Hizaha raha an̈atiny

Handeha amy tany misy hevitry maventy

LAHATSORATRA FIANARAN̈A 29

HIRA 121 Mila Mifehy Tena Isika

Mitandrema Fo amy Fakam-pan̈ahy

Mitandrema Fo amy Fakam-pan̈ahy

“Miambesa ndreky mivavaha fo, amy zen̈y anarô tsy ho resin’ny fakam-pan̈ahy.”​—MAT. 26:41.

HEVITRY HIDINIHIN̈Y

Lahatsoratra ty han̈ampian̈a atsika hahita fa atsika mila mitandrin̈y baka tsy hanota ndreky hitandrin̈y amy raha hitariky atsika han̈ano zen̈y.

1-2. a) Ino ma raha nampitandremin’i Jesosy irô mpianatranany aby io? b) Nan̈ino ma irô mpianatra aby io niala Jesosy? (Zahava koa sary.)

 “MENIMENY tihan̈ano, fa nôfotro malemy.” a (Mat. 26:41b) Naboakan’i Jesosy tamy volan̈a zen̈y, fa hainy tsarabe fa atsika io tsy lavorary ke mora man̈ano hadisovan̈a. Misy fampitandreman̈a koa amizio: Tandrema tsao matoky ten̈a loatra. Fotoan̈a hely talohan’ny nivolan̈any izio, irô mpianatranany aby io nivolan̈a fa irô tsy hiala izy foeky. (Mat. 26:35) Irô samy tihan̈ano ny tsara aby. Kanefa, tsy haindrô fa irô mora malemy izikoa fa tôjy raha sarotro. Zen̈y nahavy Jesosy nampitandrin̈y irô: “Miambesa ndreky mivavaha fo, amy zen̈y anarô tsy ho resin’ny fakam-pan̈ahy.”​—Mat. 26:41a.

2 Nampalahelo fa irô mpianatra aby io tsy nan̈ano raha nirahin’i Jesosy zen̈y. Ke lera Jesosy nisambôrin̈y, irô ma nahavita tsy niala izy sa irô resin’ny fakam-pan̈ahy ke nilefa? Nohon’irô tsy niambin̈y na tsy nitandrin̈y, irô tafahan̈ano raha tsy tan̈aty jerindrô ho hatao foeky. Irô lôso niala Jesosy.​—Mat. 26:56.

Jesosy nivolan̈a tamy mpianatranany aby io fa irô mila miambin̈y fo ndreky mila mitandrin̈y amy fakam-pan̈ahy, fa irô ndraiky niala izy (Zahava fehintsoratra 1-2)


3. a) Nan̈ino atsika tsy tôkony hatoky ten̈a dila loatra izikoa tiantsika tsy hivadiky amy Jehovah? b) Ino raha hidinihintsika amy lahatsoratra ty?

3 Atsika tsy tôkony hitôron̈o hahavita han̈ano ny tsara fo. Marin̈y ndraiky, atsika tapa-kevitry tsy han̈ambela raha foeky hampiala atsika amy Jehovah. Fa ndray zen̈y, atsika io tsy lavorary ndreky mora resin’ny fakam-pan̈ahy. (Rom. 5:12; 7:21-23) Tampoko iô, atsika mety ho tafan̈ano raha efa haintsika fa tsy mety. Ke baka atsika tsy hivadiky amy Jehovah ndreky Zanany, atsika mila man̈araka torohevitrin’i Jesosy ke hiambin̈y fo, amy zen̈y tsy resin’ny fakam-pan̈ahy hanota. Lahatsoratra ty han̈ampy atsika han̈ano zen̈y. Ke hidinihintsika voanalohany, amin’ino aby atsika ten̈a mila mitandrin̈y fo. Aviô hizahavantsika, akôry itandremantsika baka tsy ho resin’ny fakam-pan̈ahy. Farany, atsika handiniky akôry hahavitantsika mitandrin̈y fo.

AMIN’INO ABY ANAO MILA MITANDRIN̈Y FO?

