Hizaha raha an̈atiny

Handeha amy tany misy hevitry maventy

Nan̈ino ma Atsika Tsy Mahazo Miady Kanefa Israelita Taloha Tan̈y Niady?

Nan̈ino ma Atsika Tsy Mahazo Miady Kanefa Israelita Taloha Tan̈y Niady?

“IZIKOA misy araiky aminaro tsy man̈eky handeha hiady amy France na aminy Angletera, anaro jiaby io hivonen̈a!” Zen̈y vavabe nataony manampahifan̈a Nazi araiky tamy Vavolombelon̈o Jehovah maromaro, taminy Ady Lehibe II. Feno maramila Nazi tio, fa ndray zen̈y, tsisy nata araiky tamindro rahalahintsika aby io nan̈eky hivadiky tamy Jehovah. Nisy korazy mare iro! Ohatra tsara nambelandro io ahitan̈a tsarabe akory fahitany Vavolombelon̈o Jehovah ady. Atsika tsy mandeha miady ndreky tsy man̈eky hilan̈y aminy ady ataony donia ty, ndray hivonen̈a.

Fa tsy kila olo mivolan̈a izy Kristianin̈y zay, mitovy hevitry amy zen̈y. Maro, ohatra, mieritreritry fa Kristianin̈y zen̈y afaka miaro firenenanany sady tokony han̈ano zen̈y. Iro mety hivolan̈a karaha ty: ‘Iro Israelita taloha tan̈y koa ane mba vahoakany Zan̈ahary, kanefa iro niady. Ke nan̈ino ndraiky Kristianin̈y amy zioty tsy mahazo miady?’ Akory hamalianao zen̈y? Mety hazavainao amindro fa tsy mitovy amy raha nisy taminy andrany Israelita, raha misy aminy andrany vahoakany Zan̈ahary amy zioty. Handiniky raha dimy tsy mampiran̈a zen̈y atsika.

1. TAMY FIRENENA ARAIKY FO NISY VAHOAKANY ZAN̈AHARY

Taloha tan̈y, Jehovah nifidy firenena araiky hanjary vahoakanany, firenenany Israely. Iro Israelita aby io nikahiany ‘fanan̈ananany manokana, nifidiny baka amy firenena jiaby.’ (Eks. 19:5) Iro namezany Zan̈ahary tany manokan̈a hipitrahindro. Ke tsy namono na niady tamy panompony Jehovah foeky iro, koa fa nasainy Zan̈ahary hiady tamy firenena hafa. a

Aminy andra zioty, panompony Jehovah olo ‘baka amy firenena ndreky foko avio karazan̈a ndreky volan̈a jiaby.’ (Apok. 7:9) Ke izikoa iro mandeha lagera, iro mety hiady na hamono panomony Jehovah namandro foeky.

2. JEHOVAH NAN̈IRAKA IRO ISRAELITA ABY IO HIADY

Taloha tan̈y, Jehovah nanapakevitry ombian̈a iro Israelita aby io nila niady, avio ino antony nan̈anaovandro zen̈y. Ohatra ziô, izy nan̈iraka iro hampihatra didipitsaran̈anany tamindro Kananita aby io. Iro io baka nalaza nanompo demony, avio ratsy fitondranten̈a mare, salakady nan̈ano soron̈o tsaiky. Ten̈a tsy manjary raha nataondro olo aby io. Ke iro nasainy Jehovah nadoso tamy Tany Nampan̈antinain̈y, amy zen̈y Israelita aby io tsy hangala tahaka iro. (Lev. 18:24, 25) Lera iro efa nipetraka tamy Tany Nampan̈antinain̈y, ndraikindraiky, iro mbala nirahiny Jehovah hiady tamy fahavalondro, baka hiarovan̈a tanindro. (2 Sam. 5:17-25) Fa ndray zen̈y, iro Israelita aby io tsy nambelany Jehovah hanapakevitry manokana handeha hiady. Matetiky, ratsy fo vokany izikoa fa iro tompiny fo nanapakevitry momba zen̈y.​—Nom. 14:41-45; 2 Tan. 35:20-24.

