1-2. (a) Ana Satana aŵele mkwalambusya ŵandu m’matala gapi? (b) Ana mungani ajino citukambilane cici?

SATANA, jwali “atati ŵa unami,” aŵele mkwalambusya ŵandu kutandila mundaŵi ja Adamu ni Hawa. (Yoh. 8:44) Gane mwa mabosa gakwe gakusapwatikapo yijiganyo yaunami pakwamba ciwa soni kuti mundu pawile akusapitilisya kuŵa ni umi. Misyungu jejinji jikusatendekwaga ligongo lyakogopa misimu ja ŵandu ŵawe. Yakuyicisya yakwe, abale ni alongo ŵetu ŵajinji aŵele mkuputa ngondo ja cikulupi pandaŵi jele mundu jwine jwamwiŵasa mwawo kapena jwammusi ajasice.—Yud. 3.

² Naga tukusimana ni yakulingwa mpela yeleyi, ana ni cici campaka citukamucisye kupitilisya kuŵa ŵakulupicika kupikanila yajikusajiganya Baibulo pangani ja ciwa? (Aef. 6:11) Ana mpaka tumtondoye soni kumlimbikasya camtuli Mklistu mjetu jwakumkanganicisya kuti atende nawo misyungu jangamsangalasya Mlungu? Mungani ajino citukambilane ya cikamucisyo catupele Yehofa campaka citukamucisye panganiji. Candanda, kwende tukambilane yajikusasala Baibulo pangani ja ciwa.

3. Ana mabosa gandanda gakwete yakuyicisya yamtuli?

³ Cakulinga ca Mlungu nganiciŵa cakuti ŵandu aweje. Nambo Adamu ni Hawa kuti apitilisye kutama ni umi mpaka kalakala, ŵasosekwaga kupikanila lilamusi lya Yehofa lyangasawusya kulikuya. Lilamusi lyakwe lyakuti, “Mkasimlya yisogosi ya citela cakumanyisya yindu yambone ni yakusakala. Mkasimlya yisogosi ya cele citelaco. Naga timlye, pa lisiku litimcilyalyo, timciwa.” (Gen. 2:16, 17) Kaneko, Satana ŵajinjilile nganiji. Satana jwaŵecete ni Hawa kupitila mu lijoka kuti, “Kuwa ngasim’wa.” Cakutesya canasa cili cakuti, Hawa jwakulupilile mabosaga mwamti jwalile cisogosico. Kaneko, Adamu ŵalilesoni cisogosico. (Gen.3:4, 6) Yeleyi yatandikasisye ulemwa ni ciwa.—Alo. 5:12.

4-5. Ana Satana aŵele mkwalambusya camtuli ŵandu?

 ⁴ Mpela muŵaŵecetele Mlungu, Adamu ni Hawa ŵawile. Nambo Satana nganaleka kwasalila ŵandu yaunami pakwamba ciwa. Mkupita kwandaŵi, jwalakwe jwatandite kwasalila ŵandu mabosa gane. Gane mwa mabosaga gali cijiganyo cakuti cilu cikusawa nambo mbali jine ja mundu jikusapitilisya kuŵa cijumi, nikuja kutamaga kumalo gamisimu. Mabosaga gasokonasisye ŵandu ŵajinji kutandila kalakala mpaka apano.—1 Tim. 4:1.

⁵ Ligongo cici ŵandu ŵajinji akusakulupilila mabosa ga Satana? Satana akusamanyilila mwakusapikanila ŵandu pangani ja ciwa, m’yoyo akusakamulicisya masengo yakumanyilila ŵanduyo pakusaka kwasokonasya ŵandu. Ligongo lyakuti Mlungu ŵatupanganyisye kuti tutameje ni umi mpaka kalakala, ngatukusasakaga kuwa. (Jwak. 3:11) Tukusaciwona ciwa kuŵa mdani jwetu.—1 Akoli. 15:26.

6-7. (a) Ana Satana akombwele kusisa yisyesyene yakwe yakwamba ŵawe? Alondesye. (b) Ana yisyesyene yajikusajiganya Baibulo yitukamucisye camtuli kuti tukajogopaga ŵandu ŵawe?

