Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

NGANI JAKULIJIGANYA 52

Ŵakamuchisyeje Ŵane Kuti Apilileje Yakusawusya

Ŵakamuchisyeje Ŵane Kuti Apilileje Yakusawusya

“Mkasimleka kwatendela yambone ŵele ŵali ŵakuŵajilwa kupochela yambone, pa ndaŵi jimkwete machili gakuti mpaka mpakombole kuyitenda yeleyi.”—MIS. 3:27.

NYIMBO NA. 103 Ŵakuchinga Ali Mituka mwa Achalume

YACHITULIJIGANYE a

1. Ana Yehofa akusajanga chamtuli mapopelo ga ŵakutumichila ŵakwe ŵakulupichika?

 ANA akumanyilila kuti Yehofa mpaka ŵakamulichisye masengo wawojo pakwanga lipopelo lya mundu jwine? Jwalakwe mpaka atukamulichisye masengo wosopewe chinga tuli jwamkulungwa jwa mumpingo, jwakutumichila jwakamuchisya, mpayiniya, kapena jwakufalisya. Nambosoni chinga tuli jwachinandipile kapena jwachikulile, chinga tuli m’bale kapena mlongo. Mundu jwakusamnonyela Yehofa paŵendile chikamuchisyo kwa jwalakwe, Mlungu jwetu akusiŵakamulichisya masengo achakulungwa ŵa mumpingo soni ŵakutumichila ŵakwe ŵakulupichika kuti ‘akamlimbisye’ mundujo. (Akol. 4:11) Kusala yisyene uli upile wekulungwa kumtumichila Yehofa soni achalongo achimjetu mulitala lyeleli. Mpaka tukole upile wakutenda yeleyi, paubuchile mlili, pakutendekwe ngosi jachilengedwe, kapena ŵane pakulagasidwa.

ŴAKAMUCHISYEJE ŴANE PAUBUCHILE MLILI

2. Ligongo chichi mpaka yiŵe yakusawusya kwakamuchisya ŵane paubuchile mlili?

2 Mpaka yiŵe yakusawusya kuti twakamuchisye ŵane paubuchile mlili. Mwachisyasyo, mpaka tusache kwajendela achimjetu, nambo ligongo lya mliliwo mpaka tulepele kutenda yeleyo. Mpaka tusachesoni kwaŵilanjila kumangwetu ŵandu ŵakulaga kupata mbiya kuti tulye nawo yimpepe, nambo yeleyi mpaka yiŵesoni yakusawusya. Tukusasaka kwakamuchisya ŵane, nambope yikusaŵa yakusawusya kutenda yeleyi naga jumo jwamwiŵasa mwetu akulwala. Nambope, tukusasaka kuti twakamuchisyeje abale ŵetu, soni Yehofa akusaŵa jwakusangalala patukutenda yampaka tukombole pakwakamuchisya ŵane. (Mis. 3:27; 19:17) Sano ana mpaka tutende chichi kuti twakamuchisye ŵane?

3. Ana tukulijiganya chichi kutyochela kwa achakulungwa ŵa mumpingo wa Desi? (Yelemiya 23:4)

3 Yampaka atende achakulungwa ŵa mumpingo. Naga wawojo ali jwamkulungwa jwa mumpingo, akusosekwa asimanyilileje chenene ngondolo syawo. (Aŵalanje Yelemiya 23:4.) Mlongo Desi jwatumkolasile mungani jajipite jila jwatite, “Achakulungwa ŵa mumpingo ŵa mkagulu ketu ka utumiki ŵayikaga kukukunguluka soni kukulalichila yimpepe ni uweji munyumamu.” b Yeleyi yatendekasisye kuti yiŵe yangasawusya kwa achakulungwaŵa kuti amkamuchisye Desi pawabuchile mlili ŵa COVID-19. Pandaŵijitu ŵane mwa ŵachibale ŵa mlongoju ŵawile ligongo lya mliliwu.

4. Ana achakulungwa ŵa mumpingo ŵakombwele chamtuli kumkamuchisya Mlongo Desi? Ana achakulungwa ŵa mumpingo akulijiganya chichi pelepa?

