ZƐŊ-LƐƐI 24
Le ɓa Dɔ̃yai E Pilaŋ Ŋala-taa Kela-ŋai Dia?
Ziova a ŋwɛlii a gɛɛ ku mɛni maa-kɔri e pilaŋ ŋɔkaayɔɔi ma ɣala-taa. Ŋala-taa kela-ŋai dikaa a gaayɔɔi ŋi su-ɓela nyii-ŋai Ŋala-kɔlɔi a di toli a “Ɣala nonii.” (Zɛnɛse 6:2; Zoo 38:7) Le ɓe Ŋala-kɔlɔi e mo e pilaŋ ŋala-taa kela-ŋai dia? Le ɓe ŋala-taa kela-ŋai da gɛ? Nyaŋ ŋala-taa kela-ŋai kelee dikaa a Ɣala ŋɔkaayɔɔi su-ɓela?
1. Gbɛɛ-ni ɓa ŋala-taa kela-ŋai?
Ziova e ŋala-taa kela-ŋai kpɛtɛ e lɛɛ pai nɔii kpɛtɛi. Dikaa a mɔleŋ ɣala-taa yɛɛ Ziova, nyaŋ kufa di kaa. (Ibulu 1:14) Ɣala-taa kela ŋɔmiliyɔŋ tamaa kaa ɣala-taa, nyaŋ dikɛ tii takpɛni-ŋa kɛ. (Mɛni-lɛɛi 5:11) Da “[Ziova] ŋɔtɔŋ mɛi kaa dikɛ ŋoo mɛni.” (Ŋule-wooi 103:20) Wɔlɔ-wɔlɔ ti kɛi, Ziova a kaa ɣala-taa kela-ŋa tɛɛ a tãi taŋa a gɛɛ di worɛ-woo ɓo, di kpɔŋ maa tɛɛ ŋɔnuai pɔ, di diŋuŋ maa ɓo. Saa, ŋala-taa kela-ŋai da Korai-ɓela teniŋ tɔɔ nua dia nyii-ŋai ŋwɛlii di mɛni maa-kɔri e pilaŋ Ɣala ma.
2. Gbɛɛ ɓa Setɔŋ da ŋɔnyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai?
Ŋala-taa kela-ŋai daŋa di kula Ziova polu. Ŋala-taa kelai maa-ŋuŋ nyii kula Ɣala woo mui laa ɓa “Dɛɓele da Setɔŋ. Gaa a nɔii kelee pɛlɛ nuu.” (Mɛni-lɛɛi 12:9) Setɔŋ e kɛ ŋwɛlii a gɛɛ nua dikɛ nyee mu, mɛni ma e gɛ Adaŋ da Ii e pɛlɛ la ɣala-taa kela takpɛni-ŋa dia di Ziova woo pili. Ŋala-kɔlɔi a ŋala-taa kela-ŋai ŋi toli a nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋa. Ziova e di kula ɣala-taa e di too nɔii ma, nyaŋ a pai di sukarai.—Mɛni-lɛɛi 12:9, 12 lono.
3. Setɔŋ da nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai da kɔ leŋ a gɛɛ di ku pɛlɛ?
Setɔŋ da nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai da nua tamaa pɛlɛ a gɛɛ di diyee pili wulu-mɛni kpaa sale nyɔmɔɔ kɛɛ su, nyii zukulai ɓa nuu lonoɔ nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai pɔ. Gɔɔŋ-maa ɓa, nua taŋa da li diai da tuɛ-mɛni ɓo a sale-perei, tɛli-kpɛ-ɓela, wulu-ɓela kpaa nua takpɛni-ŋa pɔ. Nua taŋa da kɛ kɔlɛi, da li sale nyɔmɔɔ kɛ-ɓela pɔ a gɛɛ di di ɓalo. Daa ŋɔnɔ gɛ nua tamaa daa laa la a gɛɛ da pɔri lonoi zaa-ɓelai pɔ. Kɛlɛ Ziova e ku lia-woo ɓo nyɛɛi: “Kafe li tɛli kpɛ-ɓela pɔ naa kpaa maŋ diai diɛ da lono saa-ɓela pɔi.” (Levetekɔ 19:31) E nia-wooi ŋi tɛɛ kupɔ a gɛɛ e kumaa kɔ̃ɔ Setɔŋ da nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai yeei. Dikaa a Ɣala kpɔara-ɓela, nyaŋ da ŋwɛlii a gɛɛ di mɛni ŋanaa kɛ a kua.
MƐNI TAMAA MAA-KƆRI
Mɛni maa-kɔri e pilaŋ mɛni lɛlɛɛ-ŋai dia ŋala-taa kela-ŋai da gɛi, mɛnii gɛ sale nyɔmɔɔ kɛɛ kpaa wulu-mɛni nyɔmɔɔi lai, da berei kwa pɔri kukpiŋ maa kɔ̃ɔi la Setɔŋ da nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai yeei.
4. Ŋala-taa kela-ŋai da kpɔŋ nua dia a gɛɛ di Ziova maa mɛni kɔlɔŋ
Ŋala-taa kela-ŋai dia kpiŋ difa ɣala-woo ɓo nua dia. Kɛlɛ, da Ɣala ŋɔnuai teniŋ tɔɔ nuai ŋwɛlii di Ɣala maa mɛni kɔlɔŋ dia. Mɛni-lɛɛi 14:6, 7 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia:
-
Le mɛni ɓe kwa ŋwɛli la a kpɔŋ maa ŋala-taa kela-ŋai yeei a gɛɛ ku ɣala-woo ɓo?
