Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Ŵacinyamatamwe, Mpaka Mkole Umi Wambone

Ŵacinyamatamwe, Mpaka Mkole Umi Wambone

“Ŵalakwe akusandosya une litala lya ku umi.”​—SAL. 16:11.

NYIMBO: 133, 89

1, 2. Ana yajwasimene nayo Tony yikulosya camtuli kuti yili yakomboleka mundu kucenga ndamo syakwe?

MWANACE jwa sukulu jwine, lina lyakwe Tony, jwasigele panandi kuleka majiganyo gakwe ga ku Sekondale. Mwanaceju nganakola babagwe. Yeleyi yamtendekasyaga kuti akajinonyelaga sukulu mwamti kumbesi kwa cijuma cilicose jwagamba kung’anda ni acimjakwe soni kulolela mafilimu. Jwalakwe nganatendaga yaciwawa soni kumwa mitela jakusokonasya mtwe. Kwamba kuti nganakola cakulinga paumi wakwe. Soni jwakayicilaga yakuti Mlungu apali. Kaneko jwasimene ni liŵasa lya Mboni. Tony jwalisalile liŵasali yajwakayicilaga pakwamba ya Mlungu soni yiwusyo yajwakwete. Liŵasali lyampele Tony tumabuku tuŵili twakuti Yiwusyo Msano Yakusosekwa Kuliwusya Yakwamba Kuwatyocele Umi soni ja Ana Yaumi Yatesile Kupanganyidwa?

2 Liŵasali palyapitesoni kukunguluka ni Tony, ŵamsimene jwalakwe ndamo jakwe jili jicenjile mnope. Jwalakwe jwaliji ali aŵalasile tumabuku tosope, mwamti twaliji tuli tukwinyicekwinyice. Tony jwatite, “Komboleka kuti kwana Mlungu.” Jwalakwe jwajiticisye kuti alijiganyeje Baibulo, soni mwapanandipanandi jwacenjile mwaŵawuwonelaga umi wakwe. Atamose kuti pandanda nganajinonyelaga sukulu nambo kaneko jwatandite kutenda cenene mkalasi, mwamti jwamkulungwa jwa pasukulupo jwasimonjile mnope. Jwalakwe jwamsalile Tony kuti, “Ndamo jenu jicenjile mnope soni mkutenda cenene mkalasi. Ana lili ligongo lyakuti mkukamulana ni Ŵamboni sya Yehofa?” Tony jwajiticisye mwamti jwamsalile yakusalijiganyaga ni Ŵamboni sya Yehofa. Jwalakwe jwamalisisye majiganyo gakwe ga ku Sekondale soni apano akutumicila mpela mpayiniya jwakutamilicika nambosoni ali jwakutumicila jwakamucisya. Tony ali jwakusangalala mnope ligongo apano akwete Atati ŵakwe ŵacinonyelo, Yehofa.—Sal. 68:5.

MUMPIKANILEJE YEHOFA KUTI YINDU YIMJENDELE CENENE

3. Ana Yehofa akwasalila ŵacinyamata kuti atendeje cici?

3 Yajwasimene nayo Tony yikutukumbusya kuti Yehofa akusatenda lung’wanu ni ŵanace. Jwalakwe akusasaka kuti msangalaleje yisyesyene soni kuti yindu yimjendeleje cenene paumi wenu. M’yoyo, jwalakwe akumsalila kuti, “Mumkumbucileje . . . juŵampanganyisye m’mwejo m’masiku genu ga ucanda.” (Jwak. 12:1) Mwaciŵelele cilamboci, kutenda yeleyi kuli kwakusawusya. Nambope, yili yakomboleka. Ni cikamucisyo ca Mlungu, yindu mpaka yimjendeleje cenene kwa umi wenu wosope. Kuti tupikanicisye cenene yeleyi, kwende tukambilane yayakamucisye Aisalaeli kuti asumule Cilambo Celagucisye soni yayamkamucisye Daudi kuti amgomece Goliyati.

