Tulijiganye kwa Ŵakutumicila ŵa Yehofa Ŵakulupicika
“Ana Yehofa akusaka cici kwa mmwejo? Jwalakwe akusaka kuti mtendeje cilungamo, m’ŵe [jwakulupicika] soni mjendeje mwakulinandiya pameso pa Mlungu jwenu.”—MIKA 6:8.
NYIMBO: 63, 43
1, 2. Ana Daudi ŵalosisye catuli kuti ŵaliji jwakulupicika kwa Mlungu? (Alole ciwulili cacili penanipa.)
LISIKU line cilo, Daudi ni Abisayi ŵajesile mwangasinganga pasikati pa asilikali ŵakwana 3,000 ŵaŵaliji mkugona mumsakasa. Ali ayice pasikati pa msakasawo, ŵamsimene Mwenye Sauli ali mkugonasoni. Sauli ni Asilikali ŵakweŵa ŵajesile m’cipululu ca Yudeya acimsosagasosaga Daudi kuti am’wulaje. Abisayi paŵam’weni Sauli ŵamsongonele Daudi kuti, “Angunde namcope ni lipanga mpaka pasi kamope basi, ngambwilisya kaŵili.” Nambo yaŵajanjile Daudi yaliji yakusimonjesya. Jwalakwe ŵatite, “Mkasimum’wulaga. Ana ŵani ŵampaka atambasukule ligasa lyakwe ni kum’wulaga jwamsagulwe jwa Yehofa, nambo ngakola magambo? . . . Yili yangakomboleka kwa une kutambasukula ligasa lyangu ni kum’wulaga jwamsagulwe jwa Yehofa.”—1 Sam. 26:8-12.
2 Daudi ŵamanyililaga yaŵasosekwaga kutenda kuti aŵe jwakulupicika kwa Yehofa. Jwalakwe nganakola nganisyo syakum’wulaga Sauli. Ligongo cici? Ligongo lyakuti Sauli ŵaliji mwenye jwamsagulwe ni Mlungu. Ŵakutumicila ŵa Yehofa ŵakulupicika akusiŵacimbicisya ŵandu ŵakwete maukumu. Soni yeleyi ni yakusasaka Yehofa kuti tutendeje.—Aŵalanje Mika 6:8.
3. Ana Abisayi ŵalosisye catuli kuti ŵaliji jwakulupicika kwa Daudi?
2 Sam. 11:2-4, 14, 15; 1 Mbiri 2:16) Komboleka kuti Abisayi ŵamanyilile yosopeyi, nambope ŵajendelecele kumcimbicisya Daudi mpela mwenye jwamsagulwe ni Mlungu. Konjecesya pelepa, Abisayi ŵaliji mlongola jwa asilikali, nambo nganakamulicisya masengo ukumu wakwewu kuti amsumule Daudi umwenye. M’malomwakwe, jwalakwe ŵamcenjelaga Daudi kwa acimmagongo ŵakwe.—2 Sam. 10:10; 20:6; 21:15-17.
3 Abisayi ŵamcimbicisyaga Daudi ligongo lyakuti ŵamanyililaga kuti Mlungu ŵamsagwile jwalakwe kuti aŵe mwenye. Nambope ali aŵele mwenye, Daudi ŵatesile cakulemwa cekulungwa. Jwalakwe ŵatesile cikululu ni ŵamkwakwe Uliya soni kaneko ŵamsalile Yowabu juŵaliji m’balegwe Abisayi kuti alinganye yakuti Uliyajo akawulajikwe ku ngondo. (4. (a) Ana Daudi ŵatesile yatuli pakulosya kuti ŵaliji jwakulupicika kwa Mlungu? (b) Ana citutagulilanesoni ya ŵani mungani ajino?