⁶ Atamose kuti Satana akulingalinga kwalambusya ŵandu, nambo yisyesyene yakwe yakwamba ciwa yili yakumanyika cenene. Kusala yisyene, ŵandu ŵajinji kupundana ni kalakose, sambano akumanyilila soni akusasala yajikusajiganya Baibulo pakwamba ya mwaŵelele ŵawe soni cembeceyo cakwete ŵandu ŵaweŵa. (Jwak. 9:5, 10; Mase. 24:15) Yeleyi yikusatutondoya soni kutukamucisya kuti tukajogopaga kapena kayicila yayikusatendekwa mundu pawile. Mwacisyasyo, ngatukusajogopa ŵandu ŵawe kapena kogopa kuti cindu cine cakusakala cikwatendecela. Tukusamanyilila kuti jemanjaji nganaŵa cijumi mwamti nganaŵa ŵawulesye ŵandu. Yikusaŵa mpela kuti jemanjaji agonile lugono lwakuwa nalo. (Yoh. 11:11-14) Tukusamanyililasoni kuti ŵawe ŵangamanyilila cilicose. M’yoyo, pandaŵi jakwimuka kuŵawe, atamose ŵandu ŵaŵawile yaka yejinji munyumamo, caciyiwonaga mpela kuti pagambile kupita ndaŵi jamnono.

⁷ Kusala yisyene, ngani jakwamba mwaŵelele ŵandu ŵawe jili jangasawusya kujipikanicisya. Yeleyi yili yakulekangana mnope ni mabosa ga Satana. Konjecesya pa kwasokonasya ŵandu, mabosagasoni gasakesye mbili ja Mkupanganya jwetu. Pakusaka kutukamucisya kupikanicisya kogoya kwa mabosa ga Satana, citukambilane yiwusyo ayi, Ana mabosa ga Satana gasakesye camtuli mbili ja Yehofa? Ana gatendekasisye camtuli ŵandu kuti akakulupililaga mbopesi ja Klistu? Ana gajonjecesye camtuli yipwetesi kwa ŵandu?

8. Mpela mwalikuŵecetela lilemba lya Yelemiya 19:5, ana mabosa ga Satana gakwamba ŵandu ŵawe gasokonasisye camtuli mbili ja Yehofa?

⁸ Mabosa ga Satana gakwamba ŵandu ŵawe gasakesye mbili ja Yehofa. Mabosaga gakupwatikapo cijiganyo cakuti ŵandu ŵawe akusajalaga ku moto. Yijiganyo yeleyi yikusasakasya mbili ja Mlungu. Camtuli? Yijiganyoyi yikusatendekasya ŵandu kukulupilila kuti Mlungu jwacinonyelo ali jwangalwe mpela Satana. (1 Yoh. 4:8) Ana wawojo akusapikana wuli ni yeleyi? Naga wawojo akusapikana m’yoyo nambi uli Yehofa? Yehofa akusaŵengana ni ngalwe sya mtundu uliwose.—Aŵalanje Yelemiya 19:5.

9. Ana mabosa ga Satana gakusakwaya camtuli mbopesi ja Klistu jakusajisala pa Yohane 3:16; soni 15:13?

⁹ Mabosa ga Satana gakwamba ciwa gakusatendekasya kuti ŵandu akakulupililaga mbopesi ja Klistu. (Mat. 20:28) Mabosa gane ga Satana gali gakuti ŵandu akwete msimu wangawa. Yikaŵe kuti yeleyi yili yisyene, nikuti ŵandu akatamaga ni umi mpaka kalakala. Yikaŵe kuti yaliji m’yoyo, nikuti Klistu ngamkanasosekwa kupeleka umi wakwe mpela ciwombolo. Tukumbucileje kuti mbopesi ja Klistu, lili litala lyakulocesya cinonyelo kwa ŵandu. (Aŵalanje Yohane 3:16; 15:13.) Agambe ganicisya mwakusapikanila mumtima Yehofa soni Yesu pakwamba ya yijiganyo yayikusacembulusya mbaso jakusosekwa mnopeji.

