1, 2. (a) Ana mpaka tulijiganye cici pa kupilila kwa Gidiyoni ni acalume ŵakwe ŵakwana 300? (Alole ciwulili cacili penanici.) (b) Mwakamulana ni lilemba lya Luka 21:19, ligongo cici kupilila kuli kwakusosekwa mnope?

AGAMBE ganicisya mwajasawucisye ngondo ja pasikati pa Ayisalayeli, ŵaŵalongolelegwaga ni Jwakulamula Gidiyoni, soni acimmagongo ŵawo. Gidiyoni ni acalume ŵakwe ŵawutusyaga Amidiyani ni wosope ŵaŵakamucisyaga kuputa ngondojo. Jemanjaji ŵawutwisye acimmagongowo cilo cosope pa lutando lwa makilomita 32. Baibulo jikusatusalila yayatendekwe panyuma pakwe. Jikusati, “Gidiyoni ŵayice ku Yolodano ni komboka lusulo pamo ni acalume ŵakwana 300 ŵaŵaliji nawo ŵala ali apesile.” Nambope, Gidiyoni ni acalume ŵakwe ŵala, ŵaliji ali mkanaŵe kupunda ngondojo. Ŵasosekwagape kuputa ngondo ni asilikali ŵane ŵakwana 15,000. Ayisalayeli ŵaliji ali alasile kwa yaka yejinji ni ngalwe syaŵatendelaga Amidiyani. M’yoyo jemanjajo ŵayiweni kuti jelejo nganijiŵa ndaŵi jakwaleka acimmagongowo. Gidiyoni ni acalume ŵakwe ŵajendelecele kwawutusya acimmagongo ŵawowo, mwati ŵagomece.—Ower. 7:22; 8:4, 10, 28.

² Moŵa agano, m’wejisoni tukuputa ngondo jakusawusya mnope. Acimmagongo ŵetu akupwatikapo Satana, cilambo cakweci soni ungali umlama wetu. Ŵane mwa m’weji tuŵele tuli mkuputa ngondoji kwa yaka  yejinji, nambo ni cikamucisyo ca Yehofa tukombwele kupunda ngondoji. Atamose yili m’yoyo, ndaŵi sine mpaka tupele patukulimbana ni acimmagongo ŵetu. Nambosoni mpaka tuyiwoneje kuti kumala kwa yindu yakusakala ya m’cilamboci kukokoŵa mnope. Yesu ŵatukalamwisye kuti m’moŵa gambesi gano citusimaneje ni yakulingwa soni yangalwe yejinji. Jwalakwe ŵasasilesoni kuti naga tukupilila yakusawusyayi, tucipunda. (Aŵalanje Luka 21:19.) Nambo, ana kupilila kukusagopolela cici? Ana cici campaka citukamucisye kupilila? Ana mpaka tulijiganye cici kwa ŵandu ŵane ŵaŵaliji ŵakupilila? Soni, ana mpaka tukunde catuli kuti “kupilila kumalisye masengo gakwe”?—Yak. 1:4.

3. Ana kupilila kukusagopolela cici?

³ M’Baibulo, maloŵe gakuti kupilila gakusagopolela kuŵape ŵakulimba patusimene ni yakulingwa kapena yakusawusya. Kupilila kukusakwayasoni kaganisye ketu soni yayili mumtima mwetu, kapena mwatukusatendela yindu patusimene ni yakusawusya. Mundu jwakupilila akusaŵa jwakulimba mtima, jwakulupicika soni jwakulitimalika. Buku jine jasasile kuti kupilila kukusatukamucisya kola cikulupi cakulimba soni kuti tukajasa mtima patusimene ni yakulingwa. Kukusatulimbikasyasoni kwendelecela kuŵa ŵakulimba mtima soni ŵangatenganyika atamose patusimene ni yakulingwa yakusawusya mnope. Kupilila kukusatukamucisyasoni kuti tukaganicisyaga mnope yakusawusyayo nambo tusoseje litala lyakuti tupunde pakusaka kukwanilisya cakulinga cetu.

