Ana Baibulo Jikusasala Yatuli Pangani Jagonana Acalume Kapena Acakongwepe?
M’YILAMBO yejinji, ŵandu akutagulilanape naga malombela ga acalume kapena acakongwepe gali gakuŵajilwa. Nambope, mu 2015, Luŵala Lwekulungwa lwa Magambo ku United States lwatamilikasisye lilamusi lyakulombana acalume kapena acakongwepe pacilambo cosope. Mkupita kwandaŵi, nganiji jawandile mnope pa Intaneti. Nambo ciwusyo caŵawusyaga mnope ŵandu caliji cakuti, “Ana Baibulo jikusasala yatuli panganiji?”
Baibulo jangasala cilicose naga ŵandu akwete ufulu wakulombana acalume kapena acakongwepe. Nambo ciwusyo cakusosekwa mnope ni cakuti, Ana Baibulo jikusasala yatuli yakwayana ni gonana kwa acalume kapena acakongwepe?
Ŵandu akwete nganisyo syakulekanganalekangana panganiji. Ŵane akusati Baibulo jikusalekasya gonana kapena kulombana kwa acalume kapena acakongwepe. Ŵanesoni akusati lilamusi lya m’Baibulo lyakuti “mumnonyeleje mjenu,” likusalimbikasya gonana ni mundu jwalijose.—Aloma 13:9.
ANA BAIBULO JIKUSASALA YATULI?
Pamaloŵe gagali pasipa, ana gapi gagali gakuwona?
-
Baibulo jikusalekasya gonana kwa acalume kapena acakongwepe.
-
Baibulo jikusakunda gonana kwa acalume kapena acakongwepe.
-
Baibulo jikusalimbikasya lusagu (kuŵengana ni ŵandu ŵakusagonana acalume kapena acakongwepe).
KWANGA:
-
YISYENE. Baibulo jikusati, “Ŵakusagonana acalumepe . . . ngasajinjila mu Ucimwene wa Mlungu.” (1 Akolinto 6:9, 10) Yeleyi yikupwatikaposoni acakongwe ŵakusagonana ni acakongwe acimjawo.—Aloma 1:26.
-
YAWUNAMI. Baibulo jikusajiganya kuti jwamlume ni jwamkongwe ŵalombanepe ni ŵampaka agonaneje.—Genesis 1:27, 28; Miyambo 5:18, 19.
-
YAWUNAMI. Baibulo jikusalekasya gonana kwa acalume kapena acakongwepe, nambo jangalimbikasya lusagu, kuŵengana ni ŵandu ŵane kapena kwatendela yacipongwe ŵandu ŵakusagonana acalume kapena acakongwepe.—Aloma 12:18. [1]
Ana Ŵamboni sya Yehofa Akusakulupilila Yatuli Panganiji?
Ŵamboni sya Yehofa akusakulupilila kuti Baibulo jili jakamucisya mnope paumi, m’yoyo akusakuyaga malamusi gakwe. (Yesaya 48:17) [2] Yeleyi yikulosya kuti jemanjaji akusaŵambala yamsese, kupwatikapo gonana kwa acalume kapena acakongwepe. (1 Akolinto 6:18) [3] Jemanjaji akusasagula jika kuŵambala ndamoji soni akwete ufulu pangani jeleji.
Ŵamboni sya Yehofa akusakuya lilamusi lyakuti twatendeleje ŵane yindu yatukusaka kuti atutendeleje
Ŵamboni sya Yehofa akusatenda yosope yampaka akombole kuti ‘aŵe pamtendele ni ŵandu wosope.’ (Ahebeli 12:14) Atamose kuti Ŵamboni ŵangatenda nawo yagonana acalume kapena acakongwepe, nambo ŵangakanganicisya ŵane kuti aŵenganeje ni ndamoji. Soni ŵangalagasya ŵandu ŵa yitendoyi mpela kwaputa kapena kwawulaga, soni ŵangasangalala papikene kuti ŵane yatendecele yeleyi. Ŵamboni sya Yehofa akusakuya lilamusi lyakuti twatendeleje ŵane yindu yatukusaka kuti atutendeleje.—Matayo 7:12.
Ana Baibulo Jikusalimbikasya Lusagu?