4-5. Nan̈ino atsika mila mitandrin̈y fo nata amy fahotan̈a madinidiniky?

4 Ndray fahotan̈a aby karaha madiniky, mbala mety handrobaka fifandraisantsika amy Jehovah fo. Ary irô io koa mety hahavy atsika han̈ano fahotan̈a mahaimaventy fo.

5 Atsika jiaby io samy mety ho tatran’ny fakam-pan̈ahy hanota aby. Fa atsika tsiaraikiaraiky koa samy amy raha mampalemy atsika, ke mety hahavy atsika han̈ano fahotan̈a maventy, haloto fitondran-ten̈a, na han̈eky hifindran’ny jerin’olo amy donia ty. Ohatra, mety misy olo iziô miady mare baka tsy hijangajanga. Olo sasany ndraiky, mora resin’ny fahazaran̈a ratsy, karaha ataon’ny misomasoma raha maha lelahy izy na maha man̈angy, na koa mizaha sary vetaveta. Fa sasany ndraiky mety miady mare baka tsy ho mora meloko, tsy ho resin’ny fahavozoan̈a olo, tsy ho poerapoera, na koa raha hafa. Ke tsy mahagaga izikoa Jakoba nivolan̈a: “Raha irin’olo tsiaraikiaraiky fo mitsapa jerinany, ke zen̈y mamandriky izy.”​—Jak. 1:14.

6. Ino raha tsy maintsy ikentsika?

6 Ino raha ten̈a malaky mitsapa jery anao mare? Hidiranandra anao izikoa fahalimian̈anao io ataonao sary tsy hay. Aviô tsy tsara koa izikoa anao mitôron̈o fa anao tsy ho resin’ny fakam-pan̈ahy zen̈y foeky. (1 Jaona 1:8) Ndray Paoly nivolan̈a fa mety mbala ho resin’ny fakam-pan̈ahy fo nata olo efa “matotro”, izikoa izy tsy mitandrin̈y. (Gal. 6:1) Mila man̈ano ny marin̈y amin’ny ain̈intsika atsika ke mila man̈eky fa atsika io tsy maintsy misy raha mampalemy atsika fo.​—2 Kor. 13:5.

7. Ino ma raha ten̈a mila iarovantsika ten̈a? Hazavà amin’ny ohatra.

7 Izikoa efa haintsika raha ten̈a mora maharesin’ny fakam-pan̈ahy atsika, akôry tôkony hataontsika? Mifen̈a mare baka ho vitanao handresy izio. Aleva onon̈o fa tamin’ny andran’ny Baiboly tan̈y, raha ten̈a mora nirobatin’ny mpanafiky tanàna, ohatra, varavaran̈an’ny tanàna io. Ke nasian̈a mpiambin̈y maro tamy varavaran̈a tanàna. Karaha zen̈y koa, atsika ten̈a mila mitandrin̈y mare amy fahalimian̈antsika, amy zen̈y tsy ho mora resin’ny fakam-pan̈ahy.​—1 Kor. 9:27.

AKÔRY ATAO MITANDRIN̈Y?

8-9. Akôry tôkony ho nataon’ny manafolahy amin’ny Ohabolana toko faha-​7 in̈y, baka izy tsy nan̈ano fahotan̈a maventy? (Ohabolana 7:8, 9, 13, 14, 21)

8 Akôry ataontsika baka tsy ho latsaka amy fakam-pan̈ahy ndreky fahotan̈a? Diniha ino raha ianarantsika baka amy manafolahy araiky koran̈in’ny Ohabolana toko faha-​7. Izy nijangajanga tamy man̈angy araiky makorely. Amin’ny andininy faha-22 mivolan̈a fa “tiô fo” izy nanjary nan̈araka man̈angy io. Fa eraka raha koran̈in’ny andininy aby alohan’izio, efa nisy raha tsy paripare maromaro nataony talohan’izio, ke zen̈y nahavy izy nanota.