4, 5. Ana tukulijiganya cici kutyocela pa yaŵatesile Aisalaeli pakwagomeka Akanani soni yaŵatesile Daudi pakumgomeka Goliyati? (Alole yiwulili yayili kundanda kwa nganiji.)

4 Aisalaeli ali asigele panandi kwinjila m’Cilambo Celagucisye, Yehofa nganiŵalamula kuti akosecele kuputa ngondo. (Det. 28:1, 2) M’malo mwakwe, jwasalile kuti akusosekwa kupikanila malamusi gakwe soni kumkulupilila. (Yos. 1:7-9) Kwa ŵandu, yeleyi yaliji yangapikanika. Nambo yajwasasile Yehofayi yaliji yakamucisya mnope, ligongo lyakuti ndaŵi ni katema jwakamucisyaga ŵandu ŵakwe kwagomeka Akanani. (Yos. 24:11-13) Kusala yisyene, kumpikanila Mlungu kukusasaka cikulupi. Nambo cikulupici, ndaŵi syosope cikusamkamucisya mundu kuti yindu yimjendeleje cenene. Yeleyi yili yisyene kutandila kalakala mpaka apano.

5 Goliyati jwaliji msilikali jwamacili. Jwalakwe jwaliji jwamlewu ciŵandika mamita gatatu soni jwanyakulaga yida yangondo yakogoya mnope. (1 Sam. 17:4-7) Nambo Daudi jwakwete yindu yiŵili, lukonji lwakuponyela maganga soni cikulupi mwa Mlungu, Yehofa. Kwa ŵandu ŵangali cikulupi, yaŵatesile Daudiyi yawonekaga kuŵa yakuloŵela. Nambo kusala yisyene, Goliyati ni juŵaliji jwakuloŵela.—1 Sam. 17:48-51.

6. Ana mungani ajino citukambilane cici?

6 Mungani jipite jila, twakambilene yindu mcece yampaka yitutendekasye kuŵa ŵakusangalala soni yampaka tutende kuti yindu yitujendeleje cenene paumi wetu. Yindu yakwe yaliji kwanilisya yakusosecela yetu yausimu, kupata acimjetu ŵambone, kola yakulinga yambone, soni kuyamicila ufulu watupele Mlungu. Kwende sambano tukambilane yindu mcece yeleyi mwakulola yindu yine yayikusimanikwa mu Salimo 16.

KWANILISYA YAKUSOSECELA YENU YAUSIMU

7. (a) Ana mundu jwausimu akusaŵa jwamtuli? (b) Ana “cipanje” ca Daudi caliji cici, soni ana camkwayiye camtuli?

7 Mundu jwausimu akusakola cikulupi mwa Mlungu soni akusayiwona yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa. Jwalakwe akusamjegamila Mlungu kuti amlongoleleje soni akusaŵa jwakusacilila kumpikanila. (1 Akoli. 2:12, 13) Daudi ali cisyasyo cambone panganiji. Jwalakwe jwajimbile kuti, “Ambuje, ali cipanje cangu, soni ŵalakwe akusamba yingusoŵa.” (Sal. 16:5) “Cipanje” celeci cikupwatikapo unasi wakwe ni Mlungu, juŵam’wonaga kuŵa malo gakwe gakutilila. (Sal. 16:1) Ana yakuyicisya yakwe yaliji yamtuli? Jwalakwe jwalembile kuti, “Ndili jwakusengwa.” Yisyene, pangali cindu cacamtendekasyaga Daudi kuŵa jwakusangalala kupunda kuŵa paunasi wambone mnope ni Mlungu.—Aŵalanje Salimo 16:9, 11.