4 Mlongo Desi jwatite, “Ligongo lyakuti nawonaga achakulungwaŵa mpela achimjangu, yaliji yangasawusya kwasalila mwayaŵelele yindu paumi wangu.” Ana achakulungwa ŵa mumpingo akulijiganya chichi pelepa? Ŵakamuchisyeje abale ni alongo ŵawo mkanaŵe kusimana ni yakusawusya. Abale ni alongowo ŵawoneje jemanja kuŵa achimjawo. Naga ubuchile mlili wawutendekasisye kuti akajendaga, alumbikaneje ni Aklistu achimjawo kupitila mmatala gane. Mlongo Desi jwatite, “Ndaŵi sine achakulungwa ŵa mumpingo ŵanjimbilaga soni kundumichisya mamesiji. Malemba gaŵambalanjilaga gangamulaga mnope mtima, atamose kuti nagamanyililaga chenene.”

5. Ana achakulungwa ŵa mumpingo mpaka amanyilile chamtuli yakusosechela abale ni alongo ŵawo, soni mpaka ŵakamuchisye chamtuli?

5 Litala limo lyampaka lyakamuchisye kumanyilila yakusosechela abale ni alongo ŵawo, lili kwawusya yiwusyo mwakalamuka. (Mis. 20:5) Ana jemanjajo akwete yakulya yakwanila, akwete mtela, soni yindu yine yakusosekwa paumi wawo? Ana masengo gawo mpaka gamalile, kapena nyumba jawo mpaka jijonasiche? Ana mpaka asache kuti tukaŵendele chikamuchisyo ku boma naga yili yakomboleka? Mlongo Desi jwapochele yindu yakumkamuchisya kutyochela kwa abale ni alongo. Nambo yaŵatesile achakulungwa ŵa mumpingo pakumlimbikasya soni kumlosya chinonyelo ni yayamkamuchisye mnope. Jwalakwe jwatite, “Achakulungwa ŵa mumpingo ŵapopelaga yimpepe ni uneji. Atamose kuti nganimba ngumbuchile yosope yaŵaŵechetaga, nambo ngukumbuchila mwanapikanilaga. Yeleyi yaŵaga mpela Yehofa akusalila kuti, ‘Nganimŵa jika.’”—Yes. 41:10, 13.

M’bale jwakutendesya misongano akusangalala kupikana ndemanga syakulimbikasya kutyochela kwa ŵandu ŵayiche pamisongano kupwatikapo m’bale jwakulwala jwakutenda nawo msonganawo kupitila pa fidiyokofelesi (Alole ndime 6)

6. Ana ŵandu mumpingo mpaka atende chichi kuti ŵakamuchisyeje ŵane? (Alole chiwulili.)

6 Yampaka atende ŵandu ŵane. Tukusamanyilila kuti achakulungwa ŵa mumpingo ni ŵakwete udindo wakwasamalila abale ni alongo. Nambope Yehofa akusatuŵenda wosopewe kuti twalimbikasyeje soni kwakamuchisya ŵane. (Agal. 6:10) Atamose tuli tumtendele kachindu kamwana mundu jwakulwala mpaka yimlimbikasye mnope. Mwanache jwachinandipile mpaka amtumichisye kadi m’bale pakusaka kumlimbikasya. Jwachinyamata mpaka amkamuchisye mlongo pakumsumila yindu. Ŵane mpaka ateleche yakulya ni kuja kumpa mundu jwakulwala? Yisyene kuti paubuchile mlili wawuwandile mnope, mundu jwalijose mumpingo akusasosekwa kumlimbikasya. Ndaŵi sine panyuma pa misongano mpaka tutame kandaŵi panandi kuti tuŵechetane ni abale ni alongo chinga pameso ni pameso kapena kupitila pa fidiyokofelesi. Nombe nawo achakulungwa ŵa mumpingo akusasosekwa kwalimbikasya. Abale ni alongo ŵane akusiŵatumichisya utenga wakwayamichila achakulungwa ŵa mumpingo ŵakusatanganidwa mnope pakwakamuchisya ŵane paubuchile mlili. Kusala yisyene yikusaŵa yakusangalasya patukutenda yampaka tukombole ‘pakupitilisya kulimbikasyana soni kukamusyangana.’—1 Ates. 5:11.