4. Ligongo cici mpaka tujile kuti cinonyelo cikusatulimbikasya kuŵa ŵakupilila?

⁴ Cinonyelo cikusatulimbikasya kuŵa ŵakupilila. (Aŵalanje 1 Akolinto 13:4, 7.) Kumnonyela Yehofa kukusatulimbikasya kupilila cakusawusya cilicose campaka jwalakwe akunde kuti tusimane naco. (Luk. 22:41, 42) Kwanonyela abale ŵetu kukusatukamucisya kupilila yindu yakusatulemwecesya ligongo lya ungali umlama. (1 Pet. 4:8) Soni kwanonyela ŵamkwetu kukusatutendekasya kupilila “yakusawusya” yele atamose maŵasa gakusangalala gakusasimana nayo. Kukusatukamucisyasoni kulimbisya ulombela wetu.—1 Akoli. 7:28.

5. Ligongo cici Yehofa jika ali jwakuŵajilwa kutukamucisya kuŵa ŵakupilila?

⁵ Tum’ŵendeje Yehofa kuti atulimbisyeje. Yehofa ali “Mlungu jwakusatukamucisya kupilila soni jwakusatutondoya.” (Alo. 15:5) Jwalakwe jika ni jwakusatupikanicisya patusimene ni yakusawusya, mwatukusapikanila mumtima, soni mwaŵatupanganyicisye. Yehofa ali jwakuŵajilwa kutukamucisya kuŵa ŵakupilila. Baibulo jikusasala kuti, “Jwalakwe cacikwanilisya yakumbila ya jwalijose jwakumjogopa jwalakwe, soni cacipikana kulila kwawo kwakusaka cikamucisyo. (Sal. 145:19) Nambo, ana Mlungu akusajanga catuli mapopelo getu gakuŵenda kuti atukamucisye kuŵa ŵakupilila?

6. Mwakamulana ni yajikusasala Baibulo, ana Yehofa akusapeleka catuli “litala lyakulupucila”?

⁶ Aŵalanje 1 Akolinto 10:13. Patukum’ŵenda Yehofa kuti atukamucisye kupilila yakulingwa, jwalakwe “akusapeleka litala lyakulupucila.” Ana akusatenda catuli yeleyi? Ndaŵi sine akusakomboleka kutyosya yakulingwayo. Nambo ndaŵi syejinji, jwalakwe akusatukamucisya kuti tukombole “kupilila yindu yosope ni kuŵa ŵakulitimalika soni ŵakusangalala.” (Akolo. 1:11) Yehofa akusamanyilila mwayiŵelele yindu pa umi wetu, kaganisye ketu soni yanganituŵa tukombwele kutenda. M’yoyo, ngasakunda ata panandi kuti tusimane ni yakusawusya mpaka kwikana pakulepela kwendelecela kuŵa ŵakulupicika.

7. Ligongo cici tukusosekwa kulya cakulya causimu kuti tuŵe ŵakupilila? Asale cisyasyo.

⁷ Alimbisye cikulupi cawo mwakulya cakulya causimu. Tuwanicisye kuti mundu akusaka kwela litumbi lya Everest, lyalili lyelewu mnope pacilambo cosope capasi. Mundujo kuti akombole kwela litumbilyo  mpaka asosekwe kulya yakulya yakupeleka macili. Mwakulandana ni yeleyi, M’wejisoni kuti tukombole kupilila soni kwanilisya yakulinga yetu tukusosekwa kulilisyaga mnope mwausimu. Tukusosekwa tupateje ndaŵi jakutenda lijiganyo lyapajika soni kwawula kumisongano. Kutenda yeleyi, kucitukamucisya kuti tujendelecele kulimbisya cikulupi cetu.—Yoh. 6:27.

8, 9. (a) Mwakamulana ni lilemba lya Yobu 2:4, 5, ana cici cacikusalinjikwa patusimene ni yakusawusya? (b) Pasimene ni yakulingwa, ana akusosekwa ganicisya ya makuga gaŵili gapi?

⁸ Aŵeje ŵakulupicika kwa Yehofa. Patusimene ni yakulingwa tukusalaga mnope soni cikulupi cetu kwa Mlungu cikusalinjikwa. Nambope, mwatukusatendela yindu patusimene ni yakulingwa tukusalosya naga tukusam’wona Yehofa mpela Jwakulamulila Jwamaciligose. Satana jwali mmagongo jwa Yehofa soni jwakusasisya ulamusi wakwe, ŵam’ŵecetele Yehofajo maloŵe gacipongwe kuti, “Mundu cacipeleka cilicose cakwete kuti akulupusye umi wakwe. Nambo atambasukule ligasa lyawo ni kwaya liwupa ni mnowu [wa Yobu], alole naga ngaŵatukana pelanga.” (Yobu 2:4, 5) Pelepa Satana ŵagopolelaga kuti mundu akusamtumicila Yehofa ni mtima wakulinonyela. Ana Satana ŵacenjile nganisyo syakwesi? Iyayi. Kwa yaka yejinji, kutandila paŵamponyisye pasi, jwalakwe ŵakolanjikwaga kuti “jwakusisya abale ŵetu . . . , juŵasisyaga jemanjajo musi ni cilo pameso pa Mlungu.” (Ciu. 12:10) Moŵa aganosoni Satana akusasala kuti ŵandu akusamlambila Mlungu ni mtima wakulinonyela. Satana akusasaka kuti tukaŵa kumbali ja ulamusi wa Mlungu soni kuti tulece kumtumicila.

