MASENGO ga Ucimwene nganigajawulaga pasogolo mnope ku Brazil m’yaka ya m’ma 1930. Nambo mu 1935, Nathaniel Yuille ni ŵamkwakwe lina lyakwe Maud, ŵaŵaliji apayiniya, ŵamlembele cikalata M’bale Joseph F. Rutherford jwele pandaŵijo ŵalongolelaga masengo gakulalicila pacilambo cosope. Apayiniyaŵa ŵalipelece kuti alalicileje soni m’cikalata cawo ŵalembile kuti ali ŵakusacilila kwawula kulikose kwampaka ŵatumisye.

Pandaŵiji, Nathaniel ŵakwete yaka 62, soni ŵaliji ali apumwile pamasengo gakwe ga yakutaŵataŵa. Jwalakwe ŵaliji jwakulongolela undumetume mu mpingo mwawo mu msinda wa San Francisco ku California m’cilambo ca United States. Nathaniel ŵalinganyisye yakuti masengo gakulalicila gatendekweje mumsindawu, soni ŵakamulicisyaga masengo yida yagulucisya maloŵe pakuwandisya ngani syambone. Yaŵasimene nayo soni mtima wakwe wakulipeleka yamkamucisye mnope paŵaŵele jwakutumicila jwa nyambi ku Brazil, kukwaliji yiŵeceto yejinji.

Nathaniel ni Maud ŵayice ku Brazil mu 1936 pampepe ni mpayiniya jwine lina lyakwe Antonio P. Andrade juŵagopolelagasoni yaŵaŵecetaga mwanja Nathaniel. Jemanjaji ŵayice ni magalamafoni 35, soni galimoto jagulusya maloŵe. Cilambo ca Brazil cili pa nambala 5 pa yilambo yekulungwa pacilambo cosope capasi, nambo pandaŵiji cagambile kola ŵakulalicila ya Ucimwene ŵakwana 60. Nambope yida yagulucisya maloŵeyi yakamucisye kuti ŵayicile ŵandu ŵajinji kwa yaka yamnono.

Pali papitile mwesi umo ciyicile Nathaniel ni Maud, ofesi ja nyambi jalinganyisye yakuti atende msongano mumsinda wa São Paulo. Kaneko ŵatandite kuwandisya ngani ja wosope pakamulicisya masengo galimoto jagulusya maloŵe jaŵajendesyaga Maud. Yeleyi yakamucisye kuti ŵandu ŵakwana 110 asimanikwe pamsonganowo. Msonganowu walimbikasisye mnope  ŵakulalicila, mwati ŵatandite kumalila ndaŵi jejinji ali mkulalicila. Ŵakulalicilaŵa ŵalijiganyisye kulalicila pakamulicisya masengo mabuku, makadi, soni magalamafoni gaŵagulucisyaga ngani syejambuligwe m’Cisungu, m’Cijelemani, m’Cihangale, m’Cipolishi, m’Cisipanishi soni mkupita kwandaŵi m’Cipwitikisi.

Mu 1937, ku São Paulo, Rio de Janeiro, soni ku Curitiba kwatendekwe msongano wine, wawakamucisye kuti masengo gakulalicila gajawule pasogolo mnope. Abale ŵaŵapite ku msonganowu ŵalalicilaga ku nyumba ni nyumba pakamulicisya masengo galimoto jagulusya maloŵe. M’bale José Maglovsky, juŵaliji jwacinandipile pandaŵijo ŵalembile kuti, “Twaŵikaga mabuku getu panepakwe, soni galimoto pajagulusyaga ngani jejambuligwe, twaŵecetaga ni ŵandu ŵaŵakopokaga m’nyumba syawo kuti alole yayatendekwaga.”