ŴAKAMUCHISYEJE ŴANE PAJITENDEKWE NGOSI JACHILENGEDWE

7. Ana ŵandu ŵasimene ni ngosi jachilengedwe akusalaga ni chichi?

7 Ŵandu ŵajakwayiye ngosi jachilengedwe mpaka alagasicheje mnope nganisyo. Pane mpaka yitendekwe kuti katundu soni nyumba jawo yijonasiche. Nambosoni mpaka yisimanikwe kuti ajasile ŵakunonyelwa ŵawo ligongo lya ngosijo. Yindu mpela yeleyi mpaka yatendechelesoni abale ni alongo ŵetu. Ana mpaka tutende chichi kuti twakamuchisye?

8. Ana achakulungwa ŵa mumpingo soni mitwe ja maŵasa akusosekwa kutenda chichi mkanijitendekwe ngosi jachilengedwe?

8 Yampaka atende achakulungwa ŵa mumpingo. Achakulungwa ŵa mumpingo akusosekwa kwakamuchisya Aklistu achimjawo kuŵa ŵakoseka mkanijitendekwe ngosi. Akusosekwa kulolechesya kuti ŵandu wosope mumpingo mwawo akumanyilila yampaka atende kuti akulupuche soni kuti alumbikane ni achakulungwa ŵa mumpingo. Mlongo Margaret jwatumkolasile mungani jipite jila jwatite, “Achakulungwa ŵa mumpingo mwetu ŵakamulichisye masengo mbali ja yakusosekwa ya mumpingo pakuŵecheta ngani jakutukalamusya. Jemanjaji ŵatusalile kuti mudela jetu mpaka mutendekwe ngosi jamoto. Ŵatusalilesoni kuti naga achakulungwakulungwa ŵaboma akutusalila kuti tutile tukusosekwa kutila mwachitema.” Malangisoga galiji gapandaŵi jakwe, ligongo pali pagambile kumala mawiki msano wabuchile moto wakogoya. Pakutenda kulambila kwa peŵasa, mitwe ja maŵasa mpaka jilinganye yakambilana yampaka atende jwalijose muliŵasamo kuti akulupuche. Naga jwalijose paliŵasapo ali jwakoseka kupwatikapo ŵanache, mpaka yiŵe yangasawusya kuŵambala kulagasika nganisyo pajitendekwe ngosi jachilengedwe.

9. Ana achakulungwa ŵa mumpingo mpaka atende yamtuli ngosi mkanijitendekwe soni panyuma pakutendekwa?

9 Naga ali jwakulolela kagulu kawo ka utumiki, akusosekwa kutenda yakomboleka kuti akole manambala ga foni ga abale ni alongo ŵa mkagulu kawo. Akusosekwa kutenda yeleyi mkanijitendekwe ngosi jachilengedwe. Ndaŵi syosope alolechesyeje kuti manambala ga foni gaŵajigelego gakukamula masengo. Naga mundu achenjile nambala jakwe, apateje jasambanojo. Yeleyi yichakamuchisya kuti akombole kulumbikana ni jwakulalichila jwalijose soni kumanyilila yakusosechela pajitendekwe ngosi jachilengedwe. Pamanyilile mwayiŵelele yindu kwa abale ni alongo ŵawo amsalileje mwachitema jwakulondesya masengo ga achakulungwa jwelesoni chachilumbikana ni jwakulolela dela. Abaleŵa palumbikene chenene ni pakusakombola kwakamuchisya Aklistu achimjawo. Uli ubuchile moto, jwakulolela dela jaŵatamaga Mlongo Margaret nganagona kwa maawala 36. Jwalakwe jwalumbikanaga ni achakulungwa ŵa mumpingo kuti akombole kwasamalila abale ni alongo ŵakwana 450 ŵaŵatisile msimangwawo. (2 Akoli. 11:27) Yeleyi yakamuchisye kuti abale ni alongo ŵala apate pakutama.

