მუაჩქიმ არტურ გესტის, ნამუთ ღორონთიშ მოშიშ კოჩ რდუნ, ახალგაზრდობას ოკოდ მეთოდისტურ ეკლესიას იმსახურუკონ. მარა თიშ გეგმეფქ დითირ, მუჟამსით ქიდიჭყ ბიბლიაშ მარკვიებელეფიშ ლიტერატურაშ კითხირ დო თინეფიშ შეხვალამეფშა გილულა. თიქ 1914 წანას 17 წანერ რდუნ თეშ დინათ. თი დროს პირველ მსოფლიო ჩხუპ მიშ დო ჩქიმ მუმას ხოლო ქუდუძახეს ჯარშა. თინა იარაღის ვეჭოფუნდუნ თიშენ ვით თუთათ კინგზტონიშ (ონტარიო, კანადა) ციხეს ქუდახუნეს. ციხეშე გითულაშ უკულ ჩქიმ მუმაქ ქიდიჭყ სრულ დროთ წიგნებით მსახურება (პიონერო მსახურება).

1926 წანას არტურ გესტიქ დექორწინ ჰეიზელ ვილკინსონშა, ნამუშ დიდაქ ჭეშმარიტება 1908 წანას გეგუ. მა 1931 წანაშ 24 აპრილს დებაბდ; ოთხ სქუაშე მაჟირა ვორდ. ჩქინ ოჯახშო დიდ მნიშვნელობა უღუდ იეჰოვაშ თაყვანიშცემას. ჩქინ მუმა მანგარ პატის ცენდ დო აფასენდ ბიბლიას; თექ ჩქი ხოლო გეგნმადვეს. ჩქი მთელ ოჯახ ხშირას ვმსახურენდით ართო კარდოკარ (საქ. 20:20).

1939 წანას მაჟირა მსოფლიო ჩხუპიქ ქიდიჭყ დო თეშ უკულიან წანას კანადას აკრძალეს იეჰოვაშ მოწმეეფიშ საქმიანობა. საჯარო სკოლეფს ატარენდეს პატრიოტულ ღონისძიებეფს, ნამუშათ მიშეშ დროშაშა სალამიშ მეჩამა დო პატრიოტულ ჰიმნიშ ბირა. მა დო ჩქიმ და დოროთის თე დროს გაკვეთილეფშე მიტენდეს. ართ დღას, ჩქიმ გასაკვირო, მასწავლებელქ ქეშეცად, კლასიშ წოხოლე ონჯღორე დომგურინუკო დო მიწუ, ნამდა მაშქურენჯე ვორდი. გაკვეთილეფიშ უკულ მუსხირენ თანაკლასელქ გობლახ დო ქუდმორაგვეს. მარა თე შემთხვევაქ გუმამანგარ დო ხოლო უმოსო გეგნმოჭყვიდირაფუ, ნამდა კოჩიშე უმოსო ღორონთს დევემორჩილკო, მუჭოთ მართველს (საქ. 5:29).

 1942 წანაშ ივლისის 11 წანერ ვორდ, მუჟამსით ართ-ართ ფერმაშ აუზის დიმნათ. ზარხულიშ არდადეგეფს დროებით პიონერო (ასე დამხმარე პიონერი) ვმსახურენდი. ართ წანას სუმ ჯიმაწკუმა ართო მა ხოლო მიდაფრთ ჩრდილოეთ ონტარიოშ გაუნაწილებელ დიდ ტერიტორიეფშა, ნამდა ჯაშ მაჭკირალეფს ქუქადაქითკო.

1949 წანაშ 1 მესის პიონერო ქიდიპჭყ მსახურება. ფილიალიშ გოძინა მიშუ დო თაქ მა ხოლო ქუდომძახეს. თე წანაშ 1 დეკემბერს, კანადაშ ბეთელიშ წევრო გინიფრთ. სტამბას ქუდმანიშნეს, სოდეთ ობეშტალ მანქანას მუშობა ქიდიბგურე. მუსხირენ მარას სერიშ სმენას ვორდ დო ბეფშტანდ ტრაქტატის, ნამუთ ოხუდ იეჰოვაშ ხალხიშ თხოზინს კანადას.

