ოგურაფალ სტატია 7
გავითარით თვინიერება დო გურ გუხარის იეჰოვას
„გორით იეჰოვა დედამიწაშ თვინიერეფქ . . . გორით თვინიერება“ (სოფ. 2:3).
ობირეში 80 „ქოძირით, მუ ჯგირ რე იეჰოვა“
შინაარსი *
1, 2. ა) მუჭო რე მოსე ბიბლიას ეჭარილ დო მუ აკეთ თიქ? ბ) მუ მიზეზ მიღნა თვინიერებაშ გავითარებელო?
ბიბლიას მოსეშ გურშენ ჭარჷ, ნამდა „მთელ ქიანას არძაშ უმოს თვინიერ კოჩ რდუ“ (რიცხ. 12:3). ნიშნენდუო თენა თის, ნამდა ოშკურუდ მიღკო გადაწყვეტილებეფ ვარდა მტკიცაშო ქიგედირთკო წინააღმდეგობეფიშ დროს? ნამთინეშ აზრით თენა თვინიერ პიროვნებას ახასიათენს, მარა სინამდვილეს თაშ ვა რე. მოსე ძალიერ, მტკიცე დო გაბედულ პიროვნება რდუ. იეჰოვაშ მოხვარათ თიქ ქეწუდირთჷ ეგვიპტეშ ძალიერ მართველს, უდაბნოს სოდგარენ 3 000 000 კოჩის ქუხემძღვანელ დო ქიმეხვარ ისრაელეფს, გიორჯგინესკო ნტერეფს.
2 ჩქი ვამღუნა თიცალ პრობლემეფ, მუნერით მოსეს უღუდ, მარა ირდღას შეფხვადუთ თიცალ ხალხის ვარდა სიტუაციეფს, მუჟამსით მიჭირა თვინიერებაშ გიმორჩქინა. თეშ უმკუჯინუო, მიღნა თიშ მიზეზ, გუვავითარათ თე თვისება, მუშენდა იეჰოვა მოპირნა: „თვინიერეფ დემკვიდრენა დედამიწას“ (ფსალმ. 37:11). ქუგარაგადენანო თქვან დუდშე, ნამდა თვინიერ რეთ? შხვეფ მუჭო დუგახასიათენდეს? სოიშახ თე კითხვეფიშ პასუხეფს მიბღენთ, საჭირო რე ქიგებგათ, მუს ნიშნენს თვინიერება.
მუს ნიშნენს თვინიერება
3, 4. ა) მუს შილებე შევადარათ თვინიერება? ბ) ნამ ოთხ თვისება მოსაჭირნა თვინიერებაშ გავითარებელო დო მუშენ?
3 თვინიერება * შილებე შევადარათ სკვამ ნახანტას. მახანტალცალო, ნამუთ სურათიშ ოხანტალო შხვადოშხვა ფერს გიმირინუანს, ჩქი ხოლო თვინიერებაშ გავითარებელო შხვადოშხვა თვისებებიშ გიმორჩქინა მოსაჭირნა. თე თვისებეფ რე: თანდაბლობა, მორჩილება, ლიბ ხასიათ დო გაბედულება. ქუმოკონა იეჰოვაშ გურ გუვახარათ-და, ოკო გუვავითარათ თე თვისებეფ.
4 ხვალე თანდაბალ კათას შეულებ დემორჩილას ღორონთიშ ნებას. თეშა მიშურს ლიბ ხასიათიშ გიმორჩქინა (მათ. 5:5; გალ. 5:23). სატანა მანგარო იღიზიანებ, მუჟამსით ღორონთიშ ნებას ვასრულენთ. ათეშენ ლიბ ხასიათიშ დო თანდაბლობაშ უმკუჯინუო, ბრელს იშენით ბჯოგუთ, მუშენდა თინეფ სატანაშ ქვეყნიერებაშ ნაწილ რენა (იოან. 15:18, 19). თაშ ნამდა, გაბედულება მოსაჭირნა, ქივეწინააღმდეგათ სატანაშ გავლენას.
5, 6. ა) მუშენ ჯოგჷ სატანას თვინიერ კათა? ბ) ნამ კითხვეფს მიაჩამუ პასუხ თე სტატიას?
