Hizaha raha an̈atiny

Handeha amy tany misy hevitry maventy

LAHATSORATRA FIANARAN̈A 43

Mikaiky Mare Ten̈a Fahendrena Io

Mikaiky Mare Ten̈a Fahendrena Io

“Ten̈a fahendrena io mikaiky mare amy lalan̈a, sady tsy voly mandronton̈o amy tany maro olo.”​—OHAB. 1:20.

HIRA 88 Ampahafantaro Ahy ny Lalanao

HO HITA ATO a

1. Karakory fihetsikinolo maro izikoa fa ikoran̈ana torohevitry feno fahendrena baka amy Baiboly? (Ohabolana 1:20, 21)

 AMY tany maro, matetiky, atsika mahita pitory mitsangana amy tany maro olo. Sady iro amy zen̈y mazava trôko mizara boky ndreky gazety aminolo mandalo. Anao lasitio koa mety efa navy nan̈ano karazan̈a fanompoan̈a tsarabe io. Ke mety avy an̈aty jerinao, andininteny aminy Ohabolana mivolan̈a fa fahendrena io mikaiky amy tany maro olo, amy zen̈y olo afaka maharen̈y torohevitrinany. (Vakia Ohabolana 1:20, 21.) Aia ma misy “ten̈a fahendrena”, na fahendrena baka amy Jehovah? Amy Baiboly ndreky amy boky ndreky gazetintsika aby io. Fahendrena io raha ilainolo baka iro afaka hahazo fiain̈ana tsisy farany. Ravoravo atsika izikoa fa misy olo man̈eky hangala araiky amindro boky ndreky gazetintsika aby io. Fa ny raha misy fo, tsy olo jiaby man̈ano karaha zen̈y. Sasany iziô tsy tihahay raha koran̈iny Baiboly foeky. Sasany ndraiky mimoe atsika. Iro baka mieritreritry fa Baiboly io boky efa lany daty. Misy koa olo mankaratsy raha ampianariny Baiboly momba fitondranten̈a. Iro mivolan̈a fa sarotiny na tia atao farany marin̈y zen̈y lan̈iany olo man̈araka izio. Fa ndray iô raha aby zen̈y, mbala tiany Jehovah hahazo fahendrenanany fo olo jiaby. Amy fomba akory?

2. Aia ahitantsika ten̈a fahendrena, kanefa karakory ataony ankamarozanolo?

2 Jehovah nan̈amia Baiboly. Ary ankamarozanolo nataony afaka mahazo boky io. Akory ndraiky boky ndreky gazetintsika aby io? Baka amy fitahiany Jehovah koa mahavy iro boky ndreky gazetintsika aby io efa misy amy volan̈a mandilatrany 1 000. Hahazo hatsaran̈a lan̈iany olo mitandren̈y, ke man̈eky ndreky man̈araka raha ianarandro. Fa izy fo, maro olo tsy tihitandren̈y fahendrena baka amy Jehovah. Iro koa fa hanapakevitry, na raha an̈aty jerindro fo arehandro, na iro man̈araka hevitrinolombelon̈o. Mety han̈ambanimbany atsika foeky koa iro, fotony atsika man̈araka raha volan̈iny Baiboly. Amy lahatsoratra ty, hidinihintsika nan̈ino olo man̈ano raha karaha zen̈y. Fa alohany zen̈y, hizahavantsika antsendriky akory fomba hazahoantsika fahendrena baka amy Jehovah.

MAHAZO FAHENDRENA LAN̈IANY MAHAY JEHOVAH

3. Akory hahavy atsika ho ten̈a hendry?

3 Ino ma fahendrena zen̈y? Izio fahaizan̈a mampiasa raha efa haintsika baka han̈anaovan̈a fanapahankevitry tsara. Fa mbala mandilatra zen̈y ten̈a fahendrena. Baiboly mivolan̈a: ‘Favozoan̈a Jehovah io fanombohany fahendrena, ke maran̈intsain̈y lan̈iany mahay Araiky Farany Masin̈y.’ (Ohab. 9:10) Karakory ma zen̈y? Lera misy fanapahankevitry maventy mila ataontsika, mila dinihintsika akory hevitry Jehovah momba izio. Man̈ano zen̈y atsika izikoa mandiniky raha volan̈iny Baiboly ndreky iro boky ndreky gazety. Izikoa atsika man̈ano zen̈y, ho hita fa atsika manan̈a ny ten̈a fahendrena.​—Ohab. 2:5-7.