8. Ana yindu yine yapi yampaka yimtendekasye kuŵa ŵakusangalala paumi wenu?

8 Ŵandu ŵakusaŵika nganisyo syawo pa mbiya kapena pa yakusangalasya, ngakusaŵa ŵakusangalala mnope mpela muŵatendele Daudi. (1 Tim. 6:9, 10) M’bale jwine jwa ku Canada jwatite, “Kusangalala kusyesyene kukusayika, ngaŵaga pa yindu yampaka tupate paumi, nambo kukusayika patukumpa msyene Mkupeleka mtuka uliwose wambone, jwali Yehofa Mlungu.” (Yak. 1:17) Yisyene, kukusya cikulupi cenu pa Yehofa soni kumtumicila jwalakwe kucimkamucisya kuŵa ŵakusangalala paumi wenu soni ŵakwikutila. Ana mpaka mtende yamtuli kuti cikulupi cenu ciŵe cakulimba mnope? Mkusosekwa kumalilaga ndaŵi jejinji kulijiganya ya Yehofa mwakuŵalanga Maloŵe gakwe, kulola yindu yaŵapanganyisye, soni kuganicisya ya ndamo syakwe, kupwatikapo cinonyelo cakwe penumwe.—Alo. 1:20; 5:8.

9. Ana mpaka mtende wuli kuti Maloŵe ga Mlungu gamgumbeje mpela muyaŵelele kwa Daudi?

9 Ndaŵi sine Mlungu akusalosya cinonyelo cakwe mwakutujongolela mpela mwakusatendela mtati jwacinonyelo. Pandaŵi jele Mlungu ŵamjongolele Daudi, jwalakwe jwayamicile mnope mwamti jwatite, “Ngwalumba Ambuje, ligongo akusalongolela une, mtima wangu soni ukusangalamusya une cilo cosope.” (Sal. 16:7) Yisyene, jwalakwe jwaganicisyaga mwakusokoka nganisyo sya Mlungu soni kusikunda kuti sigumbe kaganisye kakwe. Naga mkutenda yeleyi, cinonyelo cenu pa Mlungu cicikula soni cimcijendelecela kutenda yindu yakumsangalasya jwalakwe. Yakuyicisya yakwe, cimciŵa Mklistu jwamkomangale mwausimu. Mlongo jwine, lina lyakwe Christin jwatite, “Panguwungunya soni kuganicisya mwakusokoka yanguŵalanga, ngusatanda kulipikana kuti yanguŵalangayo Yehofa ŵalembele une.”

10. Mwakamulana ni yayili pa Yesaya 26:3, ana kuŵa mundu jwausimu kucimkamucisya camtuli?

10 Naga mli mundu jwausimu, cimcijiwona sogolo jacilamboci mpela mwakusajiwonela Mlungu. Yehofa ni jwakusamkamucisya kuti m’manyilileje mwaciŵelele cilamboci. Ligongo cici? Jwalakwe akusaka kuti m’manyilileje yindu yakusosekwa mnope paumi wenu, mtendeje yisagula yambone, soni mkajogopaga yindu yamsogolo. (Aŵalanje Yesaya 26:3.) M’bale jwine, lina lyakwe Joshua jwasasile kuti naga mkumŵandicila Yehofa yicimkamucisya kuti mmanyilileje yindu yakusosekwa mnope ni yangasosekwa.

KUPATA ACIMJETU ŴAMBONE

11. Ana Daudi jwasagulaga camtuli acimjakwe ŵambone?

11 Aŵalanje Salimo 16:3. Daudi jwamanyililaga mwampaka ŵapatile acimjakwe ŵambone. Jwalakwe ‘ŵasangalalaga mnope’ ni ŵandu ŵaŵamnonyelaga Yehofa. Daudi jwawonaga acimjakweŵa mpela “ŵaswela mtima,” ligongo jemanjaji ŵalingagalingaga kuya ndamo syeswela sya Yehofa. Jwamasalimo jwine jwalipikene m’yiyi pakwamba ya kusagula acimjakwe. Jwalakwe jwalembile kuti, “Une ndili mbusanga kapena kuti mjawo jwa ŵandu ŵa kwajogopa ŵalakwe; ni ŵandu ŵakugasunga malamusi gawo.” (Sal. 119:63) Mpela mutwayiwonele mungani jipite jila, jemanjasoni mpaka mpate acimjenu ŵambone pasikati pa ŵandu ŵakusamjogopaga soni kumpikanila Yehofa. Acimjenuŵa akusosekwa kuŵa ŵa misingu jakulekanganalekangana.