Aminy andra zioty, Jehovah tsy man̈omba olo handeha lagera. Firenena aby io tsy mieritreritry han̈ano raha tiany Zan̈ahary fa zay raha tiandro atao fo ataondro. Mandeha lagera iro fotony mety tihahazo tany maromaro, na baka hampitombo harian̈andro, na koa fotony iro tihanery olo han̈araka hevitrindro. Misy olo mivolan̈a fa iro man̈ano adiny Zan̈ahary, fotony iro tihiaro fivavahan̈andro na tihamono fahavalony Zan̈ahary. Mety ma raha ataondro zen̈y? Aminy ady Aramagedona, Jehovah hiaro vahoakanany sady hamono fahavalonany jiaby. Fa raha zen̈y mbala aminy hoavy. (Apok. 16:14, 16) Jehovah manan̈a tafiky andan̈itry an̈y. Ke aminy ady zen̈y, tafikinany io fo ampiasainy, fa tsy panomponany olombelon̈o.​—Apok. 19:11-15.

3. ISRAELITA ABY IO TSY NAMONO LAN̈IANY OLO NANAMPINOAN̈A

Tsy nivoneny Israelita aby io Rahaba ndreky lafaminany, tamy Jehovah nan̈iraka iro hiady tamy Jeriko. Olo man̈ano lagera aminy andra izioty ma mba miaro olo manampinoan̈a karaha zen̈y?

Taloha tan̈y, matetiky iro maramila israelita aby io namindra fô taminolo ten̈a nino Zan̈ahary. Lan̈iany olo nivolan̈iny Jehovah fa tokony hivonen̈a fo nivonendro. Misy ohatra aroe baka ty: Jehovah nan̈iraka iro Israelita aby io handravan̈a Jeriko. Fa ndray zen̈y, iro tsy namono Rahaba ndreky fianakavian̈anany fotony Rahaba nino Jehovah. (Jos. 2:9-16; 6:16, 17) Tafara tatỳ koa, tsy niravan̈indro tanànany Gibeona fotony iro Gibeonita aby io nan̈aja Jehovah.​—Jos. 9:3-9, 17-19.

Aminy andra zioty, tafiky aby io tsy mavavy foeky mamono olo ten̈a mino Zan̈ahary, avio ndray tsy maramila mbala ankifaindro fo.

4. ISRAELITA ABY IO NILA NAN̈ARAKA FITSIPIKY ZAN̈AHARY MOMBA ADY

Taloha tan̈y, nisy toromariky namiany Jehovah iro maramila israelita aby io, iro koa fa handeha hiady. Ohatra zioty, nisy fotoan̈a Zan̈ahary nan̈iraka maramila aby io hivolan̈a raha tokony hataony tanàna fahavalondro baka ‘tsy hisiany ady.’ (Deot. 20:10) Tiany Jehovah hadio arabatan̈a ndreky han̈araka fitsipikinany momba fitondranten̈a fo koa iro maramila israelita aby io. (Deot. 23:9-14) Matetiky iro maramilany firenena nan̈odidin̈y iro aby io nan̈olan̈a man̈angy tamy tanàna resindro. Fa iro Israelita aby io ndraiky tsy nimboany Jehovah nan̈ano zen̈y. Iro tsy nahazo nangala vady man̈angy nazondro babo koa tsy efa fanjava araiky tafarany namparesy tanàna io.​—Deot. 21:10-13.

Aminy andra zioty, ankamarozany firenena nan̈ano sin̈e lalàn̈a iraisampirenena mifehy lagera. Ndray lalàn̈a aby io natao hiarovan̈a vahoaka, iro io tsy jirendro aby.

5. ZAN̈AHARY NIADY TAMY PLASINY FIRENENANANY

Zan̈ahary nan̈ampy iro Israelita aby io taminiro niady tamy Jeriko. Ke mbala man̈ano karaha zen̈y koa ma izy amy zioty lera iro firenena aby io miady?