4. Nan̈ino ma Jehovah zaraiky fo afaka man̈amia ten̈a fahendrena?

4 Jehovah zaraiky fo afaka man̈amia atsika ten̈a fahendrena. (Rom. 16:27) Nan̈ino? Voanalohany, izy Pamoron̈o ke hainy tsarabe raha jiaby momba raha niasainy. (Sal. 104:24) Faharoe, hita amy raha jiaby ataony Jehovah fa izy hendry. (Rom. 11:33) Fahatelo, mahazo hatsaran̈a fo lan̈iany olo man̈araka torohevitry feno fahendrena baka amy Jehovah. (Ohab. 2:10-12) Mila ikentsika fahamarin̈ana telo zen̈y, izikoa tiantsika ho hendry ankitin̈y. Avio izikoa atsika fa hanapakevitry, na koa fa misy raha tiantsika hatao, mila ambelantsika hitariky atsika iro io.

5. Ino vokany izikoa olo tsy man̈eky fa baka amy Jehovah fo hazahoan̈a ten̈a fahendrena?

5 Maro olo amy donia ty man̈eky fa ten̈a mahavarian̈a zavaboary aby io. Fa ndray zen̈y, iro tsy mino fa misy Pamoron̈o. Baka aminy evolision zen̈y, ho iro, nampisy raha aby io. Misy ndraiky olo mivolan̈a mino Zan̈ahary kanefa iro mihevitry fa efa lany daty zen̈y fitsipikiny Baiboly, ke zay raha tiandro atao fo ataondro. Ke ino vokany izikoa olo mifidy han̈araka hevitrindro tompiny fo fa tsy mijery fahendrena baka amy Jehovah? Miova mahay tsara ma fiain̈ana? Manjary sambatra ankitin̈y ma iro? Loso manan̈a fan̈antinan̈a azo antoko ma iro? Izikoa atsika mandiniky raha misy, ho resy lahatra atsika fa ‘tsisy fahendrena na fahaizan̈a mandiniky, na torohevitry mahoesa niny Jehovah.’ (Ohab. 21:30) Ke zen̈y mandrisiky atsika tsy ho voly hangataka ten̈a fahendrena amy Jehovah. Mampalahelo fo, maro olo tsy man̈ano karaha zen̈y. Nan̈ino?

NAN̈INO MA OLO TSY MIJERY FAHENDRENA BAKA AMY JEHOVAH?

6. Izikoa zahan̈a Ohabolana 1:22-25, azovy aby tsy tia mitandren̈y fahendrena baka amy Jehovah?

6 Ten̈a fahendrena io izikoa fa “mikaiky mare amy lalan̈a”, maro olo man̈ano sary tsy maharen̈y. Baiboly mivolan̈a fa misy antokonolo telo tsy mijery fahendrena io: ‘Olo tsy dia nahita fiain̈ana, pikotran̈olo, ndreky olo tsisy jery.’ (Vakia Ohabolana 1:22-25.) Alô hidinihintsika tsarabe ino antony mahavy iro olo aby io tsy man̈ahoa fahendrena baka amy Zan̈ahary, avio ino han̈ampy atsika tsy han̈ano karaha iro.