5 თვინიერებაშ საპირისპირო თვისება სიამაყე რე. ამაყ პიროვნება ვაკონტროლენს რისხუას დო ვამორჩილ იეჰოვას. თე თვისება ზუსტას ეჭარუნს სატანაშ პიროვნებას. ვა რე გასაკვირ, ნამდა თის ჯოგჷ თვინიერ ხალხ. მუნეფიშ ჯგირ თვისებეფიშ გიმორჩქინათ, ნამუთ სატანას ვა უღჷ, ოძირანა, ნამდა სატანა უბადო რე. ხოლო უმოს, თინეფ ოძირანა, ნამდა სატანა მეტყურე რე, მუშენდა მუდგა ვაკეთას ვარდა თქუას, თის ვეშულებ თვინიერ კათა იეჰოვაშ მსახურებაშე გემკაჸათას (იობ. 2:3—5).
6 მუჟამ შილებე გამჭირდან თვინიერებაშ გიმორჩქინაქ? მუშენ ოკო გუვაგრძელათ თე თვისებაშ გიმორჩქინა? თე კითხვეფს ქუპასუხათინ, მორთ, გუვარჩუათ მოსეშ, სუმ ებრაელ ახალგაზრდაშ დო იესოშ მაგალითეფ.
მუჟამ შილებე გამჭირდან თვინიერებაშ გიმორჩქინაქ
7, 8. მუჭო მიქცუ მოსექ, მუჟამსით თის უპატივცემულოთ მექცუეს?
7 მუჟამსით გარკვეულ უფლებამოსილება მიღნა. უფლებამოსილ პიროვნებაშო შილებე რთულქ იჸუას თვინიერებაშ გიმორჩქინაქ, განსაკუთრებულო თიმწკუმა, მუჟამსით უპატიოსნოთ ოქცუნა ვარდა ეჭვიშ თუდო გიორნუანა გადაწყვეტილებეფს თინეფ, მიდგაშ ზედამხედველობა ოვალნა. ქოჸოფეთო დღას თეცალ სიტუაციას? მუჭო მიქციებუთ ოჯახიშ წევრეფ თაშ ქუგოქცუნა-და? მუნერ რეაქცია გაღვენუდეს? მორთ, ქობძირათ, მუჭო მიქცუ მოსექ თეცალ სიტუაციას.
რიცხ. 12:1—13). მუშენ მიქცუ მოსექ თაშ?
8 იეჰოვაქ მოსე ისრაელეფიშ წინამძღოლო დარინუ დო საშვალება ქიმეჩ, ქინუჭარაფუდკო კანონეფ თინეფშო. მუშო ოკო რაგად, იეჰოვა ელურედ მოსეს. ართშა მოსეშ გაკრიტიკება მუშ უნჩაშ და დო ჯიმაქ, მირიამი დო აარონქ ქიდიჭყეს, მუშენდა თის უცხოტომელ ოსურ ჸუნდჷ. თიშ ადგილს ნამთინექ შილებე გერისხუკო დო პასუხ მოთხუკო, მარა მოსეს თაშ ვა მუქციებ. თის გურ ვა მორთუმ. თეშ გინაწონს, მოსექ იეჰოვას თხუ, ვა დუსაჯებუდკო მირიამი (9, 10. ა) მუშ გაგებას მეხვარ იეჰოვაქ მოსეს? ბ) მუშ გურაფა შეულებნა ოჯახიშ დუდეფს დო უხუცესეფს მოსეშ მაგალითშე?
9 მოსე ირნერო ოცადუდ, ბრელ მუდგარენ დიგურუკო იეჰოვაშე. სოდგარენ 40 წანათ ადრე, მუჟამსით ეგვიპტეშ სამეფო ოჯახიშ წევრ რდუ, თინა ვარდჷ თვინიერ. სინამდვილეს თიცალ ფიცხ ხასიათიშ რდუ, ნამდა დოჸვილ კოჩ, ნამუთ მუშ აზრით უსამართლოთ ოქცუდ შხვას. მოსე ფიქრენდჷ, ნამდა ღორონთ მუწონუანდჷ თე საქციელს. იეჰოვა 40 წანას ოხვარუდ მოსეს თიშ გაგებას, ნამდა დასაბაღ ვარდჷ ხვალე გაბედულ რდუკო. თის თვინიერება ხოლო ოსაჭირუდ, ნამდა ქუხემძღვანელკო ისრაელეფს. თვინიერებაშ გავითარებელო თიქ თანდაბლობა, ლიბ ხასიათ დო მორჩილება ოკო გეგმირჩქინკო. მოსექ გავითარ თე თვისებეფ დო შედეგო, ჯგირო ხემძღვანელენდჷ ხალხის (გამ. 2:11, 12; საქ. 7:21—30, 36).