4 Yaŵatesile Daudi pakana kum’wulaga Mwenye Sauli yalosisye kuti jwalakwe ŵaliji jwakulupicika kwa Yehofa. Paŵaliji mwanace, Daudi ŵawuleje Mfilisiti jwakogoya mnope lina lyakwe Goliyati, juŵaliji ‘mkunyosya asilikali ŵa Mlungu jwacijumi.’ (1 Sam. 17:23, 26, 48-51) Daudi paŵaŵele mwenye, ŵatesile yakulemwa yekulungwakulungwa mpela cikululu soni kuwulaga. Nambope jwakulocesya Natani paŵamjamwice, Daudi ŵajiticisye yakulemwayo soni ŵapitikwice mtima. (2 Sam. 12:1-5, 13) Ali acekulwipe, Daudi ŵajendelecele kuŵa jwakulupicika kwa Mlungu. Mwambone, jwalakwe ŵapelece yindu yine yakuti cakamulicisye masengo pakutaŵa nyumba ja Yehofa. (1 Mbiri 29:1-5) Yisyene, Daudi ŵatesile yakulemwa yekulungwakulungwa paumi wakwe, nambo nganaleka kuŵa jwakulupicika kwa Mlungu. (Sal. 51:4, 10; 86:2) Patukutagulilana yakwamba Daudi soni ŵandu ŵane ŵaŵaliji ŵakulupicika mundaŵi jakwe, kwende tupate kwanga kwa yiwusyo ayi: Ana tukusosekwa kuŵa ŵakulupicika kwa ŵani candanda? Ana tukusosekwa kola ndamo syapi kuti tulosye kuti tuli ŵakulupicika?
ANA TUKUSOSEKWA KUŴA ŴAKULUPICIKA KWA ŴANI CANDANDA?
5. Ana tukulijiganya cici pa yaŵatesile Abisayi?
5 Abisayi paŵajinjile mumsakasa mumwaliji Sauli, nganamanyililaga jwakusosekwa kumlosya kulupicika kwakwe candanda. Jwalakwe ŵasacililaga kum’wulaga Mwenye Sauli pakusaka kulosya kuti ŵaliji jwakulupicika kwa Daudi. Nambope Daudi ŵamlekasisye pakumanyilila kuti kwaliji kulemwa kum’wulaga ‘jwamsagulwe jwa Yehofa.’ (1 Sam. 26:8-11) Yayatendekweyi yikutujiganya cindu cakusosekwa mnope. Patukusagula kuti tuŵe ŵakulupicika kwa ŵani candanda tukusosekwa kuganicisya songa sya m’Baibulo syampaka situkamucisye kusagula cenene.
6. Ligongo cici tukusosekwa kusamala patukulosya kulupicika kwa ŵamwiŵasa mwetu soni acimjetu?
6 Kuŵa ŵakulupicika kwa mundu kukusatandila mumtima. Nambo tukusosekwa kumbucilagasoni kuti mtima wetu uli wakulambusya. (Yer. 17:9) Yili yangasawusya kwa mundu jwali jwakulupicika kwa Mlungu kusacilila kuŵa jwakulupicika kwa mjakwe jwapamtima kapena jwacibale jwakwe atamose jwakutenda yakusakala. Nambope, naga mundu jwatukusamnonyela alesile usyesyene, tukusosekwa kumbucila kuti cakusosekwa mnope cili kuŵa jwakulupicika kwa Yehofa kupunda kwa mundu jwalijose.—Aŵalanje Matayo 22:37.
7. Ana mlongo jwine ŵatesile wuli kuti aŵe jwakulupicika kwa Yehofa?
7 Naga jwacibale jwetu atyosyegwe mumpingo, tukusosekwa kulosya kuti tuli ŵakulupicika kwa Yehofa. Mwambone, mlongo jwine lina lyakwe Anne [1][2] ŵajimbilidwe foni ni mamagwe ŵaŵaliji ŵatyosyegwe. Mamagwewo ŵatendaga lipowo ligongo lyakuti ŵandu ŵam’liŵasa lyawo nganakungulukaga nawo, m’yoyo ŵasakaga kuti ajawule kunyumba kwa Annejo. Yeleyi yamlagasisye mnope nganisyo Anne, nambo ŵasalile kuti ciŵajanjepe mwakwalembela cikalata. Mkanalembe cikalataco, jwalakwe ŵalolitesoni songa sine sya m’Baibulo syasyaliji syakamucisya. (1 Akoli. 5:11; 2 Yoh. 9-11) Anne ŵalembile cikalataco ni kwakumbusya mamagwewo mwacinonyelo kuti ŵalilekangenye jika ni liŵasalyo ligongo lyakuti ŵatesile yakulemwa nambo nganasakaga kupitikuka mtima. Jwalakwe ŵasalilesoni kuti naga akusaka kuŵasoni ŵakusangalala akusosekwa kuwujila kwa Yehofa.—Yak. 4:8.
8. Ana ndamo syapi syampaka situkamucisye kuŵa ŵakulupicika kwa Mlungu?
8 Kulupicika kwa ŵandu ŵane ŵamundaŵi ja Daudi kukulosya ndamo sitatu syampaka situkamucisyesoni kuŵa ŵakulupicika kwa Mlungu. Ndamosi sili kulinandiya, canasa, soni kulimba mtima. Kwende tutagulilane ndamo syelesi.