Pamsonganowu ŵandu ŵabatiswe m’masulo, pandaŵi jele ŵandu ŵaŵajogaga m’masulomo ŵaliji ali mkotela lyuŵa capakuŵandicila. Twakwete upile wapajika wakwalalicila jemanjaji pakamulicisya masengo galimoto jagulusya maloŵe. Ngani ja ubatiso jejambuligwe jaŵaŵecetaga M’bale Rutherford japikanikaga pa galimotojo. Ŵandu ŵane ŵaŵakwete lung’wanu, ŵasyungulile galimotojo ni kupikanilaga nganijo jaŵajigopolelagasoni m’Cipwitikisi. Panyuma pa nganiji, ŵaŵisile nyimbo sya Ucimwene syaŵasijambwile m’Cipolishi, soni ŵandu ŵatandite kubatiswa. Abale ni alongo ŵajimbagasoni nyimbosi m’yiŵeceto yakulekanganalekangana. Buku ja pacaka ja mu 1938 jasasile kuti, “Yeleyi yikutukumbusya mwayaŵelele pa Pentekosite ligongo jwalijose ŵapikanaga ciŵeceto cakwe.”

Lyamlungu lililyose panyuma pa msongano, galimoto japitaga m’cigulusya ngani sya m’Baibulo m’malo mwakusapumulila ŵandu, m’majumba ga ŵandu, soni m’malo gakupanganyila yindu mumsinda wa São Paulo ni m’misinda jine. Galimotoji jajawulagasoni kukugulusya ngani sya m’Baibulo mwesi uliwose kwa ŵandu ŵamatana ŵakwana 3,000, ŵaŵatamaga ku malo gane gagaliji pa lutando lwa makilomita 97 cakumpoto kwa msinda wa São Paulo. Mkupita kwandaŵi kwapagwile mpingo. Ŵandu ŵamatana akusalaga mnope ni ulwele wawo. Nambope ŵamatana ŵaŵaŵele ŵakulalicila ya Ucimwene ŵaŵendile kuti nombenawo alalicileje ngani syakutondoya sya m’Baibulo kwa ŵamatana acimjawo.

Cakumbesi kwa caka ca 1938, ŵatandite gulusya ngani syakusala ya Ucimwene syaŵasijambulaga m’Cipwitikisi. Palisiku lyakumbucila ŵandu wosope ŵaŵawile, galimoto jajawulaga ku malembe gakulekanganalekangana ni gulusyaga ngani sya mtwe wakuti “Ana Ŵawe Ali Kwapi?,” “Yehofa,” soni “Cipanje.” Yeleyi yakamucisye kuti ŵayicile ŵandu ŵakupunda 40,000 ŵaŵawililwe ŵaŵajawulaga ku malembeko palisikuli.

Acimlongola ŵa dini ŵane ŵatumbilaga nayo yakuti galimotojo jijendeje m’cigulusya ngani sya m’Baibulo pelanguka, mwati ŵalimbikasyaga acakulungwakulungwa ŵamumsinda kuti alekasye yeleyi. Mlongo Yuille ŵasasile kuti pandaŵi jine jwambopesi jwine ŵasalile ŵandu ŵane ŵakwimucila kuti akajonanje galimotojo. Nambope pamalopo payice jwamkulungwa jwa msindawo ni ŵapolisi, ŵaŵapikanile pologalamu josope. Abale ŵampele jwamkulungwa jwa msindajo mabuku. Palisikulyo nganipatendekwa yanjojo yiliyose. Mwangasamala kandu kuti pandaŵiji ŵandu ŵasisyaga, nambope lipoti lya ku Brazil lyaŵalilembile mu buku japacaka ja mu 1940 lyasasile kuti, caka ca 1939 “caliji cambone kwa wosope kuti amtumicile Mlungu Jwamkulungwa soni kuwandisya lina lyakwe.”

Kusala yisyene kwika kwa “galimoto jagulusya maloŵe ja Mboni sya Yehofa” kwakamucisye mnope pamasengo gakulalicila ku Brazil. Galimotojo jakamucisye kuti Ngani Syambone sya Ucimwene syayicile ŵandu ŵajinji. Nambope atamose kuti galimotoji ŵajisumisye mu 1941, Ŵamboni sya Yehofa ku Brazil akwendelecelape kulalicila ngani syambone kwa ŵandu ŵa mitima jambone.—Nganiji jityocele ku Brazil.