Yiwusyo Yakutyocela kwa Ŵakuŵalanga
Ligongo cici yaŵalembile Mateyu pakusala yayatendekwe kundanda kwa umi wa Yesu yili yakulekangana ni yaŵalembile Luka?
Yaŵalembile Mateyu pakwamba yayatendekwe ni kupagwa kwa Yesu soni kundanda kwa umi wakwe ali pacilambo capasi yili yakulekangana ni yaŵalembile Luka ligongo ŵakulembaŵa ŵalembaga mnopemnope yakwaya ŵandu ŵakulekangana.
Mateyu ŵalembile yakutendekwa yakwayana mnope ni Yosefe. Ŵatagulile yaŵatesile Yosefe ali apikene kuti Maliya akwete citumbo, yakwamba lilayika lyalyayice kwa jwalakwe mu sagamisi ni kumsalila yosope yayatendekwe kuti Maliya akole citumbo, soni yaŵatesile Yosefe pakupikanila yalyamsalile lilayika kuti atende. (Mat. 1:19-25) Ŵatagulilesoni yalyatesile lilayika pakumkalamusya Yosefe kupitila mu sagamisi kuti atilile ku Iguputo ni liŵasa lyakwe soni yaŵatesile jwalakwe pakupikanila. Mateyu ŵalembilesoni kuti Yosefe ŵasagamile lilayika lili mkumsalila kuti awujile m’cilambo ca Yisalayeli, mwaŵajendele soni yakuti jwalakwe ŵasagwile kuja kutama ku Nasaleti.—Mat. 2:13, 14, 19-23.
Nambo Luka ŵalembile mnope yakwayana ni Maliya. Ŵasasile yayatendekwe palyayice lilayika lyakolanjikwa Gabuliyele kwa Maliya, ulendo wakwe wakwawula kukumlola Elisabeti juŵaliji jwacibale jwakwe, soni maloŵe gaŵaŵecete gakulosya kumlumba Yehofa. (Luk. 1:26-56) Ŵasasilesoni yaŵaŵecete Simiyoni kwa Maliya yakuti kusogolo Yesu cacilagasidwa. Nambosoni Luka ŵasasile yayatendekwe pandaŵi jele Yesu ŵajawile ku nyumba jakupopelela ali akwete yaka 12 yalumo ni acinangolo ŵakwe. Mu cakutendekwa celeci, Luka ŵalembile maloŵe ga Maliya ngaŵaga ga Yosefe. Jwalakwe ŵajonjecesye kuti Maliya yamkwayiye mnope pa yakutendekwayi. (Luk. 2:19, 34, 35, 48, 51) Macaputala gaŵili ga ngani syambone sya Luka, lina lya Maliya likusimanikwa maulendo 12, nambo lya Yosefe maulendo gatatupe. Yeleyi yikulosya kuti Mateyu ŵalembile yaŵaganisyaga Yosefe soni yaŵatesile, nambo Luka ŵalembile mnope ya ukumu wa Maliya nambosoni yaŵasimene nayo.
Msela waŵapagwile Yesu ŵawusasilesoni mwakulekangana m’mabuku gaŵiliga. Mwambone, Mateyu ŵasasile ya msela wa Yosefe soni ŵalosisye kuti Yesu mpela mwanace jwele Yosefe ŵagambile kumlela, jwakwete ufulu wakujigala ucimwene wa Daudi. Ligongo cici yaliji m’yoyo? Ligongo Yosefe jwaliji jwa mumbagwilo ja Mwenye Daudi kupitila mu msela wa Solomo juŵaliji mwanace jwa Daudijo. (Mat. 1:6, 16) Nambo Luka ŵasasile ya msela wa Maliya soni ŵalosisye kuti Yesu ŵaliji jwakuŵajilwa ‘mwakucilu’ kujigala ucimwene wa Daudi. (Alo. 1:3) Ligongo cici? Ligongo Maliya jwaliji jwa mumbagwilo ja Mwenye Daudi kupitila mu msela wa mwanace jwa Daudijo lina lyakwe Natani. (Luk. 3:31) Nambo, ligongo cici Luka nganasala kuti Maliya ŵaliji mwanace jwa Heli, ŵaŵaliji babagwe? Ligongo pandaŵiji boma jakolangaga mnopemnope acalume ŵamwiŵasa basi, nganapwatikagamo acakongwe. M’yoyo ndaŵi jele Luka ŵasalaga ya Yosefe soni kumkolanga jwalakwe kuti mwanace jwa Heli, ŵandu ŵamanyililaga kuti Yosefe ŵaliji akwegwawo Heli.—Luk. 3:23.
Yaŵasasile Mateyu soni Luka yakwamba msela wa liŵasa waŵapagwile Yesu, yikusatusimicisya kuti Yesu ŵaliji Mesiya jwele Mlungu ŵasasile kuti caciyika. Nambosoni, yakuti Yesu ŵaliji jwa mumbagwilo ja Mwenye Daudi jwalijose ŵayimanyi mwamti Afalisi soni Asaduki ngamkanasisya yeleyi. Yaŵalembile Mateyu soni Luka yakwaya msela wa liŵasa lyaŵapagwile Yesu, yili yakusosekwa mnope masiku agano ligongo yili yilimbilimbi ya cikulupi cetu, soni yikusatukamucisya kulupilila kuti yaŵalagucisye Mlungu yicikwanilicikwa.