⁹ M’yoyo, pasimene ni yakulingwa aganicisyeje ya makuga gaŵili aga. Satana ni malayika gakwe gakusakala ali kumbali jine. Jemanjaji akulolecesya yakutenda wawojo, soni akwakayicila naga caŵepe ŵakulupicika kwa Yehofa. Nambo mbali jineji akum’wona Yehofa, Mwenye jwetu Yesu Klistu, Aklistu ŵasagulwe ŵaŵajimwice ku ŵawe soni likuga lya malayika. Jemanjaji akwacemelela wawojo, soni akusangalala pakwawona ali mkupilila yakusawusya yakusimana nayo lisiku ni lisiku ni kwendelecela kuŵa kumbali ja ulamusi wa Yehofa. Kaneko akupikana maloŵe ga Yehofa gakuti, “Mwanangu, m’ŵe jwalunda ni msangalasye mtima wangu kuti namjanje jwakunyosya.”—Miy. 27:11.

10. Ana mpaka tumsyasye catuli Yesu pakuganicisya ya mbote jampaka tupate ligongo lyakupilila?

¹⁰ Aganicisyeje ya mbote jacapate panyuma pakupilila. Tuwanicisye kuti akomboka lusulo lwekulungwa mnope. Payice pasikati pa lusulolo, akulola kusogolo ni akuyiwona kuti kusigele lutando lwelewu kuti akayice kumkuli. Nambope, ngakuwujila munyuma ligongo akwete cikulupi cakuti naga akwendelecela kombokako cakayice kumkuliko. Mwakulandana ni yeleyi, ndaŵi sine tukusasimana ni yakulingwa yayikusawoneka kuŵa yakusawusya kumalana nayo. Atamosesoni Yesu ŵasimene ni yakulingwa mpela yeleyi. Jwalakwe paŵamkomele pacitela cakulagacisya, ŵandu ŵam’ŵecetelaga yacipongwe, soni ŵalasile mnope ni kupweteka. Jeleji jaliji ndaŵi jakusawusya mnope pa umi wakwe wosope. Ana cici cacamkamucisye Yesu kupilila yosopeyi? Baibulo jikusasala kuti jwalakwe ŵaganicisyaga mnope ya “cisangalalo caŵam’ŵicile pasogolo pakwe.” (Ahe. 12:2, 3) Jwalakwe ŵaŵisile nganisyo syakwe syosope pa mbote jakapocele ligongo lya kupilila, mnopemnope pakusaka kuswejesya lina lya Mlungu soni kuŵa ku mbali ja ulamusi wa Yehofa. Yesu ŵamanyililaga kuti yakulingwa yaŵasimanaga nayo yaliji yakandaŵi, nambo mbote jakwe jakwinani jaliji jangamala. Moŵa aganosoni yakulingwa yatukusimana nayo mpaka yiŵe yakupweteka mnope soni yakutengusya. Nambope, tukumbucileje kuti yakusawusyayi yili yakandaŵi kamnono.

11. Ligongo cici tukusosekwa ganicisya yisyasyo ya “ŵandu ŵaŵapilile”?

¹¹ Nganituŵa jika ŵatukupilila yakusawusya, nambo pana ŵandu ŵane ŵaŵapililesoni. Pakusaka kwalimbikasya Aklistu kuti apilileje yakusawusya yakusayikasya Satana, ndumetume Petulo  ŵalembile kuti, “M’ŵe ŵakulimba m’cikulupi soni mlimbane najo, pakumanyilila kuti likuga lyosope lya abale ŵenu m’cilamboci likusimana ni yakusawusya mpela yeleyo.” (1 Pet. 5:9) Yisyasyo ya “ŵandu ŵaŵapilile” yakusawusya yikusatujiganya mwampaka tuŵele ŵakulimba soni ŵakusimicisya kuti mpaka tupunde yakusawusyayo. Yisyasyoyi yikusatukumbusyasoni kuti naga tukuŵa ŵakulupicikape tucipocela mbote. (Yak. 5:11) Kwende tutagulilane yisyasyo yine. ^[1]