უმოს გვიანო, მუჟამსით სამსახურებრივ განყოფილებას ვმსახურენდინ, ინტერვიუ ეპჭოფ ფილიალშა მოულირ პიონერეფშე, ნამუთ მსახურებაშ გაფართოებაშ გურშენ კვებეკშა მიშეს, სოდეთ მანგარ თხოზინ რდუ. თე პიონერეფშე ართ-ართი, მერი ზაზულა რდუ, ედმონტოშე (ალბერტა). მერიქ დო მუშ უნჩაშ ჯიმა ჯოქ ბიბლიაშ გურაფა ვემიოტესინ თიშენ, მშობლეფქ, ნამუთ დუდგინოდვალირ მართლმადიდებელეფ რდესინ, ჸუდეშე გეგნათეს. 1951 წანას, ივანობაშ თუთას ჟირხოლოქ დინათეს დო უმოს გვიანო პიონერო ქიდიჭყეს მსახურება. ინტერვიუშ დროს ჩქიმწკუმა მანგარო იმოქმედ თიქ, მუჭო მეურდ მერი სულიერ საკითხეფს. მა იფიფქრ, ირფელქ ჯგირო ქიჸუ-და, მერის ოსურო ქიმიპჸონანქ. ჩქი ჩხორო თუთაშ უკულ 1954 წანაშ 30 იანარს დებოჯახით. ართ მარაშ უკულ ქუდომძახეს, ნამდა რაიონულ მსახურებაშო მივემზადითკონ. თეშ უკულ ჩქი ჟირ წანას ჩრდილოეთ ონტარიოს რაიონულ მსახურებას ვორდით.

მთელ მსოფლიოს ქადაქებაშ საქმე წოხოლე მიშ დო ათეშგურშენ მეტ მისიონერ რდუ საჭირო. ფიფქრენდით, ნამდა კანადას ზოთონჯიშ ჸინუეფშა დო ზარხულს კოღონეფშა ქუგმარზინედეს-და, ირნერ შხვა უხუჯურ პირობეფს ხოლო ქუგურზუდით ჩქინ დანიშნულებას. 1956 წანაშ კვირკვეს გალაადიშ სკოლაშ 27-ა კლასი გუვათეთ დო თე წანაშ ნოემბერს ბრაზილიას მისიონერო მსახურება ქიდიბჭყით.

მუჟამს ბრაზილიაშ ბეთელშა ქიმეფრთითინ, პორტუგალურ ნინაშ გურაფა ქიდიბჭყით. მიმართვაშ ძირითად ფორმეფიშ დო ჟურნალიშ ართწუთიან შეთავაზებაშ დოგურაფაშ უკულ, მიწუეს, ნამდა მიდამრთუმდესკო მსახურებაშა. მობინადრე დეინტერესებუდ-და, ოკო წუკითხითკო ბიბლიურ მუხლი, ნამუთ ოხუდ ღორონთიშ მართველობაშ თუდო ცხოვრებას. მსახურებაშ პირველ დღას ართ ოსურკოჩი შურდოგურით მირჩქილედ, თის გამოცხადებაშ 21:3, 4 წუკითხ დო, ვიშო მესუსტუ! თეცალ სინჩხე დო ნესტის ვა ვორდ მერჩქვანელ დო თენა მანგარ პრობლემა რდუ ჩქიმო.

ჩქი მისიონერო ვმსახურენდით ქალაქ კამპუსის, სოდეთ ასე 15 კრება რე. მუჟამს ქუმოფრთითინ, თაქ ხვალე ართ ჯგუფ რდუ დო მისიონერეფიშ  ჸუდეს, ოთხი და: ესთერ ტრეისი, რამონა ბაუერ, ლუიზა შვარცი დო ლორენ ბრუქსი (ასე ვოლენ) ცხოვრენდეს. თე ჸუდეს მოვალუდ, მივეხვარკო ნახუას დო ოჭკომალიშ ოკეთებელო დიშკაშ მოღალას. ართ თუთაშხა ონჯუას „გინაჯინალ კოშკიშ“ გურაფაშ უკულ ვეველუდითინ ფერ უცხო სტუმარქ ქუმმაკათეს. ჩქიმ მეუღლეს მოსვანჯა ოკოდ დო დივანს ქიგლენჯირ, ჩქი თიმ დღარიშ ამბეფს იფჩიებუდით. მუჟამს ბალიშშე დუდ გეჭოფუნ, გვერქ ხოლო გამწაჭოფუ დუდი; სოიშახ თინა ვაპილინ, ჸუდეს ბუძოლია მიღუდეს!