12. Ana cici cacamkamucisye Daudi ni Yonatani kuŵa paunasi wambone?

12 Daudi nganasagulaga acimjakwe ŵa misingu jakwepe. Ana mpaka msale lina lya mjakwe jwa pamtima jwa Daudi? Lina lyakwe lyaliji Yonatani. Unasi wa jemanjaji waliji wakusangalasya mnope, mwamti tukusawuŵalanga m’Baibulo. Ana mkumanyilila kuti Yonatani jwalekanganaga yaka 30 ni Daudi? Nambo, ana cici cacakamucisye jemanjaji kuŵa paunasi wambone m’yiyi? Wosopeŵa ŵamkulupililaga Mlungu, ŵacimbicisyanaga, soni jwalijose jwayamicilaga ndamo sya mjakwe mpela kulimba mtima kuŵakulosisye paŵamenyanaga ni acimmagongo ŵa Mlungu.—1 Sam. 13:3; 14:13; 17:48-50; 18:1.

13. Ana mpaka mtende wuli kuti mkole acimjenu ŵajinji? Apelece cisyasyo.

13 Mpela muyaŵelele ni Daudi ni Yonatani, m’wejisoni mpaka tuŵe ‘ŵakusangalala mnope’ naga tukwanonyela ŵandu ŵakusamnonyela Yehofa soni kumkulupilila. Kiera, jwatumicile kwa yaka yejinji jwatite, “Kusyungulila pacilambo cosope capasi, ngwete acimjangu ŵajinji. Acimjanguŵa ali ŵakutyocela m’yilambo yakulekanganalekangana soni ndamo syawo sili syakulekanganalekangana.” Naga mkutenda m’yiyi, cimciyiwona mwasyene kuti Maloŵe ga Mlungu gakusakamucisya ŵakulambila ŵakwe kuŵa ŵakukamulana mnope.

MKOLEJE YAKULINGA YAMBONE

14. (a) Ana cici campaka cimkamucisye kuliŵicila yakulinga yambone paumi wenu? (b) Ana ŵacinyamata ŵane akusalipikana wuli pakwamba ya yakulinga yawo yausimu?

14 Aŵalanje Salimo 16:8. Daudi jwaŵikaga nganisyo syakwe pakumtumicila Mlungu. Jemanjasoni mpaka mŵe ŵakusangalala yisyesyene paumi wenu naga mkwendelecela kumtumicila Yehofa soni kuliŵicila yakulinga. M’bale jwine, lina lyakwe Steven jwatite, “Kutenda yindu kuti ukwanilisye yakulinga yangu, kaneko ni kuyikwanilisya, soni kulola munyuma pa yangombwele kwanilisya, yikusandendekasya kuŵa jwakusangalala.” M’bale jwine jwacinyamata jwa ku Germany jwakutumicila m’cilambo cine jwatite, “Ngangusaka kuti pacinjilolaga munyuma pa yindu yandesile paumi wangu, cinayiwoneje yosope yakwamba une, pali pangali cilicose cinamtendele Mlungu.” Tukukulupilila kuti jemanja mkupikanasoni m’yiyi. Naga yili m’yoyo, mumcimbicisyeje Mlungu ni yindu yamkwete soni mwatendeleje yindu yambone ŵandu ŵane. (Aga. 6:10) Mliŵicileje yakulinga yausimu, soni mpopeleje kwa Yehofa kuti amkamucisye kuyikwanilisya. Jwalakwe akusasangalala kwanga mapopelo mpela gelega.—1 Yoh. 3:22; 5:14, 15.

