Hizaha raha an̈atiny

Handeha amy tany misy hevitry maventy

IANARA TANTARANTSIKA

Vavolombelon̈o Jehovah a Nouvelle-Zélande: Kristianin̈y Tia Fihavan̈ana Ndreky Matotro

Vavolombelon̈o Jehovah a Nouvelle-Zélande: Kristianin̈y Tia Fihavan̈ana Ndreky Matotro

 Tamy 21 Oktobra 1940, iro manampahifan̈a ta Nouvelle-Zélande nivolan̈a fa Vavolombelon̈o Jehovah amy tanindro an̈y fikambanan̈a pikomy ndreky ten̈a mampididoza amy fiarahamonin̈y. Fan̈ambaran̈a nataondro zen̈y ten̈a nankasarotro mare fiain̈anany Vavolombelon̈o Jehovah tan̈y. Fa ndray zen̈y, tsy nambelandro Vavolombelon̈o aby io hampakivy iro raha zen̈y. Iro, ohatra, mbala nanohy niaraka nivory fo ndray mety ho nisamboriny lapolisy.

 Hitany Andy Clarke, lelahy tsy Vavolombelon̈o, fa Mary vadiny, man̈angy Vavolombelon̈o Jehovah, mbala tapakavetry hivory fo ndray tio raha mety hahazo izy. Andy navozo tsao hisamborin̈y vadiny lera mandeha mivory an̈y. Ke nateriny nandeha nivory foeky Mary, anefa raha zen̈y tsy fataony. Karaha ty ho izy tamy Mary: “Amy zen̈y, izikoa iro mitady hanambotro anao, zaho koa samborindro.” Nanomboko tamy zen̈y, efa presky fivorian̈a jiaby natrefiny Andy niaraka tamy vadiny. Ke izikoa fa nandeha fotoan̈a, izy nanjary Vavolombelon̈o Jehovah koa. Taminy Ady Lehibe Faharoe, maro koa Vavolombelon̈o Jehovah ta Nouvelle-Zélande tapakevitry mare karaha Mary io koa, ndray tio fan̈ijehan̈a.

Mazoto fo ndray gadrain̈y

 Tandraraiky, John Murray, lelahy 78 taon̈o, nisamboriny lapolisy. Izy taminio nikoran̈a Baiboly isaka tran̈o. Izy voampanga nandray anjara taminy asany fikambanan̈a araiky pikomy. Efa nisy ampolony koa Vavolombelon̈o hafa nindesin̈y man̈oloan̈a tribinaly. Sasany tamindro io nampan̈ifain̈y lamandy, fa sasany ndraiky nigadrain̈y tan̈aty telo fanjava.

 Vavolombelon̈o aby io tsy nan̈eky han̈ano maramila, fotony eritreritrindro efa voaofan̈a tamy Baiboly tsy nan̈ambela iro han̈ano zen̈y. (Isaia 2:4) Ke vokany, maro tamindro niatriky raha sarotro mare izikoa fa nikahian̈a han̈ano maramila, tamy fotoan̈any ady. Nisy kadiriny 80 iro Vavolombelon̈o aby io tsy nan̈eky han̈ano zen̈y. Ke iro nalefa tamy toby fitanan̈a tan̈y, tan̈aty fotoan̈a jiaby naharetany ady in̈y. Tsy basiny efa nampijalin̈y iro tan̈y, fa tio koa nintsy maresakany ririn̈iny. Fa ndray iro nigadrain̈y, iro rahalahy aby io mbala ravoravo nanohy nanompo Jehovah fo.

 Iro Vavolombelon̈o tamy toby fitanan̈a aby io direkty nan̈oman̈a fandaharan̈a arapan̈ahy atao tsy tapaka. Karaha fiangonan̈a araiky, iro nivory tsy tapaka baka io nan̈ano fandaharan̈a hitorian̈a amy gadra hafa. Ndray tamy toby sasany aby, iro nimboan̈a nan̈ano fivoriambe, fa mila misy piambin̈y araiky fo iô. Tamy toby aby io nahitany gadra sasany fahamarin̈ana, avio tao koa iro natao batisa.

Vavolombelon̈o tamy prizon nan̈ano Sekolin’ny Fanompoana Ilay Fanjakana

 Bruce an̈arany faralahiny Mary ndreky Andy, nikoran̈iny tamy voanalohany in̈y. Taminany, izy nigadrain̈a io nan̈araraotany nankafatatra finoan̈anany ndreky mianatra Baiboly. Ty raha tsaroany: “Izio taminaka miran̈a mandeha lekoly in̈y fo, fotony zaho afaka nan̈ano koran̈a lalin̈y tamy rahalahy efa zadraharaha tsarabe, tan̈aty toby tao, ndreky afaka nianadraha mare baka tamindro.”

