Kulumbila jili ngani jekulungwa. Kukusagopolela “kusala pelanga kuti chimtende yine yakwe soni Mlungu akusaŵa mboni jakwe.” Yeleyi mpaka yitendekwe mwakuŵecheta maloŵe kapena mwakulemba.

Ŵane mpaka ayiwoneje kuti kulumbila kuli kulemwa. Jemanjaji mpaka aganisyeje yeleyi ligongo lyakuti Yesu jwasasile kuti, “Kasimlumbila. . . Mgambeje kuti ‘Elo,’ kapena ‘Iyayi.’ Ligongo yele yimkusajonjechesyayo yikusatyochela kwa Satana.” (Mat. 5:33-37) Yesu jwamanyililaga kuti Chilamusi cha Mose chasalaga kuti mundu mpaka alumbile payindu yine yakwe. (Gen. 14:22, 23; Eks. 22:10, 11) Jwamanyililagasoni kuti Yehofa pakwete palumbile. (Ahe. 6:13-17) Myoyo, Yesu nganagopolelaga kuti ngatukusosekwa kulumbila. Yajwagopolelaga jwalakwe yaliji yakuti, ngatukusosekwa kwambaga kulumbila payindu yiliyose. Ndaŵi syosope tukusosekwa kutenda yatulumbile ligongo yeleyo ni yakusasaka Yehofa kuti tutendeje.

Ana akusosekwa kutenda chichi naga ali ŵaŵendile kuti alumbile? Chandanda, aŵeje ŵakusimichisya kuti chakombole kutenda yalumbileyo. Naga akuyiwona kuti nganaŵa akombwele kutenda, mpaka yiŵe chenene ngalumbila. Maloŵe ga Mlungu gakusatukalamusya kuti, “Kuli kwambone ngalumbila kandu  . . kulekangana ni kuti mlumbile nambo ngachitenda.” (Jwak. 5:5) Chaŵili, awungunyeje mfundo sya m’Malemba syakamulana ni yakusaka kulumbilayo, kaneko atendeje mwakamulana ni yawukwajitichisya mtima wawo. Ana sine mwa mfundo syelesi sili syapi?

Malumbilo gane gakusakamulana ni chakulinga cha Mlungu. Mwachisyasyo, Ŵamboni sya Yehofa akusalumbila pakulombela. Ŵalume ni ŵakongwe akusasala pameso pa Mlungu soni pameso pa ŵandu kuti chachinonyelana soni kuchimbichisyana. Akusasala kuti chachitenda yeleyo “kwa ndaŵi josope [jachachiŵa] wosope umi.” (Ŵalombane ŵane ŵangasala maloŵega ndendende pakulombana, nambope akusaŵa kuti alumbile pameso pa Mlungu.) Panyuma pakuti alumbile, jemanjaji akusamanyika kuti ali ŵalombane soni ulombela wawo ukusaŵa kwa umi wawo wosope. (Gen. 2:24; 1 Akoli. 7:39) Kulumbila kweleku kukusaŵa kwakamulana ni chakulinga cha Mlungu.

Malumbilo gane gakusatindana ni chakulinga cha Mlungu. Mklistu jusyesyene nganaŵa alumbile kuti chatende usilikali pakusaka kuchichenjela chilambo chakwe. Nambosoni nganaŵa alumbile kuti chachileka kumtumichila Mlungu. Kutenda yeleyi kuli kwakutindana ni malamusi ga Mlungu. Aklistu ngakusosekwa kuŵa “ŵa pachilambo chapasi,” myoyo ngatukusasosekwa kwinjilila pa yakangana kapena ngondo sya pachilambopa.—Yoh. 15:19; Yes. 2:4; Yak. 1:27.

Malumbilo gane gakusasaka kuti Mklistu asagule jika kulumbila kapena iyayi. Ndaŵi sine,  mpaka tusosekwe kuganichisya mwakusamala mtundu wa malumbilo gatukusaka kulumbilago mwakamulana ni malangiso gaŵasasile Yesu kuti, “Mpelecheje kwa mwenye yakwenela kupeleka kwa mwenye, soni mpelecheje kwa Mlungu yayili yakwe ya Mlungu.”—Luk. 20:25.

Tuwanichisye kuti Mklistu akusaka kola chipaso cha umsika kapena pasipoti. Kaneko ayikopochele kuti akusosekwa kulumbila kuti ayipate yinduyi. Naga kulumbilako kukukwayana ni kutenda yindu yine yakwe yakutindana ni malamusi ga Mlungu, chikumbumtima chakwe chejiganyidwe ni Baibulo nganichiŵa chimkundile kutenda yeleyo. Nambo komboleka kuti ŵabomawo mpaka amkunde mundu kuti achenje malumbilogo mwine ni mwine kuti gakamulane ni chikumbumtima chakwe.

Kutenda malumbilo gelinganye mwine ni mwine mpaka kuŵe kwakamulana ni mfundo ja pa Aloma 13:1. Lilembali likusati, “Mundu jwalijose ŵapikanileje achakulungwa ŵakulamulila.” Myoyo Mklistu mpaka ayiwone kuti nganikuŵa kulemwa kutenda malumbilo gelega ligongo ngagakutindana ni yakusasaka Mlungu.

Mklistu mpaka atende chenenesoni kupikanila chikumbumtima chakwe chejiganyidwe ni Baibulo, naga aŵendedwe kuti alumbile pakamulichisya masengo chindu chine chakwe kapena kukwesya mkono mwinani. Aloma ŵakala nambosoni ŵandu ŵane ŵalumbilaga pakamulichisya masengo mawupanga gawo. Jemanjaji ŵakamulichisyaga masengo chimanyilo cha mlungu jwa ngondo pakusaka kulosya kuti ali ŵakulupichika. Nombe Agiliki ŵakwesyaga makono gawo mwinani pakulumbila. Yaŵatendagayi yalosyaga kuti ŵamanyililaga kuti pana jwine jwakwe jwakusalola yakutenda ŵandu soni kupikana yakuŵecheta yawo soni kuti jwalijose chachijanga magambo kwa jwalakwejo.

Yisyene kuti jwakutumichila jwa Yehofa nganaŵa alumbile pakamulichisya masengo yindu yakamulana ni kulambila kwa unami. Nambi wuli naga ku luŵala lwamagambo akwalamula kuti aŵiche mkono wawo pa Baibulo soni alumbile kuti apeleche umboni wakulondola? Naga yili myoyo mpaka asagule kutenda yakwaŵendayo ligongo Malemba gakusasala ya ŵandu ŵakulupichika ŵaŵatesile yeleyo. (Gen. 24:2, 3, 9; 47:29-31) Pakutenda yeleyi akusosekwa kumbuchila kuti akulumbila kwa Mlungu mwamti chasale yisyesyene. Akusosekwa kosechela chenene kuti ajanje yakulondola pa yiwusyo yampaka ŵawusye.

Ligongo lyakuti unasi wetu ni Yehofa tukusawuwona kuŵa wakusosekwa mnope, tukusasosekwa kuganichisyaga kaje mwakusamala mkanituŵe kulumbila. Tukusosekwasoni kusimichisya kuti pachitulumbilepo chikumbumtima chetu ngachitulagasya. Naga asagwile kuti chalumbile akusosekwa kulolechesya kuti atesile yalumbileyo.—1 Pet. 2:12.