Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

NGANI JAKULIJIGANYA 3

Ana Kulila kwa Yesu Mpaka Kutujiganye Yamtuli?

Ana Kulila kwa Yesu Mpaka Kutujiganye Yamtuli?

“Yesu ŵalisile.”YOH. 11:35.

NYIMBO NA. 17 “Ngusaka”

YACHITULIJIGANYE *

1-3. Ana ni yindu yapi yampaka yatendekasye kulila ŵakutumichila ŵa Yehofa?

 ANA akukumbuchila lisiku lyaŵalisile? Yisyene kuti ndaŵi sine tukusalilaga ligongo lyakusangalala. Nambo ndaŵi syejinji, tukusalila patusimene ni yakupweteka. Mwachisyasyo, tukusalila jwachinasi jwetu pajasiche. Mlongo jwine jwa ku United States lina lyakwe Lorilei jwalembile kuti, “Ndaŵi sine napikanaga kupweteka mnope mumtima ligongo lya chiwa cha mwanache jwangu jwamkongwe. Mwamti nayiwonaga kuti pangali jwampaka akombole kundamika mtima mmalo. Pangupikana myoyo, nayiwonaga kuti nganimba ngombwele kupilila.” *

2 Tukusalilasoni pamagongo gane. Mpayiniya jwine jwa ku Japan lina lyakwe Hiromi jwatite, “Ndaŵi sine pandili mu utumiki ngusatenguka ligongo lyakwawona ŵandu ŵane ŵakusakana kupikanila ngani syambone. Mwamti ngusamŵenda Yehofa kwineku ndili mkulila, kumsalila kuti angamuchisye kupata ŵandu ŵakusaka kulijiganya usyesyene.”

3 Ana ndaŵi sine nombe wawojo akusapikana myoyo? Ŵajinji mwa m’weji tukusapikana myoyo. (1 Pet. 5:9) Tukusasaka ‘kwatumichila AMBUJE mwakusangalala.’ Nambo ndaŵi sine mpaka tumtumichileje jwalakwe tuli mkulila ligongo lya chanasa, kutenguka, kapena yindu yampaka yilinje kulupichika kwetu. (Sal. 6:6; 100:2) Ana chichi champaka chitukamuchisye kupilila patusimene ni yindu mpela yeleyi?

4. Ana munganiji chitukambilane chichi?

4 Mpaka tulijiganye yejinji kutyochela kwa Yesu. Ndaŵi sine, jwalakwe jwasimanaga ni yakutendekwa yine yayamtendekasyaga kuti ‘alile.’ (Yoh. 11:35; Luk. 19:41; 22:44; Ahe. 5:7) Kwende tulole yine mwa yakutendekwayi. Yeleyi chiyitukamuchisye kulola yampaka tulijiganye kwa jwalakwe. Chitulolesoni matala gane gakamuchisya gampaka tugakamulichisye masengo pakulimbana ni yakusawusya yampaka tusimane nayo.

YESU JWALISILE LIGONGO LYAKWATENDELA CHANASA ACHIMJAKWE

Twalimbikasyeje ŵandu ŵawililwe mpela muŵatendele Yesu (Alole ndime 5-9) *

5. Ana ngani ja pa Yohane 11:32-36, jikusatujiganya yamtuli yakwamba Yesu?

5 Mu 32 C.E., Lasalo juŵaliji mjakwe jwa Yesu jwalwasile kaneko jwawile. (Yoh. 11:3, 14) Lasalo jwakwete achalumbugwe ŵaŵili, Maliya ni Malita. Yesu jwalinonyelaga mnope liŵasali. Achakongweŵa ŵatengwiche mnope ligongo lya chiwa cha mlumbugwawoju. Lasalo ali awile, Yesu jwajawile mu msinda wa Betaniya kuŵatamaga Maliya soni Malita. Malita ali apikene kuti Yesu akwika, ŵamchingamile jwalakwe. Agambe ganisya chanasa chajwakwete pajwaŵechetaga kuti, “Akaŵe kunokuno, Ambuje, mlumbugwangu ngimkinawa!” (Yoh. 11:21) Kaneko Yesu ali am’weni Maliya ni ŵandu ŵane ali mkulila, nombe najo “ŵalisile.”—Aŵalanje Yohane 11:32-36.