პორტუგალიურ ნინაშ გურაფაშ დოჭყაფაშე ართ წანაშ უკულ, რაიონულ ზედამხედველო ქიდიბჭყ მსახურება. ჩქი სოფელეფს ვმსახურენდით დო უბრალო პირობეფს ფცხოვრენდით — სინთე ვამღუდეს, ჭილოფის გივოჯანუდით დო ცხენ დო კაჭკათ გილეფშით. გაუნაწილებელ ტერიტორიას ქადაქებაშ დროს, მატარებელით მიდაფრთით ართ ქალაქშა, ნამუთ გვალას რდუ დო ჭიჭე სასტუმროს ოთახ დეფქირეთ. მსახურებას გასავრცელებელო ფილიალქ 800 ჟურნალ მომჯღონეს. ჩქი ბრელშა მაჸუეს ფოსტაშა მიოულარქ, ნამდა ჟურნალეფიშ ეფშა ყუთეფ ჩქინ ოცხოვრებელ ადგილშა მოლამღალდესკო.

1962 წანას მთელ ბრაზილიას ჯიმალეფშო დო მისიონერ დალეფშო სამეფო მსახურებაშ სკოლაქ ჩეტარ. ამშვ თუთაშ დინახალე სკოლეფ შხვადოშხვა ადგილს მაფუდ ოტარებელი, სოდეთ მერიშ უმშო გილეფში. სკოლეფს მანაუსის, ბელენის, ფორტალეზას, რეფისის დო სალვადორს ვატარენდ. მანაუსის, ირკოჩიშო რჩქინელ ოპერაშ ჸუდეს საოლქო კონგრესი (ასე რეგიონული) ჩუვატარით. უგნუღალ ჭვემეფქ ოშუმალ წყარი გილალუ დო ოჭკომალს ოკეთებელ ადგილქ ვეგმმარინეს (თი დროს ოჭკომალს კონგრესიშ დელეგატეფშო ცალკე ამზადენდეს). მა დევეკავშირ სამხედროეფს დო ართ ოფიცერქ ხიოლით ქიზრუნ, ნამდა კონგრესიშ დროს ოშუმალ წყარ ირიათო ქომღუდესკო. თიქ მახვარებშა ჯარიშკოჩეფ გოუტუ დო თინეფქ ჟირ დიდ კარავ ქიგემდგეს. თავრეშე ართის ოჭკომალს ვამზადენდით დო მაჟიას ოჭკომალს პჭკომუნდით.

მუჟამს მა შხვადო ვორდინ, მერი პორტუგალიურ სავაჭრო რაიონს მსახურენდ, სოდეთ ხვალე ფარაშ კეთება ოინტერესუდეს. თის თაქ მითინწკუმა ვადაჭყინ ბიბლიურ საკითხეფშენ რაგადიქ, ათეშგურშენ ნამთინე ბეთელელს უწუ: „ოღონს პორტუგალიას ვარ-დო, ირდიხას იფცხოვრენდ“. ჩქიმ გასაკვირო, წერილ მიბღით, სოდეთ ჭარუდ, ნამდა პორტუგალიას ოკო ვიმსახურითკო. თე დროს თექ ქადაქებაშ საქმე ვარიებულ რდუ, მარა ჩქი პორტუგალიას მსახურებაშენ ვარია ვამთქუალნა თიშ უმკუჯინუო, ნამდა დუდშე მერიქ მანგარო გენიცად თენა.

1964 წანაშ აგვისტოს ომსახურებშა ლისაბონშა (პორტუგალია) გეგნოფრთით. ჯიმალეფიშ უმენტაშობას პორტუგალიაშ საიდუმლო პოლიცია თხოზუდ. ათეშგურშენ გეგნობჭყვიდით, მითინქ ვადოფხვადესკო დო თექიან მოწმეეფწკუმა ვამღუდესკო  კავშირი. თექიან ცხოვრებაშ უფლებაშ მეღებაშა, ჭიჭე სასტუმროს ფცხოვრენდით. ვიზაშ ეჭოფუაშ უკულ ბინა დეფქირეთ. 1965 წანაშ იანარს მუთ იჸუნ ქიდვეკავშირით ფილიალს. მუ ბედნერ ვორდით თი დღას, მუჟამსით ხუთ თუთაშ უკულ პირველო ქიდვესწრით კრებაშ შეხვალამას!