15. Ana mpaka mliŵicile yakulinga yamtuli? (Alole libokosi lyakuti “Yakulinga Yine Yampaka M’yiganicisye.”)

15 Ana yakulinga yapi yampaka mliŵicile? Mpaka mpeleceje ndemanga pamisongano ja mpingo m’maloŵe genugenupe, kutenda upayiniya kapena kwawula kukutumicila ku Beteli. Mpaka mlinjelinje kulijiganya ciŵeceto cine ni cakulinga cakusaka kuja kutumicila mu mkuli wa ciŵeceto cine. Ndumetume jwa ndaŵi syosope jwacinyamata jwine, lina lyakwe Barak jwatite, “Pangali masengo galigose gampaka gandendekasye kuti pangwimuka kundaŵi kulikose nalipikaneje kuti ngumpa Yehofa macili gangu gosope.”

KUYAMICILA UFULU WATUPELE MLUNGU

16. Ana Daudi jwalipikanaga wuli pakwamba ya malamusi ga Yehofa ni yiwundo yakwe, soni ligongo cici?

16 Aŵalanje Salimo 16:2, 4Mpela mutwalijiganyicisye mungani jipite jila, patukutama mwakamulana ni malamusi ga Mlungu soni yiwundo yakwe, tukusaŵaga pa ufulu usyesyene. Tukusalijiganya kucinonyela cambone ni kuciŵenga cakusakala. (Amo. 5:15) Jwamasalimo Daudi jwamanyilile kuti Yehofa ali ‘msyene umbone.’ M’Baibulo, liloŵe lyakuti “umbone” mpaka ligopolelesoni kuti ndamo syambone mnope. Yehofa ali jwambone mu cilicose cakusatenda soni cilicose cambone catukwete cikusatyocela kwa jwalakwe. Daudi jwatesile yakomboleka pakumsyasya Mlungu soni kutenda yindu yambone mpela muŵatendelaga Mlungujo. Daudi jwalijiganyisyesoni kuŵambala yindu yakusayiŵenga Yehofa. Cimo mwa yindu yeleyi cili kulambila milungu jakupanganyidwa, m’malo mwakumlambila Yehofa. Kulambila milungu jakupanganyidwa kukusikwatyocesya ŵandu ucimbicimbi soni kukusasumula ucimbicimbi wa Yehofa.—Yes. 2:8, 9; Ciw. 4:11.

17, 18. (a) Ana Daudi jwasasile yamtuli pakwamba ya yakuyicisya ya kulambila kwa unami? (b) Ana cici cacikwatendekasya ŵandu kuti ‘aliwunjicile yisawusyo acimsyenepewo’?

17 Mundaŵi ja m’Baibulo, kulambila kwa unami kwapwatikagapo kutenda ya cikululu. (Hos. 4:13, 14) Ŵandu ŵajinji ŵakunonyelaga kulambila kwa unamiku ligongo lyakuti ŵasangalalaga kutenda ya cikululu. Nambo, ana kutenda yeleyi kwatendekasyaga kuŵa wakusangalala yisyesyene? Ata panandi. Daudi jwasasile kuti ŵakusalambila milungu jine, “akuliwunjicila yisawusyo acimsyenepewo.” Ŵandu ŵeleŵa ŵayikene pakupeleka ŵanace ŵawo kwa milungu jaunami. (Yes. 57:5) Yehofa jwaŵenganaga ni ya ngalweyi. Yikaŵe kuti mmwejo mwapali mundaŵi jelejo, ana ngamkaniŵa ŵakusangalala mnope kwawona acinangolo ŵenu ali mkulambila Yehofa?