6. Ana chichi chichamtendekasisye Yesu kuti alile?

6 Ligongo chichi Yesu jwalisile pandaŵi jeleji? Buku ja Insight on the Scriptures jikusati, “Chiwa cha Lasalo juŵaliji mjakwe, soni chanasa chaŵakwete achalumbugwe Lasalojo yamtendekasisye Yesu kuti ‘alaje mnope mumtima soni jwatandite kulila.’” * Komboleka kuti Yesu jwaganichisyaga kupweteka kwaŵapikanaga Lasalo pajwalwalaga. Mwinesoni jwaganichisyaga muŵapikanilaga Lasalo pajwayiwonaga kuti umi wakwe ukumala panandipanandi. Kombolekasoni kuti Yesu jwalisile pakuyiwona muchakwayile Maliya ni Malita chiwa cha Lasalo juŵaliji mlumbugwawo. Ngatukukayichila kuti nombe wawojo pakwete papikene myoyo pandaŵi jaŵajasiche jumo jwa mwiŵasa mwawo kapena mjawo. Kwende tulole yindu yitatu yampaka tulijiganye panganiji.

7. Ana kulila kwa Yesu ligongo lyakwatendela chanasa achimjakwe kukutujiganya yamtuli yakwamba Yehofa?

7 Yehofa akusapikanichisya mwatukusapikanila. Yesu ali “chiwilili chisyesyene” cha Atati ŵakwe. (Ahe. 1:3) Yesu pajwalisile, jwalosisye mwakusapikanila Atati ŵakwe. (Yoh. 14:9) Naga akupikana kupweteka ligongo lya chiwa cha mundu jwakusamnonyela, akusosekwa kumanyilila kuti Yehofa jwangagamba kuwona kupweteka kwawoko, nambo yikusimkwayasoni. Jwalakwe akusasaka kwalimbikasya.—Sal. 34:18; 147:3.

8. Ligongo chichi ngatukusosekwa kayichila yakuti Yesu chachajimusya ŵakunonyelwa ŵetu ŵaŵawile?

8 Yesu akusasaka kwajimusya ŵakunonyelwa ŵetu ŵaŵawile. Yesu mkanatande kulila, ŵamsimichisye Malita kuti, “Alumbuŵenu tachiŵa umisoni.” Malita ŵamkulupilile Yesu. (Yoh. 11:23-27) Mpela jwakutumichila jwa Yehofa jwakulupichika, Malita jwamanyililaga yaŵatesile Eliya soni Elisa yaka yejinji munyumamo pakwajimusya ŵandu ŵane ŵaŵawile. (1 Ayi. 17:17-24; 2 Ayi. 4:32-37) Nambosoni komboleka jwapikene yaŵatesile Yesu pakwajimusya ŵandu ŵane ŵaŵawile. (Luk. 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Jemanjasoni akakayichilaga yakuti chachawona ŵakunonyelwa ŵawo ŵaŵajasiche. Kusala yisyene, kulila kwa Yesu pandaŵi jaŵalimbikasyaga achimjakwe kukusalosya kuti jwalakwe ali jwakusachilila mnope kwajimusya ŵandu ŵaŵawile.

9. Ana mpaka ŵakamuchisye chamtuli ŵandu ŵakulila mpela muŵatendele Yesu? Apeleche chisyasyo.

9 Mpaka twalimbikasye ŵandu ŵawililwe. Yesu nganagamba kulila, nambo ŵalimbikasisyesoni Malita ni Maliya. M’wejisoni mpaka twalimbikasye ŵandu ŵawililwe. Jwamkulungwa jwa mumpingo jwine jwa ku Australia lina lyakwe Dan jwatite, “Ŵamkwangu ali ajasiche nasosekwaga ŵane kuti angamuchisye. Maŵasa gejinji gayikaga kukundola musi soni chilo. Jemanjaji ŵambaga upile wakuti sale mwangupikanila mumtima, soni ŵambikanichisyaga panalilaga. Ŵangamuchisyagasoni mmatala gane mpela kunjapila galimoto, kusumila yindu, soni kundelechela yakulya. Jemanjaji ŵatendaga yeleyi payiweni kuti ngangombola kulitendela jika yinduyi. Ndaŵi syejinji ŵambopelelaga. Jemanjaji ŵalosisye kuti ŵaliji achimjangu ŵasyesyene soni achalongo achimjangu ‘ŵaŵapagwile kuti atukamuchisye pandaŵi ja yisawusyo.’”—Mis. 17:17.