10 ამდღა ოჯახიშ დუდეფქ დო უხუცესეფქ ოკო მიაჸუნან მოსეშ მაგალითის. მუჟამსით უპატივცემულოთ გოქცუნა, ხეთეშე გურქ ვა მოირთან. თანდაბლურო აღიარით თქვან შეცდომეფ (ეკლ. 7:9, 20). მიაჸუნით იეჰოვაშ ხემძღვანელობას პრობლემეფიშ დროს დო ირიათო გეგმირჩქინით ლიბ ხასიათ (იგავ. 15:1). ოჯახიშ დუდეფ დო უხუცესეფ, მით თაშ იქციებნა, გურს უხარენა იეჰოვას, ხეს უნწყუნა მშვიდობას დო თვინიერებაშ გიმორჩქინაშ ჯგირ მაგალითის ირზენა.
11—13. მუ მაგალით დომტუეს სუმ ებრაელ ახალგაზრდაქ?
11 მუჟამსით რთხოზუნა: კაცობრიობაშ ისტორიას იეჰოვაშ ხალხის ირიათო თხოზუდეს მართველეფ. თინეფქ შილებე შხვადოშხვა ბრალდება წუმომრინუან, მარა სინამდვილეს თხოზინიშ მიზეზ თინა რე, ნამდა ჩქი ადამიანეფშე უმოსო ღორონც ვომორჩილუთ (საქ. 5:29). შილებე თეშ გურშენ ქიგმაძიცუან, ციხეს ქუდმოხუნუან ვარდა ფიზიკურ შეურაცხყოფა ქიმმორინუან. მარა თე ირფელიშ უმკუჯინუო, იეჰოვაშ მოხვარათ ვა ვოდინუანთ სიმშვიდეს დო მანგიორს ვეგნუგანთ თინეფს.
12 გუვარჩუათ სუმ ებრაელ ახალგაზრდაშ — ხანანია, მიშაელ დო აზარიაშ მაგალით. * ბაბილონიშ მეფექ ზოჯჷ, ნამდა დიდ ოქროშ ქანდაკებაშ წოხოლე არძაქ ბირგულ ქუდაშკვუკო. თე სუმ ახალგაზრდაქ რბილაშო გეუნწყჷ მეფეს, მუშენ ვა ცენდეს თაყვანს ქანდაკებას. მეფექ დარცქინ გოფურაფილ ფეჩქის მითოჸოთამათ, მარა თინეფქ იშენით იეჰოვას ქიდემორჩილ. თე სუმ ახალგაზრდას ვა უჩქუდ, ნამდა იეჰოვას თინეფიშ დარსხება აფუდ გინოჭყვიდილ. თეშ უმკუჯინუო, მზათ რდეს, მუდგაქ ვა მოხვადკონ, ღორონთიშ ართგურეფქ ქუდოსკიდესკო (დან. 3:1, 8—28). თე ახალგაზრდეფქ დამტკიცეს, ნამდა თვინიერ ხალხ გაბედულეფ რენა — ვართ მეფეს, ვართ რცქინაფას დო ვართ ხოლო დასაჯებას ვეშულებ მიმოტებაფუან იეჰოვაშ მსახურება (გამ. 20:4, 5).
13 მუჭო შემლებნა მივაჸუნათ სუმ ებრაელ ახალგაზრდაშ მაგალითის, მუჟამსით ჩქინ ართგურობა გიმიცადებ? ჩქი თანდაბლობა ოკო გიმიფრჩქინათ დო ბჯერდან, ნამდა იეჰოვა ქიზრუნენს ჩქინდე (ფსალმ. 118:6, 7). ჩქი რბილას დო პატიცემათ ვარზენთ პასუხის თინეფს, მით ბრალდებეფს წუმომრინუანა (1 პეტ. 3:15). მუთ არძაშ უმოს მნიშვნელოვან რე, ვარიას იფჩიებუთ ირფელშე, მუთ იეჰოვაწკუმა ურთიერთობას გილამლუანა.
14, 15. ა) მუქ შილებე მოხვადას, მუჟამსით ონერვიანებელ მიღნა? ბ) ესაიაშ 53:7, 10-ის ინოჭარილ სიტყვეფიშ თანახმათ, მუშენ შემლებნა თიშ რაგად, ნამდა ოწუხებელიშ დროს თვინიერებაშ გიმორჩქინაშ არძაშ უჯგუშ მაგალით იესოქ დომტუეს?