Ŵandu ŵane mpaka ajile kuti Baibulo jikulimbikasya kuti tuŵenganeje ni ŵandu ŵakusagonana acalume kapena acakongwepe. Mpaka ajilesoni kuti ŵakusakuya malamusi gelega ŵangaganicisya yakusaka ya ŵane. Mpaka aŵeceteje kuti, ‘Baibulo ŵajilembile kalakala, ŵandu mkanawuguce mmeso. Masiku agano tukusanonyela ŵandu ŵamtundu wuliwose, cilambo cilicose, soni yakusaka ya jwalijose.’ Kwa jemanjaji nganisyo syawo sili syakuti kana ndamo jagonana acalume kapena acakongwepe kuli mpela kuŵengana ni ŵandu ŵa mtundu wine. Nambo ana yeleyi yili yakupikanika? Iyayi.
Ligongo pana kulekangana pasikati pa kukana ndamo jagonana acalume kapena acakongwepe ni kuŵengana ni ŵandu ŵakusatenda yeleyi. Baibulo jikusati Aklistuwe twacimbicisyeje ŵandu ŵa mtundu wuliwose. (1 Petulo 2:17) [4] Nambo yeleyi ngayikugopolela kuti Aklistu agambeje kwiticisya yitendo yamtundu wuliwose.
Kwende tuwanicisye m’yi: Tujile kuti wawojo akusakuwona kwemba sona kuŵa kwakogoya, soni akusaŵengana nako. Ni tuwanicisye kuti kumasengo kwawo kwana mundu jwakusakwemba. Ana ŵandu mpaka ŵawoneje wawojo kuŵa ŵakusigalila ligongo lyakuti akwete nganisyo syakulekangana ni sya ŵane pa nganiji? Pakuŵa mundu jwakumasengo kwawojo akusakwemba, nambo wawojo iyayi, ana nikuti akusaŵengana ni mundujo? Tuwanicisye kuti mundu jwakumasengo jula akwakanganicisya kuti am’woneje sona kuŵa jwambone, ana pelepa jwakusigalila, soni jwangakunda ya ŵane ngaŵa ni jwalakwejo?
Ŵamboni sya Yehofa akusakuya malamusi ga m’Baibulo, mwati ŵangatenda yajikusalekasya. Nambope, ŵanganyosya kapena kwalagasya ŵandu ŵa ndamo syakulekangana ni syawo.
Ana Yajikusala Baibulo pa Nganiji Kuli Kalalisya Yindu?
Nambi wuli ya ŵandu ŵakusanonyela gonana acalume kapena acakongwepe? Ana tujile kuti cili cipago cawo? Naga cili cipago, ana kwalekasya kutenda yakusayinonyela nganikuŵa kwaleŵela?
Baibulo jangasala kuti Mlungu ŵapanganyisye ŵandu kuti asacilileje gonana acalume kapena acakongwepe. Nambo jikusati ndamo sine komboleka kutamilicika mwa mundu. Atamose yili m’yoyo, Baibulo jikusatusalila kuti, naga tukusaka kumsangalasya Mlungu, tukusosekwa kuŵambala ndamo syangaŵajilwa, kupwatikapo gonana acalume kapena acakongwepe.—2 Akolinto 10:4, 5.
Ŵandu ŵane akusati yajikusasala Baibulo pa nganiji kuli kalalisya yindu. Ŵanduŵa akusaganisya m’yoyo ligongo akusajendela yakuti tutendeje cilicose catukusaka, atamose pa ngani syagonana. Akusatisoni ngakusosekwa kuligosa kapena ngaŵa mkupakombola kuligosako. Nambope, Baibulo jikusati ŵandu mpaka akombole kulilekasya pa yakusasacilila. Mwakulekangana ni yinyama, ŵanduwe tukwete lunda lwakusagula yakutenda.—Akolose 3:5. [5]
Miyambo 22:24; 29:22) Nambo jikusatisoni, ‘Mkutyosyeje kupya mtima, soni mlece kutumbila.’—Salimo 37:8; Aefeso 4:31.
Aganicisye ayi: Ŵandu ŵane akusati ndamo sine mpela kupya mtima, sili syacipago. Baibulo jangasala naga kupya mtima kuli kwacipago, nambo jikusati ŵandu ŵane ali ‘ŵakwanguya kupya mtima’ soni ŵane ‘ŵakwanguya kutumbila.’ (Ŵandu ŵamnono ni ŵampaka akane yajikusala Baibuloyi kapena kujila kuti kuya yeleyi kuli kwaleŵela ŵandu ŵakusapya mtima mwakwanguya. Atamose yili m’yoyo, ŵandu ŵajinji ŵakusakulupilila kuti kupya mtima kuli kwacipago akusalingalinga kwakamucisya ŵandu ŵakusapya mtima mwakwanguya.