7. Nan̈ino iro ‘olo tsy dia nahita fiain̈ana’ aby io tsisy tihiova?

7 Azovy ma ‘olo tsy dia nahita fiain̈ana’ zen̈y? Izio iro olo aby mora minomino zay raha ren̈indro sady mora fitahin̈y. (Ohab. 14:15, l.p.a.) Matetiky atsika tojy olo karaha zen̈y amy fanompoan̈a an̈y. Mandeha antapitrisany ziô olo fitahiny pitondra fivavahan̈a ndreky pan̈ano politiky. Sasany amindro meloko mare izikoa fa hitandro fa kaiky iro nivokisan̈a vandy fo. Fa karakory ndraiky ataondro olo aby tsy dia nahita fiain̈ana, koran̈iny Ohabolana 1:22? Iro kinia tsy man̈ahoa fotony tsy mampan̈ino iro ndray iro voafitaka. (Jer. 5:31) Iro baka tsy nahefa hianatra raha ampianariny Baiboly ndreky han̈araka lalàn̈a an̈atinizio ao. Raha metimety amindro fo raha tiandro atao. Maro olo mira jery amy man̈angy pivavaka be araiky baka a Kanada. Karaha ty raha nivolan̈iny viavy io tamy pitory navy taminany tao: “Izikoa zahay havandesany momperanay, damby ninany zen̈y, fa tsy ninay!” Iro tsy tihandiniky ny marin̈y foeky. Tsy tiantsika han̈ano karaha iro.​—Ohab. 1:32; 27:12.

8. Ino han̈ampy atsika hahazo fahendrena?

8 Misy antony tsara matoa Baiboly mandrisiky atsika “han̈ano karaha ataony olobe izikoa amy fahaizan̈a misain̈y.” (1 Kor. 14:20) Mahazo fahendrena atsika izikoa man̈araka toro lalan̈a Baiboly amy fiain̈anantsika. Izikoa atsika man̈ano zen̈y, ho hitantsika akory han̈ampiany Baiboly atsika hiary problemo ndreky han̈ano fanapahankevitry tsara. Man̈ino izikoa dinihinao ndraiky fanapahankevitry nataonao tatoato? Ohatra, izikoa anao efa elaela nianatra Baiboly ndreky nan̈atriky fivorian̈a, saintsain̈a ty: ‘Ino mahavy zaho mbala tsy manokanten̈a amy Jehovah ndreky atao batisa?’ Izikoa ndraiky anao efa vita batisa, iritrireta ty: ‘Mifen̈y ma zaho mankatsara fahaizako mitory ndreky mampianatra? Hita amy fanapahankevitry ataoko ma fa zaho man̈araka toro lalan̈a Baiboly? Mifen̈y fo ma zaho man̈aboaka toetry kristianin̈y izikoa fa mifandray aminolo?’ Izikoa hitanao fa mbala misy raha mila ankatsarainao, saintsain̈a fampatsiarovany Jehovah, fotony izio “mampisy jery lan̈iany olo tsy dia nahita fiain̈ana.”​—Sal. 19:7.

9. Akory ahitan̈a fa iro ‘pikotran̈olo’ aby io tsy mijery fahendrena?

9 Azovy antokonolo faharoe tsy mijery fahendrena baka amy Zan̈ahary? Iro ‘pikotran̈olo. Ndraikindraiky, atsika fanojy olo karaha zen̈y lera atsika mitory. Tiandro man̈adroadro olo. (Sal. 123:4) Baiboly mampitandrin̈y fa aminy andra farany, ho maro be olo pikotran̈olo. (2 Pet. 3:3, 4) Karaha iro vinantolahiny Lota in̈y, olo sasany amy zioty koa tsy mijery fampitandreman̈a baka amy Zan̈ahary. (Gen. 19:14) Maro amindro io mikotran̈a lan̈iany olo man̈araka raha ampianariny Baiboly, fotony ‘raha ratsy fo baka raha tiandro atao.’ (Joda 7, 17, 18) Mitovy amy raha volan̈iny Baiboly momba iro pikotran̈olo aby io raha ataony pivadipinoan̈a ndreky olo hafa tsy man̈eky Jehovah.