YESU JWALISILE LIGONGO LYAKWATENDELA CHANASA ŴANDU ŴAŴALALICHILAGA

10. Alondesye yakutendekwa yayikusasimanikwa pa Luka 19:36-40.

10 Yesu jwapite ku Yelusalemu pa Nisani 9, 33 C.E. Pajwaŵandichilaga mumsindawu, gulu ja ŵandu jasongene soni ŵane ŵatandikaga yakuwala yawo mumsewu pakulosya kumchimbichisya jwalakwe mpela Mwenye jwawo. Yeleyitu yaliji yakusangalasya mnope. (Aŵalanje Luka 19:36-40.) Nambo ŵakulijiganya ŵakwe nganajembecheyaga yindu yayatendekwe panyuma pakwe. “Yesu piŵaŵandichile ni kuwuwona msinda wa Yelusalemu ŵawulilile.” Jwalakwe ali mkulila myoyo, jwasasile yindu yakusawusya yachachisimana nayo ŵandu ŵaŵatamaga mu msinda wa Yelusalemu.—Luk. 19:41-44.

11. Ligongo chichi Yesu jwalilile ŵandu ŵa ku Yelusalemu?

11 Yesu yampweteche mnope mumtima, ligongo jwamanyililaga kuti atamose kuti ŵandu ŵampochele chenene nambo Ayuda ŵajinji ŵaliji ali alosisye kala kuti ngakusaka kupikanila ngani syambone syakwamba ya Uchimwene. Yakuyichisya yakwe yaliji yakuti msinda wa Yelusalemu tiwuchijonanjidwa soni ŵandu ŵachachikulupuka chachijigalidwa kwawula ku ukapolo. (Luk. 21:20-24) Nambo chakutesya chanasa chaliji chakuti, mpela muŵaŵechetele Yesu ŵandu ŵajinji ŵamkanile jwalakwe. Ana ŵandu ŵa kumangwawoko akusatenda wuli pakwalalichila ngani syambone syakwamba ya Uchimwene wa Mlungu? Naga ŵandu ŵamnono ni ŵakusapikanila chenene pakwalalichila, ana mpaka alijiganye chichi pa kulila kwa Yesu? Kwende tulole yindu yine yitatu yatukulijiganya.

12. Ana kulila kwa Yesu ligongo lyakwatendela chanasa achimjakwe kukutujiganya yamtuli yakwamba Yehofa?

12 Yehofa akusasamala ya ŵandu. Kulila kwa Yesu kukusalosya kuti Yehofa akusasamala mnope ya ŵandu. “Jwalakwejo agambile kuwusimana mtima, ligongo lyakuti ngakusaka kuti ŵane ajonanjidwe, nambo kuti apitikuche mtima.” (2 Pet. 3:9) Masiku agano tukusalosya kuti tukusanonyela achimjetu patukwajiganya ngani syambone syakwamba Uchimwene wa Mlungu.—Mat. 22:39.

Tuchenjeje ndaŵi jakulalichilila mpela muŵatendele Yesu (Alole ndime 13-14) *

13-14. Ana Yesu jwalosisye chamtuli kuti jwatendelaga ŵandu chanasa?

13 Yesu jwalimbichilaga kulalichila. Jwalakwe jwalosisye kuti jwanonyelaga ŵandu mwakupitilisya kwajiganya pakamulichisya masengo upile uliwose wajwakwete. (Luk. 19:47, 48) Ana chichi chichamkamuchisye kuti atende yeleyi? Yesu ŵatendelaga chanasa. Ndaŵi sine, ŵandu ŵajinji ŵasakaga kupikanila maloŵe ga Yesu, mwamti pane jwalakwe ni ŵakulijiganya ŵakwe “nganakola lipesa lyakulila yakulya.” (Maliko 3:20) Jwalakwe jwalalichilagasoni chilo kuti ŵakamuchisye ŵandu ŵaŵapataga lipesa ndaŵi jelejo. (Yoh. 3:1, 2) Ŵandu ŵajinji ŵaŵapikene maloŵe ga Yesu nganasagula kuŵa ŵakumkuya ŵakwe. Nambo wosope ŵaŵapikene maloŵe gakwe ŵatendeledwe umboni mwakwanila. Masiku aganosoni tukusapeleka upile wakupikanila ngani syambone kwa jwalijose. (Mase. 10:42) Kuti tukombole kutenda yeleyi, tukusasosekwa kuchenga matala gatukusakamulichisya masengo pakulalichila.