14 მუჟამსით ონერვიანებელ გიღნა: შხვადოშხვა მიზეზეფიშ გურშენ არძას მიღნა ონერვიანებელ. მაგალთო მნერვიანენთ, მუჟამსით სკოლას გამოცდეფ მაფნა ობარებელ ვარდა სამუშას განსაკუთრებულ საქმეშ კეთება დუმავალეს. შილებე სამედიცინო დახმარება მოსაჭინა დო თეშე მნერვიანენთ. თეცალ დროს ძნელ რე თვინიერებაშ გიმორჩქინა. შილებე თიცალ მუდგარენქ გუმაღიზიანან, მუდგას თეიშახ ყურადღებას ვა ვაქციენდით დო უხეშო მივექცუათ შხვეფს. მუჟამსით ონერვიანებელ მიღნა, დეფიფქრათ იესოშ მაგალითშე.
15 დედამიწას ცხოვრებაშ ბოლო თუთეფს იესოს ბრელ ოწუხებელ უღუდ. თის უჩქუდ, ნამდა გამათხოზუდეს დო მანგარო აწამენდეს (იოან. 3:14, 15; გალ. 3:13). ღურაშახ მუსხირენ თუთათ ადრე იესოქ თქუ, ნამდა დამწუხრებულ რდუ (ლუკ. 12:50). ღურაშ წოხოლენ დღას თიქ თქუ: „ასე აფორიაქებულ ვორექ“. თიშ ლოცვაშე ვორწყეთ, მუნერ თანდაბალ დო ღორონთიშ მორჩილ რდუ. იესოქ ლოცვას იეჰოვას უწუ: „მუმა, მირსხჷ თე საათშე; მარა თეშო მოფრთჷ თე დროშა. მუმა განადიდ სქან სახელ“ (იოან. 12:27, 28). მუჟამსით თე დროქ ქუდოდირთჷ, თიქ გაბედულო გეგნოჩ მუშ დუდ ღორონთიშ ნტერეფს, ნამუქით არძაშ უმოს საშინელო აწამეს თინა. თე ირფელიშ უმკუჯინუო, იესოქ თვინიერება გეგმირჩქინ დო შეასრულ ღორონთიშ ნება. ათეშენ თამამას შემლებნა ფთქუათ, ნამდა ოწუხებელიშ დროს თვინიერებაშ გიმორჩქინაშ არძაშ უჯგუშ მაგალით იესოქ დომტუეს (წეკითხით ესაია 53:7, 10).
16, 17. ა) მუჭო გიმოცად იესოშ თვინიერება მუშ მეგობრეფიშ საქციელქ? ბ) მუჭო შემლებნა მივაჸუნათ იესოშ მაგალითის?
16 ღურაშ წოხლენ სერს მეგობრეფიშ საქციელქ გეგმოცად იესოშ ართგურობა. წერმიდგინით, მუნერ მდგომარეობას იჸუაფუდ თინა თიმ სერს. ქუდოსკიდუდუო ღურაშახ სრულყოფილო ართგურ? თეშა მილიონობით კათაშ სიცოცხლე რდუ დამოკიდებულ (რომ. 5:18, 19). მუთ არძაშ უმოს მნიშვნელოვან რე, თენა ღორონთიშ რეპუტაციაწკუმა იმოქმედენდჷ (იობ. 2:4). ბოლო ოსერშეს იესოშ მოციქულეფქ თიშე ქიდიჭყეს ნირზ, „მი რდუ თინეფ შკას არძაშ უდიდაშ“. თე საკითხიშ გურშენ იესოს ბრელშა აფუდ თინეფშა რჩევა მინაჩემ, თიმ ონჯუას ხოლო, თე ოსერშეშე ჭიჭე ხანით ადრე. მარა თინა ვა გაღიზიანებე, პირიქით, სიმშვიდეს ინარჩუნენდჷ. იესოქ გემუანო, მარა მტკიცაშო, ხოლო ართშა გეუნწყჷ მოწაფეეფს, მუნერ დამოკიდებულება ოკო უღდესკო თე საკითხშე. თეშ უკულ ქაცქუ მუშ მეგობრეფს, მუშენდა ართგურო ელურდეს თის (ლუკ. 22:24—28; იოან. 13:1—5, 12—15).