 Taminy 1944, fanjakan̈a nieritreritry hamosotro Vavolombelon̈o sasany nigadra tamy toby tao. Fa nisy manampahifan̈a sasany tsy nan̈eky zen̈y fotony iro natoky fa izikoa Vavolombelon̈o aby io havosotro, iro himpody hikoran̈a finoan̈andro io aminolo hafa koa. Karaha ty nambarany tatitry io: “Marin̈y fa ndray iro nigadrain̈y elaela, mety voafetra fo raha afaka ataondro amy fivavahan̈andro. Fa ndray zen̈y, izio tsy hahavita hampiala iro amy finoan̈andro foeky.”

Iro io tsy mitondra problemo amy fiarahamonin̈y

 Azony fanakanan̈a io, nanjary matetiky ren̈inolo koran̈a momba Vavolombelon̈o Jehovah. Ke nanjary nisy olo sasany lian̈a tihahay raha momba Vavolombelon̈o Jehovah. Izikoa fa nandeha fotoan̈a, maro olo nahita fa kaiky iro io tsy mandrobaka fiarahamonin̈y aby. Hitandro fa kaiky Vavolombelon̈o aby io olo tsara fan̈ahy ndreky tia fihavan̈ana. Ke nanjary nahaimaro fo Vavolombelon̈o Jehovah ta Nouvelle-Zélande. Taminy 1939 iro 320, fa taminy 1945 iro nahatakatra 536.

 Manampahifan̈a malalatsain̈y aby io nahita fa ten̈a tsy rariny fanakanan̈a atao amy Vavolombelon̈o Jehovah. Tsy nitohizany pitsara araiky zay afera nindesin̈y taminany, izikoa fa ren̈iny fa izio fiampangan̈a natao tamy rahalahy araiky nitory vaovao tsara. Karaha ty nambarany pitsara io: “Tsy ikeny jerinaka ndreky fomba fahitako lalàn̈a io hivolan̈a fa fizaran̈a Baiboly zen̈y asa ratsy.”

 Izikoa fa vita ady, nifaran̈a koa fanakanan̈a io. Vavolombelon̈o aby io nahaitapakevitry fo han̈ampy piarabelon̈o amindro hahay momba Fanjakan̈any Zan̈ahary. Taminy 1945, nisy taratasy baka tamy sampan̈a nalefa tamy fiangonan̈a jiaby ta Nouvelle-Zélande. Karaha ty nambaranizio tao: “Anò atsika tsiaraikiaraiky mba hitandrin̈y tsarabe, ho mora hifandraisan̈a ndreky ho tsara fan̈ahy aminolo jiaby. Aza miady hevitry na mimalo. Tsarova fa olo fanojy atsika aby io mitana mare finoan̈andro. . . . Maro amindro io ‘ondrikondrikiny’ Tompo mila man̈aton̈o Jehovah ndreky fanjakan̈anany.”

 Amy zioty, Vavolombelon̈o Jehovah a Nouvelle-Zélande an̈y mbala mifen̈y mikoran̈a hafatra an̈aty Baiboly ao amy tompintany ndreky amy vahiny an̈y. Tandraraiky, tan̈aty lera vitsivitsy fo, nisy Vavolombelon̈o Jehovah 4, tamy tanànany Turangi, nahavita nikoran̈a taminolo vahiny 67, baka tamy tany 17 karazany.

 Hitanolo a Nouvelle-Zélande an̈y fa Vavolombelon̈o Jehovah aby io Kristianin̈y tia fihavan̈ana ndreky matotro, sady ten̈a man̈aja fahamarin̈ana an̈aty Baiboly. Isaka taon̈o, misy olo andrivony aby atao batisa ke manjary Vavolombelon̈o Jehovah. Taminy 2019, mandilatrany 14 000 Vavolombelon̈o Jehovah ravoravo manompo Jehovah amy tanàna atsimo io.

Fivorian̈a fianaran̈a Baiboly natao tafarany fanakan̈ana taminy 1940

Tran̈o figadranolo tsiaraikiaraiky tamy toby fitanan̈a tamy Nosy Avaratra, a Nouvelle-Zélande

Toby fitanan̈a a Hautu, a Nosy Avaratra, a Nouvelle-Zélande

Fivorian̈a nataony Vavolombelon̈o nigadra baka tamy tsy fan̈anaovan̈a maramila, taminy 1949