10. Ligongo chichi achakulungwa ŵa mumpingo akusakuwona kwalimbikasya ŵane kuŵa kwakusosekwa mnope? (Yohane 21:15)

10 Achakulungwa ŵa mumpingo akwete udindo wakwalimbikasya abale ni alongo pajitendekwe ngosi jachilengedwe. (1 Pet. 5:2) Pajitendekwe ngosi, achakulungwa akusasosekwa kulolechesya kuti abale ni alongo ali pamalo gambone, akwete yakulya, yakuwala, soni malo gakutama. Nambo panyuma pa myesi jejinji, ŵandu ŵakulupwichewo akusasosekwa kwalimbikasya mwausimu. (Aŵalanje Yohane 21:15.) M’bale Harold jwakusatumichila mu Komiti ja Nyambi soni juŵasimene ni abale ni alongo ŵajinji ŵaŵasimene ni ngosi jachilengedwe jwatite, “Yikusajigala ndaŵi kuti mundu atandile kuyiwona yindu mpela pandanda. Jemanjaji mpaka atandile kuyiwona yindu chenene, nambo mpaka akumbuchileje ya ŵakunonyelwa ŵawo ŵaŵajasiche, kapena katundu jwawo juŵajonasiche soni muwaŵelele umi wawo pangosi. Mpaka ayikumbuchileje yeleyi ndaŵi ni katema. Kutenda yeleyitu kwangalosyaga kuti nganitukola chikulupi nambo kuli kwachipago.”

11. Ana maŵasa mpaka gasosekwe kugakamuchisya mmatala gapi?

11 Achakulungwa ŵa mumpingo akusakamulichisyaga masengo malangiso gakuti “mlileje ni ŵele ŵakulila.” (Alo. 12:15) Ŵandu ŵakulupwiche pajitendekwe ngosi akusasosekwa kwasimichisya kuti Yehofa soni Aklistu achimjawo akwanonyelape. Achakulungwa ŵa mumpingo mpaka asosekwe kuti agakamuchisye maŵasa kuti gapitilisye kutenda yindu mpela kupopela, kulijiganya, kusongana, nambosoni kulalichila. Akusasosekwasoni kwalimbikasya achinangolo kuti ŵalimbikasye ŵanache ŵawo kuti aŵicheje nganisyo syawo payindu yanganiyiŵa yijonasiche ni ngosi syachilengedwe. Achinangolo, akusosekwa kwakumbusya ŵanache ŵawo kuti Yehofa chachiŵape mjawo soni chachakamuchisya ndaŵi syosope. Ŵasalilejesoni kuti ndaŵi syosope chachiŵa m’liŵasa lya abale ni alongo ŵapachilambo chosope ŵali ŵakoseka kwakamuchisya.—1 Pet. 2:17.

Ana mpaka akamuchisye nawo pajitendekwe ngosi mudela jawo? (Alole ndime 12) e

12. Ana ŵane mpaka akamuchisye chamtuli kumalo kwakutendekwe ngosi jachilengedwe? (Alole chiwulili.)

12 Yampaka atende ŵandu ŵane. Naga kuli kutendekwe ngosi jachilengedwe kumalo kwakuŵandikana ni kumangwawoko, mpaka ŵawusye achakulungwa ŵa mumpingo yampaka atende kuti akamuchisye. Komboleka mwine mpaka apeleche malo gagona kwa ŵandu ŵatisile msimangwawo kapena kwa ŵandu ŵalipeleche kuti akamuchisye kwajitendekwe ngosi. Mwinesoni mpaka akamuchisye nawo pakupeleka yakulya soni yindu yine kwa abale ni alongo ŵakusosechela. Nambi ana mpaka akamuchisye chamtuli pajitendekwe ngosi kumalo kwakutalikangana ni kwakusatamaga? Mpaka atende yeleyi mwakwapopelela ŵandu ŵakwayidwe ni ngosijo. (2 Akoli. 1:8-11) Mpaka akamuchisyesoni mwakupeleka mbiya syakamuchisya pamasengo ga pachilambo chosope. (2 Akoli. 8:2-5) Naga akusaka kwawula kudela kwakutendekwe ngosi jachilengedwe, mpaka ŵawusye achakulungwa ŵa mumpingo yampaka atende kuti akakamuchisye. Naga ŵaŵilasile kuti akakamuchisye nawo, chachisosekwa kulijiganya mwampaka akamulile masengogo.