17 თქვა მუჭო მიქციებუდით თეცალ სიტუაციას? თეცალ დროს თქვა ხოლო ოკო მიაჸუნათ იესოშ მაგალითის დო გეგმირჩქინათ ლიბ ხასიათ, თიმწკუმა ხოლო, მუჟამსით ოწუხებელ გიღნა. დემორჩილით იეჰოვაშ მითითებას დო მუთვინით ართიანს (კოლ. 3:13). თე მითითებაშ გათვალისწინება გემეადვილებნა, მუჟამსით ირიათო ქიგიფშინანთ, ნამდა ჩქინ რაგად დო საქციელით შილებე ჩქი ხოლო გუვაღიზიანათ შხვეფ (იგავ. 12:18; იაკ. 3:2, 5). ქაცქვეთ შხვეფს მუნეფიშ ჯგირ თვისებეფშენ (ეფეს. 4:29).
მუშენ ოკო გუვაგრძელათ თვინიერებაშ გიმორჩქინა
18. მუჭო მეხვარებ იეჰოვა თვინიერ კათას, მიღან სწორ გადაწყვეტილებეფ, მარა მუშ კეთება მეთხიებნა თინეფს?
18 თვინიერება მოხვარნა, მიბღათ გონივრულ გადაწყვეტილებეფ. ცხოვრებას რთულ არჩევანიშ კეთებაშ დროს, თვინიერებას გეგმიფრჩქინანთ-და, იეჰოვა მიმეხვარებნა მიბღათ გონივრულ გადაწყვეტილება. თინა მოპირნა, ნამდა ქიმირჩქილუანს თვინიერიშ ოთხუალს (ფსალმ. 10:17). ღორონთ მორჩქილაფაშე უმოსის გაკეთენს. ბიბლია მოპირნა: „თინა აღძრენს თვინიერეფს, თიშ სამართალით გილართან, მუშ შარას ქუდაგურუანს თვინიერეფს“ (ფსალმ. 25:9). იეჰოვა ხემძღვანელობას მარზენა ბიბლიაშ დო თიშა გერსხილ პუბლიკაციეფით. * თინა, მოგურუანა კრებაშ შეხვალამეფით დო ვიდეოეფით, ნამუსით „ართგურ დო გონიერ მონაშ“ საშვალებათ მიმზადენა (მათ. 24:45—47). გურაფათ დო ნაგურეფუშ ცხოვრებას გიმორნაფათ, თანდაბლურო ვაღიარენთ, ნამდა იეჰოვაშ მოხვარა მოსაჭირნა.
19—21. მუ შეცდომა დუშვჷ მოსექ კადეშის დო მუს ბგურაფლენთ თე შემთხვევაშე?
19 თვინიერება მოხვარნა, ვა დუშვათ შეცდომეფი. მორთ, ხოლო ართშა დეფიფქრათ მოსეშ მაგალითშე. წანეფიშ დინახალე თინა თვინიერებას გიმირჩქინანდჷ დო იეჰოვაშ მოსაწონო იქციებუდ. უდაბნოს 40 წანას გილულაშ ბოლოს, მოსეს ვეშიალებუ თვინიერებაშ გიმორჩქინაქ. თიშ დაქ, საეგებიოთ, ნამუქით ეგვიპტეს მოსე ღურაშე ირსხჷ, დოღურ დო კადეშის დონთხორეს. ისრაელეფქ კინ ქიდიჭყეს უკმაყოფილო ჩიება, ნამდა რიცხვები 20:1—5, 9—11).
მითინ ვა ზრუნენდჷ თინეფშე. თენა თი დრო რდუ, მუჟამსით წყარქ მაკორდეს დო ათეშენ მოსეს ქუდუჭყეს ნირზი. მოსე იეჰოვაშ მოხვარათ ბრელ სასწაულს ორთუდ დო ჯგირო ხემძღვანელენდჷ ისრაელეფს, მარა იშენით უკმაყოფილო რდეს. თინეფ ხვალე წყარ ვა უღდეს თიშენ ვარინ, მოსეშე ხოლო რდეს უკმაყოფილო, ითამ თიშ ბრალ რდუ ჸუმენ აფდეს თინა (20 მოსექ მანგარო გერისხჷ დო ვეშიალებუ ლიბ ხასიათიშ გიმორჩქინაქ. იეჰოვაქ უზოჯ თის, კირდეს ქუდურაგადუკო, მარა თეშ მანგიორო, ხალხის უხეშო უწუ, ნამდა მუშ ძალათ სასწაულს გაკეთენდჷ. თეშ უკულ, კეტ ჟირშა ქიმიოგ კირდეს დო თევრეშე წყარქ მოლართჷ. რისხუა დო სიამაყექ მოსეს სერიოზულ შეცდომა დაშვებაფუ (ფსალმუნი 106:32, 33). თის ვენართინ დუნაპირებ ქიანაშა, მუშენდა ბოლოშა ვეგმირჩქინ თვინიერება (რიცხვები 20:12).