9 Ke ino aby ma raha nataony nahavy izy tafan̈ano fahotan̈a maventy io? Voanalohany, andra mahizikiziky izy “nandalo tamy zôron’ny lalan̈a marikitry amy tany nipitrahan’ny man̈angy [makorely] io.” Aviô amy zay, izy nan̈araka lalan̈a nandeha tamy tran̈on’ny man̈angy io. (Vakia Ohabolana 7:8, 9.) Izy baka tiô nahita man̈angy io, fa izy tsy nimpody. Ndray izy aby nan̈eky nirôfin’ny man̈angy io aviô nitandren̈y tsarabe man̈angy io koa fa nikoran̈a taminany momba sôron̈o nataony. Man̈angy io baka mety tihan̈aboaka tamy tsaiky lelahy io fa izy tsy olo ratsy. (Vakia Ohabolana 7:13, 14, 21.) Manafolahy io izikoa tsy nan̈ano raha tsy paripare aby zen̈y, izy mety nahavita nanohitry fakam-pan̈ahy han̈ano raha ratsy, ke tsy latsaka tamy fahotan̈a.

10. Akôry mety hahavy olo araiky amy ziôty ho tafan̈ano hadisovan̈a karaha nataon’ny manafolahy in̈y?

10 Raha nitantarain’i Solomona io man̈aboaka raha mety havoa mpanompon’i Jehovah tsiaraikiaraiky. Olo araiky iziô mety tafan̈ano fahotan̈a maventy, izy aviô amy zay mivolan̈a fa “tampoko” aby raha jiaby nandalo io. Na koa izy mety hivolan̈a: “Tsy nampoiziko izin̈y.” Fa kanefa, izikoa izy mandiniky tsarabe ten̈a raha nandalo, ho hainy fa efa nisy fanapahan-kevitry tsy mety maromaro nataony talohan’izio, ke nahavy izy nan̈ano fahotan̈a maventy io. Izy ohatra, mety nifanerasera tamy naman̈a ratsy, nan̈ano fangalan̈a diandian̈a tsy mety amy Kristianin̈y, na koa nandeha tamy plasy tsy mety amy Kristianin̈y, na mivantan̈a izio na amin’ny Internet. Mety efa tsy nivavaka koa izy, na vôly namaky Baiboly, tsy nandeha nivory, na koa efa tsy nitory eky. Ke karaha manafolahy koran̈in’ny Ohabolana in̈y, tsy raha ‘tampotampoko’ karaha io fo izy tafan̈ano fahotan̈a io.

11. Ino raha tôkony hataontsika baka tsy ho tafan̈ano fahotan̈a maventy?

11 Ino raha ianarantsika baka amy zen̈y? Tsy fahotan̈a zaraiky fo raha mila tandremantsika fa raha mety hitariky atsika hanota koa. Naboakan’i Solomona tsarabe raha zen̈y, izikoa izy efa baka nikoran̈a tantaran’ny manafolahy ndreky man̈angy makorely io. Izy koa fa nivolan̈a raha momba man̈angy io, karaha ty ho izy: ‘Aza mandehandeha amy lalan̈a fimboany foeky.’ (Ohab. 7:25) Karaha ty koa ho izy momba man̈angy maditry io: ‘Ialà lavitry man̈angy karaha zen̈y, aza mandeha marikitry tany fidirian̈a amy tran̈onany.’ (Ohab. 5:3, 8) Dikan’izen̈y atsika mila mitandrin̈y fo amy raha mety hitariky atsika han̈ano fahotan̈a maventy. b Tafiditry an̈atin’izen̈y, ohatra, mitandrin̈y fo ndray amy raha karaha tsy fady Kristianin̈y aby man̈ano izy, kanefa haintsika fa mety hitariky atsika ho tatran’ny fakam-pan̈ahy.​—Mat. 5:29, 30.