10. Izikoa zahan̈a Salamo 1:1, ino han̈ampy atsika tsy ho loso mira iro pikotran̈olo aby io?

10 Akory ataontsika baka atsika tsy ho loso mira iro pikotran̈olo aby io? Ty fomba araiky: Aza mifanerasera aminolo be tarain̈y. (Vakia Salamo 1:1.) Karakory ma zen̈y? Atsika tsy mitandren̈y na mamaky raha baka amy pivadipinoan̈a. Izikoa atsika tsy mitandrin̈y atsika mety hanomboko ho be tarain̈y, avio hanomboko hisalasala amy fomba fan̈anaovany Jehovah raha ndreky amy toromariky azontsika baka amy fandaminan̈a. Ke atsika mila man̈ontany ten̈a karaha ty: ‘Zaho ma misy raha itarain̈ana fo, izikoa fa misy toromariky na fan̈azavan̈a vaovao amezany fandaminan̈a? Zaho ma tia mifantoko amy raha tsy mety ataondro olo mitariky aby io?’ Izikoa atsika miala malaky amy toetsain̈y karaha zen̈y, Jehovah ho ravoravo amintsika.​—Ohab. 3:34, 35.

11. Karakory ma fahitanolo ‘tsisy jery’ fitsipiky Jehovah momba fitondranten̈a?

11 Azovy antokonolo fahatelo tsy mijery fahendrena? ‘Olo tsisy jery.’ Iro io olo tsy nahefa hiain̈y mifan̈araka amy lalàn̈y Zan̈ahary momba fitondranten̈a, fa raha metimety amy jerindro fo ataondro. Zen̈y mahavy iro koran̈iny tsisy jery. (Ohab. 12:15) Olo karaha zen̈y tsy mijery Jehovah, araiky Pan̈amia fahendrena. (Sal. 53:1) Lera atsika fanojy iro amy fitorian̈a an̈y, matetiky iro mankaratsy atsika farany mare, fotony atsika man̈aja fitsipikiny Baiboly. Kanefa ino edy mba raha tsara vitandro hamian̈a atsika? Tsisy. Baiboly mivolan̈a: ‘Ten̈a fahendrena io lavitry olo tsisy jery, sady izy tsy hahita raha volan̈iny foeky amy varavaran̈any tanàna.’ (Ohab. 24:7) Olo tsisy jery tsy afaka man̈amia torohevitry tsara. Ke tsy mahagaga izikoa Jehovah mampitandrin̈y atsika karaha ty: ‘Ialà lavitry olo tsisy jery.’​—Ohab. 14:7.

12. Ino han̈ampy atsika tsy han̈ano karaha olo tsisy jery?

12 Atsika tsy miran̈a iro olo aby tsy tia torohevitriny Zan̈ahary. Atsika mifen̈y fo ho tia fomba fihevitriny Zan̈ahary, tafiditry amy zen̈y lalàn̈anany jiaby. Ino han̈ampy atsika hahaiho tia iro io? Fandinihan̈a ino tsy mampiran̈a fiain̈ananolo man̈araka ndreky tsy man̈araka lalàn̈any Zan̈ahary. Diniha ino problemo tojy olo araiky kinia tsy man̈araka torohevitry feno fahendrena baka amy Jehovah. Baka io aleva onon̈o man̈ano akory hatsaran̈any fiain̈ananao, fotony anao man̈araka volan̈any Zan̈ahary.​—Sal. 32:8, 10.

13. Jehovah ma miforse atsika han̈araka torohevitrinany?

13 Olo jiaby hambelany Jehovah hahazo fahendrena baka aminany. Fa ndray izy man̈ano zen̈y, izy tsy miforse olo han̈eky izio. Ambarany atsika sandra fo ino vokany izikoa olo araiky tsy mitandren̈y izy. (Ohab. 1:29-32) Iro ‘hibaby vokatrany raha ataondro.’ Iro tsy maintsy hahita problemo ndreky hijaly baka amy raha ataondro. Jehovah koa mbala handeha handripaka iro. Fa izikoa ndraiky olo araiky mitandren̈y torohevitry feno fahendrena baka amy Jehovah ndreky man̈araka zen̈y, ho tanteraka aminany raha volan̈iny Baiboly ty: ‘Ho voaro tsarabe lan̈iany mitandren̈y zaho, sady tsy hiasaloha tsao hidirany problemo.’​—Ohab. 1:33.