12. Ana tukulijiganya cici pa cisyasyo ca akelubi ŵaŵaŵisile mu mgunda wa Edeni?

¹² Akelubi. Kuganicisya ya cisyasyo cayapelece yakupanganyikwa yausimu yine yandanda kuwonecela kwa ŵandu, mpaka kutukamucisye kuŵa ŵakupilila patupocele masengo gakusawusya. Yehofa Mlungu “ŵaŵisile akelubi kungopoko lyuŵa kwa mgunda wa Edeni. Ŵaŵisilesoni upanga wakolela moto, wawaliji mkusyungulila mwangalecesya, kucinga litala lyakwawula ku citela ca umi.” ^[2] (Gen. 3:24) Kusala yisyene, akelubiwo nganiŵapanganya kuti akamuleje masengo gelega. Ligongo tukumanyilila kuti ulemwa soni kwimucila kwa Adamu ni Hawa nganiliŵa lisosa lya Yehofa kwa ŵandu. Atamose yili m’yoyo, pangali palipose patukusaŵalanga kuti akelubiŵa ŵaŵaliji yakupanganyikwa yapajika ŵadandawulaga ligongo lya masengo gaŵapele Mlungugo. Jemanjaji nganagawonaga masengogo kuŵa gakupesya soni nganaleka kugakamula. Mmalo mwakwe, akelubiwo ŵajendelecele kamula masengogo mwakupilila kwa yaka yakupunda 1,600. Komboleka kuti ŵamalisisye masengo gawoga pandaŵi ja cigumula.

13. Ana cici cacamkamucisye Yobu kuti apilile yakulingwa?

¹³ Mundu jwakulupicika Yobu. Ndaŵi sine mpaka atenguce ligongo lyakuti acimjawo kapena ŵamwiŵasa mwawo ŵaŵecetele maloŵe gakwatengusya. Nambosoni komboleka kuti akulwala kapena akulaga ni nganisyo ligongo lya ciwa ca jwakunonyelwa jwawo. Cisyasyo ca Yobu mpaka catondoye naga akusimana ni yeleyi. (Yobu 1:18, 19; 2:7, 9; 19:1-3) Atamose kuti Yobu nganamanyililaga kwayatyocelaga yakusawusya yaŵasimanaga nayo, nambo jwalakwe nganaleka kuŵa jwakulupicika. Ligongo cici? Ligongo lyekulungwa lyaliji lyakuti “jwalakwe ŵamjogopaga Mlungu.” (Yobu 1:1) Yobu ŵasimicisye mumtima mwakwe kuti amsangalasyeje Yehofa yindu payili cenene pa umi wakwe atamosesoni payisawisye. Konjecesya pelepa, Yehofa ŵamkamucisye Yobu kuti aganicisyeje ya yindu yakusimonjesya yaŵatesile Yehofajo ni macili ga msimu weswela. Yobu ŵakwete cikulupi cakuti Yehofa camasye yakulingwa yaŵasimanaga nayo pandaŵi jakwe. (Yobu 42:1, 2) Soni yeleyi yatendekwe kwene. “Yehofa ŵamasisye yakusawusya ya Yobu soni ŵam’wucisye yindu yosope yaŵakwete. Yehofa ŵayitupiye yindu yakwe maulendo gaŵili.” Yobu “ŵatemi ni umi welewu soni wakwikutila.”—Yobu 42:10, 17.

14. Mwakamulana ni lilemba lya 2 Akolinto 1:6, ana kupilila kwa Paulo kwakamucisye catuli ŵandu ŵane?

 ¹⁴ Ndumetume Paulo. Ana wawojo akwasisya mnope, atamosesoni kwalagasya? Ana wawojo ali jwamkulungwa jwa mumpingo kapena jwakulolela mkuli jwakulaga nganisyo ligongo lya masengo gamajinji gakwete mumpingo? Naga yili m’yoyo, cisyasyo ca Paulo mpaka cakamucisye. Jwalakwe ŵasimene ni yangalwe yejinji, soni ndaŵi syejinji ŵadandawulaga ya mwaciŵasamalilile abale mumpingo. (2 Akoli. 11:23-29) Nambo, Paulo ŵajendelecele kuŵa jwakulupicika soni cisyasyo cakweco calimbikasisye ŵandu ŵane. (Aŵalanje 2 Akolinto 1:6.) M’wejisoni patukupilila yakusawusya, tukumbucileje kuti cisyasyo cetuco cikusalimbikasya ŵandu ŵane kuti nombe nawo apilile.