14 Tuŵeje ŵakoseka kuchenga. Naga ngatukusachengachenga ndaŵi jatukusalalichilaga, nganituŵa tukombwele kwapata ŵandu ŵampaka apikanile ngani syambone. Mpayiniya jwine lina lyakwe Matilda jwatite, “Une ni ŵamkwangu tukusitwalalichilaga ŵandu pandaŵi jakulekanganalekangana. Kundaŵi tukusalalichilaga kumalo gakutendela bisinesi. Musi ŵandu pakwendajenda, tukusakamulichisya masengo mashelefu. Ligulo tukusayiwona kuti yikusaŵa yakamuchisya kulalichila mnyumba sya ŵandu.” Mmalo mwakwamba kanilila ndandanda jetu, tukusosekwa kuŵa ŵakoseka kuchenga kuti twalalichile ŵandu pandaŵi jampaka twasimane. Naga tukutenda yeleyi, Yehofa chachitupa upile.

YESU JWALISILE LIGONGO LYAKUTI LINA LYA YEHOFA LYANYOSYEDWE

Patusimene ni yakusawusya tumŵendeje Yehofa kuti atukamuchisye mpela muŵatendele Yesu (Alole ndime 15-17) *

15. Mwakamulana ni Luka 22:39-44, ana chichi chichatendekwe pa chilo chakumalisya cha umi wa Yesu pachilambo chapasi?

15 Ligulo lya pa Nisani 14, 33 C.E., Yesu jwapite mumgunda wa Getisemane. Ali kweleko, jwapopesile kwa Yehofa ni mtima wakwe wosope. (Aŵalanje Luka 22:39-44.) Paliji pandaŵi jakusawusyaji Yesu ‘pajwaŵendile . . . mwakugumila ni kulila misosi.’ (Ahe. 5:7) Ana Yesu jwaŵendaga chichi chilo chelechi mkanawe? Jwalakwe jwaŵendaga machili kuti akombole kuŵa jwakulupichika kwa Yehofa soni kutenda chakulinga cha Mlungujo. Yehofa jwapikene lipopelo lya Mwanache jwakweju, mwamti jwatumisye lilayika kukumlimbikasya.

16. Ligongo chichi Yesu jwalasile nganisyo pajwapopelaga mumgunda wa Getisemane?

16 Mwangakayichila, Yesu jwalisile pajwapopelaga mumgunda wa Getisemane ligongo lyaganisya kuti ŵandu chachimwonaga jwalakwe mpela mundu jwakunyosya lina lya Mlungu. Jwalakwe jwamanyililagasoni kusosekwa kwa kuŵa jwakulupichika kuti akombole kuswejesya lina lya Atatigwe. Naga akusimana ni yakusawusya yakulinga kulupichika kwawo kwa Yehofa, ana mpaka alijiganye chichi kutyochela kwa Yesu? Kwende tulolesoni yindu yine yitatu yampaka tulijiganye.

17. Ana yaŵatesile Yehofa pakwanga lipopelo lya Yesu yikutujiganya chichi yakwamba Yehofajo?

17 Yehofa akusapikana kuŵenda kwetu. Yehofa jwapikanile lipopelo lya Yesu lyakutyochela pasi pa mtima. Jwatesile yeleyi ligongo lyakuti Yesu jwaganichisyaga mnope yakuŵa jwakulupichika kwa Atatigwe soni kuliswejesya lina lya Atatigwewo. Naga chakulinga chetu chili kusaka kuŵa ŵakulupichika kwa Yehofa soni kuswejesya lina lyakwe, jwalakwe chachijanga mapopelo getu gakuŵenda kuti atukamuchisye.—Sal. 145:18, 19.