12. Ino fanapahan-kevitry mentitry nataon’i Joba, aviô nan̈ino raha zen̈y nan̈ampy izy nitandrin̈y tamy fakam-pan̈ahy? (Joba 31:1)

12 Baka hitandremantsika amy raha mety hitariky atsika hanota, atsika mila mangala fanapahan-kevitry mentitry. Joba iziô nan̈ano karaha zen̈y. Izy ‘nan̈ano fifan̈ikian̈a tamy masonany’, ke tsy nan̈eky foeky hizaha man̈angy hafa ke han̈iry han̈ano firaisan̈a amindrô. (Vakia Joba 31:1.) Fan̈anaovany raha nifan̈araka tamy fanapahan-kevitrinany zen̈y, nan̈ampy izy tsy hijangajanga foeky. Atsika koa mila tapa-kevitry hitandrin̈y amy raha jiaby mety hitariky atsika amy fakam-pan̈ahy.

13. Nan̈ino atsika mila mitandrin̈y amy raha iritriretintsika? (Zahava koa sary.)

13 Mila mitandrin̈y amy raha iritriretintsika koa atsika. (Eks. 20:17) Misy olo mivolan̈a fa tsy mampan̈ino aby ndray anao mimenimeny fan̈irian̈a ratsy, fa anao fo tsy mila man̈atanteraka zen̈y. Kanefa diso hevitry olo mieritreritry karaha zen̈y. Fôtony izikoa olo araiky tsy vôly mimenimeny fan̈irian̈a ratsy, hahaihampiaho fan̈irian̈anany io fo izy. Ke hahaiho sarotro aminany fo hanohitry fakam-pan̈ahy tsy han̈ano raha ratsy. Ndray zen̈y, atsika jiaby samy mety hisy eritreritry ratsy aby tafandalo an̈aty jerintsika. Fa aodin’izen̈y ndraiky, mila adoso malaky an̈aty jery ao raha zen̈y, aviô soloan̈a raha tsara. Atsika koa man̈ano karaha zen̈y, tsy ambelantsika hivadiky fan̈irian̈a ratsy tsy voafehy eritreritry ratsy mandalo an̈aty jerintsika io, ke handeha hitariky atsika han̈ano fahotan̈a maventy.​—Fil. 4:8; Kol. 3:2; Jak. 1:13-15.

Mila mitandrin̈y atsika amy raha jiaby mety hitariky atsika amy fakam-pan̈ahy (Zahava fehintsoratra 13)


14. Ino koa raha han̈ampy atsika hitandrin̈y amy fakam-pan̈ahy?

14 Ino koa raha hafa mila ataontsika baka atsika tsy ho resin’ny fakam-pan̈ahy? Atsika ten̈a mila man̈eky fa mahatsara atsika ankitin̈y fan̈arahan̈a lalàn̈an’i Jehovah. Ndraikindraiky mety ho sarotro amintsika hampifan̈araka eritreritrintsika ndreky fan̈irian̈antsika amy raha ankasitrahin’ny Zan̈ahary. Fa ndray zen̈y, izikoa atsika mifen̈y mare erakan’ny vitantsika, atsika hahatsiaro hilamin-tsain̈y.

15. Nan̈ino ma mifen̈y manan̈a fan̈irian̈a tsara han̈ampy atsika hanohitry fakam-pan̈ahy?

15 Atsika koa mila mifen̈y han̈iry han̈ano ny tsara. Izikoa atsika mianatra ‘tsy ho tia raha ratsy ndreky ho tia raha tsara’, hahaiho tapa-kevitry han̈ano ny tsara fo atsika ke hitandrin̈y amy raha mety hitariky atsika hanota. (Amosa 5:15) Fan̈irian̈a han̈ano raha tsara koa han̈ampy atsika tsy han̈eky ho resy, izikoa fa sendra tatran’ny fakam-pan̈ahy tsy ampoizin̈y na tsy afaka ialan̈a foeky.