ŴAKAMUCHISYEJE AKLISTU ACHIMJAWO KUPILILA PAKULAGASIDWA

13. Ana abale ni alongo ŵetu ŵakutama m’yilambo yaŵalekasisye masengo getu akusasimana ni yakusawusya yamtuli?

13 Abale ni alongo ŵetu ŵakutama m’yilambo yaŵalekasisye masengo getu akusalaga mnope. Jemanjaji akusalaga ligongo lyakusoŵa kwa mbiya, kulwala, nambosoni chiwa cha ŵandu ŵakusiŵanonyela. Nambo ligongo lya kulekasidwa kwa masengo getu, ndaŵi sine achakulungwa ŵa mumpingo nganaŵa akombwele kwajendela kapena kulumbikana ni ŵandu ŵakusimana ni yakusawusya kuti ŵalimbikasye. Yeleyi ni yayamtendechele M’bale Andrei jwatumkolasile mungani jipite jila. Mlongo jwine jwa mukagulu kakwe ka utumiki jwalagaga kuti apate mbiya. Kaneko jwatesile ngosi ja galimoto. Mlongoju jwasosekwaga kumtenda maopaleshoni gejinji nambo nganiyikomboleka. Atamose kuti masengo getu ŵagalekasisye soni kwapali mlili, abale ni alongo ŵatesile yakakombwele pakumkamuchisya, soni Yehofa jwamanyililaga yosope yayatendekwaga.

14. Ana achakulungwa ŵa mumpingo mpaka atende wuli kuti aŵe chisyasyo chambone pangani ja kumdalila Yehofa?

14 Yampaka atende achakulungwa ŵa mumpingo. M’bale Andrei jwapopesile soni jwatesile yakakombwele. Ana Yehofa jwajanjile chamtuli? Jwalakwe jwatendekasisye kuti pasimanikwe abale ni alongo ŵaŵakwete upile ŵakwendajenda. Ŵane ŵampechesyaga mlongo juŵatesile ngosi jula pajwasosekwaga kwawula kuchipatala. Ŵane ŵapelekaga mbiya kuti simkamuchisyeje. Yehofa jwalimbikasisye jemanjaji kutenda yampaka akombole, mwamti mlongoju jwapatile chikamuchisyo chajwasosekwaga. (Aheb. 13:16) Achakulungwa ŵa mumpingo akusasosekwa kwaŵenda ŵane kuti akamuchisyeje pagalekasidwe masengo getu. (Yel. 36:5, 6) Nambo chakusosekwa mnope chili kumdalila Yehofa. Jwalakwe mpaka ŵakamuchisye wawojo kuti akombole kupeleka yakusosechela Aklistu achimjawo.

15. Ana mpaka tutende wuli kuti tuŵeje ŵakamulana mnope patukulagasidwa?

15 Yampaka atende ŵandu ŵane. Masengo getu pagalekasidwe, mpaka tusosekwe kusonganaga mtumagulu twamwanamwana. Pandaŵi jeleji tukusasosekwa kulingalinga kutama mwamtendele ni ŵane kupunda kala kose. Alimbaneje ni Satana mmalo mwakulimbana ni Aklistu achimjawo. Aŵambalejesoni kulolechesya yakulepela ya abale ni alongo ŵawo, nambosoni amasyeje mwachitema kutindana nganisyo kulikose. (Mis. 19:11; Aef. 4:26) Akoleje mtima wakusachilila kamusyangana. (Tit. 3:14) Chikamuchisyo chaŵapeleche ŵandu ŵane kwa mlongo juŵasosekwaga kumkamuchisya jula, yakamuchisye kagulu kawo kosope ka utumiki. Jemanjaji ŵaŵele ŵakamulana mnope mpela liŵasa.—Sal. 133:1.

