა ცოდვაქ დილას. თაშ ნამდა, თინეფიშ „საქმეეფშა“ ვემშურს ულირს კეთებულ საქმეეფ. თაქ ჩიება მეურს თი საქმეეფშა, ნამდგას თინეფ ახალ ქვეყნიერებას გურაფაშ შედეგო გაკეთენა. თიცალ ართგურ ქომოლკათაქ ხოლო, მუნერით რენა ნოე, სამუელ, დავით დო დანიელ, ოკო დიგურუან იესო ქრისტეშენ დო გეგმირჩქინან თიშ მსხვერპლიშ მიმართ რწმენა. თაშ ქორენ-და, იმწკუმა მუსხი მუდგარენ აჸინა დაგურაფალ უმართლოეფს!
19. მუ ელჷ თინეფს, მით ხეშე გოუტენს თე დიდებულ შესაძლებლობას?
19 მუ ელჷ თინეფს, მით ხეშე გოუტენს თე დიდებულ შესაძლებლობას? გამოცხადებაშ 20:15 მირაგადნა: „დაჩხირიშ ტბაშა თინეფქ ხოლო იჸუეს ინორღვაფილქ, მით სიცოცხლეშ წიგნის ვა რდჷ ენოჭარილ“. თინეფ სამუდამოთ გენადგურებნა. მუსხით მნიშვნელოვან რე, ირფელ გუვაკეთათ, ნამდა ჩქინ სახელეფქ ქენიჭარას დო ქუდოსქიდას სიცოცხლეშ წიგნის!
20. მუ დიდებულ საქმეეფ იკეთებ ქრისტეშ ანთას წანიან მართველობაშ დროს? (ქოძირით სურათ გალენ გვერდის).
20 მუ დიდებულ იჸუაფ ქრისტეშ ანთას წანიან მართველობაშ პერიოდ! თეშა მიშურს დიდებულ საგანმანათლებლო პროგრამა, მუნერით დღას ვა უკეთებ ღორონთიშ ხალხის დედამიწას. თეწკუმა ართო, იჸუაფ დრო, მუჟამსით მართალეფიშ დო უმართლოეფიშ საქმეეფიშ შეფასება ქუმოხვადუ (ეს. 26:9; საქ. 17:31). მუჭო შისრულებ თე საგანმანათლებლო პროგრამა? უკულიან სტატია ქიმმეხვარებნა, ქინვანჭათ დო დუვაფასათ თე დიდებულ ძღვინ.
ᲝᲑᲘᲠᲔᲨᲘ 147 ღორონთ მოპირნა ულიებ სიცოცხლეს
^ თე სტატიას მოჩამილ რე, მუჭო ითირ იოანეშ 5:28, 29-ს ენოჭარილ იესოშ სიტყვეფიშ გაგებაქ, ნამუთ ოხუ გათელებას „სიცოცხლეშ მიოღებელო“ დო გათელებას „გასასამართლებერო“. ქიგებგენთ, მუს ნიშნენს თე ჟირ გათელება დო მის შეხებ თითოულ.
^ თე წიგნიშ ჭარუაქ „ქვეყნიერებაშ გოჭყაფაშე“ დიჭყჷ, თი ქვეყნიერებაშ, ნამდგას მახორუ ხალხის შეულებ გიშაჸიდირელ რდას ცოდვაშე (მათ. 25:34; გამოცხ. 17:8). თაშ ნამდა, ალბათ მართალ აბელ იჸუაფუდ პირველ, მიდგაშ სახელ „სიცოცხლეშ წიგნის“ ენიჭარუდ.
^ ადრე ემწყუნდით, ნამდა სიტყვა „გასამართლებას“ მიდგარენშა განაჩენიშ გიშაღალაშ, ბრალიშ გედვალაშ, მნიშვნელობა უღუდ. შილებე თე სიტყვას თე მნიშვნელობა ხოლო უღდას, მარა კონტექსტშე იძირე, ნამდა იესოქ სიტყვა „გასასამართლებერო“ უმოს ფართო მნიშვნელობათ გიმირინუ. თენა რე მიდგარენიშ ყურადღებათ შეფასება დო გიმოცადება ვარდა, მუჭოთ ბერძნულ ლექსიკონ იჩიებ, „შხვაშ მოქმედებეფშა ჯგირო დაკვირება“.