16. Nan̈ino ma fan̈anaovan̈a raha ara-pan̈ahy han̈ampy atsika hitandrin̈y fo? (Zahava koa sary.)

16 Akôry tôkony hataontsika baka atsika han̈iry han̈ano ny tsara? Atsika mila mifen̈y man̈ano raha hahavy fitiavantsika Jehovah hitombo. Lera atsika mandeha mivory na mandeha mitory, atsika tsy mora resin’ny fakam-pan̈ahy han̈ano raha ratsy. Ndray atsika aby mahaitihan̈ano raha mamparavoravo Jehovah fo. (Mat. 28:19, 20; Heb. 10:24, 25) Mamaky ndreky mianatra Volan̈a Zan̈ahary aviô misaintsain̈y izio koa, mahavy atsika hahaiho tia ny tsara fo ndreky ho tapa-kevitry fo tsy ho tia ny ratsy. (Jos. 1:8; Sal. 1:2, 3; 119:97, 101) Aleva onon̈o koa fa Jesosy nivolan̈a tamy mpianatranany: “Miambesa ndreky mivavaha fo, amy zen̈y anarô tsy ho resin’ny fakam-pan̈ahy.” (Mat. 26:41) Ke izikoa atsika mangala fotoan̈a hivavahan̈a amy Babantsika an-dan̈itry an̈y, atsika man̈ambela izy han̈ampy atsika aviô mahaitapa-kevitry hamparavoravo izy fo.​—Jak. 4:8.

Fahazaran̈a tsara ara-pan̈ahy han̈amia angôvo atsika hanohitry fakam-pan̈ahy (Zahava fehintsoratra 16) c


MITANDREMA FO

17. Ino ma fahalimian̈a nila niadivan’i Petera fo?

17 Mety misy fahalimian̈antsika sasany iziô vitantsika mandresy izy ke tsisy tavela foeky. Fa fahalimian̈antsika sasany ndraiky karaha tsy mety afaka ke mbala manahiran̈a atsika fo. Diniha baka apostoly Petera. Izy navozo olo, tamin’izy intelo aby nan̈ano sary tsy nahay Jesosy in̈y. (Mat. 26:69-75) Koa fa nandeha fotoan̈a, karaha efa resin’i Petera favozoan̈a olo io, fôtony izy nasaky nitory momba Jesosy nan̈oloan̈a Fitsaran̈a Avo Jiosy. (Asa. 5:27-29) Kanefa taon̈o vitsivitsy tafaran’izin̈y, izy “navozo irô olo aby voavositry” aby io, ke izy vôly nihina niaraka tamindrô Kristianin̈y hafa firenena aby io. (Gal. 2:11, 12) Nimpody ndraiky tahotron’i Petera in̈y. Mety mbala tsy ten̈a nafaka taminany izio.

18. Mety mbala han̈ano karakôry fahazaran̈a ratsy sasany?

18 Mety ho karaha raha nahazo Petera io raha tôjy atsika. Nan̈ino? Mety misy fahalimian̈a efa karaha resintsika, kanefa mbala mimpody ndraiky koa. Karaha ty, ohatra, nivolan̈in’ny rahalahy araiky: “Zaho efa vôly nizaha sary vetaveta tan̈atin’ny folo taon̈o ke nieritreritry fa efa tsy zen̈y eky problemonaka. Kanefa, kaiky izin̈y mbala tao fo, fa niambin̈y raha han̈etsiky izy fo.” Fa mankahery ndraiky rahalahintsika io tsy nan̈eky rivan̈a. Tontohitry izy fa izikoa mbala amy donia ratsy ty fo, izy mbala mila mifen̈y fo isan’andra miady amizio, amin’ny andra jiaby iain̈any. Vadiny ndreky irô anti-pan̈ahy amy fiangonan̈andrô koa ten̈a man̈ampy izy, ke izy man̈ano raha fo baka hitandreman̈a mare amy sary vetaveta io.