10. Ana mabosa ga Satana pakwamba ŵawe, gajonjecesye camtuli yipwetesi kwa ŵandu?

¹⁰ Mabosa ga Satana gakusajonjecesya yipwetesi pa ŵandu. Acinangolo ŵakulila ligongo lya ciwa ca mwanace jwawo, ŵandu mpaka ŵasalileje kuti Mlungu ni jwajigele mwanacejo kuti akaŵe lilayika kwinani. Ana mabosa ga Satanaga ganandiye kupweteka mumtima kwa ŵakuwilwa kapena ni payikonjecesya kupweteka? Ŵandu aŵele mkucikamulicisya masengo cijiganyo ca unami cakwamba moto wa helo pakusaka kwalagasya ŵane, kupwatikapo kwajoca pacitela ŵandu ŵaŵasisyaga yijiganyo ya calici. Buku jine jasasile kuti, ŵandu ŵane ŵa maukumu ŵaŵatendaga yangalweyi, ŵakulupililaga kuti ŵapaga cilango ŵandu ŵakusisya ya dini pakusaka kwalosya mwayikusaŵela ku moto wa helo. M’yoyo, ŵatendaga yeleyi pakusaka kuti jemanjaji apitikuce mtima mkanawe soni kuti ku moto wa helo akaja kulaga. M’yilambo yejinji, ŵandu akusalikanganicisya kupeleka yakulya kapena mbopesi kwa ŵandu ŵawe, pakusaka kwacimbicisya kapena kuŵenda majali. Ŵandu ŵane akusatenda yeleyi pakusaka kuti acinangolo ŵaŵawile akatumbila kapena kuti akapa cilango ŵandu ŵali cijumi. Cakutesya canasa cili cakuti, yikulupi yaunami yakutyocela kwa Satanayi ngayikusiyatondoya ŵandu. M’malo mwakwe, yikusiyatendekasya ŵandu kuti alajeje nganisyo kapena kogopa kwene.

11. Ana ŵacibale ŵetu kapena acimjetu mpaka atukanganicisye camtuli kuti tukase yiwundo ya m’Baibulo?

¹¹ Kumnonyela Mlungu soni Maloŵe gakwe yikusatulimbikasya kuti tumpikanileje Yehofa atamose pandaŵi jele ŵacibale kapena acimjetu akutukanganicisya kuti tutendeje nawo misyungu jangakamulana ni Malemba pakwamba ya ŵandu ŵawe. Jemanjaji mpaka atendeje yindu yakututesya sooni mwine mwakusala kuti ngatukusitwanonyela kapena kwacimbicisya ŵawilewo. Mwine mpaka aŵecete kuti ligongo lyakuti tukukana kutenda nawo misyungujo, ciyitendekasye kuti mundu jwakuwajo ŵawulasye ŵandu ŵali cijumiwo. Ana mpaka tutende cici pakuwucenjela usyesyene wa m’Baibulo? Kwende tulole yampaka tujile pakukamulicisya masengo yiwundo ya m’Baibulo yakuyicisyayi.

12. Ana ni misyungu japi jakwamba ŵawe jajikuwonecela mwangasawusya kuti jangakamulana ni Malemba?

¹² Tuŵeje ŵakusimicisya ‘kulekangana nayo’ yikulupi ni yitendo yangakamulana ni  Malemba. (2 Akoli. 6:17) Ku Caribbean, ŵandu ŵajinji akusakulupilila kuti mundu pawile, “msimu” wakwe ukusaŵa uli pamalopo soni kwawulasya ŵakutenda yangawucimbicisya. Buku jine jatite ‘msimuwu’ mpaka utende yindu yakuwulasya musi wosopewo. Msyungu wawuli wakuwanda mnope mu Africa uli wakuti ŵandu akusakolesya moto kuti ukoleleje cilo cosope m’nyumba mwagali malilo. Akuti akusatenda yeleyi pakusaka kujitopola misimu jakusakala. Mpela ŵandumetume ŵa Yehofa, ngatukusakulupilila unami uliwose kapena kujigala nawo mbali pa yakutendekwa yiliyose yayikusalimbikasya unami wa Satana.—1 Akoli. 10:21, 22.

13. Naga tukukayicila ya msyungu winewakwe, ana tukusosekwa kutenda cici mpela mwalikusaŵecetela lilemba lya Yakobo 1:5?

¹³ Naga ngakumanyilila cenene pakwamba ya msyungu winewakwe kuti naga uli wangakamulana ni Malemba, amŵende Yehofa kuti ŵape lunda. (Aŵalanje Yakobo 1:5.) Kaneko, awungunye mu mabuku getu. Naga kuli kwakomboleka, ŵawusye acakulungwa ŵa mumpingo. Ngaŵa kuti cacasalila yakusosekwa kutenda, nambo cacakamucisya kupata yiwundo ya m’Baibulo. Yine mwa yiwundoyi ayisasile munganiji. Pakulinga kutenda yeleyi, yikusaŵa kuti akwiganya “macili gawo gakumanyilila” soni maciliga gacakamucisya ‘kulekanganya cambone ni cakusakala’.—Aheb. 5:14.