16. Mwakamulana ni Akolose 4:3, 18, ana mpaka twakamuchisye chamtuli abale ni alongo ŵetu ŵakulagasidwa?

16 Abale ni alongo ŵetu masawusande gejinji akusamtumichilaga Yehofa atamose boma jili jilekasisye masengo getu. Ŵane mwa jemanjaji ŵataŵidwe ligongo lya chikulupi chawo. Mpaka twapopelele jemanjaji, maŵasa gawo, soni ŵandu ŵakusaŵika pangosi umi wawo pakusaka kwakamuchisya abaleŵa kuti aŵe paunasi wambone ni Yehofa, kupata yakusosechela yawo, nambosoni kwakamuchisya pamagambo gawo. c (Aŵalanje Akolose 4:3, 18.) Akaliŵalilaga yakuti mapopelo gawo mpaka gakamuchisye abale ni alongoŵa.—2 Ates. 3:1, 2; 1 Tim. 2:1, 2.

Ana mpaka atende wuli apano kuti wawojo ni liŵasa lyawo akosechele kulagasidwa? (Alole ndime 17)

17. Ana mpaka akosechele chamtuli apano kulagasidwa?

17 Wawojo yalumo ni liŵasa lyawo mpaka akosechele apano kulagasidwa. (Mase. 14:22) Nambo ngakusosekwa kuganichisyaga yakusakala yosope yayichatendechela. Mmalomwakwe, alimbisyeje unasi wawo ni Yehofa soni ŵakamuchisyeje ŵanache ŵawo kutenda yakulandanayo. Naga pane akulagasika mnope nganisyo, amsalileje Mlungu yayikwalagasyayo. (Sal. 62:7, 8) Akambilaneje paliŵasa lyawo magongo gosope gampaka gatendekasye kumdalila mnope Mlungu. d Mpela mwayikusaŵela yakamuchisya kwa ŵanache ŵawo pakukosechela chile ngosi syachilengedwe, kukosechela kulagasidwa mpaka kwakamuchisyesoni kuti aŵe ŵakulimba mtima soni kola mtendele.

18. Ana kusogoloku tukwembecheya kusangalala ni chichi?

18 Mtendele wa Mlungu ukusatukamuchisya kuti tulipikaneje kuti tuli pamalo gambone. (Afil. 4:6, 7) Yehofa akusakamulichisya masengo mtendelewu pakutukamuchisya kuti tukalagasikaga nganisyo. Jwalakwe akusatenda yeleyi atamose tuli mkusimana ni yakusawusya mpela yilwele, ngosi syachilengedwe, soni kulagasidwa. Yehofa akusiŵakamulichisya masengo achakulungwa ŵa mumpingo kuti atulimbikasyeje. Akusatupasoni upile wakamusyangana jwine ni mjakwe. Mtendele watukusasangalalaga nawo apano uchitukamuchisya kusogoloku atamose patuchisimana ni “yakusawusya yekulungwa.” (Mat. 24:21) Pandaŵi jelejo, tuchisosekwa kupitilisya kola mtendele soni kwakamuchisya ŵane kutenda yakulandanayo. Nambo panyuma pakwe ngasitusimanasoni ni yakusawusya yiliyose yayikusatutendekasya kulagasika nganisyo. Pandaŵijo, tuchisangalalaga ni mtendele usyesyene soni wangamala wakusasaka Yehofa kuti tukole.—Yes. 26:3, 4.

NYIMBO NA. 109 Twanonyele Ŵane Kutyochela Mumtima

a Yehofa akusiŵakamulichisya masengo ŵakutumichila ŵakwe ŵakulupichika kuti ŵakamuchisye ŵandu ŵakusimana ni yakusawusya. Jwalakwe mpaka ŵakamulichisye masengo wawojo kuti akalimbikasye abale ni alongo ŵawo. Kwende tulole yampaka tutende pakwakamuchisya ŵandu ŵakusimana ni yakusawusya.

b Mena gane mu nganiji gachenjile.

c Nganiyiŵa yikomboleche kuti ofesi ja nyambi kapena likulu lyetu lya pachilambo chosope atumisyeje yikalata ya abale ni alongo kwa Aklistu ŵali kundende.

d Alole ngani jakuti “Ajino Jili Ndaŵi Jambone Jakosechela Kulagasidwa” mu Sanja ja Mlonda ja Julayi 2019.

e KULONDESYA CHIWULILI: Liŵasa lijigele yakulya kuja kukulipa liŵasa line lyalikutama mutenti pajitendekwe ngosi jachilengedwe.