TEN̈A FAHENDRENA IO MITONDRA HATSARAN̈A AMINTSIKA

Hahaihifandray marikitry amy Jehovah atsika izikoa mamaly teny ampivorian̈a (Zahava fehintsoratra 15)

14-15. Ino raha ianarantsika baka aminy Ohabolana 4:23?

14 Mahazo hatsaran̈a fo atsika izikoa man̈araka fahendrena baka amy Zan̈ahary. Hitantsika tio fa ataony Jehovah mora aminolo mahazo torohevitry feno fahendrena baka aminany. Amy bokiny Ohabolana ao, ohatra, misy torohevitry mety arehan̈a sady mbala mandaitry fo firaka amy zioty. Alô atsika handiniky efatra amy zen̈y.

15 Arova fonao an̈ohatra. Baiboly mivolan̈a: ‘Arova fonao, mandilatra raha jiaby tokony harovan̈a, fotony baka amizio aviany fahin̈ana.’ (Ohab. 4:23) Miaro fonao, ohatra, anao izikoa mihina hanin̈y mahasalama, man̈ano spaoro ampy tsara, avio man̈alavitry fahazaran̈a ratsy. Mitovitovy amy zen̈y koa raha mila ataontsika baka hiarovan̈a fontsika an̈ohatra. Mira hanin̈y Volan̈a Zan̈ahary, ke mila vakintsika isanandra. Man̈oman̈a ndreky man̈atriky fivorian̈a koa atsika, avio mandray anjara izikoa fa avy an̈y. Ankoatrany zen̈y, mira man̈ano spaoro koa atsika izikoa mifen̈y manompo tsy tapaka. Mifen̈y tsy hanan̈a fahazaran̈a ratsy koa atsika, ke man̈alavitry zay raha jiaby mety handoto eritreritrintsika. An̈isanizen̈y naman̈a ratsy ndreky fangalan̈a diandian̈a misy fitondranten̈a maloto.

Ho afapô amy raha anan̈antsika atsika izikoa mahay mandanjalanja amy raha momba vola (Zahava fehintsoratra 16)

16. Nan̈ino Ohabolana 23:4, 5 ten̈a man̈ampy atsika amy zioty?

16 Mahaiza afapô amy raha anan̈anao. Karaha ty torohevitriny Baiboly: ‘Aza mampakajo ten̈a amy fitadiavan̈a harian̈a. ... Nambelanao hitazan̈a harian̈a ma masonao, kanefa raha zen̈y tsisy dikany? Izio maniry elatra karaha voromahery ke mitilin̈y amy lan̈itry an̈y.’ (Ohab. 23:4, 5) Mora ravan̈a fanan̈ana io. Fa ndray zen̈y, na olo masikiny na pan̈arivo mbala tsy voly mitsakaraka vola mare. Matetiky baka amy zen̈y mahavy iro loso tafihan̈ano raha mandrobaka lazandro ndreky fifandraisandro aminolo, avio iro mety han̈ano raha hankarary iro foeky. (Ohab. 28:20; 1 Tim. 6:9, 10) Fa fahendrena ndraiky man̈ampy atsika hahay handanjalanja amy raha momba vola. Izio miaro atsika tsy ho tia harian̈a, sady man̈ampy atsika ho sambatra ndreky hahay ho afapô amy raha efa anan̈antsika.​—Mpito. 7:12.