18. Ligongo chichi Yesu ali mpela mjetu jwakusatupikanichisya?

18 Yesu akusapikanichisya mwatukupikanila. Patusimene ni yakusawusya, yikusaŵa yakusangalasya kulimbikasidwa ni mjetu juŵasimene ni yakusawusya yakulandana ni yetuyo. Yesu ni jwali mjetu jweleju. Jwalakwe akusamanyilila mwakusapikanila mundu patengwiche soni pakusosekwa chikamuchisyo. Jwalakwe akusamanyilila yakulepela yetu, soni chachilolechesya kuti tupatile chikamuchisyo chatukusosechela “pa ndaŵi jitukuchisosa.” (Ahe. 4:15, 16) Yesu jwakundile kuti lilayika limkamuchisye pajwaliji mumgunda wa Getisemane. M’wejisoni tukusosekwa kuŵaga ŵakoseka kupochela chikamuchisyo champaka atupe Yehofa. Chikamuchisyochi mpaka atupe kupitila m’mabuku, m’mafidiyo, mungani, soni kupitila mwa jwamkulungwa jwa mumpingo kapena mjetu jwayiche kukutulimbikasya.

19. Ana mpaka apate chamtuli machili pakusimana ni yakusawusya yakulinga kulupichika kwawo kwa Mlungu? Apeleche chisyasyo.

19 Yehofa chachitupa “mtendele” wakwe. Ana Yehofa chachitulimbikasya chamtuli? Patukupopela tuchipochela “mtendele wa Mlungu wele uli wakupunda umanyilisi wosope wa ŵandu.” (Afil. 4:6, 7) Mtendele wakusatupa Yehofa ukusatukamuchisya kuti mitima jetu soni nganisyo syetu yitamilichiche. Mpaka tusimichisye yeleyi patukulola yayamtendechele mlongo jwine lina lyakwe Luz. Jwalakwe jwatite, “Ngusalaga ni lipowo. Ndaŵi sine nganisyo syelesi sikusandendekasya kulipikana kuti Yehofa ngakunonyela. Nambo payitendekwe yeleyi, ndaŵi jijojo ngusinamsalila Yehofa mwangupikanila mumtima. Lipopelo likusangamuchisya kuti nganisyeje chenene.” Mpela mwaŵechetele mlongoju, lipopelo mpaka litukamuchisye kola mtendele wa mumtima.

20. Ana kulila kwa Yesu pa yakutendekwa yine kutujiganyisye yamtuli?

20 Kusala yisyene, kulila kwa Yesu kukusatutamika mtima mmalo soni kukusatulimbikasya. Nganiji jitukamuchisye kuti tukusosekwa kwakamuchisya achimjetu ŵawililwe. Jitukamuchisyesoni kuti tukusosekwa kumdalila Yehofa ni Yesu kuti chachitukamuchisya pajasiche mundu jwatukusamnonyela. Tulijiganyisyesoni kuti patukulalichila soni kwiganya tukusosekwa kuŵa ŵachanasa, ligongo Yehofa Mlungu soni Yesu Klistu akusalosya ndamoji. Tuyiwenisoni kuti yili yakulimbikasya kumanyilila kuti Yehofa soni Mwanache jwakwe akusapikanichisya mwatukupikanila. Jwalakwe akusamanyililasoni yindu yatukusalepela, mwamti akusasaka kutukamuchisya kuti tukombole kupilila. Myoyo kwende tupitilisye kamulichisya masengo yatulijiganyisyeyi mpaka pandaŵi jele Yehofa chachikwanilisya yaŵatusalile kuti ‘tachipukuta misosi josope m’meso’ mwetu.—Chiw. 21:4.

NYIMBO NA. 120 Asyasyeje Umbone Mtima wa Klistu

^ Ndaŵi sine, Yesu jwasimanaga ni yakusawusya yayamtendekasyaga kulila. Munganiji, chitukambilane yakutendekwa yitatu yayamtendekasisye Yesu kulila soni chitulole yatukulijiganya.

^ Mena gane munganiji gachenjile.

^ Alole buku ja Insight on the Scriptures, Volume 2, p. 69.

^ KULONDESYA CHIWULILI: Chanasa chamtendekasisye Yesu kuti alimbikasye Maliya ni Malita. M’wejisoni mpaka twalimbikasye ŵandu ŵawililwe.

^ KULONDESYA CHIWULILI: Mwakusachilila Yesu ŵamjiganyisye Nikodemo chilo. Tukusosekwa kulijiganya Baibulo ni ŵandu pandaŵi jakuŵajilwa kwa jemanjajo.

^ KULONDESYA CHIWULILI: Yesu jwapopesile kwa Yehofa kuti amkamuchisye kuŵa jwakulupichika kwa jwalakwe. M’wejisoni tukusosekwa kutendaga myoyo patusimene ni yakusawusya.