ჩქი ქიგებგით, ნამდა პოლიცია ირდღას ამოწმენდ ჩქინ ჯიმალეფიშ ჸუდეეფს. სამეფო დარბაზეფი კილერ რდუნ თიშენ, კრებაშ შეხვალამეფი კერძო ჸუდეეფს იტარებუდ. ოშობით მოწმე პოლიციაშ განყოფილებაშა დაკითხვაშა მეჸუნდეს, ნამდა გურკვიეფდესკო, მი რდესინ. მიდგაშ ჸუდეს შეხვალამეფ იტარებუდუნ თინეფიშ სახელეფ ქარაგადაფესკონ თიშენ, ჯიმალეფს გლახათ ოქცუდეს. ათეშგურშენ ჯიმალეფქ თეცალ მუდგარენ ქიმიფიქრეს, ნამდა გვარეფიშ მანგიორო სახელეფ, ჟოზე ვარდა პაულო უთქუალდესკო. ჩქი ხოლო თაშ იფქციებუდით.

ჩქინ ჯიმალეფშა სულიერ საზრდოშ გინოჩამა მთავარ ოფიქრებელ რდუ. მერის ოვალუდ „გინაჯინალ კოშკიშ“ ოგურაფალ სტატიეფიშ დო შხვა ლიტერატურაშ შაბლონეფიშ ბეშტუა, ნამუსით მიმეოგრაფით ასლეფიშ გიშაშკუმალარო გიმირინუანდეს.

1966 წანაშ ივანობაშ თუთას ლისაბონს მნიშვნელოვან სასამართლო პროცესიქ ჩეტარ. ფიეჟოშ კრებაშ 49 წევრი კერძო ჸუდეს უკანონო შეხვალამეფიშ დასწრებაშ გურშენ სასამართლოშა მიდეჸუნეს. მა ვამზადენდ თინეფს სასამართლოშო დო ჯვარედინ დაკითხვაშო, ითამ ბრალიშ გიმადვალარ ვორდიკონ თეშ. მიჩუქდეს მუჭო თე საქმეს წუვაგენდით, მარა თის ხოლო ფხვადუდით, ნამდა თენა ჯგირ დამოწმებაშ საშვალება იჸიდუ. ბოლოს ჩქინ გაბედულ ადვოკატიქ, მუშ სიტყვა პირველ საუკუნეშ მაცხოვრებელ გამალიელიშ სიტყვეფით გათუ (საქ. 5:33—39). თე სასამართლოშ ამბექ არძა ჟურნალ დო გაზეთეფს დიჭარ; 49 და დო ჯიმას 45 დღაშე ხუთ თუთა დო გვერდიშახ პატიმრობაშ განაჩენ გეიშუღეს. სახიოლო რდუ, ნამდა ჩქინ ადვოკატიქ ბიბლიაშ გურაფა ქიდიჭყ დო ონდო ცოცხალ რდუნ, კრებაშ შეხვალამეფს ვაჩილითუანდ.

1966 წანაშ დეკემბერიშ თუთას ფილიალიშ ზედამხედველო დანიშვნაშ უკულ იურიდიულ საქმეეფს დიდ დროს ვუთმენდი. არსებენდ დასაბაღ მტკიცებულებეფ თიშ, ნამდა იეჰოვაშ მოწმეეფს გეგმურინუაფდესკო თაყვანიშცემაშ თავისუფლება (ფილ. 1:7). საბოლათ, 1974 წანაშ 18 დეკემბერს იურიდიულ აღიარება ქომუჩეს. მთავარ სამმართველოშე ქუმორთეს ჯიმალეფქ ნეითან ნორქ დო ფრედერიკ ფრენციქ, ნამდა ჩქინ ხიოლ გეზიარესკო დო თინეფქ პორტუს დო ლისაბონს 46 870 დელეგატწკუმა ართო ისტორიულ შეხვალამას ქიდესწრეს.