15, 16. (a) Ana kupilila kukusosekwa kumalisya “masengo” gapi? (b) Ana mpaka tukunde catuli kuti “kupilila kumalisye masengo gakwe”? Asale yisyasyo.

¹⁵ Ndumetume Yohane ŵalembile kuti, “Akunde kuti kupilila kumalisye masengo gakwe, kuti aŵe ŵakwanila soni ŵangalemala mbali syosope, ŵangapelembela kalikose.” (Yak. 1:4) Ana kupilila mpaka kumalisye catuli “masengo” gakwe mwa m’weji? Patusimene ni yakulingwa, mpaka tuyiwone kuti tukusosekwa kuŵa ŵakulitimalika, ŵakuyamicila soni ŵacinonyelo. Naga tukupilila yakulingwa tucilijiganya mwampaka tulocesye mnope ndamosi. Patukutenda yeleyi umundu wetu waciklistu uciŵa wambone mnope.

¹⁶ Ligongo lyakuti kupilila mpaka kutukamucisye kuŵa Aklistu ŵambone, ngatukusosekwa kasa malamusi ga Yehofa pakusaka kumalana ni yakulingwa yetu. Mwambone, naga akulaga ni nganisyo syakulemweceka, am’ŵende Yehofa kuti ŵakamucisye kumalana ni nganisyosyo. Ana pana ŵamwiŵasa mwawo ŵakwasisya? Naga yili m’yoyo, akawujila munyuma nambo ajendelecele kumtumicila Yehofa mwakulupicika. Yakuyicisya yakwe, cacilimbisya cikulupi cawo kwa Yehofa. Tukumbucileje kuti naga tukusaka kuti Yehofa atunonyeleje tukusosekwa kuŵa ŵakupilila.—Alo. 5:3-5; Yak. 1:12.

17, 18. (a) Asale cisyasyo cakulosya kuti kuŵa ŵakupilila mpaka pambesi kuli kwakusosekwa mnope. (b) Mbesi pajikuŵandicila, ana tukusosekwa kuŵa ŵakusimicisya ya cici?

¹⁷ Tukusosekwa kupilila ngaŵaga kwa kandaŵi kamnono nambo mpaka pambesi. Tuwanicisye kuti sitima jikutiŵila m’mesi. Ŵandu ŵali m’sitimajo kuti akulupuce akusosekwa ng’ambila mpaka kumkuli. Mundu jwakupela mwacitema pagambile kutanda ng’ambila mpaka atiŵile. Nambosoni mundu jwakupela ng’ambilako ali asigele panandi kwika kumkuli mpaka atiŵilesoni. Mwakulandana ni yeleyi, naga tukusaka kuja kutama m’cilambo casambano tukusosekwa kwendelecela kuŵa ŵakupilila. Tukusosekwa tukoleje nganisyo mpela siŵakwete ndumetume Paulo juŵasasile kaŵili kose kuti, “Ngatukuwujila munyuma.”—2 Akoli. 4:1, 16.

¹⁸ Mpela Paulo, tukusosekwa kuŵa ŵakusimicisya mnope kuti Yehofa catukamucisye kupilila yakusawusya mpaka kumbesi. Pa lilemba lya Aloma 8:37-39, Paulo ŵalembile kuti, “Tukuyigomeka yindu yosope kupitila mwa jwele juŵatunonyele. Pakuŵa simicisye kuti ciwa, umi, malayika, maboma, yindu yayipali, yindu yayikwika m’sogolo, macili, ulewu, kusokoka, kapena cakupanganyikwa cilicose, ngasicikombola kutulekanganya ni cinonyelo ca Mlungu cacili mwa Klistu Yesu Ambuje ŵetu.” Yili yisyene kuti, ndaŵi sine tukusapela. Nambo kwende wosope tumsyasyeje Gidiyoni ni acalume ŵakwe. Jemanjajo ŵapesile mnope nambo nganawujila munyuma. “Ŵajendelecele kwawutusya acimmagongo ŵawowo.”—Ower. 8:4.