Taloha tan̈y, Jehovah foeky niady tamy plasindro Israelita aby io. Ke matetiky izy nan̈ano fahagagan̈a baka iro handresy. Karaha zen̈y ziô nataony nan̈ampy iro Israelita aby io nandresy Jeriko. Eraka raha efa nivolan̈iny Jehovah, iro koa fa ‘nan̈ano ronton̈o ady, rongana ribany’ tanàna io. Ke nora tamindro nandresy izio. (Jos. 6:20) Akory fo nataony Israelita nandresy Amonita aby io? ‘Jehovah nandatsaka havandra maro maventy baka tandan̈itry tan̈y tamindro. Ke naronarony natindro Israelita aby io tamy sabatra ny natiny havandra.’​—Jos. 10:6-11.

Aminy andra zioty, Jehovah efa tsy miady amy plasiny firenena ambony tany eto, fotony Fanjakan̈anany “tsy an̈isany donia ty.” Jesosy panjakanizio. (Jaona 18:36) Fa fitondrasan̈anolombelon̈o jiaby ndraiky ambany fahifan̈any Satana. Ke ahitan̈a toetrinany tsarabe ady feno hakafirianan̈a ataony donia ty.​—Lioka 4:5, 6; 1 Jaona 5:19.

TEN̈A KRISTIANIN̈Y MIFEN̈Y MAN̈ANO RAHA HIHAVAN̈ANA AMINOLO

Eraka raha hitantsika tio, atsika amy zioty efa tsy mitovy taminy Israely taloha tan̈y. Kanefa tsy baka zen̈y fo mahavy atsika tsy mandeha miady, fa misy antony hafa koa. Zan̈ahary efa nivolan̈a fa aminy andra farany, lan̈iany nampianariny efa “tsy hianatra hiady eky.” Dikanizen̈y, iro tsy mibidabida amy raha momba ady foeky. (Isaia 2:2-4) Ankoatranizen̈y, Kristy koa efa nivolan̈a fa pianatranany “tsy an̈isany donia ty” sady tsy hilan̈y na aminjovy na aminjovy, aminy ady ataony donia ty.​—Jaona 15:19.

Pianatrany Kristy tsy vitany tsy mandray anjara aminy ady fo fa mbala nirahiny han̈ano raha bebenizen̈y. Iro nampianariny hitandrin̈y baka tsy hanan̈a toetry ratsy karaha ataony mitana heloko ampô, mora meloko avio tia ady. (Mat. 5:21, 22) Iro koa mbala nampianariny ho tia fihavan̈ana ndreky ho tia fahavalondro.​—Mat. 5:9, 44.

Akory an̈arehantsika zen̈y? Atsika mety tsy manan̈a eritreritry handeha lagera zen̈y foeky. Fa akory ndraiky izikoa misy olo an̈ivony fiangonan̈a ao iritriretintsika efa karaha fahavalontsika? Alô atsika hifen̈y angovo jiaby han̈adoso eritreritry karaha zen̈y.​—Jak. 4:1, 11.

Atsika tsy midikiditry aminy ady ataony donia ty foeky. Fa atsika mifen̈y angovo jiaby mihavan̈a ndreky mifankatia. (Jaona 13:34, 35) Efa tsy din̈intsika aviany andra han̈afoan̈any Jehovah karazan̈a ady jiaby. Ke irarian̈a atsika ho tapakevitry fo tsy hilan̈y na aminjovy na aminjovy, aminy adiny donia ty.​—Sal. 46:9.

a Nisy fotoan̈a, nisy foko sasany taminy Israely nifamono, fa raha zen̈y tsy nankasitrahiny Jehovah. (1 Mpanj. 12:24) Fa ndraikindraiky fo, raha zen̈y nikeny, fotony nisy foko sasany nivadiky taminany na nan̈ano fahotan̈a maventy hafa.​—Mpits. 20:3-35; 2 Tan. 13:3-18; 25:14-22; 28:1-8.