-
Ilii a nɛ̃ɛ ya gɔlɔŋ a gɛɛ ŋala-taa kela-ŋai da I teniŋ tɔɔ nua dia nyii ŋwɛlii di mɛni maa-kɔri e pilaŋ Ŋala-kɔlɔi ma? Le mɛni ma?
5. Ife iyee pu sale nyɔmɔɔ kɛɛ kpaa wulu-mɛni su
Setɔŋ da nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai dikaa a Ziova kpɔara-ɓela. Dikaa ŋɔnɔ a kukpɔara-ɓela. Luu 9:38-42 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ ŋi ma:
-
Le ɓe nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai da gɛ a nua?
Kufe ŋwɛlii ku nɛɛ naa nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai di ku pɛlɛ. Dutɛrɔnome 18:10-12 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia:
-
Pere sii kɛɛ leŋ ɓe nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai da kɔ la a gɛɛ di ku pɛlɛ kpaa di lono kupɔ? Mɛni-ŋai ŋi nenɛ ɓe nua da gɛ ɓɛi ikaa naai?
-
I laai la nɛlɛɛi Ziova e mo a gɛɛ sale nyɔmɔɔ kɛɛ kpaa wulu-mɛni fe lɛlɛɛ ni? Le mɛni ma?
VILOI su kaa, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia.
-
I laai la ŋɛlii kɛ Palesa noŋ yee mai e kɛ a nɛlɛɛ? Le mɛni ma?
-
Le ɓe maa nɛ̃ɛi kɛ Palesa e gɛ a gɛɛ e maa kɔ̃ɔ nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai yeei?
Tɔ̃ya Korai-ɓela daa wɔlɔ tua tɔɔi nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai dia. Dikɛ-mɛni-ŋai 19:19 da 1 Kɔleŋtiɛŋ 10:21 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ ŋi ma:
-
Le mɛni ɓe nɛlɛɛi la a gɛɛ I sɛŋ kelee ta su kara nyii gaa iyeei e pilaŋ wulu-mɛni kpaa sale nyɔmɔɔ kɛ mɛni mai?
6. Setɔŋ da ŋɔnyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai yee mɛi ɣale
Nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai dikaa Setɔŋ yee mu. Ŋala-taa kela-ŋai nyii-ŋai Ziova polui dikaa Makɔɔ yee mu nyii a ŋala-taa kela kɛtɛi, nyaŋ da ŋɔnɔ doli a Zisɛ. Wala-wala-laa kɛɛ leŋ ɓe Makɔɔ yeei? Mɛni-lɛɛi 12:7-9 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia:
-
Gbɛɛ ɓe wala-wala-laa tamaa kaa nyeei? Makɔɔ da ŋɔkela-ŋai kpaa Setɔŋ da ŋɔnyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai?
-
I laai la maa nɛ̃ɛi Zisɛ polu-ɓela di yao Setɔŋ da nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai dia?
Ya pɔri Setɔŋ da nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai yee mɛi ɣalei. Zĩi 4:7 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ ŋi ma:
-
Ya pɔri ikpiŋ maa kɔ̃ɔi leŋ Setɔŋ da nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai yeei?
NUA TAŊA DA MO DIYƐƐI: “Pere kɛɛ kpaa vilo-ŋa su kaa nyii bilaŋɔi wulu-mɛni kpaa sale nyɔmɔɔ kɛɛ ma fe nyɔŋ ni. Gaa nɔ nĩa-kɛ mɛni ma.”
-
Le ɓe gili-ŋa siai ti kɛ a nyɔmɔɔi?
MƐNI-ŊUŊ-ŊAI YAA MAA-KƆRII
Ŋala-taa kela-ŋai Ziova polui da kpɔŋ maa tɛɛ kupɔ. Setɔŋ da ŋɔnyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai dikaa a Ziova kpɔara-ɓela, nyaŋ da tii kɛ a wulu-mɛni da sale nyɔmɔɔ kɛɛ a gɛɛ di nua pɛlɛ.
Gili-too-ŋa mare-kɛɛ-ŋai
-
Ŋala-taa kela-ŋai da kpɔŋ maa tɛɛi leŋ nua pɔ a gɛɛ di mɛni maa-kɔri e pilaŋ Ziova ma?
-
Gbɛɛ ɓa Setɔŋ da ŋɔnyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋai?
-
Le mɛni ɓe ife pai ŋwɛlii I iyee pu la sale nyɔmɔɔ kɛɛ kpaa wulu-mɛni su?
MƐNI TAKPƐNI-ŊA MAA-KƆRI
Mɛni-ŋai kaa nyii nɛ a zu ponoɔ a gɛɛ Zisɛ ɓa ŋala-taa kela kɛtɛi Makɔɔ.
“Gbɛɛ Ɓa Ŋala-taa Kela Kɛtɛi Makɔɔ?” (Zɛŋ-lɛɛi ŋi kaa jw.org fãai ŋa)
Mɛnii kaa nyii nɛ a gɛɛ Dɛɓelei fe nɔ a kili-ŋa sia kpaa tua-pere-nyɔŋ ta nyii gaa kukponoi.
Berei kaa nɛni ta e kula la nyinaŋ nyɔmɔɔ-ŋa yee mui.
Berei kaa Setɔŋ a tii kɛ la a sale nyɔmɔɔ kɛɛ kpaa wulu-mɛni a gɛɛ e nua pɛlɛ.
“Dɔ̃yai E Pilaŋ Poniŋ Kɛɛ Da Wulu Mɛni Ma” (Berei A Li A Ya Wɔlɔ-wɔlɔ Fulu-laa Sui, zɛŋ-lɛɛi 5)