18 Masiku agano, dini syejinji syaunami sikusakunda kutenda ya cikululu, kupwatikapo kugonana kwa acalumepe kapena acakongwepe. Yeleyi mpaka yatendekasyeje ŵandu kulipikana kuti ali pa ufulu, nambo yisyesyene yakwe yili yakuti “akuliwunjicila yisawusyo acimsyenepewo.” Ana ngaŵa ni m’yoyo? (1 Akoli. 6:18, 19) Ŵacinyamatammwe, mwapikanileje Atati ŵenu ŵakwinani, kuti mpate umboni wakuti kuli kwambone kumpikanila Mlungu. Mganisyeje mwakusamala yakuyicisya yakusakala yampaka yipagwe ligongo lyakutenda yakusakala. Cimciyiwona kuti yakuyicisya yakwe yikusaŵa yakusakala mnope kulekangana ni kusangalala kwampaka mpate kwa kandaŵi kamnono. (Aga. 6:8) Joshua, jwatumsasile pandanda jula jwatite, “Mpaka tuwukamulicisye masengo ufulu wetu mwatukusacila, nambo mpaka tuŵe ŵangasangalala naga tukuwukamulicisya masengo mwakulemweceka.”

19, 20. Ana ŵacinyamata ŵakusamkulupilila Yehofa akwembeceya majali gamtuli?

19 Yesu jwasalile ŵakumkuya ŵakwe kuti, “Naga mkuyitenda yinamjiganyisye une, nditu jemanja mli ŵakulijiganya ŵangu, ni cakuwonaco ticicimgopola jemanja.” (Yoh. 8:31, 32) Gopoka kweleku kukupwatikapo kugopoka ku dini jaunami, ujinga, soni kukulupilila yamisimu. Kusogoloku, tukwembeceya mwalung’wanu kupocela ufulu ni ucimbicimbi wa ŵanace ŵa Mlungu.” (Alo. 8:21) Mpaka msangalale ni ufuluwu apano naga mkukuya yakusajiganya Klistu. Kutenda yeleyi, “timcicimanyilila cakuwona” ngaŵa gamba kulijiganyape nambo kutamaga mwakamulana ni cakuwonaco.

20 Ŵacinyamatamwe, m’yamicileje ufulu wampele Mlungu. M’wukamulicisyeje masengo mwalunda, ligongo m’wucimkamucisya kutenda yisagula yambone yayicimkamucisya kuti mkole sogolo jambone. M’bale jwine jwacinyamata jwatite, “Kuwukamulicisya masengo ufulu mwalunda pawuli jwacinyamata kuli kwakamucisya mnope pawusimene ni yisagula yekulungwa mnope, mpela kusaka kupata masengo gambone kapena kusagula kulombela kapena kulombedwa kapena kwembeceya kaje.”

21. Ana mpaka mtende wuli kuti mkapate umi usyesyene?

21 M’cilambo cakalaci, atamose kuti ŵandu akusangalala ni umi, akusagamba kusangalala kwa ndaŵi jamnonope. Pangali mundu jwakusamanyilila yayicitendekwa lisiku lyakuyicisya. (Yak. 4:13, 14) M’yoyo, cindu cambone campaka mtende cili kutenda yakusagula yampaka yimkamucisye kupata “umi usyesyene,” wawuli umi wangamala m’cilambo casambano. (1 Tim. 6:19) Mlungu ngakusamkanganicisya mundu jwalijose kuti amtumicileje jwalakwe. Yili ni mundujo kusagula yampaka atende. M’yoyo, mum’woneje Yehofa kuŵa “cipanje” cenu mwakulingalinga lisiku lililyose kuŵa najo paunasi soni m’yamicileje yindu yambone yampele jwalakwe. (Sal. 103:5) M’ŵeje ŵakusimicisya kuti Yehofa mpaka amkamucisye kuŵa ŵakusangalala mpaka kalakala.—Sal. 16:11.