Yeleyi ni yakusatendasoni Ŵamboni sya Yehofa kwa jwalijose jwakwete ndamo syakutindana ni Baibulo, kupwatikapo ŵakusagonana mkanajinjile mu ulombela. Ŵamboniŵa akusakuya maloŵe ga m’Baibulo gakuti, ‘Jwalijose aŵeje jwakumanyilila kucilamula cilu cakwe, pakucicimbicisya ni kucisamala cenene, pangacisakasya. Mkayikosya yakusaka ya cilu cenu ya usakwa.’—1 Atesalonika 4:4, 5.
“Ŵane mwa Jemanja Mwatendaga Yeleyi.”
Ŵandu ŵaŵasakaga kuŵa Aklistu m’yaka 100 yandanda ŵakwete ndamo syakulekanganalekangana. Nambo ŵajinji ŵacenjile mnope kuti ajinjile Ciklistu. Mwambone, Baibulo jikusasala ya ŵandu ŵaŵaliji ‘ŵamsese, ŵakulambila milungu jine, ŵacikululu, soni ŵagonana acalumepe.’ Nambosoni jikusati, “Ŵane mwa jemanja mwatendaga yeleyi.”—1 Akolinto 6:9-11.
Baibulo pajikusala kuti “ŵane mwa jemanja mwatendaga yeleyi,” ana jikugopolela kuti wosope ŵaŵalesile ndamo jagonana acalume kapena acakongwepe nganatandilasoni kukumbila kutenda yeleyi? Iyayi, komboleka kuti ŵane ŵatandilesoni. Ni ligongo lyakwe Baibulo jasasilesoni kuti, ‘Ajendelecele kwenda mwa msimu, m’yoyo ngasatenda yakumbila ya cilu.’—Agalatia 5:16.
Ana pelepa Baibulo jikulosya kuti Aklistu mpaka atame ngakumbila yindu yangaŵajilwa? Ngaŵa m’yoyo, nambo jikulosya kuti jwalijose akwete ukoto wakusagula kuti akayitenda yakukumbilayo. Aklistu akusalingalinga kuti akayiganicisyaga mnope yakumbila yangaŵajilwa mpakana kwika pakuyitenda.—Yakobo 1:14, 15. [6]
Pelepatu Baibulo jikulosya kuti kusacilila yine yakwe kuli kwakulekangana ni kuyitenda. (Aloma 7:16-25) Mundu jwakusasacilila gonana ni acalume kapena acakongwe acimjakwe komboleka kuŵambala ganicisya mnope yindu yeleyi. Yeleyi yili yakulandana ni mwampaka aŵambalile yindu yine yangaŵajilwa mpela ukali, cikululu, soni umbombo.—1 Akolinto 9:27; 2 Petulo 2:14, 15.
Atamose kuti Ŵamboni sya Yehofa akusakuya yajikusasala Baibulo, nambope ŵangakanganicisya ŵane kuti ayikuyejesoni. Ŵangajikanganicisyasoni boma kuti jicenje malamusi pakusaka kwateteya ŵandu ŵakusatenda yakulekangana ni jemanjajo. Utenga wakusalalicila Ŵamboni uli wambone, soni akusasacilila kwasalila wosope ŵakusaka kupikanila.—Masengo 20:20.
^ 1. Aloma 12:18: “Atameje mwamtendele ni ŵandu wosope.”
^ 2. Yesaya 48:17: “Une Yehofa, ndili Mlungu jwenu, jwangumjiganya kuti jemanja yindu yimjendeleje cenene”
^ 3. 1 Akolinto 6:18: “Atile yamsese!”
^ 4. 1 Petulo 2:17: “Ŵacimbicisyeje ŵandu wosope.”
^ 5. Akolose 3:5: ‘M’yiwulaje sambano yakumbila ya mtima wenu ya cilambo capasi yayili mwa jemanja, mpela cikululu, yausakwa, soni yakusaka yangalumbana.’
^ 6. Yakobo 1:14, 15: ‘Mundu jwalijose akusalinjidwa ni lisosa lya mtima wakwe lyalikusam’wutila ku ulemwa, nipo likusamgwicisya mu ulemwa. Pelepo lisosa lya mundu likusaŵeleka ulemwa.’