Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Twapanganyidwe Kuti Tutame ni Umi Mpaka Kalakala

Twapanganyidwe Kuti Tutame ni Umi Mpaka Kalakala

WOSOPEWE tukusasaka kutama ni umi wakusangalala mpaka kalakala. Aganicisye mwatukaŵelele ŵakusangalala tuli mkutama ni umi wangalwala. Tukakwete ndaŵi jejinji jakunguluka ni ŵakunonyelwa ŵetu, kwendajenda pacilambopa soni kulijiganya kutenda yindu yatukusayinonyela.

Ligongo cici ŵandu akusasacilila kutama ni umi wangamala? Malemba gakusatusalila kuti Mlungu ni juŵatupele mtima wakuti tusacilileje kutama ni umi wangamala. (Jwakulalicila 3:11) Baibulo jikusasalasoni kuti “Mlungu ali cinonyelo.” (1 Yohane 4:8) Mlungu akusatunonyela ligongo yikaŵe kuti Yehofa nganatupa mtima wakusacilila kutama ni umi wangamala ngamkaniyikomboleka kuti tuganisyeje yakutama ni umi wangamalawo.

Kusala yisyene, pangali mundu jwakusasaka kuwa. Baibulo jikusasala kuti ciwa cili “m’magongo.” (1 Akolinto 15:26) Ŵandu ŵane akusawa ali ŵanace, ŵane akusawa ali atemi kwa ndaŵi jelewu. Nambope jwalijose mkupita kwa ndaŵi akusawa. Ŵandu ŵajinji akusatenda woga paganisisye kuti caciwa. Nambo ana ciwa cacili m’magongo jwetu cicimala? Soni ana yeleyi yili yakomboleka?

CEMBECEYO CISYESYENE

Ngatukusosekwa kusimonga kumanyilila kuti nganiciŵa cakulinga ca Mlungu kuti ŵandu aweje. Yeleyi yili myoyo ligongo lyakuti buku ja Genesesi jikusapeleka umboni wakuti cakulinga ca Mlungu caliji cakuti ŵandu atameje ni umi pacilambopa mpaka kalakala. Yehofa Mlungu jwapanganyisye cilambo capasi ni yindu yosope yakusosecela kuti ŵandu atameje ni umi wakusangalala. Kaneko ŵampanganyisye Adamu ni kumŵika mumgunda wa Edeni wawaliji paladaiso. Panyuma payeleyi, “Mlungu ŵayiweni kuti yosope yiŵayipanganyisyeyo yaliji yambone mnope.”—Genesesi 1:26, 31.

Mlungu ŵampanganyisye Adamu ali jwamlama m’ciwanicisyo cakwe. (Detulonomo 32:4) Ŵamkwakwe Adamu, Hawa, ŵapanganyidwesoni ali ŵamlama munganisyo soni mwakucilu. Yehofa ŵaŵecete kwa jemanjajo kuti, “Mŵelekane, mtupe, mgumbale mcilambo capasi, mcilamulile. Ngumpa ulamusi pa somba sya nyasa ni yijuni ni yinyama yosope ya pacilambo capasi.”—Genesesi 1:28.

Kuti Adamu ni Hawa aŵelece ŵanace ni gumbala pacilambo capasi, pakajigele ndaŵi jelewu. Hawa akaŵelece ŵanace, soni ŵanacewo akaŵelece ŵanace acimjawo mpaka pandaŵi jele jakagumbele pacilambo capasi mwakamulana ni cakulinga ca Mlungu. (Yesaya 45:18) Kusala yisyene, mpaka yiŵe yangapikanika ganisya kuti Yehofa akapelece cembeceyoci kwa Adamu ni Hawa yili mkuli jemanjaji cagambe kujiwona mipago jiŵili kapena jitatu, ni ngaciwona cakulinga ca Yehofa cili mkukwanilicikwa.

Kwende tuganicisyesoni ya cakulinga ca Mlungu pangani jakuyilamulila yinyama. Mlungu ŵamsalile Adamu kuti ayipe mena yinyama. Masengoga gasosekwaga kujigala ndaŵi jelewu. (Genesesi 2:19) Nambo kuti akombole kuyilamulila yinyamayo, Adamu ŵasosekwaga kulijiganya kaje mwampaka ayisamalilile. Yeleyi yikajigelesoni ndaŵi jelewu mnope.

M’yoyo, malamusi ga Mlungu gakuti agumbale pacilambo capasi soni ayilamulile yinyama, gakulosya kuti liŵasa lyandanda ŵalipanganyisye kuti litameje ni umi mpaka kalakala. Kusala yisyene, Adamu akatemi ni umi kwa ndaŵi jelewu.

CAKULINGA CA MLUNGU CILI CAKUTI ŴANDU ATAME NI UMI WANGAMALA PACILAMBO CAPASI CA PALADAISO

ŴATEMI NI UMI KWA NDAŴI JELEWU

Adamu ŵatemi yaka, 930

Metusela ŵatemi yaka, 969

Nowa ŵatemi yaka, 950

Masiku agano, tukusatama yaka 70-80

Mwakulekangana ni m’weji masiku agano, Baibulo jikusalosya kuti ŵandu ŵane ŵatemi ni umi kwa ndaŵi jelewu. Baibulo jikusasala kuti Adamu “ŵawile ali ŵana yaka 930.” Baibulo jikusasalasoni ya ŵandu ŵane ŵakwana 6 ŵaŵatemi ni umi kwa yaka yakupunda 900. Ŵanduŵa ŵaliji Seti, Enoshi, Kenani, Yaledi, Metusela soni Nowa. Ŵanduŵa ŵatemi ni umi cigumula ca mesi mkanicitendekwe. Nowa ŵatemi kwa yaka yakwana 600 cigumula mkanicitendekwe. (Genesesi 5:5-27; 7:6; 9:29) Ana yakombolece uli kuti atame kwa ndaŵi jelewu m’yiyi?

Ŵandu wosopeŵa ŵatemi ni umi Adamu ali agambile kulemwa kwene. Lyeleli ni ligongo lyakwe jemanjaji ŵatemi kwa ndaŵi jelewu. Ana kuŵa ŵamlama kukukamulana camtuli ni kutama kwa ndaŵi jelewu? Ana ciwa cicimala camtuli? Kuti tupate kwanga kwa yiwusyoyi, candanda tukusosekwa kumanyilila ligongo lyakwe tukusakalambalaga soni kuwa.