21 თე შემთხვევაშე მნიშვნელოვან მუდგარენს ბგურაფლენთ. პირველ, ოკო ვეცადათ, ნამდა ირიათო გეგმიფრჩქინათ თვინიერება. თაშ ვემიფქცით-და, შილებე ამაყო გინიფრთათ დო შეცდომა დუშვათ. მაჟია, ონერვიანებელიშ დროს რთულ რე თვინიერებაშ შენარჩუნება, ათეშენ მონდომა რე საჭირო, გეგმიფრჩქინათ თე თვისება, მუჟამსით რთულ სიტუაციაშ წოხლე გივორეთ.
22, 23. ა) მუშენ ოკო ვემვოტუათ თვინიერებაშ გიმორჩქინა? ბ) მუს ნიშნენს სოფონიაშ 2:3-ს მოჩამილ სიტყვეფ?
22 თვინიერება მოხვარნა, ვორდათ დაცულეფ. მალას იეჰოვა მოსპუნს უბადო კათას მთელ დედამიწას დო ხვალე თვინიერეფ იცხოვრენა თექ. შედეგო, მთელ დედამიწას ნამდვილ მშვიდობა იჸუაფ (ფსალმუნი 37:10, 11). ქიჸუაფუთო თვინიერ კათაშ შქას? მუშო ოკო რაგად, იჸუაფუთ, მუჟამსით მიღენთ იეჰოვაშ მოწვევას, ნამუთ წინასწარმეტყველ სოფონიას ოჭარაფუ (წეკითხით სოფონია 2:3).
23 მუშენ ჭარჷ სოფონიაშ 2:3-ს: „ეგება დუდიშ გითაფორაფალ ძირათ“? თენა თის ვა ნიშნენს, ნამდა იეჰოვას ვეშულებ დეცვას მუშ ართგურეფ. თენა თიშა მეუთითენს, ნამდა იეჰოვაქ დამცვანინ, ჩქინ მხარეშე მოქმედება რე საჭირო. მუჟამსით ირნერო ქივეცადებუთ გეგმიფრჩქინათ თვინიერება დო მიფქცუათ თიშ მოსაწონო მაღვენუნა შესაძლებლობა, გეგნოფსკიდათ „იეჰოვაშ რისხუაშ დღას“ დო იფცხოვრათ მარადიულო.
ობირეში 120 ქრისტე — ლიბ ხასიათიშ მაგალითი
^ აბზ. 5 თვინიერება დაბადებაშე ვეთოპჸუნა, ათეშენ საჭირო რე გუვავითარათ თე თვისება. თვინიერებაშ გავითარება ადვილ რე, მუჟამსით მშვიდობიან კათაწკუმა მიხვადნა ურთიერთობა, მარა თიშ გიმორჩქინაქ, შილებე გამჭირდან ამაყ კათაწკუმა. თე სტატიას გუვარჩიენთ მუსხირენ პრობლემას, ნამდგას ოკო მივერუათ თე ძვირფას თვისებაშ გავითარებელო.
^ აბზ. 3 განმარტება: თვინიერება. თვინიერ კათა შხვეფს კეთილო ოქცუნა დო რთულ სიტუაციეფიშ დროს ლიბ ხასიათის გიმირჩქინანა. თანდაბლობა. თანდაბალ კათა ამაყეფ ვა რენა. თინეფს შხვეფ მუნეფიშ უჯგუშო მიორჩქნა. იეჰოვაწკუმა მიმართებას, თანდაბლობა ნიშნენს, ნამდა თინა ჭყოლოფა დო ჸოროფას გიმირჩქინანს თინეფწკუმა, მიდგას თიშე უმოს დაბალ მდგომარეობა უკინებ.
^ აბზ. 12 ბაბილონელეფქ თე სუმ ახალგაზრდას გიოდვეს შადრაქი, მეშაქი დო აბედნეგო (დან. 1:7).
^ აბზ. 18 ქოძირით 2011 წანაშ 15 აპრილიშ „გინაჯინალ კოშკი“, გვ. 13—17.
^ აბზ. 59 სურათიშ ეჭარუა: იესო ლიბ ხასიათის გიმირჩქინანს დო მშვიდას არზენს მოციქულეფს რჩევას, მუჟამსით ნირზენა მი რე თინეფ შკას უდიდაშ.