19. Akôry hahavy atsika tsy ho resin’ny fahalimian̈a araiky tsy mety afaka?

19 Ino raha mety ataontsika baka fahalimian̈a mbala tsy ten̈a resintsika io tsy hitariky atsika han̈ano raha ratsy? Mila man̈araka torohevitrin’i Jesosy momba fakam-pan̈ahy ty atsika: “Miambesa fo.” Dikan’izen̈y, mitandrin̈y fo amy fakam-pan̈ahy. Ke ndray amy fotoan̈a hitantsika fa atsika karaha matanjaka in̈y, atsika mila mitandrin̈y fo amy raha mety hitariky atsika amy fakam-pan̈ahy. (1 Kor. 10:12) Mila mifen̈y fo atsika man̈araka tetikady nan̈ampy atsika nanohitry izio. Karaha ty raha volan̈in’ny Ohabolana 28:14: ‘Sambatra olo tsy vôly miambin̈y.’​—2 Pet. 3:14.

HATSARAN̈A HO AZONTSIKA IZIKOA TSY VÔLY MITANDRIN̈Y

20-21. a) Ino aby hatsaran̈a ho azontsika, izikoa atsika mitandrin̈y fo baka tsy ho resin’ny fakam-pan̈ahy? b) Izikoa atsika man̈ano anjarantsika, ino raha hataon’i Jehovah han̈ampian̈a atsika? (2 Korintianina 4:7)

20 Matokisa fa izikoa atsika mitandrin̈y fo amy fakam-pan̈ahy, ho maro hatsaran̈a azontsika. Mety “haravoan̈a betibetiky” fo azo amy fahotan̈a io, fa man̈araka fitsipikin’i Jehovah ndraiky hahavy atsika ho sambatra ankitin̈y. (Heb. 11:25; Sal. 19:8) Marin̈y zen̈y fôtony atsika nataon’i Jehovah hiain̈y mifan̈araka amy lalan̈a tiany. (Gen. 1:27) Atsika koa man̈ano zen̈y, hadio eritreritrintsika aviô atsika an̈isan’ny hahazo fiain̈ana mandrakizay koa.​—1 Tim. 6:12; 2 Tim. 1:3; Joda 20, 21.

21 Marin̈y ndraiky fa “nôfotro io malemy.” Fa zen̈y tsy mivolan̈a fa efa tsisy raha mety hataontsika eky hiadivan̈a amy fahalimian̈antsika. Jehovah vôn̈ono han̈amia atsika angôvo ilaintsika. (Vakia 2 Korintianina 4:7.) Aleva onon̈o fa Zan̈ahary man̈amia atsika angôvo mihoatran’ny nin’olombelon̈o. Fa adidintsika fo, atsika mila mampiasa antsendriky angôvontsika tômpiny hiadivan̈a amy fakam-pan̈ahy. Izikoa atsika man̈ano anjarantsika, mety matoky atsika fa Jehovah hamaly vavakantsika ke han̈ampy angôvontsika, lera atsika mila zen̈y. (1 Kor. 10:13) Ke nohon’ny fan̈ampian’i Jehovah, hahavita miambin̈y fo atsika ndreky hahatohitry fakam-pan̈ahy.

HIRA 47 Mivavaha Isan’andro

a FAN̈AZAVAN̈A: “Menimeny” na sain̈y koran̈in’ny Matio 26:41 io, angôvo an̈atintsika ao mahavy atsika mahatsapa na man̈ano raha araiky. “Nôfotro” io ndraiky atsika tsy lavorary ndreky mpanota. Ke atsika mety tihan̈ano raha tsara, fa izikoa atsika tsy mitandrin̈y, atsika mety ho resin’ny fakam-pan̈ahy han̈ano raha volan̈in’ny Baiboly fa tsy mety.

b Olo araiky koa tafan̈ano fahotan̈a maventy, mety han̈ampy izy boky Mankafiza Fiain̈ana Tsisy Farany!, leson 57 hevitry 1-3, aviô lahatsoratra “Ny Hoavy Fo Diniha!” amy Tilikambo Fiambesan̈a, Novambra 2020, p. 27-29, feh. 12-17.

c FAN̈AZAVAN̈A SARY: Rahalahy araiky man̈ano teny vakina amin’ny andra maraindrain̈y, mamaky Baiboly lera izy mihina matsan̈a, man̈aton̈o fivorian̈a andavanandra lera hariva.