იეჰოვაქ მსახურებაშ გაფართოებაშ საშვალება ქომჩეს აზორიშ, კაბო-ვერდეშ, მადეირაშ, სან-ტომე დო პრინსიპიშ კუნძულეფს, სოდეთ პორტუგალიურო  იჩიებდეს. ათეშგურშენ უმოს დიდ ფილიალიშ აშენება რდუ საჭირო დო თეშ ნებართვა 1988 წანას ქომჩეს. თე წანაშ 23 აპრილს ჯიმა მილტონ ჰენშელი ახალ შენობაშ მეძღვინუაშ ღონისძიებას თავმჯდომარენდ, ნამუსით 45 522 დელეგატიქ დესწრუ. გურიშ ემაკინალ რდუ თინა, ნამდა თე ისტორიულ შეხვალამას თი 20 და დო ჯიმაქ დესწრუ, ნამუთ ადრე პორტუგალიას მისიონერეფო მსახურენდეს.

წანეფიშ დინახალე ართგურ ჯიმალეფწკუმა თანამშრომლობაქ ჩქინ ცხოვრება ბრელით გაუჯგუშუ. მუჟამს ჯიმა თეოდორ იარაჩის სამხარეო მონახულებაშ (ასე საზოგადოებაშ წარმომადგენელიშ მონახულება) დროს ვოხვარუდინ, ძვირფას მუდგარენ დიბგურე. ფილიალ, სოდეთ ვორდითინ, სერიოზულ პრობლემაშ წოხოლე გერდუ დო ფილიალიშ კომიტეტიშ წევრეფს თეშ გინაჭყვიდირალო, მუთ შეულებდესინ ირფელ კეთებულ აფუდეს. თინეფიშ დასამშვიდებელო ჯიმა იარაჩიქ თქუ: „ასე წმინდა შურს ოკო ქიმეფჩათ მოქმედებაშ საშვალება“. მუსხირენ წანაშ წოხოლე, მუჟამსით მა დო ჩქიმ მეუღლე მერი ბრუკლინს ვორდითინ, ართ ონჯუას ჯიმა ფრენციწკუმა დო შხვა თანამორწმუნეეფწკუმა ართო აკიფშაყარით. ჩიებაშ ბოლოს ჯიმა ფრენცის ქოფთხით, ქუგუშინუდკო მუდგაინ მუშ ბრელ წანიან მსახურებაშე. თიქ თქუ: „ჩქიმ რჩევა რე, ჯგირ დო ფურს, ირიათო ქუდოსკიდათ იეჰოვაშ ორგანიზაციას. ხვალე თე ორგანიზაცია ასრულენს თი საქმეს, მუდგაშ კეთება დავალ იესოქ მუშ მოწაფეეფს — ღორონთიშ სამეფოშ გურშენ სახიოლო ამბეშ ქადაქება!“.

ჩქიმო დო ჩქიმ მეუღლეშო თე საქმეშ კეთებას ხიოლ მოუღ. ჩქი სასიამოვნოთ იფშინანთ ფილიალიშ მონახულებეფს. თე მონახულებეფქ საშვალება ქომჩეს, ქუვოძირითკო ხანშამიშულირ დო ახალგაზრდა ჯიმალეფს, ნამდა მარდულფ ვორდით მუნეფიშ ართგურ მსახურებაშ გურშენ დო გურშა ელუკინითკო თინეფს, ნამდა გაგრძელესკო იეჰოვაშ მსახურება, ნამუთ განსაკუთრებულ პატი რე.

წანეფქ გენკორთუ დო ასე ჟირხოლო 80-ის გინოჩილათირ ვორეთ. მერის ჯამრთელობაშ პრობლემეფ აწუხენს (2 კორ. 12:9). განსაცდელეფქ უმოს რწმენა ქომუჩეს დო მტკიცას მაფნა გინოჭყვიდილ ართგურობაშ შენარჩუნება. მუჟამსით ულირ ცხოვრებაშენ ფიფქრენთინ, შემლებნა ფთქუათ, ნამდა იეჰოვაშ ჭყოლოფა ბრელშა გიმოფცადით. *