14. Ana mpaka tuŵambale kwakuŵasya ŵane m’matala gapi?

¹⁴ ‘Mtendeje yeleyo kuti mumcimbicisye Mlungu. Umi wenu uŵe wangakuŵasya ŵane.’ (1 Akoli. 10:31, 32) Patukusagula kutenda msyungu winewakwe, tukusosekwa tuganicisyejesoni mwampaka yikwayile yikumbumtima ya ŵandu ŵane pa yatusagwileyo, mnopemnope Aklistu acimjetu. Kusala yisyene, ngatukusasaka kwakuŵasya ŵandu ŵane. (Mak. 9:42) Nambosoni ngatukusasaka kwakuŵasya ŵandu ŵanganaŵa Ŵamboni. Cinonyelo mpaka citutendekasye kuŵecetana ni jemanjaji mwakwacimbicisya, yampaka yitendekasye kuti Yehofa acimbicikwe. Tukumbucileje kuti cinonyelo cili camacili mnope. Naga tukulosya cinonyeloci m’litala lyakwaganicisya soni lyakwacimbicisya ŵane, yicitendekasya kuti ŵandu ŵakutusisya alece kutusisya.

15-16. (a) Ligongo cici luli lunda kwasalila ŵane yatukusakulupilila? Apelece cisyasyo. (b) Ana mpaka tukamulicisye masengo camtuli maloŵe ga Paulo gagali pa Aloma 1:16?

¹⁵ Tulimanyikasyeje kuti tuli Ŵamboni sya Yehofa. (Yes. 43:10) Naga jumo jwa mwiŵasa  mwawo ajasice, ŵacibale ŵawo mpaka atumbile mnope naga wawojo ngakutenda nawo msyungu winewakwe. Mpaka atende cenene kwasalila mkanipaŵe ŵacibale ŵawo yindu yakusakulupililaga. Francisco, jwakusatama ku Mozambique, jwalembile kuti, “Une ni ŵamkwangu, Carolina patwagambile kulijiganya usyesyene, twasalile ŵacibale ŵetu kuti ngasitulambilasoni ŵandu ŵawe. Yakusagula yetuyi yalinjikwe pandaŵi jele cemwali ŵawo ŵamkwangu ŵajasice. Mwambo wa kumangwetu uli wakuti ŵandu akusajojesya malilo. Kaneko jwacibale akusasosekwa gona kwa masiku gatatu pamalo gajojesyeje malilogo. Misyunguji jikusatendekwa pakusaka kusangalasya msimu wa mundu jwawilejo. Ŵacibale ŵa Carolina ŵajembeceyaga kuti jwalakwe ni jucakagoneje pamalo gajojesyeje malilogo.”

¹⁶ Ana Francisco ni ŵamkwakwe ŵatesile wuli? Francisco jwatite, “Ligongo lyakuti tukusamnonyela Yehofa soni tukusasaka kumsangalasya jwalakwe, twakanile kutenda nawo msyunguwu. Ŵacibale ŵa Carolina ŵatumbile nayo mnope. Jemanjaji ŵatujimbaga magambo gakuti nganitwacimbicisya malemuwo, mwamti ŵatusalile kuti ngasayikasoni kukutulola kapena kukutukamucisya. Ligongo lyakuti twaliji tuli twalondecesye kala yindu yatukusakulupililaga, nganitukambilana nawo ya nganiji pandaŵi jaŵatumbileji. Ŵacibale ŵetu ŵane ŵatuŵicilaga kunyuma, mwakusala kuti twaliji tuli twalondecesye kala mbali jatuli. Kaneko, ŵacibale ŵa Carolina, mtima wawo wawujile m’malo, mwati twaliji pamtendele. Ŵacibale ŵane, akusayikaga kumangwetu kukuŵenda mabuku gakusala ya Baibulo.” Kwende wosope tukatendaga sooni patukuŵicila kunyuma yisyesyene yakwamba ŵandu ŵawe.—Aŵalanje Aloma 1:16.