TUKUSASOSEKWA KUŴA ŴAKULINANDIYA KUTI TUŴE ŴAKULUPICIKA KWA MLUNGU
9. Ligongo cici Abineli ŵasacililaga kum’wulaga Daudi?
9 Yonatani, mwanagwe Sauli soni Abineli jwamkulungwa jwa asilikali ŵam’weni Daudi paŵayikaga kwa Mwenye Sauli ali ajigele mtwe wa Goliyati. Yonatani ŵatesile cilangano ni Daudi kuti aŵe paunasi. (1 Sam. 17:57–18:3) Nambo Abineli nganatenda yeleyi. Jwalakwe ŵayikene pakumkamucisya Sauli kuti am’wulaje Daudijo. Daudi ŵalembile kuti ‘ŵandu ŵangalwe akusosasosa umi wangu.’ (Sal. 54:3; 1 Sam. 26:1-5) Wosope ŵanaŵaŵili, Yonatani ni Abineli ŵamanyililaga kuti Mlungu ŵamsagwile Daudi kuti aŵe mwenye jwa Yisalayeli. Sauli paŵawile, Abineli akalosisye kulinandiya soni kulupicika kwa Mlungu mwakumkamucisya Daudi. Nambo, jwalakwe ŵatandite kumkamucisya Isiboseti mwanagwe Sauli kuti aŵe mwenye. Mkupita kwa ndaŵi, Abineli ŵatesile cikululu ni ŵamkwakwe Mwenye Sauli. Komboleka kuti jwalakwe ŵatesile yeleyi ligongo lyakuti ŵasakaga kuŵa mwenye. (2 Sam. 2:8-10; 3:6-11) Nambo, ligongo cici Yonatani ni Abineli ŵatesile yindu mwakulekangana? Ligongo lyakuti Yonatani ŵaliji jwakulinandiya soni jwakulupicika kwa Yehofa nambo Abineli nganaŵa m’yoyo.
10. Ana cici cacamtendekasisye Abisalomu kuti akaŵa jwakulupicika kwa Mlungu?
10 Abisalomu mwanagwe Daudi ŵalepele kuŵa jwakulupicika kwa Mlungu ligongo lyakuti nganaŵa jwakulinandiya. Jwalakwe ŵasakaga kuŵa mwenye mwati ‘ŵalipanganyicisye ligeleta lyakuwutidwa ni mbunda, soni acalume ŵakwana 50 ŵawutukaga pasogolo pakwe.’ (2 Sam. 15:1) Abisalomu ŵatendekasisyesoni ŵandu ŵane kuti aŵe ŵakulupicika kwa jwalakwejo. Konjecesya pelepa, jwalakwe ŵasakaga kum’wulaga Daudi, atamose ŵamanyililaga kuti Yehofa ŵamsagwile Daudijo kuti aŵe mwenye jwa Yisalayeli.—2 Sam. 15:13, 14; 17:1-4.
11. Ana tukulijiganya cici pa cisyasyo ca Abineli, Abisalomu, soni Baluki?
11 Cisyasyo ca Abineli ni Abisalomu cikutukamucisya kumanyilila kuti kusacilila mnope ukumu mpaka kumlepelekasye mundu kuŵa jwakulupicika kwa Mlungu. Yili yisyene kuti jwakutumicila jwa Yehofa jwakulupicika nganaŵa asacile kutenda yeleyi. Nambope, tumanyilileje kuti kusacilila mnope mbiya kapena masengo gapenani mpaka kujonanje unasi wetu ni Yehofa. Mwambone, Yer. 45:4, 5) Baluki ŵapikanile camukoci. M’wejisoni tukusosekwa kuya yaŵasasile Yehofayi patukwembeceya konanjikwa kwa cilamboci.
Baluki juŵaliji mlembela jwa Yelemiya ŵasacililaga yindu yekulungwa mwati ŵalesile kumtumicila Mlungu mwakusangalala. Yehofa ŵamsalile jwalakwe kuti, “Mlole! Yindu yandaŵile, nguyigwisya, soni yambandile, nguyicupula. Cindende yeleyi m’cilambo cosope. Nambo m’mwejo mkusosasosa yindu yekulungwa. Mlece kuyisosasosa.” (12. Asale cisyasyo cakulosya kuti nganituŵa tuŵele ŵakulupicika kwa Mlungu naga tukusacilila kutenda yakusaka yetu.