Tsy han̈ano volan̈a mandratra fonolo atsika izikoa mandiniky tsara vo mivolan̈a (Zahava fehintsoratra 17)

17. Eraka Ohabolana 12:18, akory hatao izikoa tiantsika ho mira ‘volan̈anolo misy jery’ volan̈antsika?

17 Mandiniha tsara alohany anao hivolan̈a. Koa atsika tsy mitandrin̈y, raha volan̈intsika io mety hampiditry problemo maventy. Baiboly mivolan̈a: “Volan̈a tsy voadiniky, marary karaha tomboko sabatra in̈y, fa volan̈anolo misain̈y ndraiky mampahivan̈a.” (Ohab. 12:18) Man̈ano raha hisiany fihavan̈ana fo atsika izikoa tsy mitsiko olo ndreky tsy mikorokoran̈a hadisovan̈a nataonolo. (Ohab. 20:19) Izikoa tiantsika han̈ano volan̈a mankahery fa tsy handratra olo, atsika mila mamaky ndreky misaintsain̈y tsy tapaka Volan̈a Zan̈ahary. (Lioka 6:45) Izikoa atsika misaintsain̈y raha koran̈iny Baiboly, hanjary karaha ‘loharanony fahendrena’ volan̈a aboakantsika, ke hankahery olo.​—Ohab. 18:4.

Ho vitantsika hankatsara fanompoan̈antsika izikoa atsika man̈araka taridalan̈a baka amy fandaminan̈a (Zahava fehintsoratra 18)

18. Nan̈ino Ohabolana 24:6 man̈ampy atsika hahomby amy fanompoan̈a?

18 Areha taridalan̈a baka amy fandaminan̈a. Ten̈a man̈ampy atsika torohevitry amezany Baiboly ty: ‘Mila taridalan̈a feno fahendrena anao koa fa handeha hiady, avio lan̈iany manan̈a panolotsain̈y maro handresy.’ (Ohab. 24:6, l.p.a.) Nan̈ino andininy io han̈ampy atsika hahomby tsarabe izikoa fa mitory ndreky mampianatra? Fotony izio mandrisiky atsika han̈araka sosokevitry amian̈a atsika, fa tsy han̈ano erakany fahaizan̈antsika fo. Mahazo taridalan̈a tsara atsika lera mivory. An̈y atsika afaka mangala tahaka fomba fampianaran̈a mahomby baka amy namantsika. Tsy zen̈y fo, man̈amia fitaovan̈a ten̈a tsara han̈ampian̈a olo hahazo raha volan̈iny Baiboly koa fandaminan̈a Jehovah. An̈isanizen̈y boky ndreky gazety avio video. Ke asa anao mifen̈y hahay hampiasa tsarabe iro fitaovan̈a aby io?

19. Akory fiheveranao fahendrena baka amy Jehovah? (Ohabolana 3:13-18)

19 Vakia Ohabolana 3:13-18. Mankasitraka mare torohevitry tsara baka amy Volan̈a Zanahary ao atsika. Asa mba nanakory edy fiain̈anantsika otrizay izikoa tsy tio iro io? Tamy lahatsoratra ty, atsika nahita sasany amindro torohevitry tsara baka amy bokiny Ohabolana. Mazava hoazy fa tsy ao zaraiky fo misy torohevitry feno fahendrena baka amy Jehovah, fa amy boky jiaby amy Baiboly ao. Ke anò atsika ho tapakevitry fo han̈araka iro torohevitry feno fahendrena an̈atinizio ao, amy fiain̈anantsika jiaby. Marin̈y ndraiky fa ankamarozanolo tsy mijery fahendrena amy Baiboly, fa atsika tsy karaha zen̈y. Resy lahatra atsika fa ‘lan̈iany mitana tsarabe fahendrena ho sambatra.’

HIRA 36 Arovy ny Fonao

a Fahendrena baka amy Jehovah mbala tsara lavitry mandilatra raha amy donia ty. Mahavarian̈a sarinteny ampiasain̈y amy bokiny Ohabolana, hivolan̈ana momba fahendrena io. Izio, hoizy ao, mikaiky mare amy tany maro olo. Amy lahatsoratra ty, atsika handiniky tsara dikany volan̈a io. Hizahavantsika koa akory hahavy atsika hanan̈a ten̈a fahendrena. Baka io atsika hahita nan̈ino misy olo sasany tsy tihitandren̈y fahendrena baka amy Jehovah, ndreky ino hatsaran̈a ho azontsika izikoa atsika mitandren̈y izio.