17. Ana cici campaka citukamucisye kuŵa mjakwe jwambone kwa Mklistu mjetu jwawililwe?

¹⁷ Pandaŵi jele jwakunonyelwa jwa Mklistu mjetu ajasice, tukusosekwa kulingalinga kuŵa ‘mbusanga kapena kuti mjakwe . . . , mlongo mjakwe juŵapagwile kuti atukamucisye pandaŵi ja yisawusyo.’ (Mis. 17:17) Ana mpaka tuŵe camtuli “mjakwe” jwambone, mnopemnope naga m’bale kapena mlongo mjetu jwawililwe akumkanganicisya kuti atende nawo misyungu jangakamulana ni Malemba? Kwende tulole yiwundo yiŵili ya m’Baibulo yampaka yitukamucisye kwatondoya ŵandu ŵawililwe.

18. Ana cici cacamtendekasisye Yesu kulila, soni tukulijiganya cici kutyocela pa cisyasyo cakweci?

 ¹⁸ “Mlile pampepe ni ŵali mkulila.” (Alo. 12:15) Mpaka yiŵe yakusawusya kumanyilila yampaka tuŵecete kwa mundu jwawililwe. Nambo ndaŵi sine kulila kwetu mpaka kuŵecete yejinji kulekangana ni maloŵe. Maliya, Malita soni ŵandu ŵane ŵalisile pandaŵi jiŵajasice Lasalo. Pali papitile masiku mcece, Yesu jwakopocele. Jwalakwesoni “ŵalisile” atamose kuti ŵamanyililaga kuti camjimusye Lasalo. (Yoh. 11:17, 33-35) Kulila kwa Yesu kwalosisye muŵapikanilaga mumtima Atatigwe. Jemanjaji paŵam’weni Yesu ali mkulila, ŵayiwenisoni kuti jwakwete cinonyelo cisyesyene. Yeleyi yamtondweye Maliya soni Malita. Mwakulandana ni yeleyi, abale ŵetu pamanyilile kuti tukusitwanonyela soni kwaganicisya, jemanjaji akusayiwona kuti nganaŵa jika, nambo asyungulilidwe ni acimjawo ŵakusiŵakamucisya.

19. Patukumtondoya Mklistu mjetu jwawililwe, ana mpaka tukamulicisye camtuli masengo lilemba lya Jwakulalicila 3:7?

¹⁹ “Pana ndaŵi jakutama jii ni ndaŵi jakuŵeceta.” (Jwak. 3:7) Litala line lyangasawusya lyampaka tumtondoyele Mklistu mjetu jwawililwe lili kuŵa jwakupikanila jwambone. Tumkundeje m’bale jwetu kutusalila yayili mumtima mwakwe, soni tukatumbilaga ‘patuŵecetele mwaukali.’ (Yob. 6:2, 3) Komboleka kuti jwalakwe mpaka alajeje mnope nganisyo ligongo lya yindu yakumtendela ŵacibale ŵakwe ŵanganaŵa Ŵamboni. M’yoyo, mpaka atende cenene kupopela yimpepe ni jwalakwe. Amŵendeje Mlungu jwali ‘jwakupikana lipopelo’ kuti ampe jwalakwe macili soni nganisyo syambone. (Sal. 65:2) Naga yili yakomboleka, aŵalanjeje yimpepe Baibulo. Aŵalanjeje ngani jakulimbikasya jakutyocela m’mabuku getu mungani syakuti mbili jangu.

20. Ana tucilijiganya cici mungani jakuyicisya?

²⁰ Tukwete upile wekulungwa mnope ligongo lyakumanyilila yisyesyene yakwamba ŵandu ŵawe soni sogolo ja ŵandu ŵali m’malembe gacikumbucilo. (Yoh. 5:28, 29) Myoyo, yakuŵeceta yetu soni yitendo yetu yilosyeje kuti tukusaŵicila kunyuma usyesyene wa m’Baibulo soni twasalileje ŵandu ŵane patupatile mpata. Ngani jakuyicisya tucilijiganya litala line lyakusakamulicisya masengo Satana pakusaka kwatendekasya ŵandu kuti apitilisyepe kuŵa m’cipi causimu. Tucilola ligongo lyakwe lyatukusosekwa kuŵambala misyungu soni yakusangalasya yayikusakamulana ni citega ca Satana.