12 M’bale jwine jwa ku Mexico lina lyakwe Daniel ŵasosekwaga kusagula kuŵa jwakulupicika kwa Mlungu kapena kutenda yakusaka yakwe. Jwalakwe ŵasakaga kulombela jwamkongwe jwangakulupilila. Daniel ŵatite, “Namlembelaga yikalata jwamkongweju atamose ndili ndandite kutenda upayiniya. Nambo pambesi pakwe, nalinandiye ni kumsalila jwamkulungwa jwamumpingo jwine yanatendagayi. Jwalakwe ŵangamucisye kumanyilila kuti naga ngusaka kuŵa jwakulupicika kwa Mlungu, ngusosekwa kuleka kumlembela yikalata jwamkongwejo. Natandite kupopela mnope kwa Mlungu soni kumlilila, mwati kaneko nakombwele kuleka kumlembela yikalatayo. Pali papitile kandaŵi panandi natandite kusangalala mnope ni undumetume wangu.” Mkupita kwa ndaŵi, Daniel ŵalombele mlongo jwambone soni apano akutumicila mpela jwakulolela mkuli.
KUŴA ŴAKULUPICIKA KWA MLUNGU KUKUSATUKAMUCISYA KUŴA ŴACANASA
13. Daudi paŵatesile cakulemwa, ana Natani ŵalosisye catuli kuti ŵaliji jwakulupicika kwa Mlungu soni kwa Daudijo?
13 Ndaŵi sine patukuŵa ŵakulupicika kwa Mlungu tukusaŵasoni tuli mkulosya kulupicika kwa ŵandu ŵane. Jwakulocesya Natani jwalosisye kulupicika kwa Daudi, nambo ali mkulosyasoni kulupicika kwa Mlungu ndaŵi jijojo. Natani ŵapikene kuti Daudi ŵatesile cikululu ni Batiseba, soni ŵalingenye yakuti ŵamkwakwe Batisebajo awulajidwe ku ngondo. Yehofa paŵamsalile Natani kuti akamjamuce Daudi, jwalakwe ŵapikanile soni ŵatesile yindu mwakulimba mtima atamose kuti ŵaliji jwakulupicika kwa Daudijo. Jwakulocesya Natani ŵapelece camukoco mwalunda soni mwacinonyelo. Pakusaka kumkamucisya Daudi kumanyilila ukulu wa cakulemwa cakwe, Natani ŵakamulicisye masengo ciwanicisyo cakulosya ungali cilungamo wa mundu jwine jwakusicila juŵajigele kangondolo ka mundu jwakulaga. Daudi paŵalosisye kuti yaŵatesile mundu jwakusicilajo yamsakalisye mnope, Natani ŵamsalile kuti, “Mundujo ni mmwejo!” Pelepa Daudi ŵamanyilile kuti ŵamlemwecesye mnope Yehofa.—2 Sam. 12:1-7, 13.
14. Ana mpaka atende wuli kuti aŵe ŵakulupicika kwa Yehofa soni kwa mjawo kapena jwacibale jwawo?
14 Kwatendela ŵane canasa mpaka kwakamucisyesoni kuŵa ŵakulupicika kwa Mlungu. Mwambone, naga akwete umboni wakulosya kuti m’bale kapena Levitiko 5:1; Agalatia 6:1.
mlongo jwine atesile cakulemwa cekulungwa, mpaka asacilile mnope kuti aŵe ŵakulupicika kwa jwalakwejo, mnopemnope naga ali mjawo jwapamtima kapena jwacibale jwawo. Nambo naga akulingalinga kusisa cakulemwaco, mpaka alosye ungakulupicika kwa Mlungu. Wosopewe tukumanyilila kuti cakusosekwa mnope cili kuŵa jwakulupicika kwa Mlungu candanda. M’yoyo, mpela Natani akusosekwa kulimba mtima soni kumtendela canasa mjawo kapena jwacibale jwawojo. Amlimbikasye kuti akasalile acakulungwa ŵamumpingo mwacitema kuti amkamucisye. Nambo naga pakupita kandaŵi nditu mkanajawule kukwasalila acakulungwawo, akusosekwa wawojo kwawula kukwasalila acakulungwawo. Kutenda yeleyi kucilosya kuti ali ŵakulupicika kwa Mlungu soni akumtendela canasa mjawo kapena jwacibale jwawojo. Acakulungwa ŵamumpingowo cacimkamucisya jwalakwe mwakulitimalika kuti alinganyesoni unasi wakwe ni Yehofa.—AŵalanjeTUKUSASOSEKWA KUŴA ŴAKULIMBA MTIMA KUTI TUŴE ŴAKULUPICIKA KWA MLUNGU
15, 16. Ligongo cici Husayi ŵasosekwaga kuŵa jwakulimba mtima kuti aŵe jwakulupicika kwa Mlungu?
15 Jwamlume jwine lina lyakwe Husayi ŵasosekwaga kuŵa jwakulimba mtima kuti aŵe jwakulupicika kwa Mlungu. Jwalakwe ŵaliji mjakwe jwakulupicika jwa Mwenye Daudi. Nambope, yaliji yakusawusya kuti Husayi alosye kulupicika kwa Daudi pandaŵi jele Abisalomu mwanace jwa Daudi ŵatendekasisye ŵandu ŵajinji ku Yelusalemu kuti amkuyeje jwalakwe paŵasakaga kusumula umwenye wa babagwe. (2 Sam 15:13; 16:15) Pandaŵiji, Daudi ŵatisile mumsindamo. Nambo ana Husayi akatesile cici? Ana akamlesile Daudi ni kutanda kulosya kulupicika kwa Abisalomu, kapena akamkuyisye mwenye jwacikulileju juŵatilaga kuti akawulajigwa? Husayi ŵasagwile kuŵa jwakulupicika kwa mwenye jwamsagulwe ni Mlungu, mwati ŵamkuyisye ni kuja kusimana najo ku litumbi lya Maolifi.—2 Sam 15:30, 32.
16 Daudi ŵamsalile Husayi kuti awujile ku Yelusalemu ni akalambucisye kuŵa mpela mjakwe jwa Abisalomu, pakusaka kumtendekasya Abisalomujo kuti akapikanila yasasile Ahitofeli. Husayi ŵaŵisile umi wakwe pangosi pakusaka kulosya kuti ali jwakulupicika kwa Yehofa soni kwa Daudijo. Daudi ŵapopesile kwa Yehofa kuti amkamucisye Husayi. Pambesi pakwe, Abisalomu ŵapikanile yaŵasasile Husayijo ngaŵaga yaŵasasile Ahitofeli.—2 Sam. 15:31; 17:14.
17. Ligongo cici tukusasosekwa kuŵa ŵakulimba mtima kuti tuŵe ŵakulupicika kwa Yehofa?
17 Wosopewe tukusasosekwa kuŵa ŵakulimba mtima kuti tuŵe ŵakulupicika kwa Yehofa. Ŵajinji mwa m’weji tukombwele kumalana ni yakusawusya yakutyocela kwa ŵacibale ŵetu, ŵakamula nawo masengo, kapenasoni maboma pakusaka kulosya kuti tuli ŵakulupicika kwa Mlungu. Mwambone, m’bale jwine jwa ku Japan lina lyakwe Taro, ŵaliji jwakulupicika soni ŵapikanilaga mnope acinangolo ŵakwe kutandila paŵaliji mwanace. Jwalakwe ŵatendaga yeleyi ligongo lyakuti ŵanonyelaga mnope acinangolo ŵakwewo soni ŵasakaga kuti asangalaleje. Nambo jwalakwe paŵatandite kulijiganya Baibulo, acinangologwewo nganasangalala nayo mwati ŵamlekasyaga. Yaliji yakusawusya kwasalila kuti asagwile yakuti asonganeje ni Ŵamboni sya Yehofa. Taro ŵatite, “Jemanjaji ŵandumbilile mnope kwa yaka yejinji soni ŵasalile kuti ngajawulaga kunyumba kwawo. Nambo napopelaga kuti Mlungu angamucisye kuŵa jwakulimba mtima soni kuti ngacenga nganisyo syangu. Apano acinangolo ŵanguwo ŵacenjile nganisyo syawo, mwati ngusakomboleka kwawula kukwalola ndaŵi ni katema.”—Aŵalanje Miyambo 29:25.
18. Ana alijiganyisye yatuli munganiji?
18 Mpela Daudi, Yonatani, Natani, soni Husayi, kwende wosope tusangalaleje ligongo lyakuŵa ŵakulupicika kwa Yehofa. Nambo tukajigalila cisyasyo ca ungakulupicika wa Abineli soni Abisalomu. Tukusacilila kumnyambatila Yehofa mpela muŵatendele Daudi. Nambope, nganituŵa tuŵambele kutenda yindu mwakulemwesya ligongo lyakuti tuli ŵangali umlama. Atamose yili m’yoyo, mpaka tukombole kulosya kuti cindu cakusosekwa mnope paumi wetu cili kuŵa ŵakulupicika kwa Yehofa.
^ [1] (ndime 7) Mena gane munganiji tugacenjile.